Herenteam onderuit tegen Venezuela, dames winnen van Italie
Een bewogen dagje in Istanbul. In de Olympiade kan het Nederlandse herenteam zijn draai nog niet vinden. Zolang Giri zich zit te verbijten in Nederland, moeten de andere vier het karwei opknappen. Het lager geklasseerde Venezuela leek een mooi hapje, maar daar kwam helaas niets van terecht. Smeets ging ten onder, terwijl de andere drie niet verder kwamen dan remise. De dames boekten hun tweede overwinning. Met Zhaoqin Peng nu in de gelederen werd het 2½-1½ tegen een niet zo heel zwak Italië. Peng zelf speelde remise. Tea Lanchava moest dan weliswaar de eer aan haar tegenstandster laten, maar Lisa Schut en Arlette van Weersel legden beiden een prachtige partij op de mat zodat de twee matchpunten toch in Nederlandse handen kwamen.
Herenteam
Toch zullen Van Wely c.s. niet van plan zijn om hun dure Elopunten hier te grabbel te gooien. Jan Smeets maakt een vreemd jaar door. Zoals bekend heeft hij zich als enige Nederlander geplaatst voor de knock-out matches om het wereldkampioenschap. Daar begon hij heel matig, maar toen hij eenmaal op stoom kwam, liep het als een trein. Een slecht resultaat in het Nederlands Kampioenschap liet hij volgen door een mooie toernooizege bij het Open Nederlands Kampioenschap. Ook daar hetzelfde patroon: geen al te best begin, daarna een grote serie overwinningen. Het lijkt hem hier weer te overkomen. Hij haalde met wit geen voordeel uit de opening en na een misrekening moest hij een kwaliteit tegen een pion inleveren. Maar de zwarte stukken stonden zo goed dat hij niet kon voorkomen dat zijn koningsstelling aan flarden werd getrokken. Het duurde dan ook niet lang eer hij zijn koning moest omleggen. Toen was de taak aan de andere drie om in elk geval de stand gelijk te trekken. Dat was voor Ivan Sokolov en Daniël Stellwagen nauwelijks te doen. Ze hadden dan wel geen problemen met zwart, maar een winstpoging zat er eigenlijk niet in. Hoewel ze het beide lang geprobeerd hebben, gaf de tegenstander geen krimp zodat de remises in de scoretabel bijgeschreven werden.
Dan moest het maar komen van Loek van Wely. Die had met wit een miniem voordeeltje, maar hij ontkwam niet aan een afwikkeling waarin bijna al het materiaal van het bord ging. Door een tussenzet werd de tegenstander in verwarring gebracht en dat leverde zowaar een kwaliteitswinst op. Helaas bevonden zich op dat moment drie tegen drie pionnen op de koningsvleugel met voor Loek twee torens en voor de tegenstander toren plus loper. Loek was erachter gekomen dat de stelling na ruil van een stel torens een dode remise-stelling zou opleveren. Dus probeerde hij het heel lang met alles op het bord. Er werden wel twee pionnen tegen elkaar geruild en ook toen heeft hij alles uit de kast gehaald. Maar ook hier was de tegenstander niet genegen om mee te werken. Na 122 zetten moest Loek erin berusten dat de stelling domweg niet te winnen was. Een grote teleurstelling dus en voorlopig moet Nederland het doen met een zeer bescheiden notering.
De persoonlijke uitslagen van het herenteam:
De opening is bepaald niet voorspoedig verlopen voor de witspeler, maar na zijn volgende zet stapelen de problemen zich op.
18. Lc4?
Na deze zet gaat het snel bergafwaarts. De logische zet 18. Lg2 Pxd4 19. Pxd4 Lxg2 20. Kxg2 Lxd4 21. Lxd4 Dd5+ zou wit al een pion gekost hebben, maar hier is de kans op behoud zeer reëel.
18… Pce5! 19. Pxe5 Pxe5 20. Txe5
Dat is min of meer al gedwongen.
20… Lxe5 21. Dh5
21… Lc7
Zou hij dit gemist hebben in zijn vooruitberekeningen?
