KNSB 1A: Purmerend – Unitas 4-6 / Schaken is BLOODSPORT!!!

Men is op de hoogte van mijn gewoonte om voor een belangrijke schaakpartij een film te kijken. Geen soft dramatisch gedoe, maar gewoon een stevige actiefilm met veel geweld, lijken en oneliners. De afgelopen jaren zijn verschillende films de revue gepasseerd: Rocky’s, Rambo’s, Terminators en natuurlijk Commando. Meestal heb ik de films al meerdere keren gezien, maar het blijft nog steeds leuk voor mij. Ik kan altijd weer nieuwe facetten ontdekken. Door dit soort films ontspan ik en zij motiveren mij extra om de volgende dag weer het gevecht met mijn tegenstander op het schaakbord aan te gaan.

Voor de KNSB-wedstrijd tegen Purmerend stond een film uit 1988 op het programma: Bloodsport (met Jean-Claude Van Damme). Door omstandigheden kwam ik er echter niet aan toe om deze film vrijdagavond voor de wedstrijd daadwerkelijk te kijken, zodat het bij motiverende muziek bleef.

Purmerend uit. Niet iedereen is hier een liefhebber van. Een van de meest verre uitwedstrijden voor Unitas. Met de trein over Amsterdam of met de auto over de Afsluitdijk. En dan ben je er nog niet. Echter stelde Purmerend voor om een paar partijen vooruit te spelen. Men was zelfs bereid om naar Groningen te komen. Hier hadden uiteraard meerdere Unitassers oren naar, zodat Adrian en ik een weloverwogen keuze moesten maken. Uiteindelijk werden het Alef en Jasper. Zij traden op de zaterdag een week van tevoren in het Denksportcentrum aan onder scherp toeziend oog van wedstrijdleider Roland Kroezen (dank hiervoor!), een schare supporters van Unitas en rumoerige liefhebbers van een ‘plat’ spelletje. De opdracht voor Alef en Jasper was eenvoudig: ‘Doe geen gekke dingen en probeer Unitas op een voorsprong te zetten. 1-1 is prima, maar een voorsprong van 0,5-1,5 is nog beter!’

Alef (8) zou de dag na de geplande datum voor Purmerend-Unitas op vakantie naar China gaan. (Als het goed is, dan is hij er nu ten tijde van het schrijven van dit verslag. Alef, fijne vakantie!) Hierdoor was Alef voor Adrian en mij een van de meest geschikte kandidaten om vooruit te spelen.

Uit eigen ervaring weet ik dat het zeer prettig is om in zulke gevallen een meewerkende tegenstander te hebben. Een aantal jaar geleden was Joost Wempe / Groningen coulant tegenover mij / Unitas, wanneer ik in een KNSB-weekend voor een studiereis naar China zou gaan. Voor mij was het toen een keuze tussen Groningen thuis en Shanghai uit. Het werd beide. Er is echter ook een andere manier. Een in Groningse kringen bekende Nederlandse expat heeft een keer een KNSB-wedstrijd, een nacht feesten en wegvliegen naar China gecombineerd met positief resultaat. Wij besloten Alef echter niet te slopen.

Alef speelde rustig, bijna saai zelfs, met zwart tegen Lucas van Mil. Niettemin bereikte hij gelijk spel in een Aljechin met een vrij droge stelling, waarna tot remise werd besloten en de score werd geopend: 0,5-0,5.

Jasper (5) speelde met wit vooruit tegen Ronald Overveld. Het woord ‘vooruit’ moet op meerdere manieren opgevat worden. Jasper is grondig bezig om zijn stijl te verscherpen, waarvan hij in deze partij direct blijk gaf door in de Philidor al op de 5e zet g2-g4 ‘in te gooien’. Na Pf6xg4 van zwart speelde Jasper rustig Th1-g1 en ging door met ontwikkelen alsof er niets aan de hand was. Zwart deed voornamelijk pionzetten en nam nog een pion van wit mee. Jasper bleef consequent ontwikkelen en activiteit voor zijn stukken zoeken. Al snel vond hij deze in een serieuze vorm. Daarna was het een streep naar de finish. Jasper offerde nog een pion en een kwaliteit. Dat laatste was niet direct nodig, maar nog steeds gewoon goed. Het klopte allemaal precies. Net voordat de zwarte koning wilde rocheren werd hij samen met de zwarte dame op een elegante wijze gevangen. 1-0 in 21 zetten en 0,5-1,5.

