Gespot 40: “Remise? Pas op, als ik … f5-f4 kan spelen, krijg je geen remise meer!“
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.
Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
Een belangrijke uitgangsstelling in de Leningradervariant van het Hollands ontstaat na de volgende zetten (zie diagram): 1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. Pf3 Lg7 5. O-O O-O 6. c4 d6 7. Pc3 De8
| |
 |
Een van de specialisten voor zwart is de Oekraïner Vladimir Malaniuk (zie foto, bron onbekend). Hij beheerst de Leningrader tot in de puntjes en hij heeft er de nodige mooie aanvalspartijen mee op zijn naam staan. Over hem is een aardige anekdote bekend. Zo speelde hij in een toernooi in de laatste ronde tegen iemand die op Elo wat zwakker was dan hij. Voor de partij ging Malaniuk naar hem toen om remise voor te stellen in een paar zetten. De tegenstander antwoordde dat hij daar weinig voor voelde, waarschijnlijk ook omdat hij het Hollands nogal dubieus vond. Malaniuk reageerde met de laconieke opmerking dat deze zeker niet wist dat zwart een gevaarlijke aanval met … f5-f4 aan zijn broek zou krijgen. Hij zei er vervolgens bij: "Pas op, als ik … f4 kan spelen, krijg je geen remise meer!"
De partij begint en na een paar zetten biedt Malaniuk voor de vorm nogmaals remise aan. Hij zei erbij: "Je kunt het het remiseaanbod het beste nu aannemen, ik heb nog geen … f4 gespeeld". De tegenstander schudde resoluut het hoofd, liet … f4 toe, zag dat hij slecht was komen te staan en bood toch maar ineens remise aan. Vervolgens kreeg hij een hartgrondig NEE te horen. De zwarte aanval was al van de grond gekomen en zwart won de partij.
Op basis van dit verhaal heb ik alle Malaniukpartijen die ik in de database heb kunnen vinden gescreend op de zet … f5-f4. En inderdaad, er zitten een paar aardige aanvalspartijen bij. De leukste heb ik bij elkaar gezet en van licht commentaar voorzien. Veel plezier ermee!
PARTIJ 1
Tunik, Gennady – Malaniuk, Vladimir, Novgorod 1995.
1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Pf3 g6 4. c4 Lg7 5. Pc3 O-O 6. Lg2 d6 7. O-O De8 8. d5 a5 9. Pd4 Pa6 10. Tb1 Ld7 11. b3 c6 12. Lb2 Pc7 13. dxc6 bxc6 14. Pf3 c5 15. a4 Lc6 16. Pb5 Pe6 17. Pe1
17… f4!?
Een manier om de witte koningsstelling aan te tasten.
18. Lxf6
Nogal een concessie om deze loper in te leveren. Maar na bijvoorbeeld 18. Pd3 volgt 18… fxg3 19. hxg3 Lxg2 20. Kxg2 Pg4 en er dreigt plotseling … Txf2+! Zo wordt duidelijk hoe zwart kansen kan creëren.
18… Txf6 19. Lxc6 Dxc6 20. Pf3 fxg3 21. fxg3 De4 22. Dd3 Dg4 23. Dd5 Taf8 24. Pc3 T6f7 25. Dd2 Txf3 26. exf3 Dd4+ 27. Dxd4 Lxd4+ 28. Kg2 Lxc3 29. f4 Lf6 30. Kf3 Pd4+ 31. Ke4 Tb8 32. Kd5 Kf7 33. Tfe1 Pc2 34. Te2 Pa3 35. Tbe1 Txb3 36. g4 Td3+ 37. Kc6 h6 38. Kd7 e5 39. Tf1 Pxc4 40. g5 exf4 41. gxh6 Pe5+ 42. Kc7 g5 43. Kb6 Pc4+ 44. Kb5 Pe3 45. Tb1 f3 46. Tf2 Pd1 47. Txd1 Txd1 48. Txf3 Tb1+ 49. Kc6 Tb4 50. Kxd6 Txa4 51. Kxc5 Tf4 52. Ta3 a4 53. Ta2 Kg6 54. h4 Tf5+ 0-1
PARTIJ 2
Lerner, Konstantin – Malaniuk, Vladimir, Tallinn 1987.
