Kramnik en Morozevich aan kop bij Tal-memorial
Na zes ronden staan Vladimir Kramnik en Alexander Morozevich aan kop bij het Tal-memorial. Met vier uit zes staan ze een half punt voor op Carlsen, Radjabov en Caruana. Tomashevsky lijkt de kop van jut te zijn dit toernooi: hij staat met anderhalf punt onderaan.
Na de vijfde ronde leek het erop dat Morozevich het toernooi zou gaan winnen. Zie hoe hij met een overwinning op Aronian een punt voorsprong pakte:
Aronian – Morozevich
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c6 4. e3 Pd7 5. Pf3 f5
Nadat wit e3 gespeeld heeft en niet meer zijn loper op f4 kan spelen is de Stonewall een goede optie voor zwart.
6. Ld3 Ph6
Ziet er apart uit, maar het is de meest gespeelde zet hier. Een voordeel is dat na cxd5 zwart met de e-pion kan terugslaan omdat f5 gedekt staat.
7. b3 Ld6 8. Lb2 O-O 9. O-O Tf6!?
Alles op de aanval! Ook 9…g5 wordt hier gespeeld.
10. Dc2 Pf7 11. Pd2
Vooral niet 11. cxd5 exd5 12. Lxf5? Txf5 13. Dxf5 Pde5 14. Dh5 Lg4 maar iets als 11.g3 is veiliger.
11… e5!?
11… Lxh2+ 12. Kxh2 Th6+ 13. Kg1 Dh4 14. f4 werkt nog niet, maar zodra een pion op e4 staat wordt het een stuk gevaarlijker!
12. Lxf5
Nu zou 12. cxd5 e4 13. Le2 Lxh2+ 14. Kxh2 Th6+ 15. Kg1 Dh4 16. f4 Dg3 zwart een gevaarlijke aanval geven.
12… e4 13. Lxh7+!?
Zo krijgt wit een boel pionnen voor het geofferde stuk. De veilige voortzetting was 13. Lxd7 Lxd7 14. f4 waarmee Lxh2-gedoe wordt voorkomen en wit een pion voorstaat, maar zwart blijft toch wat compensatie houden.
13… Kxh7 14. cxd5 Tg6 15. Pdxe4 Pf6 16. Pxf6+ Dxf6 17. f4
Wit heeft vier pionnen voor het stuk en ze zijn niet zwak of geblokkeerd. In principe staat wit dus beter, maar het lukt zwart aardig om om de pionnen heen te spelen. 17… Ph6 18. Pe4 Df5 19. dxc6 Le7 20. c7 Tc6
21. Db1?!
21. Dd3 Txc7 22. d5 gevolgd door 23.Tad1 ziet er goed uit voor wit.
21… Txc7 22. Pc3
Dit was het plan: het paard kan weg en maakt ruimte voor de witte pionnen. Het blijkt echter lastig om ze veilig naar voren te brengen.
22… Dxb1 23. Taxb1 Td7 24. Tbd1 b6 25. e4 Lb7 26. h3
Om dingen als 26. d5 Lc5+ 27. Kh1 Pg4 te voorkomen.
26… Pg8 27. e5
Ook na 27. d5 Pf6 28. Kh2 Tc8 is het moeilijk om verder te komen.
27… Tc8 28. d5 Lb4
En nu heeft wit een probleem: het paard op c3 staat aangevallen en als het weggaat hangt d5. Een oplosbaar probleem, dat wel, maar het is nu wit die naar remise moet zoeken.
29. e6
29. d6 Lxc3 30. Lxc3 Txc3 31. e6 Td8 32. e7 Pxe7 33. dxe7 Te8 34. Td7 was een optie, al is het eindspel net iets prettiger spelen voor zwart.
29… Tdd8 30. Pe4?
Een betere manier om de pion te geven was 30. Tf3 Pf6 31. Tfd3 Lxc3 32. Lxc3 Pxd5 33. Le5 waarna wit actief staat bij materieel gelijke stelling.