22. Pc5 Ld5 23. Lxa6 Ld6 24. Ld3 f5 25. Dg5 h6 26. De3
26… f4
Van het tegenspel dat wit voor ogen had is niets terechtgekomen. Zwart staat materiaal voor en krijgt er nu ook nog een winnend initiatief bij.
27. gxf4 Txf4 28. Lc4 Da8
28… Tg4+ 29. Kf1 Txh4 30. Lxd5 exd5 31. De6+ Kh8 32. Kg2 Th2+ 33. Kg1 Dc7 is ook al heel ernstig voor wit.
29. Lxd5 Tg4+ 30. Kf1 Dxd5 31. Dxe6+ Dxe6 32. Pxe6 Tc8
Het is logisch dat Smeets deze troosteloze stelling niet meer kan verdedigen.
33. d5 Tc2 34. Ld4
34… Txh4
Heel wat accurater was 34… Lh2! maar het maakt al niets meer uit.7
35. Kg2 Td2 36. Le3 Txd5 37. Tc1 Te4 38. Tc8+ Kh7 39. Pc7 Tf5 40. Pe8 Tg4+ 41. Kf1
Op 41. Kh3 had zwart ongetwijfeld 41… Tg6 gepland.
41… Lf4 42. Lc5 h5 43. Lxb4 h4 0-1
De stelling is heel remise-achtig, maar Loek probeert even iets.
32. Lb5 Ta5?!
Dit kost materiaal en daarna gaat Van Wely het uiteraard proberen. 32… La2 was simpel remise.
33. Ld8 Tbxb5 34. Lxa5 Txa5 35. Txd4 h5 36. Tb6 Le6 37. Kh2 Ta2 38. Tdb4 Kf6 39. Kg3 Tc2 40. Td4 Ta2 41. Tbb4 Tc2 42. Tb1 Ta2 43. Tbd1 Tb2 44. T1d2 Tb3 45. Tf4+ Kg7 46. Ta4 Kf6 47. h4 Tb1 48. Kf4 Th1 49. Ke3 Tb1 50. Kd4 Tc1 51. Tb4 Tc8 52. Ke3 Tc3+ 53. Kf4 Tc1 54. Td8 Th1 55. g3 Tf1 56. Ke3 Th1 57. Tdb8 Te1+ 58. Kf2 Th1 59. T8b5 Th2+ 60. Ke3 Tc2 61. Kf4 Tc1 62. Ta5 Tf1 63. Ta6 Tf2 64. Ke3 Tg2 65. Kf4 Tf2 66. Tab6 Tc2 67. T6b5 Tc1 68. g4
Wit moest tenslotte wat.
68… hxg4 69. fxg4 Tf1+ 70. Ke3 Th1 71. g5+ Kg7 72. Tc5
Ik vroeg me of Van Wely hier niet kon proberen twee torens te verdubbelen op de achtste rij, waarna er een matbeeld dreigt, te beginnen met 72. Td4 waarna hij Tb8 gevolgd door Tdd8 dreigt. 72… Th3+ 73. Kf2 Th2+ 74. Kg3 Th3+ 75. Kg2 Tc3 76. Tb8 Stel dat zwart de dreiging toelaat met 76… Tc7 [Uiteraard kan zwart ook een stel torens ruilen en dan krijgen we een stelling – en Van Wely heeft dat terecht ingezien – waardoor de partij inderdaad niet te winnen is, ondanks het substantiële materiële voordeel dat wit heeft. 76… Tc8! 77. Txc8 Lxc8 En zoals verderop in de partij blijkt, kan wit geen vorderingen boeken. Tot zijn grote spijt moet hij dus een puntendeling toelaten en daarmee werd de nederlaag bezegeld.] 77. Tdd8 dan is 77… f5 gedwongen. Na deze verzwakking lijkt het me dat wit veel meer winstkansen heeft dan in de partij. Zoals het ging in de partij werden ergens een stel torens geruild en op zet 122 kwamen de spelers remise overeen.
