de Volkskrant schaakrubriek 3 december 2011
Gert Ligterink
Viswanathan Anand lijkt energie te sparen voor titelgevecht
Viswanathan Anand had het niet gemakkelijk tijdens het Michail Tal herdenkingstoernooi in Moskou. De commentatoren en organisatoren waren genadeloos in hun kritiek op het spel van de wereldkampioen die de strijd ontweek en al zijn partijen remise schoof. Commentator Shipov merkte op dat Anand ‘negenmaal zijn buitengewone klasse en grote onwilligheid om te vechten had getoond’. Toernooidirecteur Levitov zei na afloop dat alle deelnemers vol overgave hadden gestreden ‘met uitzondering van Anand’.
De last van de wereldtitel weegt zo zwaar op Anands schouders dat het toernooischaak hem de laatste tijd nauwelijks inspireert. Zijn spel in de WK-matches tegen Kramnik en Topalov was briljant, maar in de toernooizalen staat hij sinds zijn zege in Linares in 2008 met lege handen. Het lijkt alsof hij zijn energie, zijn scherpte en zijn openingsgeheimen twee jaar lang spaart om te vlammen als de verdediging van de hoogste titel aan de orde is.
Na het Tal memorial tekenden Anand en zijn uitdager Boris Gelfand de contracten voor de WK-match, die volgend jaar van 10 tot 31 mei in Moskou plaatsvindt. De speelzaal zal worden ingericht in de Tretjakovgalerij, waar de werken van onder anderen Repin en Vasnetsov de combattanten hopelijk zullen inspireren tot groots en meeslepend schaak.
Ook voor Gelfand verliep het toernooi in Moskou niet naar wens. Met zeven remises en twee nederlagen eindigde hij in de achterhoede. Kritiek, zoals Anand die moest incasseren, kreeg hij niet. Hij vocht voor wat hij waard was, maar kreeg geen loon naar werken.
Een bittere nederlaag leed Gelfand tegen Magnus Carlsen. Alsof hij wilde bewijzen dat hij toch echt de juiste uitdager van Anand is, probeerde Gelfand de man die het kandidatentoernooi meed te vernietigen. Zijn agressie had een averechts effect.
Carlsen – Gelfand
Moskou 2011
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. e3 Lf5 5. Pc3 e6 6. Ph4 Lg6 7. Pxg6 hxg6 8. Ld3 Pbd7 9. 0-0 Ld6 10. h3 dxc4 11. Lxc4 Pb6 12. Lb3 e5 13. Dc2 De7 14. Ld2 0-0-0
Met deze agressieve zet is de toon gezet, al is het de vraag of de lange rokade een goed idee is. Zeer in aanmerking voor wit komt nu 15. Pb5 Lb8 16. a4.
15. d5 e4 16. dxc6 De5 17. f4 exf3 18. Txf3 Pg4! 19. cxb7+
Shipov noteerde bij deze zet hoe opmerkelijk het is dat deze op het eerste gezicht gedoemde pion ten slotte de beslissing zal brengen.
19 … Kb8
20. hxg4
Geen keus, na 20. Tf4? Pxe3 wint zwart.
20 … Th1+ 21. Kf2 Txa1 22. Pe2
Zwart heeft de kwaliteit gewonnen maar is het initiatief kwijt. Misschien is 22 … Td7 sterker dan de volgende zet.
22 … Lc5 23. Lc3 De7 24. g5!
Sterk gespeeld. Na 24 … Dxg5 25. De4 is wits dame gecentraliseerd en moet zwart rekening gaan houden met zetten als 26. Tg3 en 26. Le5+.
24 … Tdd1 25. Pg3 Ld6!
Voorlopig weert zwart zich uitstekend. Hij neemt de verdediger van veld f1 onder vuur.
26. De2 Tg1?
`Om Carlsen te straffen voor zijn weigering mee te doen aan het kandidatentoernooi’, schreef Shipov. Zwart kan zich handhaven met 26 … Lxg3+ 27. Txg3 Tf1+ 28. Dxf1 Txf1+ 29. Kxf1 Pd7 30. Tf3 Pe5 31. Tf4 Kxb7, waarna volgens Carlsen remise een logische afloop is. Gelfand zei dat hij deze variant verworpen had omdat hij hoopte op meer.
27. Dd3?
Hij profiteert niet van zwarts fout. Sterk was 27. Db5! (27 … Lxg3+? 28. Kxg3 en wint).
27 … Lc7
Nu had zwart met 27 … Lxg3+ alsnog kunnen kiezen voor de bij de 26ste zet gegeven variant.
28. Pe4 Taf1+ 29. Ke2 Txf3 30. gxf3 f5 31. gxf6 gxf6 32. Lxf6 Dh7 33. Db5 Tg2+ 34. Kd3 Dd7+ 35. Dxd7 Pxd7 36. Ld5 Le5
Wit heeft een vrijwel gewonnen eindspel bereikt, maar de volgende zet brengt de winst in gevaar. Na 37. Lxe5+ Pxe5 38. Kd4 Pd7 39. Lc6 heeft zwart geen verdediging.
37. f4
37 … Lc7?
Verliest op slag. Na 37 … Lxf6 38. Pxf6 Pc5+ 39. Kd4 Tc2 is zwart nog lang niet verloren.
38. Lc6!
Nu dreigt na 38 … Pxf6 39. Pxf6 zowel 40. Pd7 mat als 40. Lxg2.
Zwart geeft op.