30… Txd5 31. Pg5+ Kg6 32. Txd5 Lxd5 33. Td1?
Na 33.Pf3 houdt wit verdedigingskansen.
33… Pe7
34. Ld4?
Na 34. Tc1 Tc5 35. a3 Ld2 36. Txc5 bxc5 37. g3 Le1 38. g4 Lh4 moet zwart kunnen winnen, maar het vereist behoorlijk wat techniek. Nu echter kan zwart aanval op de witte koning combineren met het snaaien van pionnen en is de winst makkelijk.
34… Tc2 35. g4 Ld2 36. Tf1 Lc1 37. Pf3 Lxf4 38. Ph4+ Kg5 39. Pf3+ Kh6 40. h4 Txa2 0-1
Morozevich had behalve een punt voorsprong ook nog een relatief makkelijk programma. Zo kreeg hij in de zesde ronde Nakamura, die nog geen partij had gewonnen (maar wel verloren). Maar juist vandaag sloeg de Amerikaan toe, al had Moro dat ook een beetje aan zichzelf te danken…
De stelling is dynamisch gelijk. De loper op f6 en de pion op g6 staan erg dreigend, maar de witte toren en dame kunnen niet bij de zwarte koning komen. Maar om dat zo te laten kan zwart niet al te veel doen, een zet als Tb3 wordt bijvoorbeeld door Dc6 weerlegd. Een logisch vervolg zou zijn dat beide partijen wat heen en weer schuiven zonder echt iets aan de stelling te veranderen, maar in tijdnood probeert Morozevich een winstpoging.
38. Dd1?
Met het idee 39.Td7, maar in zijn aanvalsdrift veronachtzaamt de Rus zijn verdediging.
38… c3! 39. bxc3 Pe3
Wit heeft geen tijd voor Td7 en moet oppassen dat de zwarte dame niet op b3 of b1 komt.
40. De2?
40.Dc1 was beter, al heeft zwart diverse aantrekkelijke mogelijkheden.
40… Pd5! 41. Dd3 a4!
Opeens staat de loper op f6 niet dreigend maar buitenspel. Er dreigt vooral 42…Tb3.
42. Tb2 Txb2+ 43. Kxb2 Db8+ 44. Kc1 Db3
Wit verliest op zijn minst één pion, terwijl dameruil niet te vermijden is.
45. Da6 Dxc3+ 46. Kd1 Pe3+ 47. Ke2 Dc4+
Na 48…Dxc4 49.Pxc4 verliest wit ook nog a3 of g6.
0-1
Kramnik profiteerde door met een overwinning op Tomashevsky gelijk te komen met Moro. Het leek een tijdje een positoneel meesterwerk te worden, maar op een gegeven moment stokte de techniek van de Russische Parijsenaar, en het was alleen door een blunder dat Kramnik uiteindelijk nog won.
Er is weinig aan de hand in deze stelling. De toren op a4 is iets actiever dan die op a8, maar als zwart 26…a5 doet, gevolgd door Pb6 en a4, dan is dat probleem ook opgelost. Zwart laat dit echter na en langzamerhand komt wit in het voordeel.
26… Kf7 27. Ta5 Taa7 28. Pc5 Pb4 29. Td6
Het is nu duidelijk dat wit beter staat, maar om daar iets mee te doen is niet zo makkelijk. Op a6 of e6 slaan dreigt voorlopig niet, o.a. wegens de mogelijkheid Tc2.
29… Tc8 30. f4
Bereidt Kf3 voor, zodat het paard wel een pion dreigt te slaan. Daarom wacht zwart niet langer af.
30… Tac7 31. Pxe6 Tc2+ 32. Kf3 Txb2 33. Pd4 Tc7
Een betere verdediging was 33… Td2 34. Tb6 Pc2. Paardruil verhoogt zwarts remisekansen.