1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. Pf3 Lg7 5. O-O O-O 6. c4 d6 7. Pc3 De8 8. Db3 Pa6 9. Lg5 Kh8 10. Pd5 Pg8 11. Ld2 e5 12. dxe5 dxe5 13. e4 c6 14. Pc3
14… f4
Hier is de standaardzet weer in dit type stelling.
15. gxf4 exf4 16. e5 g5!
Zwart gaat voor de eigen koning aan de slag!
17. Tfe1
De pion mag niet geslagen worden. Op 17. Pxg5? Dg6 volgt 18. Pce4 (18. Pf3 Lh3) 18… h6 en zwart wint materiaal.
17… Pc5
Zwart activeert zijn buitenspel staande paard met tempo, het dreigt naar d3 te springen. Ook in aanmerking komt 17… g4 18. Pg5 f3 om de loper op g2 verder in te perken.
18. Da3 Pd3
Wit moet nu noodgedwongen een kwaliteit offeren.
19. Pe4
Na 19. Te2 g4 20. Pe1 Pxe5 is … f4-f3 bijna niet te pareren.
19… Pxe1
De partij is in hogere zin beslist al duurde het nog lang eer de winst binnen was.
20. Txe1 g4 21. Pd4 f3 22. Lf1 Dxe5 23. Lc3 Df4 24. Pd6 Ld7 25. Te4 Dg5 26. c5 Ph6 27. Lc4 Pf5 28. P4xf5 Lxf5 29. Te1 Lg6 30. Lxg7+ Kxg7 31. Dc3+ Kh6 32. Te5 Df6 33. De1 b6 34. Te6 Df4 35. Lf1 bxc5 36. Dc3 Tad8 37. Dxc5 Tf6 38. Txf6 Dxf6 39. De3+ Kg7 40. Dxa7+ Kh8 41. Pc4 Ld3 42. Lxd3 Txd3 43. Pe3 Td8 44. Db6 Dd4 45. Db3 Dd2 46. Pf1 De2 47. Dc3+ Kg8 48. Db3+ Kf8 49. Db4+ Ke8 50. Dc3 Kf7 51. Da5 Td1 52. Df5+ Ke7 53. Dg5+ Ke8 54. Dg8+ Ke7 55. Dg5+ Kd6 56. Dd8+ Kc5 57. Df8+ Kc4 58. Df7+ Kd3 59. Db3+ Kd4 60. Dc3+ Kd5 61. Db3+ Kd6 62. Db8+ Kc5 63. Df8+ Kb5 64. Db8+ Kc4 65. Dg8+ Kb4 66. Db8+ Db5 67. Df4+ Ka5 68. Dc7+ Ka6 69. Dc8+ Ka7 70. Dc7+ Ka8 71. Dc8+ Ka7 72. Dc7+ Db7 73. Da5+ Kb8 74. Da4 Dd7 75. Db4+ Kc8 76. Dc3 h5 77. a4 De6 78. Dc2 Dd5 79. Dc3 De4 0-1
PARTIJ 3
Cabarkapa, Miomir – Malaniuk, Vladimir, Belgrado 2009.
1. Pf3 f5 2. c4 Pf6 3. Pc3 g6 4. g3 Lg7 5. Lg2 O-O 6. O-O d6 7. d4 De8 8. b3 Pa6 9. Lb2 c6 10. Pe1 e5 11. dxe5 dxe5 12. La3 Tf7 13. e4
13… f4 14. Pd3
Op 14. gxf4 volgt de ‘standaardreactie’ 14… Ph5! 15. fxe5 Lxe5 16. Tc1 Pf4 en zwart staat beter!
