HDC Media schaakrubriek 7 januari 2012
Johan Hut
Ree leert jonge Jorden een lesje
“Ik deed best wel goede zetten, maar hij deed er per partij een paar betere.” Zo simpel kan de analyse van een schaakpartij zijn. Het citaat is van Jorden van Foreest, die in de dagen na Kerst in Groningen een match verloor van Hans Ree met 3-1. Van Foreest tegen Ree? Waar gaat dit over?
Het jaarlijkse kerstfestival in Groningen wordt al sinds 1963 in diverse vormen gehouden. Eerst als internationaal jeugdtoernooi, in 1972 gepromoveerd tot Europees jeugdkampioenschap, later een groot internationaal open toernooi. Naast het negenrondige toptoernooi zijn er allerlei nevenevenementen. De laatste jaren wordt er ook een tweekamp gespeeld, als kers op de taart. Twee jaar geleden mocht Robin van Kampen, die op zijn veertiende jeugdkampioen van Nederland was geworden, vier partijen spelen tegen Jan Timman, de enige die dat eerder op die leeftijd had gepresteerd. Timman won nipt met 2,5-1,5 en kwam daarmee goed weg. Timman-Van Kampen was een mooi affiche, maar dit jaar kozen de Groningers voor hun eigen grote talent, de twaalfjarige Jorden van Foreest. Hij is op deze plaats al eerder genoemd, zijn betovergrootvader jhr. Arnold van Foreest was tussen 1889 en 1902 drie keer officieus kampioen van Nederland. De jonge Jorden is een groot talent, maar van hem mag nog geen serieuze krachtmeting worden verwacht met een Nederlandse topgrootmeester. De organisatie koos Hans Ree als tegenstander, een van Neerlands grootste schakers aller tijden, maar met zijn 67 jaar misschien niet meer elke dag even scherp. Ree was overigens in 1965 en 1966 co-winnaar van het jeugdtoernooi in Groningen.
De uitslag van de match tussen de gretige jongeling en de veel sterkere doch gepensioneerde grootmeester was onvoorspelbaar en zou, wat het ook zou worden, eigenlijk ook niet veel zeggen. Van Foreest leek in de eerste partij (met wit) blij te zijn remise te kunnen bereiken, de tweede partij kreeg dezelfde uitslag en daarna won Ree tweemaal. De jonge Jorden van Foreest zal ervan geleerd hebben, dat was ook het belangrijkste doel van deze match.
Het hoofdtoernooi werd gewonnen door de in ons land onbekende Alexander Kovchan uit Oekraïne en Robert Hess uit de Verenigde Staten. De plaatselijke favoriet Sergei Tiviakov werd gedeeld derde. Haarlemmer David Klein, die aan een goede periode bezig is, presteerde met een gedeelde negende plaats flink boven zijn Elo-verwachting. Hieronder een partij van een van de winnaars en een andere vlotte partij, van de vijftienjarige Jan van Overdam.
Kovchan-Plat
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.Pc3 a6 6.Pxc6 bxc6 7.Ld3 d5 8.0-0 Ld6 9.Te1 Pe7 10.Dh5
Een robuuste verhindering van de zwarte rokade.
10…Dc7 11.a3 e5 12.exd5 cxd5 13.f4 e4
14.Pxd5
Hieraan moet flink rekenwerk vooraf zijn gegaan.
14…Dc5+ 15.Le3 Dxd5 16.Dxd5 Pxd5 17.Lxe4 Pxe3
Na 17…Le6 18.Lxd5 Lxd5 volgt geen aftrekschaak, maar 19.Tad1 en wit krijgt een prachtig eindspel.
18.Lxa8
Nu heeft zwart loper en paard voor een toren, maar het paard is reddeloos verloren.
18…Lc5 19.b4 Lb6 20.c4
Zwart geeft het op, hij blijft een kwaliteit en een pion achter.
Van Overdam-Theulings
1.e4 Pf6 2.e5 Pd5 3.Pc3 Pxc3 4.bxc3 d6 5.f4
Een niet zo heel gebruikelijke, maar wel gezonde bestrijding van de Aljechin.
5…g6 6.d4 Lg7 7.Pf3 0-0 8.Ld3 c5 9.0-0 Da5 10.Ld2 dxe5 11.fxe5 Pc6 12.De1
Dekt e5 nog een keer en dreigt daarmee c4 en d5. Zwarts volgende zet is al bijna een teken dat zijn opening is mislukt.
12…Dd8 13.Dh4 cxd4 14.cxd4 e6 15.Lg5 f6 16.exf6 Lxf6 17.c3 Ld7 18.Lxf6 Dxf6 19.Pg5 Dg7 20.Lc4 Txf1+ 21.Txf1 Pd8
Na 21…Te8 22.Tf7 was het ook direct uit. De tekstzet is lelijk, nu is het alleen nog wachten hoe wit het afmaakt.
22.d5 De7
Na 22…e5 is 23.d6+ Kh8 24.Tf8+ de relatief eenvoudige afmaker.
23.dxe6 Lxe6 24.Pxe6
Zo dus. Een eenvoudig dameoffer, zwart heeft geen zinvolle alternatieven voor aanname van het offer.
24…Dxh4 25.Tf8
Mat.
