Belevenissen van een arbiter: Live vanuit Wijk aan Zee
Vrijdag de dertiende een ongeluksdag? Welnee! Allemaal bijgeloof! Dit jaar is dit de dag in januari waarop het Tata Steel Chess Tournament begon. Weliswaar niet voor de grootmeesters, maar voor de amateurs, die ’s-avonds aan hun weekendvierkamp begonnen. ‘s-Ochtends thuis de laatste spullen in mijn koffer gepakt en nog één keer koffie gedronken met de vrouw, voordat ik richting Wijk aan Zee vertrok met het openbaar vervoer. Alles reed keurig op tijd dit keer. De eerste tekenen dat je een tijdje in de schaakwereld duikt, krijg je, als je met de bus vanuit Beverwijk richting de kust een paar viaducten nadert, waarop grote spandoeken je vertellen wat je daar te wachten staat. Eenmaal in het dorp kom je eerst aan de linkerkant de grote groene Dorpsweide tegen, met daarop het witte, uitnodigende paviljoen met een hele lange rij blauwwitte vlaggen er voor. Aan het eind van de weide stopt de bus en valt bij het uitstappen direct mijn oog op de voorgevel van Café de Zon. Schuin rechts daar achter doemt mijn bestemming op: Dorpshuis De Moriaan. Voor de eigenlijke ingang is weer een witte tent neergezet waar de stalletjes met boeken en andere schaaksnuisterijen weer hun standplaats krijgen. Er heerst rond de middag nog een serene rust in het dorpshuis. De opbouwers leggen de laatste hand aan de inrichting van de zaal en wij, de arbiters, verzamelen ons in de bar, om ons voor te bereiden om de naderende invasie van de weekendvierkampers het hoofd te kunnen bieden. Ruim 500 deelnemers stromen tegen het eind van de middag de zaal binnen en na het openingswoord van Dolf Vos, de voorzitter van het organisatiecomité, worden de klokken rond 18.30 uur aangezet en is het jaarlijkse spektakel echt begonnen!
De volgende dag beginnen ook de grootmeestergroepen aan hun eerste ronde. Grote vraag is natuurlijk hoe Anish Giri zich zal houden in de A-groep tussen de wereldtoppers. Verleden jaar presteerde hij al boven verwachting met een score van 50% in die elitegroep. Welke hoge verwachtingen zullen de mensen nu wel niet van hem hebben? Kan hij wel tegen de hoge druk? Hij moet dat voelen, omdat hij weet dat er nu heel wat van hem verwacht wordt. Hij geeft onmiddellijk een duidelijk signaal af: Hij maakt een daverende start! Hij verslaat gelijk al de nieuwe uitdager van wereldkampioen Anand, Boris Gelfand! En met zwart nog wel! Een fantastisch begin dat heel de schaakwereld overgaat.
Zondag: alweer de laatste dag van de weekendvierkampen. Het geeft soms een vreemd gevoel: Je ziet mensen alweer afscheid nemen van elkaar, terwijl je zelf pas aan het begin staat van het gehele evenement. In de grootmeestergroep A maakt Giri remise met Radjabov en de winnaar van vorig jaar, Nakamura, heeft na twee ronden nog maar een schamel half puntje weten te scoren. Ik zie hem dan ook tamelijk verongelijkt kijkend De Moriaan verlaten richting zijn hotel, na zijn verloren partij tegen Aronian. Al is het geen schande om daar van te verliezen.
Een nieuwe golf schakers overspoelt Wijk aan Zee weer op maandag: De dagvierkampen nemen een aanvang. 432 deelnemers dit keer. Meer als ooit tevoren. Maar er kunnen er nog meer bij! Giri moet nu een pas op de plaats maken. Hij verliest van Karjakin en het topduel Carlsen – Aronian weet de eerste in zijn voordeel te beslechten. Verder weet Timman zijn eerste duel te winnen in de B-groep door van de jonge Nyzhnik te winnen.
Tegen het einde van de ronde van vandaag overdenk ik nog even in de arbiterskamer wat voor moois we de eerste dagen al gezien hebben, terwijl het toernooi nog maar net op gang is gekomen. De deur naar de speelzaal gaat open en er stapt een collega naar binnen met vlak daar achteraan een onbekende. Ineens doet mij dat denken aan een voorvalletje van twee jaar geleden. Ook toen stapte na het opengaan van de deur er een collega binnen, maar toen gevolgd door twee, voor mij onbekende, gespannen mannen met verhitte gezichten. Het waren twee schakers die het ergens niet met elkaar over eens waren. Een discussie over hun geschil gaf teveel rumoer in de speelzaal en nu werd er verder gepraat in de kamer der wijze heren. De juiste plek om iets op te lossen! Wat was er aan de hand? Over één ding waren de heren het wel eens: ze vonden het allebei tijd om de partij te beëindigen, alleen dacht de één dat de partij remise was en de ander was in de vaste veronderstelling dat hij de partij gewonnen had! Hoe dit misverstand was ontstaan bleef ook na wat heen-en-weergepraat onduidelijk. Alle op dat moment aanwezige wijze heren konden er ook geen chocola van maken en na wat gekibbel tussen de beide kemphanen hebben we ze weer zo ver gekregen om dan maar weer achter de stukken plaats te nemen en de strijd voort te zetten. Zo gezegd, zo gedaan. Uiteindelijk heeft de speler, die vond dat hij gewonnen had, de partij nog verloren ook! Die zal niet blij geweest zijn die avond! Maar hij kan zich troosten met de gedachte dat het eigenlijk toch maar een spelletje is. Of zou het anders zijn?