14… g5 15. f3 Pd7 16. Pe2 Pf8 17. Dc2 Pg6 18. Tad1 h5 19. Kh1 Le6 20. gxf4 gxf4 21. Tg1 Kh7 22. Pc5 Pxc5 23. Lxc5 Lf6 24. Lf2 Tg7 25. Pc1
Zwart heeft nu een soort van Konings-Indische aanvalsstelling gekregen. Door zijn stukken te mobiliseren op de koningsvleugel komt hij er op den duur door. Wit heeft geen spoor van tegenspel op de andere kant van het bord.
25… De7 26. Pd3 b6 27. c5 Db7 28. De2 b5 29. Df1 Dc8 30. Pb4 a5 31. Pxc6
Nog niet zo dom, maar wel verliezend. 31. Pd3 Dc7 gevolgd door … Tag8 en … Lh4 en zwart zal wel ergens een winst kunnen vinden.
31… Dxc6 32. Lh3 Le7 33. Lxe6 Dxe6 34. Dxb5 a4 35. Dd7 Dxd7 36. Txd7 axb3 37. axb3 Ta2 38. Tf1 Tb2 39. Tb7 Lh4 40. Txg7+ Kxg7 41. Lg1 Txb3 42. Tc1 Txf3 43. c6 Pe7 44. c7 Pc8 45. Lc5 Td3 46. Kg2 Kf7 0-1
PARTIJ 4
Neverov, Valeriy – Malaniuk, Vladimir, Warschau 1992.
1. d4 f5 2. Pf3 Pf6 3. c4 g6 4. g3 Lg7 5. Lg2 O-O 6. O-O d6 7. Pc3 De8 8. b3 Pc6 9. Pb5 Dd8 10. d5 Pe5 11. Pxe5 dxe5 12. Lb2 a6 13. Pa3 e4 14. f3 exf3 15. exf3
15… f4!? 16. Te1
16. g4 e6 17. dxe6 Lxe6 is een tikje beter voor zwart (Lg2 is erg slecht!)
16… Ph5 17. Lxg7 Pxg7 18. Dd4 fxg3 19. hxg3 Dd6!
Een dubbele aanval dame (Pa3 en pion g3).
20. c5 Dxg3 21. Txe7 Pf5 22. De5 Dh4 23. Txc7 Ld7
Zwart offert een stuk om zich te ontwikkelen, ook om de aanval tegen de witte koning op te zetten. Merk op hoe relatief veilig zijn eigen koning staat (vanwege het paard op f5!)
24. Txd7 Tae8 25. Db2
25… Pd4! 26. Pc2?
Een blunder in bedenkelijke stelling. Maar ook na 26. Td1 loopt de aanval als een trein: 26… Pe2+ 27. Kf1 Txf3+! 28. Lxf3 Dh3+ 29. Ke1 (29. Lg2 Df5+ 30. Ke1 Pf4+ 31. Kd2 Te2+ 32. Kc1 Txb2)29… Pc3+ 30. Kd2 Dxf3 en het lijkt gedaan.
26… Pe2+ 27. Kf1 Txf3+!
Fraai gezien van Malaniuk.
28. Lxf3 Dh3+ 29. Lg2
29. Kf2 Dg3+ 30. Kf1 Dg1#
29… Df5+ 30. Ke1 Pf4+ 31. Kf2 Pd3+ 32. Kg1 Pxb2
Het is klaar!
33. c6 Te2 34. Pe3 Df2+ 35. Kh1 Txe3 36. cxb7 Te8 37. Tc1 Dh4+ 38. Kg1 Dd4+ 39. Kh1 Dh4+ 40. Kg1 Dd4+ 41. Kh1 Pd3 42. Tc8 Pf2+ 43. Kh2 Pg4+ 44. Kh3 De3+ 45. Kxg4 h5+ 46. Kh4 Df4+ 47. Kh3 Dg4+ 48. Kh2 Dxd7 0-1
PARTIJ 5
Berthold, Andreas – Malaniuk, Vladimir. Dresden 2010.
