Het toernooi met het paard

Een internationale rapidzeskamp met zes topgrootmeesters en een open toernooi, dat is het Remco Heite Toernooi in Wolvega, dat dit weekend voor de vierde keer wordt gehouden. Wie is Remco Heite eigenlijk? En hoe is dit toernooi ontstaan?

Heel veel boeken

Remco Heite was zeventien jaar lang burgemeester van Weststellingwerf, waar Wolvega onder valt. In 2005 nam hij afscheid, waarna hij tot ereburger werd benoemd. Voor zijn burgemeesterschap was hij er ook wethouder geweest. Als afscheidscadeau kreeg hij onder andere een reis naar Moskou om deel te nemen aan het Aeroflottoernooi. Maar zijn meest bijzondere prijs: een schaaktoernooi te zijner ere. Het werd in 2006 voor het eerst gehouden en daarna om de twee jaar.

Is Heite dan zo’n bijzondere schaker? Nee, maar wel een bijzondere verzamelaar. Zijn verzameling boeken is een van de grootste van Nederland, hij heeft er meer dan tienduizend. Heite zocht er zelfs zijn huis voor uit: dat had zo’n mooie zolder met veertig meter plankruimte. Enige tijd nadat hij al zijn boeken daar had gestald, begonnen de deuren van de eerste verdieping echter te klemmen. Hij verhuisde de boeken naar de eerste verdieping, waarna de deuren op de begane grond begonnen te klemmen. Ten slotte heeft hij zijn schuur laten verbouwen tot bibliotheek. Over zijn aantal boeken zei Heite eens bescheiden: “Ik heb er meer dan Geurt Gijssen, maar zijn verzameling is bijzonderder.” Met zijn aantal behoort Heite in Nederland waarschijnlijk tot de top vijf van verzamelaars.

Een paard

Wolvega is internationaal vermaard om zijn drafrenbaan. Daarom bedacht het organisatiecomité in 2006 dat de eerste prijs een paard zou zijn. Het doet denken aan het glazen schaakspel als hoofdprijs in glasstad Hoogeveen. Naast een geldbedrag uiteraard. In Nederland stuit zoiets al snel op protesten. Een dier als prijs: schande! ‘Het weggeven van levende have als prijs’ was bovendien letterlijk verboden volgens de Gezondheids- en Welzijnswet. De Algemene Inspectiedienst (AID) was er als de kippen bij om het schaakcomité hierop te wijzen. Het comité kwam met een creatieve oplossing. Aanvankelijk luidde de omschrijving van de hoofdprijs: ‘Een paard, of de waarde daarvan in contanten’. Dat werd veranderd in: ‘Een geldbedrag ter waarde van een paard, waarvoor bijvoorbeeld een paard kan worden gekocht’. Toen vond de AID het goed.

Cadeau voor mevrouw

De zeskamp had een nostalgisch gehalte. Nederlands kampioen Loek van Wely was erbij, de Friese belofte Jan Werle (net grootmeester) en verder vier wereldtoppers uit vervlogen tijden: Jan Timman, Artur Joesoepov, Robert Hübner en Vlastimil Hort. Van Wely was met 4,5 uit 5 oppermachtig, Joesoepov werd op anderhalf punt achterstand tweede. Daarmee kreeg het toernooi de gedroomde winnaar, want waarschijnlijk als enige van de zes koos Van Wely niet voor het geld, maar voor het paard. Pardon, AID… wel voor het geld, maar daarvoor kocht hij het paard. Rijden kon hij niet, maar zijn vrouw Marion wel. Zijn schoonfamilie in Mierlo had een ruim perceel waar ze al schapen, varkens en kippen hielden, dus dat paard kon er ook wel bij. Van Wely maakte er de sponsors gelukkig mee, want een winnaar die “doe maar liever het geld” zegt is geen leuke afsluiting van het toernooi.

Marion speelde trouwens nog een belangrijke rol bij het toernooi, ze voerde de zetten van de grootmeesters uit op de demonstratieborden. Volgens toernooidirecteur en hoofdarbiter Geurt Gijssen deed ze dat op een zeldzaam gracieuze manier. Op de slotdag verleende hij haar dan ook de titel IGM: Internationaal Groteborden Meisje.

Er zijn sindsdien een paar dingen veranderd. Marion is geen mevrouw Van Wely meer, aan de zeskamp doen meer actieve toppers mee dan veteranen en het paard wordt niet meer meegegeven aan de winnaar, die dat waarschijnlijk toch niet wil. De winnaar mag het paard bestemmen voor een goed doel, zoals een instelling voor verstandelijk gehandicapten. Gebleven is onder andere de sterke bezetting van de organisatie, met toernooidirecteur Geurt Gijssen en perschef Peter Boel. En natuurlijk de inspirerende aanwezigheid van Remco Heite.