½-½
Alle partijen van de heren met aantekeningen via de viewer:
Damesteam
Gisteren schreef ik nog dat Tea Lanchava de goede vorm uit het laatste NK meegenomen had naar Istanbul. Haar tegenstandster van vandaag, Zimina, was echter niet genegen om mee te werken aan een nieuw feestje van Lanchava. Die kwam met wit na een zetverwisseling terecht in haar favoriete Hollandse Leningrader. Zwart speelde de opening echter zeer accuraat en al snel werd duidelijk dat wit geen voordeel had bereikt; sterker nog: ze moest oppassen om niet in het nadeel te komen. Toen Lanchava een kansje had gemist op een soort bliksemaanval, manoeuvreerde de zwartspeelster haar stukken in de richting van de witte koning en toen bleek dat een ongeluk in een klein hoekje zit. Na een fout in reeds bedenkelijke stelling, had Zimina een mooie combinatie in petto. Omdat Peng ondertussen een stelling met een minuspion moest verdedigen zal coach Jeroen Bosch zijn kaarten gezet hebben op de twee laatste borden.
Hier zagen we twee dames die een uitstekende prestatie neerzetten. Lisa Schut, die voor de tweede maal op rij zwart had, ging als een mes door de boter. Na een fout won ze een pion, maar de manier waarop zij de partij daarna behandelde was een lust voor het oog. Met een goed paard tegen een slechte loper, een dame tegen twee torens, slaagde zij er met scherp spel en goed rekenwerk in de tegenstandster helemaal onder de voet te lopen. Speelt u deze partij na!
Wat Arlette van Weersel deed was ook heel fraai, maar dan op een andere manier. Zij stevende vanuit de opening regelrecht op een eindspel af waarin zij ook al het goede paard tegen de slechte loper overhield. Dat voordeel zette zij met strakke hand om in een vol punt. De tegenstander had geen zin om lijdzaam af te wachten en verkoos een snellere ondergang. Ik heb geprobeerd uit te werken hoe Arlette het punt zou hebben binnengehaald als de zwartspeelster was blijven volharden in ‘niets doen’. Ook deze partij is verplichte kost voor schaakstudenten!
De persoonlijke uitslagen van het damesteam:
24. Ld3?
24. f3 ging nog wel voor wit, hoewel zwart natuurlijk weinig problemen heeft.
24… Txf2 25. Dxf2 Txf2 26. Kxf2 Ld4+ 27. Le3 Lxe3+ 28. Kxe3
28… e5!
Een mooie strategische zet waarmee zwart zich veld d4 voor het paard verschaft. In deze stelling is zwart duidelijk in het voordeel omdat dame plus sterk paard (met pluspion!) veel beter zijn dan twee torens en een slechte loper.
29. b4 Pe6 30. c5
Wit probeert er iets van te maken.
30… b5!
Een prima zet die de loper nog even ‘buiten de deur’ houdt. 30… Pd4 31. Tbc1 Kg7 is niet helemaal duidelijk, maar 30… Kg7 31. cxd6 Dxd6 lijkt mij heel erg goed voor zwart.
31. cxb6 Dxb6+ 32. Ke2 Kg7
Na 32… Pf4+! moet de koning naar onveilige oorden 33. Kf3 en dan is [33. Kf1? De3! is meteen uit.] 33… Dd4 ook bijzonder lastig voor wit.
33. h4
Beter misschien 33. g3!? hoewel zwart ook erg goed blijft staan.
33… d5!
Bijzonder knap gezien! Lisa pakt de stelling tactisch aan. Een van de bedoelingen van deze pionzet is dat de zet … Db6-f6+ in de stelling komt (nadat het paard een schaakje heeft gegeven). De dame kan via f6 beslissend ingrijpen.
34. g3
34. exd5 Pf4+ 35. Kf3 [35. Kf1 De3] 35… Df6.
34… Pd4+ 35. Kd2 dxe4 36. Lxe4
36… Pb5!
Hier zien we hoe paard en dame samen de hele boel uit elkaar spelen.
37. Tb3
[37. Te1 Df2+ 38. Te2 Dd4+ 39. Kc2 Pxa3+ gaat ook fout bij wit.]
37… Dd4+ 38. Ld3 e4
De beslissing: zwart wint een stuk.
