Carlsen doorbreekt magische grens van 2851!
Na de zesde ronde van het Londen Classic zal waarschijnlijk maar één ding nog lang nagalmen: 2863,6. Dat is de virtuele rating van Magnus Carlsen na zijn laatste zege op Judit Polgar.
Het record van Gary Kasparov (die heel lang zijn hoogste notering aller tijden van 2851 heeft mogen koesteren) was gisteren al gebroken, toen de Noor vanuit een bedenkelijke stelling de Brit Michael Adams wist te vloeren. Daarmee is de koek waarschijnlijk nog niet op, want met een score van 5½ uit 6 (volgens de oude puntentelling) lijkt Carlsen totaal ontketend. Wie moet deze gigant nog een halt toeroepen? Het lijkt welhaast onmogelijk om zijn spel te ontregelen. Bij het naspelen van zijn partijen lijkt schaken weer eenvoudig te zijn. De Noor speelt zo gemakkelijk dat de vergelijking met Capablanca of Fischer voor de hand ligt.
Kramnik, Viswanathan Anand, Malcolm Pein Tournament Director, Magnus Carlsen, Judit Polgar, Levon Aronian and Gawain Jones
Het gekke is dat Carlsen zelden met voordeel uit de opening komt; dat interesseert hem kennelijk niet zoveel. Hij wil gewoon stellingen waarin er geschaakt moet worden. Soms bevindt hij zich zelfs in moeilijkheden – zoals in de vijfde ronde tegen Adams. Hij kwam een pion achter en moest alle zeilen bijzetten om een snelle ondergang te voorkomen. Maar nu bleek ook de hardheid, waar vooral zijn tegenstander vroeger bekend om stond. Zelfs in een stelling waarin hij nog altijd geen gelijkspel had, bleef hij gecompliceerde zetten spelen in de hoop dat wit de draad kwijt zou raken. Vreemd genoeg gebeurde dat ook, Adams speelde een paar keer niet de meest actieve zet en stapelde allerlei onnauwkeurigheden op elkaar. Onder druk van de klok produceerde de Brit precies op de 40ste zet ook nog een slechte zet, waarna hij in een dame-eindspel met een pion minder belandde. Daarin bleek ook hoe sterk Carlsen is momenteel. Hij had werkelijk niet de minste moeite om dit – op het oog – toch bijzonder lastige eindspel in winst om te zetten. Dat lag voor een deel aan Adams zelf. Die wikkelde af naar een pionneneindspel dat verloren was. Van Fischer werd vroeger ook gezegd dat het vreemd was dat de sterkste spelers juist tegen hém de gekste fouten maakten…
De enige die het tempo van Carlsen kan bijhouden is Vladimir Kramnik. De Rus is uitstekend in vorm en gek genoeg heeft hij nog meer één halfje meer afgegeven dan de Noor. Dat betekent dat hij nog altijd op het vinkentouw zit. Hij leverde een paar beauty’s af, waarbij zijn kwaliteitsoffer tegen McShane er mocht wezen.
Waar is de wereldkampioen? Waar is Anand in dit toernooi? Opnieuw blijkt dat de Indiër zijn beste jaren achter zich heeft. Het is niet de eerste keer dat hij in een toernooi geen potten weet te breken. Hij staat op 50%. Dit keer niet met louter remises, hij won van Jones, maar liet zich opbrengen door Adams.
En Aronian, de nummer twee van de wereld? Die begon slecht aan dit evenement maar hij begint terug te krabbelen. Aronian is een vechter pur sang. Hij won een zeer curieuze partij van McShane. Daarin had zwart op een gegeven moment een dame tegen een toren en vier pionnen met ieder nog een licht stuk op het bord. Wit kon niet voorkomen dat zwart een verre a-pion creëerde en die ging vrolijk naar dame. Als wit zelf tot dame zou promoveren, zou hij geforceerd mat gezet worden. Maar wat deed McShane? Hij promoveerde tot paard! Met toren en twee paarden probeerde hij een vesting tegen twee dames op te bouwen. Dat bleek een kansloze missie, maar leuk was het wel! Vooral de commentatoren (waaronder GM Daniel King) die deze krankzinnige partij moesten bespreken, wisten niet hoe ze het hadden. Ik heb hem daarom van aantekeningen voorzien (zie verderop).
