Giri met wit onderuit tegen Gashimov
In het Tata Steel Chesstournament van 2012 spelen dertien Nederlandse spelers mee in de grootmeesterkampen, verdeeld over drie groepen. We proberen ze tijdens dit toernooi te volgen, vooral als er iets bijzonders gebeurt in hun partijen.
Anish Giri staat weer met beide benen op de grond. Hij verloor met wit in een Siciliaan van Gashimov. De openingsvariant die op het bord kwam, leverde wit geen voordeel op en toen onze sterkste speler een paar onnauwkeurigheden uit zijn vingers liet komen, liet de man uit Azerbeidzjan niet meer los. Dit was een pijnlijke nederlaag, zeker omdat je op voorhand zou kunnen verwachten dat Giri tegen hem wel kans zou maken. 
Bij Van Wely leek het erop dat hij iets zou kunnen bereiken, maar hij slaagde er opnieuw niet om de winst te ontdekken. Bij nader inzien bleek er ook allemaal weinig aan de hand te zijn geweest, vooral om tegenstander Navara bekwaam verdedigde. Het eindspel eindigde curieus, namelijk met een dolle toren en dat was al de tweede in dit toernooi (zie verderop).
In de B-groep gaat het uitstekend met Erwin l’Ami. Hij kreeg een stukoffer te verwerken van Lahno. Ondanks alle complicaties hield hij het hoofd koel, ruilde de juiste stukken af waarna de aanval neergeslagen werd. Een nuttige overwinning met zwart op een sterke tegenstander.
Jan Timman daarentegen gaat momenteel door diepe dalen. Hij kwam in de problemen tegen Bruzon.
Omdat de Cubaan een paar keer de sterkste voortzetting verzuimde, slaagde Timman erin zijn stelling op te knappen. Net toen hij het ergste achter de rug had, greep de veelvoudige Nederlandse kampioen afschuwelijk mis. Hij liet een mat in een paar zetten toe.
Dimitri Reinderman kreeg ook een nederlaag te slikken. De opening leverde hem niet helemaal op wat hij zich er misschien van voorgesteld had, feit was dat de dames snel van het bord gingen en dat er twee zwarte torens op de tweede rij op bezoek kwamen. Toen de witspeler een stuk moest geven, had tegenstander Potkin geen problemen meer om het volle punt te incasseren. Daarmee staat Reinderman weer op 50%. Sipke Ernst heeft dezelfde score na zijn remise tegen Nyzknyk. Die ruilde met zwart zo snel mogelijk alle stukken af, waarna het niets meer te beleven viel. Sergey Tiviakov moest daar veel meer moeite voor doen met zwart tegen de loeisterke Harikrishna. Die probeerde met kleine middelen de druk op te voeren. Tiviakov wist zich echter onder de druk uit te werken door de meeste stukken af te ruilen. In een eindspel van ieder een loper en paard, gaf hij zelfs tijdelijk een pion om zijn koning te activeren om zo de laatste gevaren te neutraliseren. Een knappe verdedigingsprestatie.
In de C-groep moest Daan Brandenburg optornen tegen Abdihan. De Schotse opening bracht hem geen voordeel, sterker nog: de witspeler zag zich genoodzaakt een pion te geven om niet in grote moeilijkheden te komen. In een dubbeltoreneindspel stond hij nog steeds die pion achter, maar hij had zijn stukken zo goed opgesteld dat er voor beide spelers niet meer in zat dan remise. Wie wel tot winst kwam was Lars Ootes.