39. Kc2 exd3+ 40. Tbxd3 Dc4+ 41. Kb2 Kh6 42. T1d2 e5 43. Tb3 e4 44. Te3 De6 45. Tde2 De5+ 46. Kc1 Da1+ 47. Kd2 Pd4
Een fantastische partij van Lisa!
0-1
In deze stelling staat wit al vrijwel op winst. Ze beschikt over een superieur paard tegen een slechte loper. Waarom is die loper dan slecht? Omdat er twee pionnen op de kleur van de loper zijn vastgelegd.
36. Ke2
Met de bedoeling om de torens te ruilen, waarna wit de vrije hand heeft.
36… Le4?!
Zwart gaat op een afwikkeling in die onmiddellijk verliest. Het is jammer want we hadden natuurlijk wel graag willen zien hoe Arlette het voordeeltje was gaan afknagen. [Een mogelijke winstvoering voor wit is als zwart ‘niets doet’ met 36… Tf8 37. Tf1 Txf1 38. Kxf1 Kc7 (zie analysediagram)
Wit heeft verschillende winstplannen die er allemaal op gebaseerd zijn dat de koning ergens binnenkomt. Dat kan op het veld d4 (na het paard ergens weggespeeld te hebben. Dat kan ook door h2-h4 te spelen en daar een doorgang te forceren. Wit moet echter uitkijken voor ‘doorbraken’ met … a6-a5. Het liefst houdt wit namelijk een pion op b4 zodat de zwarte koning nergens kan binnenkomen. Dat betekent dat de witte koning in het ‘vierkant’ van de zwarte a-pion moet blijven. Om dit hele verhaal kracht bij te zetten heb ik een plausibel zetverloop bedacht: [38… a5 39. Ke2 axb4 40. cxb4 Ka6 41. Kd2 Kb6 42. Kc3 Ka6 43. Pc2 Kb5 44. Pa3+] 39. Kf2 Kd7 40. Ke3 Kc7 41. Pc2! Kb6 42. Pa3 gevolgd door Kd4 en pion c4 valt.
37. Pxe6 Ld3+ 38. Ke3 Te7 39. Pc5 Txe5+ 40. Kd4
Kat in het bakkie!
40… Tf5
Ook 40… Te2 41. Txa6+ Kb5 42. Txh6 is uit.
41. Txa6+ Kc7 42. Pxd3 cxd3 43. Kxd3 h5 44. Th6 g4 45. c4 Kb7 46. Ke4 Tf1 47. Txh5 1-0
Alle partijen van de dames met aantekeningen via de viewer:
Denk dat de tegenstandster van Van Weersel 36…Ta7! had moeten spelen. Dan komt op 37.Tf1 sterk 37…a5! met tegenspel over de a-lijn. 38.Ta1 (38.bxa5 Txa5 is niets want c3 en h2 zijn zwak.) 38…a4! Op het moment dat wit nu zijn koning naar de a-pion brengt maakt de toren een switch naar de f-lijn. De stelling lijkt me remise.
Zie eigenlijk niet wat wit verder nog kan doen. Bijvoorbeeld 37.Ta5 Tf7 (37…Tc7 38.Pf5! is vervelend) 38.Tc5 Kb7 39.Pc2 en nu kan zwart kiezen tussen 39…Tf5 of het meer directe 39…Lf3+ 40.Ke1 Le4 41.Pe3 Ld3 42.Pxc4 Tf1+ 43.Kd2 Lxc4 44.Txc4 Tf2xh2 en remise.
Of 37.h3 (om na 37…Ta8 38.Tf1 een gunstigere versie te krijgen van de variant waarin wit direct Tf1 speelt – h2 hangt nu niet) 37…h5!? het makkelijkste. Wit kan de pion niet goed vastleggen op de verkeerde kleur want 38.h4 gxh4 49.gxh4 Tg7! geeft zwart tegenspel over de g-lijn.
De loper is zo slecht nog niet!
Zie mijn antwoord op deze interessante materie: schaaksite.nl/page.php?al=grootmeesterlijke-inbreng.