Triest is om te zien hoe het Judit Polgar vergaat. Zij is een tijd uit de roulatie geweest en dat heeft haar spel geen goed gedaan. Ze staat na zes ronden nog altijd op het schamele halve puntje dat ze bij Gawain Jones wist weg te halen. Ik hoop voor haar dat ze in elk geval nog iemand zal verslaan.
(links Jones, rechts Carlsen, snapshot uit de analyses die live werden getoond)
Carlsen, Magnus – Jones, Gawain (4de ronde)
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Dxd4 a6 5. h3 Pc6 6. De3 g6 7. c4 Lg7 8. Le2 Pf6 9. Pc3 O-O 10. O-O Pd7 11. Tb1 a5
[11… b6 1-0 Motylev,A (2704) – Wei Yi (2244)/Guangzhou CHN 2010.]
12. b3 Pc5 13. Lb2 f5 14. exf5 Lxf5 15. Tbd1 a4 16. La3 Da5
17. Pb5
De spelers keken naar 17. b4 Pxb4 18. Lxb4 Dxb4 19. Pd5 Da5 20. Pxe7+ Kh8 21. Pxf5 gxf5 22. Ld3 en dit zou dan voordeel voor wit opleveren.
17… axb3 18. axb3 Dxa3?!
Een moedig en interessant dame-offer, maar het blijkt te optimistisch. Met de vreemde ("ugly" volgens Jones…) 18… Tf6 torenzet kan zwart zijn zaakjes bij elkaar houden.
19. Pxa3 Txa3 20. Pd2 Ld4 21. Dg3
21… Le5?!
Een lelijke misrekening: wit gaat er enorm op vooruit om een pion op f4 te hebben. Na afloop bleek dat zwart zijn laatste kans om in de partij hier miste. Met 21… Ta2!? kan hij misschien een zetherhaling afdwingen. 22. Lf3 om uit de penning te gaan maar na 22… Le5 23. Dh4 Lf6 24. Dh6 Lg7 25. Dg5 Lf6 26. Dg3 Le5 kan wit de achtervolging op zijn dame niet goed uit de weg gaan: 27. Dg5 Lf6 28. De3 Ld4 en de dame terug naar e1 of e2 heeft grote bezwaren. 29. De1 [29. De2? Ld3] 29… Pd3 30. De2 Pf4 31. Ld5+ Kh8 32. Df3 Ld3 33. Lxc6 [33. Tfe1?? Pe5! en zwart wint] 33… bxc6 34. Dxc6 Lxf1 35. Kxf1 Pd3 en zwart heeft (meer dan) voldoende compensatie.
22. f4 Lf6 23. Lg4 Pd4 24. Kh1 Lc2 25. Tde1 Kh8 26. Te3 h5 27. b4
27… h4?
Met deze laatste fout weet Carlsen wel raad. Taai verzet was nog mogelijk na 27… Pd3 28. Ld1 Pf5 29. Df3 Lxd1 30. Txd1 Pf2+ 31. Dxf2 Txe3 32. Pf3 Ta8 en zwart mag nog hopen.
28. Df2! Pd3 29. Dg1 Pf5 30. Lxf5 gxf5 31. Pf3 Tc3 32. c5
Mijn engine vindt 32. g4! helemaal overtuigend. Na 32… hxg3 33. Dxg3 Tg8 34. Pg5 houdt zwart het niet meer droog.
32… Lb3 33. Pe1 Ld4 34. Pxd3 dxc5 35. Df2
De dame komt weer te voorschijn en nu is het ook meteen uit.
35… Tf7 36. Tc1 cxb4 37. Txc3 bxc3 38. De1 1-0
Adams, Michael – Carlsen, Magnus (5de ronde)
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. d3 b5 7. Lb3 d6 8. a4 Ld7 9. h3 O-O 10. Le3 Le6
10… Pa5 1-0 Volokitin,A (2709) – Postny,E (2638)/ Istanbul TUR 2012).
11. Lxe6 fxe6 12. Pbd2 b4 13. c3 d5?!
Beter was 13… bxc3 14. bxc3 d5.
14. cxb4!