1. d4 f5 2. Pf3 g6 3. g3 Pf6 4. Lg2 Lg7 5. O-O O-O 6. c4 d6 7. Pc3 De8 8. b3 e5 9. dxe5 dxe5 10. La3 Tf7 11. e4 Pc6 12. Te1
12… f4!
Dit is opnieuw de stereotiepe zet.
13. Pd5!?
Het juiste antwoord. Op 13. gxf4 is 13… Ph5! de standaardreactie. Zwart offert een pionnetje in ruil voor een verzwakte witte koningsstelling (de zwarte velden!). De compensatie wordt door computers verkeerd ingeschat, dit is erg gevaarlijk voor wit. Een voorbeeld: 14. fxe5 Pxe5 15. Pxe5 Lxe5 en het paard komt naar f4. Als de dame ten tonele verschijnt, is het meestal gebeurd met de witspeler!
13… Lg4 14. Lb2 Ph5 15. Dd3 h6
Langzaam bouwt zwart weer aan de opmars, ook verhindert hij zo eventuele paardsprongen naar g5.
16. Ph4 De6
Zwart gokt op de aanval. [Vermoedelijk was 16… Kh7 beter. 17. f3 Le6 18. g4 Pf6]
17. f3 fxg3
Een kansrijk stukoffer maar het is de vraag of het objectief gezien in orde is.
18. hxg3
Na het principiële 18. fxg4 Dxg4 19. hxg3 Pxg3 20. Te3 Ph5 heeft zwart twee pionnen plus aanval. Houdini vindt de stelling echter beter voor wit…
18… Lh3 19. Kh2 Lxg2 20. Pxg2 Taf8 21. Tf1 Pd4
Dat is ook een thema: Zwart heeft veld d4 voor zijn paard, omdat wit pionnen op c4 en e4 heeft. Zwart kan met … c7-c6 het witte paard van d5 verdrijven en daarmee staat hij dan beter.
22. Lxd4 exd4 23. Pgf4 Pxf4?!
Het paard op h5 is belangrijker dan een toren! Nu zegt Houdini dat zwart kon winnen met 23… Txf4!! 24. Pxf4 Txf4 25. gxf4 Pxf4 26. Dd2 d3 27. Dxf4 (27. Tad1 Dh3+ 28. Kg1 Ld4+ 29. Tf2 Dg2#)27… Le5 28. Dxe5 Dxe5+ 29. Kh3 Db2 en de zwarte d-pion is uiterst lastig voor wit.
24. Pxf4 Txf4 25. gxf4 Txf4 26. Kg2
Ook deze stelling is erg kansrijk voor zwart. De witte torens zijn niet veel waard, de verzwakte velden wegen daar zeker tegen op.
26… Le5 27. Th1 g5 28. Th3 c5 29. Tah1 Lg7 30. Tg3 Dg6 31. b4 cxb4 32. c5 Kh7 33. Db5 Df7 34. Txg5?
Wit gaat definitief de fout in. 34. De2 was nodig.
34… Txf3 35. Tf5 Txf5 36. exf5 Dd5+ 37. Kg1 d3 38. De8 Dxc5+ 39. Kg2 Dd5+ 40. Kh2 Dxf5 41. Tc1 0-1
Deze partijen via de viewer:
Vaag staat mij een verhaal van Dirk-Jan ten Geuzendam bij over Malaniuk:
Een kandidaat-GM moest zijn 3e norm behalen. In de laatste partij tegen Malaniuk moest hij een half punt halen. Malaniuk bood hem dit halfje aan tegen de helft van zijn prijzengeld. De kandidaat-GM weigerde en kreeg de Leningrarder voorgeschoteld. Later kreeg hij het benauwd en ging tandenknarsend akkoord, echter Malaniuk antwoordde: de helft van je prijzengeld was het aanbod bij het begin van de partij, ik wil nu 75%!
Ik ken dit verhaal van Ten Geuzendam niet, maar het maakt het er alleen maar leuker op!