Kortom, Alef en Jasper voldeden tijdens het vooruitspelen met verve aan de gestelde doelstellingen! Nu moest de rest van het team de week erop de klus in Purmerend gaan ‘afmaken’. Maar ‘afmaken’ tegen dit Purmerend is zeer lastig! Purmerend is op papier een heel stuk sterker dan wij. Het team is een van de sterkste in onze klasse en hun GM Dimitri Reinderman is vrijwel altijd een punt waard.

De reis naar Purmerend ging in twee groepen. Er vertrok een auto uit Groningen direct naar Purmerend met Jan, Peter Hulshof, Adrian en Jorden. Peter Bosker en ik zouden met de trein naar Leeuwarden gaan, waar wij door Jouke (en Nick) met de auto opgepikt zouden worden. En racen over de Afsluitdijk! Purmerend, here we come!

Wij kwamen voorspoedig en ruim op tijd in Purmerend aan. Ook de trouwste supporter van Unitas 1 en erevoorzitter Wout Knol wist de weg naar Purmerend prima te vinden. De wedstrijd werd gespeeld op een goede locatie (partycentrum / eetcafé) op het centrale plein van Purmerend, de Koemarkt.

Ik kon het natuurlijk weer niet laten door tijdens het lopen naar de speellocatie op deze Koemarkt van de standbeelden van koeien (stieren?) af te blijven. Nee, er moest weer een koe aangeraakt en bij de horens gepakt worden. Het schijnt financieel geluk te brengen. Wie weet? Zoiets is in ieder geval aan de hand met de Charging Bull in de buurt van Wall Street in New York. Ik zal hier maar niet vertellen wat ik daar een keer met een groep studenten en belastingadviseurs uit Manhattan heb gedaan. Ook zal ik hier niet ingaan op de avonturen van o.a. Jan Joris Groenewold en mijzelf met een koe in Assen. Er zijn ook iets te jonge lezers van dit verslag. De hoofdstad van Drenthe staat in ieder geval nog steeds te schudden op zijn grondvesten. Vraag er maar informeel een keer naar.

Goed, dan over naar de wedstrijd. Peter Bosker (9) had zichzelf voorgenomen om wat goed te maken na de vorige wedstrijd. Zijn nederlaag tegen De Eenhoorn na een ongeplande fietstocht uit Delfzijl naar Groningen voor de wedstrijd moest rechtgezet worden op een laag witbord tegen Purmerend.

Tegenstander Giel Spaans speelde de Grünfeld, die Peter op een solide manier bestreed. Hij deed gewoon gezonde zetten en probeerde enige positionele druk op te bouwen tegen de zwarte damevleugel.

In de trein naar Leeuwarden hadden wij het nog even over waarom grootmeesters regelmatig zeer snel van 2300-minners winnen. Volgens mij komt het doordat 2300-minners vaak gekke dingen doen. Daarna worden ze gewoon ‘opgeruimd’ door de grootmeesters. Op lager niveau gebeurt dit ook, maar dan op een veel grotere schaal. Ook in partijen van spelers van vergelijkbare sterkte.

Wat deed de zwartspeler van Peter? Hij speelde b7-b5 en zocht activiteit op de vleugel waar Peter bezig was. Direct kwam een toren op c5 binnen en Peter dubbelde met een toren op c1. Het paard op c6 kwam in een penning. Peter dreigde met Lb5 een stuk te winnen. Waarschijnlijk was er al geen fatsoenlijke verdediging meer voor zwart, maar hij vond na eliminatie van andere zetten nog Ta8-b8. Na het ontnuchterende Lg3xb8 kwam de reactie ‘o ja’ en er werd direct opgegeven. 1-0 in 21 zetten, ‘herstel’ van Peter geslaagd en 0,5-2,5.

De grootmeester van Purmerend, Dimitri Reinderman, speelde tegen Jouke (2). Er kwam een Engelse Maroczystructuur op het bord, waarin Jouke al snel na de opening met zwart een serieuze positionele onnauwkeurigheid beging. Hierdoor kwam hij onder zware druk te staan. Jouke probeerde zich los te werken, ruilde dames en kwam in een eindspel terecht. In dit eindspel had hij een zwakke achtergebleven d-pion en passieve stukken. Reinderman kwam binnen en won in mijn optiek clean en geruisloos, 1,5-2,5.

