Oude doos (10): Het NK van Albert Blees
Hij had de meest verrassende Nederlands kampioen uit de schaakgeschiedenis kunnen worden. Albert Blees slaagde net niet, maar het NK van 1989 zal voor altijd bekend blijven staan als zijn kampioenschap.
Volgens het toernooimagazine, samengesteld door de redactie van Schaaknieuws, had het NK van 1989 de hoogste gemiddelde rating uit de geschiedenis. Dat was opmerkelijk, want Timman, Sosonko en Ree waren er niet bij. Kennelijk was voor de rest de hele top aanwezig. Albert Blees, een 26-jarige meester uit Amsterdam, speelde met De Variant (Breda) in de eerste klasse van de KNSB-competitie. Verder schaakte hij weinig, voor het NK had hij zich geplaatst via de halve finales. Hij had de laagste rating van alle deelnemers, waar de redactie nog aan toevoegde dat Blees de enige deelnemer was die niet op de plaatsingslijst van de KNSB (21 spelers) stond.
Opmars
Blees begon goed, met een remise tegen voormalig kampioen Paul van der Sterren, die een pluspion niet in winst wist om te zetten. Vervolgens versloeg hij Kick Langeweg, die in tijdnood in de war raakte van een incorrect stukoffer van Blees. Een zege op Joris Brenninkmeijer was iets overtuigender. Vierde ronde, in het dagverslag: “Jeroen Piket blijkt onvoldoende gewaarschuwd te zijn door het goede spel van Blees in de eerste drie ronden en laat in een gelijke stelling zijn toren insluiten.”
Topfavoriet John van der Wiel leek de aangewezen persoon om de machtsverhoudingen te herstellen, maar Blees vloog hem naar de strot en bereikte remise door eeuwig schaak. In de zesde ronde bereikte hij moeiteloos remise tegen Rini Kuijf. In de zevende ronde kwam hij met remise goed weg tegen Frans Cuijpers, die een opgelegde winstkans miste, maar een dag later ging Blees gewoon verder: een aanvalsoverwinning op Peter Gelpke.
Dramatisch slot
Met nog drie ronden te gaan stond Blees een vol punt voor op zijn achtervolgers Kuijf en Piket en anderhalf op Van der Wiel. Daarbij kwam dat hij de sterkste tegenstanders al had gehad! Minze bij de Weg in het bondsblad over het resterende programma: “Friso Nijboer die niet in vorm was, Jeroen Vanheste en Rudy Douven die speelde als ‘een zak zout’.”
Toch ging het mis. Tegen Nijboer, op dat moment onderaan staand, kwam Blees gewonnen te staan en de sensatie leek een feit, maar in tijdnood verblunderde hij het volle punt. Er volgde een nederlaag in twintig zetten tegen Vanheste en een kansloze nederlaag tegen de aftredende (ook verrassende) kampioen Douven. Drie nederlagen op rij gooiden Albert Blees terug naar de vierde plaats. Nog altijd mooi voor de laagste ratinghouder, maar het had zo veel mooier kunnen zijn.
Raadselachtige schaker
Minze bij de Weg over de persoon Blees: “Niet alleen door zijn spel, maar ook door zijn gedrag trok Albert Blees de aandacht. Stilletjes bewoog hij zich door de toernooizaal en na afloop van de partij was hij meestal snel verdwenen. Tijdens het toernooi wilde hij niet met Hans Böhm voor de camera verschijnen om zijn concentratie niet te verstoren. NRC Handelsblad zond er een verslaggever op af. Onder de kop ‘Raadselachtige schaker op bergschoenen’ deed deze verslag van zijn mislukte poging om de persoon Blees te ontrafelen.”
Het NK van Rini Kuijf
Wie werd er dan kampioen? “In ieder geval een Leidenaar”, zeiden de (Leidse) favorieten Van der Wiel en Piket voor het toernooi in een interview. Ze kregen gelijk, het werd Rini Kuijf. Zijn commentaar na afloop: “Ik heb alleen tegen Cuijpers een goede partij gespeeld. Verder heb ik de punten gepakt die ik toegeschoven kreeg.”
Albert Blees mocht op basis van zijn vierde plaats in 1990 weer meedoen. Hij kwam niet verder dan vijf remises en een laatste plaats. Toernooien speelde hij daarna weinig meer. Wel competitie, vooral voor De Variant. In 2007 stelde ik voor Schaaknieuws een topscorerslijst aller tijden in de hoogste klasse op. Blees stond op plaats 21 met een score van 108 uit 166. En Albert Blees heeft twee grootmeesternormen op zijn naam staan. In ‘zijn’ jaar 1989 in Kecskemet (Hongarije) en in 1997 in Cienfugos (Cuba).
