Drie koningen

Schaakbeeld 77

Drie koningen

zaterdag 7 januari 2012

Iedereen heeft blijkbaar ooit wel eens iets opgevangen van het kerstverhaal. Zo weet een dromigere schaker je vast wel te vertellen dat de herdertjes die bij nachte op het veld lagen iets te maken hebben met het herdersmat. Maar vraag hem niet naar nadere finesses, want dan blijft er slechts wat geraaskal over.

De periode rond kerst en nieuwjaar staat bol van de schaaktoernooien en toernooitjes. Schakers lijken zich gauw te vervelen. Een ander bewijs van verveling is de neiging ongewone varianten in het schaakspel te bedenken.

Een dezer dagen ging bij mij de bel, en toen ik opendeed begon een drietal verklede kinderen dat zich voor mijn deur had opgesteld te zingen "Drie koningen, drie koningen, geef mij een nieuwe hoed". Aardige kinderen, maar hoe kom je zo snel aan een nieuwe hoed? De kinderen merkten mijn verlegenheid op en haastten zich te vertellen dat ieder ander cadeautje ook goed was. Ik gaf ze ieder een handvol pionnen en ze trokken opgewekt zingend verder.

Drie koningen bij de kerststal. Die deden mij denken aan drie koningen op het schaakbord. Ja natuurlijk, dat was het! Vervang de torens op de hoekvelden door koningen en laten wit en zwart ieder met drie koningen spelen. De regels kunnen bijna onveranderd blijven. Het enige bijzondere is dat je drie keer mat moet zetten voordat je de partij hebt gewonnen. Een van de drie koningen mat zetten betekent niet meer dan die koning slaan (als hij er niet in slaagt, zoals hij altijd verplicht is, aan een schaak te ontsnappen) en gewoon verder spelen. Ook na het mat zetten van de tweede koning sla je die van het bord. Pas het mat zetten van de derde koning is het oude vertrouwde echte mat. Om het nog een beetje moeilijker te maken kan worden bepaald dat de koning op de e-lijn, dus de "gewone" koning, als laatste van de drie moet worden mat gezet.

In een doos met schaakstukken zitten gewoonlijk niet drie koningen van elke kleur, maar elke materiaalmeester kan je vertellen dat iedere club een geheime voorraad heeft van dozen met incomplete spellen. Daaruit zijn wel een paar extra koningen te vissen. En de rest van het overtollige materiaal kan worden bewaard tot volgend jaar, wanneer er weer drie kindertjes aan de deur komen en om een nieuwe hoed zingen.

Tekst Cas Aubel

Tekening Frans Drummen