Jan (10) kreeg een aparte variant in de Siciliaanse Taimanov van Warner de Weerd voorgeschoteld. Aanvankelijk reageerde Jan er met zwart wel principieel, maar later ook weer niet goed op. Wit had een serieuze en goede kans om de zwarte pion d7 met Pd6 te blokkeren en hiermee Lc8 in te metselen tot betere tijden. Nadat wit dit niet deed offerde Jan deze d-pion gewoon en kwam los uit de verdrukking. Jan kreeg zelfs geweldige positionele compensatie voor de pion in de vorm van de ‘droom van iedere speler van het Siciliaans’: een zwart Pe5 tegen een witveldige loper van wit. Hier was het nog een gunstige versie voor zwart. Lf3 en pion e4 van wit in het centrum en een gebroken (a4,c2,c3) pionnenstructuur van wit op de damevleugel. Net toen Jan dit had bereikt, speelde wit Dd3-e3 en miste Pe5-c4 van Jan met een vork op deze dame en Td6 van wit. Er restte wit niets anders dan opgeven. 0-1 in 22 zetten en 1,5-3,5.

Nick (7) kreeg een gelijke tot betere stelling met wit in een Caro-Kann tegen Enrico Blees. De dames gingen vroeg van het bord, waarna Nick probeerde iets in het eindspel te creëren. Echter zat zwart niet stil en maakte ook serieuze vorderingen. Vervolgens kwam Nick in tijdnood en daar ging het bergafwaarts met zijn stelling. De zwarte stukken kwamen binnen, zwart won een belangrijke pion en de witte stelling stortte korte tijd later in. Verlies voor Nick en 2,5-3,5 op het scorebord.

Peter Hulshof (3) speelde zijn gebruikelijke spelletje met wit, waar hij zoveel punten in teamwedstrijden mee maakt, tegen Yong Hoon de Rover. Hij bereikte een gelijke stelling en niets bijzonders vanuit een Gesloten Siciliaan. Maar wel een stelling, die gewoon doorgespeeld kon worden door beide partijen. Peter bouwde aan een licht initiatief op de koningsvleugel en zwart deed hetzelfde op de damevleugel. Op een gegeven moment speelde zwart niet doortastend genoeg, omdat hij bepaalde varianten niet vertrouwde. Mogelijk ten onrechte, aangezien Peter nu door een schijntorenoffer direct bij de zwarte koning kwam. Beide spelers zaten al in tijdnood en Peter had in alle normale varianten eeuwig schaak, maar het was niet duidelijk of er meer voor hem inzat. Zwart bood remise aan en Peter weigerde. Peter herhaalde de zetten om de tijdscontrole te halen en daarna verder na te denken over het wel of niet doorspelen. In plaats van in het eeuwig-schaakmechanisme te blijven, probeerde zwart eruit te lopen en kwam direct in een mat in 3 terecht. Winst voor Peter en 2,5-4,5.

Adrian (4) had zwart tegen kandidaat-IM Rob Schoorl, ook wel R…e Robbie genaamd. Rob is een jaar ouder dan ik, waardoor wij ons regelmatig aan vergelijkbare zonden hebben vergrepen. Inmiddels zitten wij beiden dichter bij de ‘big-three-o’ dan bij het ‘eenentwintigdiner’. Dit zou eigenlijk moeten impliceren dat wij volwassen worden. In de wandelgangen waren wij het erover eens dat ‘herstel’ tegenwoordig moeizamer gaat en dat de wilde dingen, als het toch eens een keer gebeurt, voor weekenden worden bewaard.

In een Open Siciliaan koos Adrian voor een gezond egeltje met scherpe stekeltjes. Een variant, waarmee hij de afgelopen paar jaar veel ervaringen heeft opgedaan. Rob zette zijn stukken achter de pionnen. Er ontstond een gecompliceerd middenspel. Wit kwam naar voren met f4-f5, waarop zwart thematisch reageerde met e6-e5 en d6-d5. Adrian moest een paar keer tussen 2-3 plannen kiezen, die achteraf waarschijnlijk allemaal wel konden. Echter gebruikte hij hierdoor teveel tijd, wat een gebruikelijk verschijnsel is in deze ‘multiplan positions’. In lichte opkomende tijdnood verdedigde Adrian zich niet goed tegen de aanval van Rob. Vlak voor het einde kreeg Adrian (inmiddels echt in tijdnood) nog een onverwachte verdedigingskans toegeworpen, maar hij zag deze niet en verloor. 3,5-4,5 met nog 2 partijen te gaan.

