de Volkskrant schaakrubriek 9 juni 2012
Gert Ligterink
Vergane Argentijnse glorie
Voorbij is de tijd waarin Argentinië tot de sterkste schaaklanden behoorde. Achter het onaantastbare team uit de Sovjet-Unie wonnen de Zuid-Amerikanen in de periode 1950-1962 twee zilveren en twee bronzen olympiademedailles. Het zijn zoete herinneringen. In 2010 eindigde Argentinië als 25ste en bijna beschamend was de 69ste plaats in 2008 op de Olympiade in Dresden.
Voorbij is ook de tijd waarin grote schaakevenementen in Buenos Aires plaatsvonden: twee Olympiades in 1939 en 1978, vele internationale toernooien waaraan de sterkste spelers van de wereld deelnamen en de onvergetelijke tweekamp Fischer – Petrosian, de finale van het kandidatentoernooi in 1971.
De grootmeesters kwamen graag in Buenos Aires. Fischer noemde het zijn favoriete stad, Jan Timman stak als vanzelfsprekend in zijn beste vorm in de befaamde Clarin-toernooien en Bent Larsen ging er zelfs wonen. Eventuele problemen met de organisatoren werden altijd gladgestreken door Miguel Najdorf, topgrootmeester én vermogend zakenman.
Na Najdorfs dood in 1997 is het gaandeweg minder geworden, al werd in 2001 nog een goed bezet, door Karpov gewonnen Najdorf-herdenkingstoernooi gehouden. Sindsdien zijn de internationale contacten opgedroogd en spelen de Argentijnen vooral tegen elkaar. Het heeft hun niveau geen goed gedaan.
Onlangs was er een lichtpuntje, toen Alexei Shirov een uitnodiging accepteerde om in Buenos Aires zijn krachten te meten met de Argentijnse top. Shirov kent de stad uit een vorig leven. Zijn eerste echtgenote uit een lange reeks was de Argentijnse Veronica Alvarez.
Het was geen verrassing dat Shirov een onemanshow verzorgde. In flitsende stijl won hij met een score van 5,5 uit 7 met ruime voorsprong de eerste prijs. Zijn tegenstander in de volgende partij is een in Uruguay geboren grootmeester die in Buenos Aires met schaken de kost verdient.
Rodriguez – Shirov
Buenos Aires 2012
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. f3
Dit was vroeger de favoriete zet van Lodewijk Prins. Shirov volgt een bestrijdingsmethode die zestig jaar geleden al bekend was.
5 … e5 6. Lb5+ Pbd7 7. Pf5 d5 8. exd5 a6 9. La4
Ook met 9. Lxd7+ Dxd7 10. Pe3 Lc5 11. c4 b5 is ruime praktijkervaring opgedaan. Zwart heeft goede compensatie voor de geofferde pion.
9 … b5 10. Lb3 Pb6 11. Pe3 Lc5 12. Pc3 0-0 13. Dd3
Zo verhindert wit 13 … Lf5, een zet die mogelijk na 13. 0-0 zou volgen. Shirovs antwoord toont aan dat de tekstzet een nadeel heeft.
13 … a5!
Nu kan wit nauwelijks op b5 nemen. Na 14. Dxb5 Pfd7 is wits dame in moeilijkheden en na 14. Pxb5 a4 15. Lc4 La6 dreigen vele onaangenaamheden op de diagonaal f1-a6.
14. a3 a4 15. La2 b4 16. axb4 Lxb4 17. 0-0 La6 18. Pb5 Lc5 19. Td1?
Geboden was 19. Kh1, waarna zwart mooi spel voor de pion heeft, maar niet meer dan dat. Na de volgende zet zit wit in grote moeilijkheden.
19 … e4! 20. Dc3
Wit moest de e-pion ongemoeid laten. Na 20. fxe4 Pg4 is er geen verdediging tegen de dubbele dreiging 21 … Dh4 en 21 … Lxb5 22. Dxb5 Lxe3+.
20 … Tc8 21. Da5
Ook 21. Pd4 exf3 22. gxf3 Pfxd5 leidt tot groot voordeel voor zwart.
21 … Lxb5 22. Dxb5 exf3 23. gxf3 Pfxd5 24. Kh1 Df6
Het stellingsoordeel is duidelijk: zwart heeft zijn pion terug, zijn stukken werken goed samen en wits koningsvleugel is een ruïne. Relatief de beste kans is nu misschien 25. Pg2 Dxf3 26. Df1, waarna het loperpaar wit enige kans op verdediging biedt.
25. Lxd5 Pxd5 26. Pg2 Tfd8
Veel sterker dan 26 … Dxf3 27. Tf1 Dh3 28. Txa4.
27. Tf1 a3!
De witte tent lekt aan alle kanten. Nu regent het ook op de damevleugel.
28. c4 Pb4 29. bxa3
Ook na 29. Txa3 Pd3 moet wit minimaal een kwaliteit geven.
29 … Dxa1 30. axb4 Lf8 31. Pe3 Dc3 32. Tg1 g6 33. Dg5 Lxb4 34. Dg4 Dd4 35. Dg2 Lc5 36. Tf1 Tc6 37. Pg4 Le7 38. Le3 Dc3 39. c5 Te6 40. Df2 h5 41. Tc1 Db3 42. Ph6+ Kf8 43. Ld2
Taai heeft de witspeler doorgeploegd, maar na de volgende zet is het dan toch echt voorbij.
42 … Txd2
Om na 43. Dxd2 te besluiten met 43 … Dxf3+ 44. Dg2 Df4 met stukwinst.
Wit geeft op.