34. Tb6 Pd3 35. Txb2 Pxb2 36. Txa6
Het toreneindspel vier tegen drie is over het algemeen vrij makkelijk remise te maken, maar met paarden erbij is het een ander verhaal. Het verschil is dat wit het paard ergens in de buurt van de zwarte koning kan zetten en zo diverse tactische mogelijkheden krijgt.
36… Pc4 37. g4
Het plan is h4 en g5. Daarop g6 en f5 verliest na h5; fxg5 hxg5 is ook niet aantrekkelijk. Zwart doet dus maar niets, maar dit geeft wit een veld op f5 voor zijn paard, en maakt f6 zwak.
37… Pd2+ 38. Ke2 Pe4 39. h4 Tb7 40. g5 Kg6?
Zwart had moeten afwachten.
41. Kf3 Te7
41… Pd2+ 42. Kg4 Pe4 (42… h5+ 43. Kh3) 43. f5+ Kf7 44. Pe6 Td7 45. g6+! hxg6 46. fxg6+ is een voorbeeld van de tactische mogelijkheden waar ik het over had.
42. h5+
Ik denk dat Kramnik na 42. Te6 Txe6 43. f5+ Kh5 44. fxe6 Pd6 45. gxf6 gxf6 46. Kf4 Kg6 47. Pf5 de partij sneller had gewonnen.
42… Kxh5 43. Pf5 Pd2+ 44. Ke2 Td7 45. gxf6 gxf6 46. Txf6
En hier was 46. Pd6! Pb3 47. Pe4 Kg6 48. Pxf6 sterk.
46… Kg4 47. Ph6+ Kg3
Dit eindspel is niet zo makkelijk. De e-pion is voorlopig geblokkeerd en de witte koning kan niet makkelijk schuilen. 48. Tf8 Pe4 49. Tg8+ Kh3 50. Pg4 Kh4 51. Pe5 Ta7 52. Pf3+ Kh5 53. Kd3 Pf2+ 54. Kd4?
Wit had terug moeten gaan om op het op een andere manier te proberen. Nu kan zwart remise maken.
54… Ta4+ 55. Kd5 Ta5+
55… Pd1! 56. Tg5+ Kh6 57. Te5 Pxe3+ 58. Txe3 Txf4 =
56. Ke6 Pg4 57. e4 Ta6+ 58. Ke7 Ta7+ 59. Kd6 Ta6+
59… Pf6! 60. Tg5+ Kh6 61. Ke5 Pxe4 62. Kxe4 Ta4+ 63. Ke5 Te4+! is ook remise.
60. Kc7 h6 61. e5 Pf6 62. Td8 Kg4 63. Pd4 Ta7+ 64. Kd6 Pe4+ 65. Kd5 Pc3+ 66. Kc4 Kxf4 67. e6 Tc7+ 68. Kd3 Ke5?
En hier had 68…Pa4 remise gemaakt. Na de tekstzet staat wit weer gewonnen.
69. Td7! Pd5 70. e7 Tc3+ 71. Kd2 Tc8 72. Pc6+ Ke6 73. Txd5 Txc6 74. e8D+ Kxd5
Het eindspel toren-pion tegen dame is soms remise, maar hier is het niet mogelijk voor zwart om een vesting te maken. 75. Kd3 Te6 76. Db5+ Kd6 77. Kd4 Ke7 78. Df5 Tf6 79. Dh7+ Kf8 80. Ke5 Ta6 81. Db7 Tg6 82. Dh7 Ta6 83. Dd3
Zwart heeft geen velden op de zesde rij voor de toren, en na 83…Ta7 84.Kf6 haalt wit de h-pion op.
1-0
Stand na zes ronden:
1 Morozevich, Alexander 2769 4
Kramnik, Vladimir 2801 4
3 Carlsen, Magnus 2835 3.5
Radjabov, Teimour 2784 3.5
Caruana, Fabiano 2770 3.5
6 Nakamura, Hikaru 2775 3
7 Aronian, Levon 2825 2.5
Grischuk, Alexander 2761 2.5
9 McShane, Luke J 2706 2
10 Tomashevsky, Evgeny 2738 1.5