Lars Ootes (foto Frans Peeters)
Na twee achtereenvolgende nederlagen zat hij deze keer aan de goede kant van het punt. Het slachtoffer was Pieter Hopman die na een wisselvallige partij ten onder ging. Beide spelers hebben de nodige kansen laten liggen (zie de aantekeningen in de viewer). Etienne Goudriaan had vandaag weinig kans tegen Paehtz die hem al snel na de opening opscheepte met een ernstig verzwakte pionnenformatie. Ze had vervolgens niet al te moeite om de volle buit binnen te halen. Voor de twee jeugdige Nederlandse meiden was het vandaag ook geen fijne dag. Lisa Schut ging na de opening al snel de fout in tegen Grover en toen zij teveel pionnen achterstond, moest hij helaas snel opgeven. Met Anne Haast leek het heel anders te gaan. Zij moest met zwart tegen de sterke Tikkanen, maar die bereikte in de opening en het middenspel nagenoeg niets. Met hangen en wurgen slaagde hij er toch in een pionnetje buit te maken dat Anne maar al te graag in de aanbieding had gedaan omdat het resterende toreneindspel met drie tegen drie pionnen op een vleugel en een extra witte d-pion ruim binnen de remisemarge moest zijn. Maar dat blijkt in de praktijk altijd anders te zijn dan de theorie ons voorschrijft. Zij beging een paar onnauwkeurigheden, mede veroorzaakt door een gebrek aan tijd en uiteindelijk stond zij ook nog met lege handen.
Giri, Anish – Gashimov, Vugar
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lg5 Pbd7 7. Lc4 Da5 8. Dd2 e6 9. O-O-O b5
10. Ld5
Een spectaculair stukoffer dat wel al lang bekend is in de theorie.
10… b4
[10… exd5 11. Pc6 Db6 12. exd5 en hier heeft wit meer dan voldoende compensatie.]
11. Lxa8 bxc3 12. bxc3 Dxa2 13. De2
13… Le7
Volgens mijn database is dit een nieuwe zet. [In een oude partij Espig-Roberts uit 1967 volgde 13… Pb6]
14. Kd2
Dit laat een tactisch grapje toe, hetgeen misschien niet nodig was. [In aanmerking komt een zet als 14. h4]
14… Pxe4+ 15. Dxe4 Lxg5+ 16. f4 d5
17. Ta1?!
Dit lijkt geen gunstige afwikkeling voor wit. [Een alternatief is 17. De3 Le7 met een onduidelijke stelling.]
17… Dxa1 18. Txa1 dxe4 19. fxg5 h6 20. g6
Daar zal Giri op vertrouwd hebben.
20… f5 21. Pxe6 Ke7 22. Pf4
Als we nu de balans opmaken, zien we dat wit met een wat lelijke dubbelpion is komen te zien, zwart mooie centrumpionnen heeft. Daarbij is de witte loper op a8 wat verdwaald, maar daar staat tegenover dat zijn paard op f4 erg mooi staat.
22… Td8 23. Ld5
Kost min of meer een pion, maar dat hoeft niet desastreus te zijn. [Interessant is 23. Pd5+ Kf8 24. Ke3 en dit lijkt me gelijk.]
23… Pb6 24. c4 Pxc4+
25. Kc3?!
De voorkeur verdient 25. Ke2 Na 25… Pe5 26. c4 staat de witte koning veilig en hebben zijn stukken prachtige centrumvelden in beslag genomen.
25… Pe3 26. Lf7 Td6 27. Ta5
Giri wil het graag heel actief spelen, maar feit is dat zwart zijn stukken in het spel brengt en dat wit met veel zwakke pionnen blijft zitten. Als hij er nog een verliest, wordt het problematisch.
27… Ld7 28. Te5+ Kf6 29. Tc5 Kg5 30. g3 Pf1
31. h4+
Nu is er geen houwen meer aan. [De enige kans was misschien nog 31. Ld5 hoewel zwart na 31… Pxh2 32. Lxe4 Pf1 33. Pe2 Kxg6 ook twee pionnen voorkomt, waarna de winst een kwestie van tijd is.]
31… Kg4 32. Td5 Txd5 33. Pxd5 Kxg3 34. Pf6
34… e3!
Dat speelt Gashimov elegant uit.
