WK-match na reguliere partijen onbeslist.
De twaalfde matchpartij Anand-Gelfand is na 22 zetten in remise geëindigd. Hierdoor is de stand na de reguliere partijen 6-6 en zullen de heren in een tiebreak moeten uitmaken wie zich wereldkampioen mag gaan noemen. De tiebreak, die woensdag gespeeld wordt, zal bestaan uit vier rapidpartijen, bij geen beslissing maximaal vijf snelschaakmatches van twee partijen, en als zelfs dat geen winnaar uitwijst volgt er een armageddonpartij waarbij zwart aan remise genoeg heeft voor de titel.
De laatste partij met lange bedenktijd was weer vrij kort, maar had toch enkele interessante momenten. Al op zet 6 kwam Gelfand met een nieuwe zet, maar onverwacht was die niet voor de Anand, die vrijwel a tempo met een pionoffer kwam. Het kostte de uitdager veel bedenktijd, maar hij vond een goede oplossing: hij gaf de pion terug om even later zelf met een pionoffer te komen. Twee lopers en een sterk centrum gaven hem daarna genoeg compensatie. In de slotstelling was de pluspion voor wit niet goed te handhaven, al was het remiseaanbod wel wat aan de vroege kant.
Anand – Gelfand
1. e4
Drie keer 1.e4, drie keer 1.d4 voor Anand, mooi verdeeld!
1… c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 e6 4. Lxc6
De spelers volgen de tiende matchpartij. Met 4.Lxc6 geeft wit een loper op, maar hij hoopt dat pion c5 zwak gaat worden, of aan aanknopingspunt voor a3 en b4. Verder kan de loper op c8 passief worden, zeker als de pionnen op c6 en e6 blijven staan.
4… bxc6 5. d3
In de tiende matchpartij week Anand van eerdere partijen van hemzelf af met 5.b3, waarop Gelfand het interessante 5…e5!? voorbereid had. Nu volgt Anand wel de door hemzelf gebaande paden.
5… Pe7
Het liefst heeft zwart zijn pionnen op d6 en e5 staan, waarna hij met g6 en f5 op de koningsvleugel actief kan worden. Na 5… d6 speelt wit echter 6.e5. Met de tekstzet bereidt zwart Pg6 en e5 voor.
6. b3
In Anand-Radjabov, Mainz 2006, stond wit iets beter na 6. De2 Dc7 7. Pg5 Pg6 8. f4 c4 9. dxc4 La6 10. b3 Lc5 11. e5 d5 12. exd6 Lxd6 13. O-O maar het pionoffer was niet per se nodig. 6. b3 is een andere manier om naar veld e5 te kijken. Misschien vraagt de lezer zich af waarom wit niet meteen 6.e5 probeert: maar als de pion nog op d7 staat is dat minder goed omdat zwart met f6 de e-pion afruilt en even later alsnog zelf met e5 kan komen.
6… d6
Vreemd genoeg speelde iedereen hier 6…Pg6, meestal gevolgd door 7…f6, maar wat Gelfand doet is ook logisch.
7. e5
Dit moet haast wel, want anders doet zwart ‘m. Er ontstaan echter tactische mogelijkheden voor zwart op de diagonaal a1-h8.
7… Pg6
Een vraag die ik miste op de persconferentie: wat had Anand gedaan na 7… dxe5 ? Wit kan de toren offeren, maar na 8. Pxe5 Dd4 9. Pc4 Dxa1 10. Lb2 Dxa2 11. Pc3 Da6 12. Pd6+ Kd7 13. Pxf7 Tg8 lijkt hij toch niet helemaal genoeg te hebben. Waarschijnlijk had hij de pion dus laten staan en op positionele compensatie gehoopt, net als in de partij.
8. h4
We zijn dan wel met een wk-match bezig, dat betekent niet dat Bosboomzetten verboden zijn. Wit hoeft geen pion te offeren, maar 8.exd6 Df6 is een beetje onaangenaam, liever houdt wit de pion op c2 om d3 goed gedekt te houden. En 8. Lb2 dxe5 9.Pxe5 Pxe5 10.Lxe5 Dd5 is helemaal vervelend. Rokade was ook een mogelijkheid geweest, maar Anand vindt paardruil afdwingen blijkbaar een tempo waard. De zet was waarschijnlijk ook voorbereid, in ieder geval speelde Anand hem snel. 8… Pxe5 9. Pxe5 dxe5
Dit pionoffer is bekend van vergelijkbare stellingen. De eerder genoemde doelstellingen -c5 zwak, Lc8 passief- zijn behaald door wit. Op de lange termijn is pion c5 ook moeilijk te verdedigen, je kunt de pion aanvallen met paard, loper en dame, en drie keer verdedigen lukt niet goed. Eigenlijk zou zwart het ook niet erg vinden als pion c6 van het bord zou verdwijnen…
10. Pd2 c4!?
Minder pionnen, meer ruimte voor de lopers! Het was anders ook niet zo makkelijk voor zwart om te ontwikkelen, na bijvoorbeeld 10… Le7 11. Lb2 f6 12. Dh5+! g6 13. Dh6 Lf8 14. De3 staan alle zwarte stukken nog op de achterste rij.
11. Pxc4 La6
Inmiddels had Gelfand meer dan een uur gebruikt. Wat dat betreft was de voorbereiding van Anand gelukt, maar op het bord is zwart ok. 11…Lb7 om de loper met c5 te activeren was trouwens ook goed speelbaar.
12. Df3 Dd5
En nu is het zwart die een pion offert! Niet afgedwongen overigens, want 12…Dc7 kan ook.
13. Dxd5 cxd5 14. Pxe5 f6 15. Pf3 e5
Het is maar goed dat wit een pion voorstaat, want anders had-ie echt slecht gestaan met de zwarte lopers en het sterke zwarte centrum!
16. O-O Kf7 17. c4 Le7 18. Le3 Lb7
Nu heeft zwart a5-a4 als mogelijk plan. Vandaar dat wit hem nu afleidt.
19. cxd5 Lxd5 20. Tfc1
20… a5
Kramnik was hier kritisch over, en vond dat zwart hier 20… Thc8 had moeten doen. De pointe is dat zwart na 21. Txc8 Txc8 22. Lxa7 Ta8 23. Lb6 twee pionnen terugwint met 23… Lxb3 In plaats daarvan kan wit 21.Pd2 doen en het paard op c4 zetten, waarna a5-a4 niet meer zo makkelijk door te zetten is wegens Pb6. Helaas gaf hij daar geen oordeel over. 21. Lc5 Een bekende tactiek tegen twee lopers: ruil er eentje en het loperpaar is weg.
21… Thd8 22. Lxe7
En net terwijl Kramnik aan het uitleggen was dat wit een prettig melkplusje heeft, zag hij tot zijn grote verbazing beide spelers elkaar de hand schudden. Een mogelijk vervolg is 22.. Kxe7 23. Tc7+ Td7 24. Tac1 a4 25. Pd2 axb3 26. axb3 Ta2 27. Pe4 Tb2 28. Txd7+ Kxd7 29. Ta1 Ke7 30. Ta7+ Kf8 31. Pc5 Kg8 32. h5 h6 33. f3 Lxb3 34. Tb7 Tb1+ 35. Kf2 La2 en dat is echt potremise, en ook niet al te moeilijk te vinden. Anderzijds kun je vrij risicoloos doorspelen met wit, dus ik begrijp de verbazing van de wereldkampioen van 2000 en 2006.
1/2-1/2
