Canon (59): Anish Giri
Een dertienjarige Rus kwam in 2008 in Nederland wonen. Tot ieders verbazing bleek hij van grootmeestersterkte. Hij werd Nederlands kampioen, stootte door naar de wereldtop en deed het opvallend goed in de media.
Anish Giri werd geboren op 28 juni 1994 in Sint-Petersburg. Zijn moeder kwam daarvandaan, zijn vader uit Nepal. In 2002 verhuisde het gezin naar Japan.
Terwijl hij in Japan woonde, werd Giri kampioen van Rusland tot twaalf jaar. Hij behaalde meesternormen, maar de Russische schaakbond vroeg de titel niet voor hem aan.
In februari 2008 verhuisde het gezin naar Nederland (Rijswijk), waar vader Giri een baan aannam als waterbouwkundige. Anish Giri meldde zich bij de Delftse Schaakclub, won drie partijen in de tweede klasse van de KNSB-competitie en werd al snel ingelijfd door HMC Calder uit Den Bosch.
Giri’s successen kwamen razendsnel. In zijn eerste Nederlandse zomer won hij in Hilversum het HSG Open, waar hij zijn eerste grootmeesternorm scoorde. In december volgde zijn tweede in Groningen en in januari 2009 zijn derde in het Corustoernooi in Wijk aan Zee. Daar werd hij gedeeld tweede in de C-groep. De KNSB vroeg daarop de grootmeestertitel voor hem aan (terwijl hij geen meester was geweest) en liet hem bovendien bij de FIDE als Nederlander registreren. Giri werd met zijn veertien jaar de jongste grootmeester van dat moment.
Zijn eerste Nederlandse kampioenschap (2009) won hij direct, Giri werd met zijn vijftien jaar veruit de jongste Nederlandse kampioen aller tijden. Het kampioenschap was zwak bezet, maar in 2010 deed hij het weer goed: tweede achter Jan Smeets, voor Loek van Wely. In 2011 werd hij voor de tweede keer kampioen, met twee punten voorsprong op de nummer twee Ivan Sokolov. In 2010 behaalde hij in Wijk aan Zee een fabelachtige overwinning in de B-groep van Corus. Een paar maanden later won hij het traditionele Sigemantoernooi in Malmö.
Zijn vuurdoop tussen de absolute wereldtop kwam in januari 2011 in Wijk aan Zee, waar het toernooi inmiddels Tata Chess Tournament heette. Slechts drie keer eerder had Giri tegen een deelnemer van de A-groep gespeeld. Hij scoorde keurig vijftig procent, maar dat was voor sommige mensen zelfs een teleurstelling, want al in de derde ronde won Giri met zwart in slechts 22 zetten van Magnus Carlsen, de nummer één van de wereld. Het was een slechte partij van de Noor, maar dat deed er niet toe voor de Nederlandse media, die massaal naar Wijk aan Zee kwamen. Giri verscheen in alle kranten en gaf na het toernooi leuke interviews aan de populaire tv-programma’s De Wereld Draait Door en Holland Sport.
In november 2010 bereikte Giri de eerste plaats op de Nederlandse ranglijst. In mei van dat jaar was hij de tophonderd van de wereld al binnengekomen, waarin hij in september 2011 met een 23e plaats zijn hoogste positie bereikte. In 2010 vroeg Anand Giri hem te helpen in zijn trainingskamp voor de WK-match tegen Topalov. Anand wilde vluggertjes spelen met Giri om zijn openingsideeën uit te proberen. Zelf bereikte Giri de top zonder veel hulp van buiten.
Anish Giri heeft een bijzonder mooie website. Onder het kopje Media zijn de twee genoemde tv-interviews te zien.
Enkele (meer dan 400) partijen van Anish in de viewer:
Voor de Schaaksite analyseert Anish Giri van tijd tot tijd zijn partijen. Deze zijn hier te lezen en/of te bestuderen.
Het is een nogal sober verhaal voor zo’n kleurrijke jongen. De talen uit verschillende taalgroepen die hij beheerst, de snelheid waarmee hij zich Nederlands heeft aangeleerd. Opmerkelijk is dat hij zoveel schrijft en analyseert voor iemand die jong is en opmerkelijk is dat hij meteen door de andere grootmeesters als talent erkend is. Hij is een homo universalis, te vergelijken met de zo-goed-als stadgenoot Hugo de Groot die toen hij 15 was al boeken had geschreven en op gelijke voet briefwisselingen voerde met volwassen geleerden.
Giri is in NL nog een stuk vooruitgegaan, het lijkt nu alsof hij compleet uitgenast binnenkwam. Enige credits gaan ook naar NL uit, maar hij is inderdaad vooral self made.
De rubriek eindigt nogal abrupt. Ook al past het niet bij het format van een canon dat een afgesloten karakter heeft, in dit geval hoort er een verwachting bij. Deze lijkt me in zijn geval zeer ongewis.