Deze vreemde zet zal Carlsen nauwelijks bekeken hebben, maar Aronian was in de commentaarruimte onder de indruk hiervan.
14… Ld6
Min of meer gedwongen (punt c7 moest extra gedekt worden). Het belangrijkste idee was om na 14… Lxb4 15. Dc2 Dd7 de druk over de c-lijn te vergroten met 16. Tfc1 waarna wit erg goed staat.
15. b5 axb5 16. axb5 Txa1 17. Dxa1 Pb4
Na de partij gaf Carlsen aan dat zowel Adams als hij verrast waren dat wit niet op een simpele wijze in het voordeel kon komen na dit antwoord.
18. d4 exd4 19. Pxd4 De8 20. Da4 Pxe4 21. Pxe4 dxe4 22. Pc6
22… Pd5
Het opheffen van wits dubbelpion met 22… Pxc6 23. bxc6 zal Carlsen nauwelijks overwogen hebben, hoewel hij na 23… Dg6 misschien ook kans op gelijkspel behoudt.
23. Dxe4
Wit staat nu een gezonde pion voor.
23… Pxe3 24. Dxe3 Tf5 25. Pd4
25. De2 was een idee van Short en dat ziet er inderdaad beter uit. Waarom zou wit zijn mooi geposteerde paard wegspelen?
25… Te5
Ook na 25… Lc5 26. Ta1 Lxd4 27. Dxd4 Dxb5 28. Ta8+ Kf7 29. Td8 zal zwart het binnen de marge hebben gebracht, hoewel hij nog altijd goed moet oppassen met zo’n onveilige koning.
26. Db3 Td5 27. Dc4 Df7 28. b3 Dd7
29. Pf3
Waarom kruipt hij in zijn schulp? Met 29. Pc6 Df7 30. De2 had wit nog altijd alle kans op een overwinning gehad.
29… Txb5
De stelling is nog altijd een tikje beter voor wit, maar het mooie is er nu wel vanaf.
30. Ta1 Td5 31. g3 h6 32. De4 De8 33. Kg2 Kf7 34. Ta2 Dd8 35. Te2 Df6 36. h4 Df5 37. Dc4?!
Op 37. Dxf5+ exf5 zou zwart zijn pionnenstelling verbeteren en b3 blijft een aanvalsdoel. Maar ik denk dat de remise binnen handbereik is voor wit.
37… Td3
38. Te3?!
Nu verzwakt hij vrijwillig zijn eigen structuur. Beter 38. Pe1.
38… Txe3 39. fxe3 Db1 40. e4?
Adams had nog maar 3 seconden op de klok en na deze zet krijgt zwart definitief de overhand. Beter was 40. Pd4.
40… Db2+ 41. Kh3 Df2 42. e5
Dit leidt vrijwel geforceerd tot een eindspel waarin hij een pion achter komt.
42… Dxf3 43. exd6
43… Dh1+!
De enige juiste manier!
44. Kg4 Dd1+ 45. Kh3 Dxd6!
Een dame-eindspel met een pion meer. Dat lijkt nog altijd verre van eenvoudig, maar de techniek van Carlsen is fenomenaal. Vooral niet 45… cxd6?! 46. b4 omdat wit nu ook een vrijpion heeft.
46. h5
46. b4 was vermoedelijk wat taaier.
46… c5 47. g4 Dd4 48. Df1+ Ke7 49. Df3 Dd5 50. Dc3 e5
Heel efficiënt wordt die pion naar voren gespeeld.
51. Kg3 Kd6
52. Dc4?
Afwikkelen naar een verloren pionneneindspel? Dat is niet de Adams die we normaliter kennen om zijn onverzettelijkheid. Er moest wel nauwkeurig gerekend worden en dat doet Carlsen natuurlijk wel!
52… Dxc4! 53. bxc4 e4!
De enige zet die wint.
54. Kf4 e3
De consequentie.
55. Kf3
Een slimmigheidje. 55. Kxe3 Ke5 en wit is in zetdwang.
55… Ke6!
Vooral niet 55… Ke5?? wegens 56. Kxe3 en nu is zwart in tempodwang.
56. Ke2 Kf6 57. Kf3 Kg5 58. Kxe3
Nu is er geen keus meer.