35. Lc4 Lb5 36. Ph5+ Kf2 37. Pxg7 Lxc4 38. Kxc4 e2 0-1
In deze stelling speelde zwart 61… Tg6 om zijn pionnen te blijven dekken. Maar toen volgde natuurlijk 62. Tc5+! Kxc5 1/2-1/2
Gisteren stond er de volgende stelling op het bord, waarin zelfs twee dolle torens hun werk deden:
Zwart stond lange tijd slecht tot verloren, maar nu kon zij het vege lijf redden met twee torenoffers. Het curieuze was dat eerder in deze partij wit zelf een dubbel torenoffer had gepleegd.
51… Txe3+ 52. Kxe3 Td3+ 53. Ke2 Td2+ 54. Ke1 Td1+ 55. Kf2 Td2+ 56. Kg3 Td3+ 57. Kh4 Th3+ 58. Kxh3 ½ – ½
De stelling is zelfs helemaal opgeknapt voor Timman. Zijn sterke c-pion garandeert hem voldoende tegenspel.
31… c3??
Verschrikkelijk. Zwart had net het tij weten te keren en nu laat hij zich plotseling matzetten. De juiste verdediging bestond in 31… e4! waarmee zwart zijn dame activeert. Een belangrijke gedachte is dat hij zo ook de vierde rij verstopt en dat hij onder omstandigheden een witte toren van g3 kan afhouden, als zijn c-pion al sterk genoeg is geworden.
32. Ta4
Opgegeven. [Op 32. Ta4 Kh8 wint 33. Th4]
1-0
De partijen van de Nederlanders, inclusief enkele schaaktechnische aantekeningen:
De voortschrijdingstabel van de Nederlanders:
| Speler | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | Tot |
| Anish Giri | 1 | ½ | 0 | ½ | ½ | 1 | ½ | 0 | 4 | |||||
| Loek van Wely | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 4 | |||||
| Sergey Tiviakov | 0 | 1 | 1 | 0 | ½ | ½ | 0 | ½ | 3½ | |||||
| Sipke Ernst | 0 | ½ | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 | ½ | 4 | |||||
| Erwin l’Ami | 1 | ½ | 1 | 0 | ½ | ½ | ½ | 1 | 5 | |||||
| Dimitri Reinderman | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 1 | 0 | 4 | |||||
| Jan Timman | ½ | 0 | 1 | ½ | 1 | 0 | 0 | 0 | 3 | |||||
| Daan Brandenburg | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 1 | ½ | 4½ | |||||
| Pieter Hopman | 0 | 0 | ½ | 0 | ½ | 1 | 0 | 0 | 2 | |||||
| Lars Ootes | ½ | ½ | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 3 | |||||
| Anne Haast | 0 | ½ | ½ | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 2 | |||||
| Lisa Schut | 0 | ½ | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 3½ | |||||
| Etienne Goudriaan | 1 | ½ | 1 | 0 | 0 | ½ | ½ | 0 | 3½ |
Van alle spelers is voorafgaand aan dit toernooi een lijst van portretjes verschenen. Die ziet er als volgt uit:
| Nr | Naam | Elo | Link |
| Nr 13 | Etienne Goudriaan | 2279 | Portret 1 |
| Nr 12 | Lisa Schut | 2290 | Portret 2 |
| Nr 11 | Anne Haast | 2290 | Portret 3 |
| Nr 10 | Lars Ootes | 2326 | Portret 4 |
| Nr 9 | Pieter Hopman | 2342 | Portret 5 |
| Nr 8 | Daan Brandenburg | 2527 | Portret 6 |
| Nr 7 | Jan Timman | 2571 | Portret 7 |
| Nr 6 | Dimitri Reinderman | 2581 | Portret 8 |
| Nr 5 | Erwin l’Ami | 2596 | Portret 9 |
| Nr 4 | Sipke Ernst | 2606 | Portret 10 |
| Nr 3 | Sergey Tiviakov | 2677 | Portret 11 |
| Nr 2 | Loek van Wely | 2692 | Portret 12 |
| Nr 1 | Anish Giri | 2714 | Portret 13 |