Jorden (6) speelde met zwart tegen Thomas Thiel, een geheim Duits ‘wapen’ van Purmerend. Jorden kreeg een puur Middengambiet op het bord, een opening uit de oertijd. Mijn eigen kennis ervan was beperkt tot ‘stukken eruit, rocheren, d7-d5, schaak op de e-lijn en black is OK’. Blijkbaar had Jorden vergelijkbare ideeën, aangezien dit allemaal ook op het bord kwam. Black was OK! Wit probeerde iets te creëren, maar Jorden ving alles vanuit de achterhoede goed op en ruilde stukken. Hierdoor werden de positionele pluspunten van zijn stelling steeds meer en meer duidelijk. Ik zei iets tegen Jorden in de trant van ‘jij bent hartstikke goed bezig, gewoon zo doorgaan en dan komt alles in orde’. Op een bepaald moment begon Jorden zelf te drukken en wit werd vastgezet in een passieve houding. Jorden bleef normale zetten doen en wachtte rustig de ontwikkelingen in tijdnood af. Hier ging het definitief mis met wit en het leverde materiaal voor Jorden op. De tegenstander mopperde nog wat over het wel of niet noteren van zetten en over het notatieformulier, waar direct op een vriendelijke manier korte metten mee werden gemaakt door de voortreffelijke arbiter Aart Strik. Een paar zetten later gaf wit op, 3,5-5,5. Een goede partij van Jorden! Effectief en zonder neveneffecten. De eerste overwinning van Jorden in Unitas 1 en meteen een hele belangrijke! Jorden werd hierdoor matchwinner!

Dan heeft Unitas nog een ongeleid projectiel. Een idioot van wie sommigen denken dat hij schaken van een andere planeet speelt. ‘Planet Kodi’. Een fanaticus voor wie schaken primair strijd is en voor wie er geen grenzen bestaan. Iemand bij wie g- en h-pionnen vastgelijmd moeten worden voor de partij. Als er iets onmogelijk is, maar hij wil het heel graag…dan mag het!

Ik (1) speelde met wit een krankzinnige partij tegen Pieter Hopman. Eind 2005 won ik in een van mijn eerste partijen voor Unitas met zwart van hem in een chaotische Konings-Indiër. Die partij liep volledig uit de hand en nadat de rookwolken na de tijdnoodfase waren opgetrokken, bleef er een zelden geziene ruïne over. Op de brokstukken van deze ruïne bleek ik gewonnen te staan. Dit was de partij, die er voor gezorgd heeft dat de opening Konings-Indisch werd omgedoopt in Kodi-Indisch. Inmiddels zijn wij 6 jaar verder en is Hopman bijna IM, net als Schoorl. En ik speel nog steeds Kodi-Indisch, waarin ik nog steeds regelmatig door ruïnes wandel.

De partij begon met 1.d4 d6, maar wij gingen soepel over in Klassiek Frans met een zet extra. Hopman koos bewust voor een minder bekende en een als minder bekend staande variant, maar ik wilde niet achterblijven. Ik deed bewust een mindere zet. Op dat moment had ik al het idee in mijn hoofd om rommel op het bord te creëren. Ik wil mij op diverse vlakken ontwikkelen in het schaken, maar toch blijf ik mijn ‘core business’ trouw.

Ik offerde een pion in de hoop om deze terug te winnen, maar eigenlijk in de hoop dat Hopman deze niet terug zou willen geven. Logisch psychologisch redeneren. Als hij de pion zelf zou teruggeven, dan zou er een remiseachtige stelling ontstaan. Als ik de pion zelf zou proberen terug te winnen, dan was het niet duidelijk of ik deze daadwerkelijk zou terugkrijgen. Indien dit zou lukken, dan zou ik beter staan. Als Hopman de pion niet zou teruggeven, dan zou mijn compensatie voor de geofferde pion onvoldoende zijn. Wel zou de stelling rommelig worden. De laatste keuze impliceerde echter wel dat zwart minimaal nog een pion zou winnen.

Mijn inschatting was juist. Hopman koos voor de laatste optie, maar voor een versie waarin hij twee extra pionnen zou winnen. Er ontstond een rommelige stelling op het bord, wat ook mijn doel was. Ik had objectief onvoldoende compensatie voor de pionnen, maar in de praktijk was de stelling erg lastig voor een mens om te spelen. Wit staat materiaal achter, maar heeft een enorme ontwikkelingsvoorsprong. Echter heeft hij niets concreets en werken de stukken niet goed samen. Zwart heeft veel materiaal, maar kan zich moeilijk ontwikkelen en ook niet technisch afwikkelen. Daarnaast verliest hij niet geforceerd. Hoe meer de partij vorderde, hoe meer ik mijn compensatie ‘voelde’. Ik offerde een vierde pion, waarna de compensatie reëel werd. Ik won vrij snel ook een pion terug, waardoor belangrijke lijnen en diagonalen werden geopend.