58… Kxg4 59. Ke4 Kxh5 60. Kd5 g5 61. Kxc5 g4 62. Kd4 g3 63. Ke3 Kg4
63… Kg4 64. c5 Kh3 65. c6 g2 66. Kf2 Kh2 en zwart is op tijd.
0-1
Carlsen, Magnus – Polgar, Judit (6de ronde)
1. c4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 e6 6. a3
6. g3 is de hoofdvariant, maar Carlsen speelt bijna nooit de "Main Line".
6… Lc5
Polgar speelt een populair systeem. 6… Le7 werd algemeen beschouwd als de belangrijkste voortzetting.
7. Pb3 Le7 8. e4 O-O 9. Le2 b6 10. O-O
10… Lb7
10… La6 kwam op het bord in een recente partij Khairullin-Jakovenkko, waarin zwart geen problemen had.
11. Lf4 d6 12. Tc1 Tc8 13. Te1 Pe5 14. Pd2 Pfd7
Dit pas is een nieuwtje.
15. Le3 Dc7 16. b4 Db8 17. f4 Pg6 18. g3 Tfe8 19. Lf3 Da8 20. Lf2 Pgf8 21. De2 Db8 22. Ted1
Tot hier heeft zwart zich waarschijnlijk aardig verdedigd, maar na de volgende zetten stapelen de moeilijkheden zich op.
22… g6
Dit verzwakt veld f6 en daarvan weet Carlsen te profiteren in het vervolg.
23. e5! Lc6 24. Ld4 Ted8 25. Lxc6 Txc6 26. Pf3 dxe5 27. fxe5 Tdc8 28. Pe4 Dc7 29. Pfd2
Het is allemaal nog niet zo eenvoudig als het lijkt. 29. Pf6+ Lxf6 30. exf6 Txc4 is niet zoveel voor wit.
29… a6 30. Pf2 Lg5 31. Tf1
31… Lxd2
Zwart gaat voor het opruimen van pion e5.
32. Dxd2 Pxe5
Het nemen van deze pion is natuurlijk bijzonder link.
33. Lxe5 Dxe5 34. Pg4 Td6!
De enige zet. Na 34… Dd6 35. Ph6+ Kg7 36. Txf7+ Kh8 37. Dg5! zou het meteen afgelopen zijn.
35. Ph6+ Kg7
35… Kh8?? 36. Pxf7+ ging natuurlijk niet.
36. Txf7+ Kh8 37. Df2 Dd4 38. c5 bxc5 39. Dxd4+ Txd4 40. Txc5
Carlsen speelt het allemaal even sterk.
40… Tcd8
40… Txc5 41. bxc5 Pd7 42. c6 Pb6 43. c7 zou ook helemaal misgaan voor zwart.
41. Tcc7 Td1+ 42. Kg2 T1d2+ 43. Kh3 T2d5
Twee torens op de zevende rij, dat kan natuurlijk niet lang goed gaan, maar Polgar vecht voor wat ze waard is.
44. Pg4 Th5+ 45. Kg2 Td2+ 46. Kf3 Tf5+ 47. Ke3 Txf7 48. Txf7 Td8 49. Pf6
Met zulke dominante stukken (Tf7, Pf6) wordt het duidelijk dat zwart kansloos is.
49… Tb8 50. Kf4 h6 51. Ke5 a5 52. bxa5 Ta8 53. a6
Opgegeven.
1-0
McShane, Luke – Aronian, Levon (4de ronde)
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. d3 b5 7. Lb3 d6 8. a4 Ld7 9. c3 O-O 10. Pbd2 Pa5 11. Lc2 c5 12. Te1 Te8 13. Pf1 Pc6 14. Pe3 b4 15. h3
[15. Lb3 Pa5 16. La2 Tb8 17. d4 exd4 18. cxd4 Pxe4 19. Pd5 b3 20. Lb1 f5 21. dxc5 Lf8 22. cxd6 Lxd6 23. Lxe4 Txe4 24. Txe4 fxe4 25. Pg5 Lf5 26. Le3 h6 27. g4 Pc4 28. gxf5 Pxe3 29. Pxe3 Dxg5+ 30. Pg2 Df6 31. Dd5+ Kh7 32. Te1 De5 33. Dxe4 Dxh2+ 34. Kf1 Dh1+ 35. Ke2 Dh5+ 36. Kf1 Dh1+ 37. Ke2 Dh5+ 38. Kf1 1/2-1/2 Kamsky,G (2729)-Leko,P (2747)/Dresden GER 2008.]
15… Tb8 16. Pc4 Le6 17. Lb3 h6 18. Le3
Ook geen optie was 18. d4 omdat zwart na 18… cxd4 19. cxd4 Pxd4 20. Pxd4 exd4 21. Dxd4 Pd7! ook de overhand zou krijgen.
18… bxc3 19. bxc3 d5 20. exd5 Pxd5
21. Dc2?!
Het is duidelijk dat wit de weg kwijt is. 21. Ld2.
21… e4! 22. dxe4 Pxe3 23. Txe3 Txb3 24. Dxb3 Pa5 25. Pxa5
McShane maakt van de nood een deugd.
25… Lxb3 26. Pxb3 Db6 27. Pbd2 Db2 28. Tae1 Td8 29. Pf1 c4 30. Pe5 Lc5 31. Tf3 Db3
Het lijkt een peulenschil voor de zwartspeler, maar schijn bedriegt.
32. a5 Td6?
Een lelijke fout. Met 32… f6 had zwart zich veel problemen kunnen besparen.
33. Pxf7 Tf6 34. Txf6 gxf6 35. Pxh6+ Kf8 36. Pg4 Dxc3 37. Td1 Db4
Aronian is niet echt zuinig op zijn pionnetjes…
38. Pxf6 Kf7 39. Pd5 Db2 40. Pde3 c3 41. Td5 Le7 42. Tf5+ Ke8 43. g4 c2 44. Pxc2 Dxc2 45. Pg3 Dc7
Wit heeft een toren en vier pionnen voor de dame. Wanneer kom je dat nog tegen in de moderne grootmeesterpraktijk?
46. Ph5
Werd hij ineens optimistisch? 46. Kg2 is de normale voortzetting.
46… Ld8 47. Kg2 Dc6 48. Te5+ Kf7 49. g5 Da4 50. h4 Lxa5
Het is zwart gelukt een gevaarlijke vrije a-pion te krijgen.
51. Tf5+ Ke6 52. Pf4+ Kd7 53. f3 Dc2+ 54. Kh3 Df2 55. Kg4 Le1 56. Pg6 a5 57. Tf7+ Kd8 58. e5 a4 59. e6 Lb4
Deze stelling werd door de commentatoren als winst voor zwart aangegeven, maar de meest krankzinnige varianten kwamen er in de analyse op het bord.
60. e7+ Lxe7 61. Pxe7 Dc5 62. Kh5 a3
De zwarte a-pion valt niet meer af te stoppen.
63. Kh6 a2 64. g6 Dc4 65. Pf5 a1D 66. Tf8+ Kc7 67. g7
En klaar zou je zeggen, maar er volgt nog een komisch slot.
67… Dc6+ 68. Kh7 Dxf3
69. g8P
Een minorpromotie! McShane houdt wel van een geintje! Omdat 69. g8D Dh5+ 70. Ph6 Db1+ 71. Tf5 Dbxf5+ 72. Kg7 Dhg6+ 73. Kh8 Dxh6+ tot een direct mat zou leiden, besloot de witspeler tot het grapje.
69… Dh5+ 70. Pgh6 De5
Uiteraard zijn de witte stukken geen partij voor de twee dames, maar het blijft een curieus geheel.
71. Pg7
Ook een zet als 71. Tf7+ zou na 71… Kb6 72. Tf8 Dc7+ 73. Pg7 Dxh4 74. Tf5 Dc2 tot een verloren stelling voor wit leiden.
71… Dxh4 72. Tf7+ Kb6 73. Pf5 Dee4 74. Kg6 De6+ 75. Kg7 Dg5+ 76. Kf8
76. Kh7 Dgg6+ 77. Kh8 De8+ ging ook mat.
76… Dc8#
Een mooie geste van McShane.
0-1
De stand na zes ronden:
De partijen die beslist werden in de ronden 4 t/m 6 via de viewer:
(het commentaar is van ondergetekende en bij sommige partijen van Mark Crowther van The Week in Chess)