En toen was er tijdnood. Zware wederzijdse tijdnood. Ik stopte bij zet 28 en hij bij zet 30 met noteren. Kort na elkaar knalde ik er twee kwaliteiten tegenaan om de zwarte koning uit te roken. Vervolgens won ik materiaal terug en kwam volkomen gewonnen te staan. (Hierbij moet gezegd worden dat wij het beiden veel en veel beter hadden kunnen spelen. Zowel in deze fase als eerder en later in de partij.) Maar in tijdnood won ik meerdere malen niet direct (ik miste o.a. geforceerd mat), vluggerde een paar zetten te lang door en bleef na de reconstructie na de 40e zet (zwart was door de vlag gegaan) slechts met groot voordeel achter.

Ik mocht opnieuw beginnen en ging hard op mat spelen, wat juist was. Ik joeg de zwarte koning het wijde veld in zag een matnet. Er waren echter twee vreemde varianten, die ik beide had gezien en beide op een paar plaatsen verkeerd had berekend. De 1e variant won bij mij hierdoor niet en de 2e wel. Achteraf zou de 1e variant uiteindelijk wel hebben gewonnen. Echter koos ik voor de 2e variant en al de 2e zet van zwart had ik gemist.

Dit zorgde ervoor dat ik direct slecht stond en voor remise moest vechten. Ik maakte het nog bonter door nog steeds op winst te blijven spelen, waardoor ik zelfs geforceerd moest verliezen. Dit werd echter ook door Hopman gemist, maar ik moest nog steeds remise gaan maken. Door eliminatie (al het andere was nog slechter) vond ik een eeuwig schaak door mijn loper in te laten staan. Hopman zag dit ook en sloeg de loper niet. Dit leidde ertoe dat wij beiden een variant vonden, waarin wij beiden onze dame zouden moeten offeren. Dit gebeurde dan ook in de partij. De laatste reserves verdwenen op deze manier van het bord. Een paar zetten later bleven slechts een koning en een loper van mij en zijn koning over. Wij waren als laatsten klaar. Door deze remise werd de einduitslag van Purmerend – Unitas bepaald op 4-6.

Ik heb weer genoten! Dit soort partijen maken schaken voor mij zo ontzettend leuk! Schaken is BLOODSPORT!!!

Deze overwinning van Unitas op Purmerend was niet ‘ingecalculeerd’ en was eigenlijk ook onverwacht. 4-6, een geweldige teamprestatie van Unitas! Uitstekende mentaliteit van de spelers heeft een prima resultaat opgeleverd! Klasse! Wij staan nu zelfs 4e in onze klasse!

De stemming tijdens het eten in Purmerend was erg goed! De eigenaresse van het Chinees restaurant was bijzonder benieuwd naar diverse dingen m.b.t. Jorden. Er werd zelfs gesproken over een potentiële IM-norm van Jasper in de KNSB-competitie, waar Adrian en ik aan zullen ‘werken’. Zelf zat ik vooral te ontspannen en de effecten van Chinees eten met veel sambal met mijn favoriete ‘units’ te ‘dempen’.

Zaterdag 7 januari spelen wij in de eerste wedstrijd van 2012 uit tegen Kennemer Combinatie 2. Haarlem, wij komen jullie dan ‘Gelukkig Nieuwjaar’ wensen! En ik ook nog eens ‘Vrolijk Kerstfeest’, want het is dan Orthodox Kerstmis! Weest gewaarschuwd!

Inmiddels ben ik door een van mijn meest nette teamgenoten op een film voor de volgende wedstrijd gewezen: Kickboxer…

T Ricoh SC Purmerend 2266 Unitas 2192 4 6

1. Pieter Hopman 2339 FM Grigori Kodentsov 2260 ½ ½

2. GM Dimitri Reinderman 2611 Jouke Algra 2115 1 0

3. Yong Hoon de Rover 2299 Peter Hulshof 2203 0 1

4. FM Rob Schoorl 2319 FM Adrian Clemens 2202 1 0

5. Ronald Overveld 2228 Jasper Geurink 2328 0 1

6. FM Thomas Thiel 2271 Jorden van Foreest 2204 0 1

7. Enrico Blees 2140 Nick Bijlsma 2170 1 0

8. Lucas van Mil 2149 Alef Boer 2119 ½ ½

9. Giel Spaans 2120 Peter Bosker 2168 0 1

10. Warner de Weerd 2181 Jan Balje 2146 0 1