Carlsen winnaar in Londen
Magnus Carlsen heeft de London Classic gewonnen met de prachtige score van 18 punten (voetbaltelling) uit 9 partijen en een TPR van bijna 3000! Door dit resultaat zal zijn januari-rating (aangenomen dat hij niet meer speelt) uitkomen op 2861, de hoogste gepubliceerde rating ooit. Ook Vladimir Kramnik boekte een erg goed resultaat, net als vorig jaar haalde hij 16 punten. Destijds goed genoeg voor een ongedeelde overwinning, dit keer voor plek twee achter Carlsen, maar de Rus desondanks erg tevreden en staat virtueel op zijn hoogste rating ooit (2810). Nakamura en Adams boekten ook een goed resultaat met 13 punten, voor de andere vijf deelnemers verliep het toernooi teleurstellend.
Na zes ronden stond Carlsen op 16 punten, TPR 3146, virtuele rating 2864, maar in zijn laatste twee ronden (hij had vrij in ronde 8) wist hij niet te winnen. Tegen Nakamura stond hij in de zevende ronde even beter na een stukoffer, maar uiteindelijk moest hij goed verdedigen om een halfje te halen, wat lukte. Dat vergrootte wel even zijn voorsprong op Kramnik, die de zevende ronde vrij had, maar een andere achtervolger, Michael Adams, had kunnen profiteren:
Wit staat een pion voor, maar op een technische manier winnen, zoals Adams met 60.Td2 probeerde, is erg lastig en dat lukte hem ook niet. Wit kan hier echter een toren of dame winnen!
Namelijk met 60. Te6! Da8 (60… Dg8 61. Txh6+ Kxh6 62. Dxg8) 61. h4 Dxe4 (61… Tg4 62. Df5+) 62. hxg5 Dh4+ 63. Kg1 Dd4+ 64. Df2 Dd1+ 65. Kh2 Dh5+ 66. Kg3 Dxg5+ 67. Kh3 Dh5+ 68. Dh4 Df5+ 69. Dg4 Dd3+ 70. Kh2 en wit is uit de schaakjes gelopen en wint met een toren meer.
Dat is misschien lastig te berekenen, maar er is ook nog een wat makkelijker winst: 60. h4! Tg4 (60… Txg2+ 61. Kxg2 Dg4+ is geen eeuwig schaak, want de koning kan naar b4 lopen: 62. Kf1 Dh3+ 63. Ke2 Dg2+ 64. Ke3 Dg1+ 65. Kd2 Dg2+ 66. Kc3 etc.) 61. Te6 Txh4+ 62. Kg3 Txe4 63. Dg6+ Kh8 64. Te8+ en wint.
60… Dc6 61. Td8 Db6 62. Dg8+ Kg6 63. De8+ Kh7 64. Dg8+ Kg6 65. Tf8 Db3 66. Df7+ Kh7 67. Dg8+ Kg6 68. Df7+ Kh7 69. Df1 Dg3+ 70. Kh1 De3 71. Df3 Dc1+ 72. Df1 De3 73. Df3 Dc1+ 74. Kh2 Dxc4 75. Te8 Dc2 76. Te6 Dc8 77. Te7 Dd8 78. Tf7 Tg6 79. Tf8 Dg5 80. Tf5 De7 81. Tf7 Dg5 82. Tf5 De7 83. Tf7 Dg5 84. Tf5 1/2-1/2
Adams heeft sowieso redenen om niet helemaal tevreden te zijn met zijn prestatie. Vooraf zal hij meteen voor 13 punten getekend hebben, maar had hij deze gewonnen, en had hij zijn goede stelling tegen Carlsen gewonnen of in ieder geval niet verloren, dan was hij gelijk of zelfs voor Carlsen geëindigd… Dat is dan ook de kracht van Carlsen: hij wint partijen waarvan je niet begrijpt dat de tegenstander die verliest. Bij de winstpartijen van Kramnik ligt dat anders: daarbij is de uitslag volkomen logisch. Zie bijvoorbeeld hoe hij in de achtste ronde Jones overklaste:
Wit heeft een sterke loper op d5 en twee pionnen voor de kwaliteit en staat beter. Zwart zal moeten proberen zijn torens te activeren en/of torens te ruilen (het verschil tussen één toren en geen toren is over het algemeen groter dan tussen twee torens en één toren). De dreiging 26…Lxf2+ voorkomen met 26.Tc1 is niet zo handig omdat 26. ..Ld6 dan torenruil forceert. Kramnik vindt een slimmere manier.
26. Ta2! h6
Zwart kan proberen lopers te ruilen, maar na 26… Le7 27. Ld4 Lc5 28. Lxc5 (28. Lc3!?) 28… Txc5 29. b4 krijgt wit een gevaarlijke vrije a-pion.
27. Kg2 Kh7 28. f4 f6 29. Kf3 Td7 30. a5
Kramnik was niet zo tevreden over zijn laatste zetten omdat hij nu deze niet zo wenselijke zet moet doen om 30….f5 te voorkomen, maar was het echt nodig? Na 30. La1 f5 31. Tc2 fxe4+ 32. Lxe4+ Kg8 33. Le5 kan zwart weinig met de open d-lijn en is 34.a5 een vervelende dreiging.
30… bxa5 31. Txa5 Tc8 32. Tb5
32…Td6?!
De toren had beter op de zevende rij blijven staan.
33. Tb7?!
Een logische zet, maar sterker was 33. b4! Lg1 34. e5 fxe5 35. Lxe5 Tb6 36. Le4+ Kg8 37. Td5 benevens 38.Td7 waarna de zwarte koning in de penarie zit.
33… Tb6 34. Tf7 Tf8?
Mist de kans om torens te ruilen met 34…Ta6 benevens 35…Ta7!
35. Tc7 Ld6 36. Td7 Ta6
Op 36…Lc5 is 37.e5 sterk.
37. Ld4
Totale dominantie door wit. De zwarte torens mogen niet bewegen op straffe van materiaalverlies, waardoor zwart zich nog verder terug moet laten dringen.
37… Lb8 38. Lc5 Te8 39. Kg4 Ta2 40. h4 Tc8 41. b4 Ta3 42. h5
Wit heeft alles perfect neergezet en kan zo gaan oogsten.
42… Tc3 43. Ld4 T3c7 44. Txc7 Lxc7
Torenruil was de hele tijd gunstig voor zwart, maar de situatie is anders geworden: de majesteit zelf komt zich namelijk ermee bemoeien. Omdat zijn zwarte collega afzijdig moet blijven heeft wit in feite een stuk meer, en zo kan de vrije b-pion het afmaken.
45. Kf5 Ld6 46. b5 Tc1 47. b6 Lb8 48. Ke6 Th1 49. Lc5
Wit vervolgt met b7, Ld6 en dan (na zwarts La7) bijv. met behulp van de koning de b-pion promoveren, of sadistisch daarmee wachten en eerst met Kf7 en Lf8 de koningsvleugel ophalen. 1-0
In de achtste ronde was er ook een spectaculaire partij tussen Anand en Nakamura, die vooral laat zien dat sommige stellingen te moeilijk zijn voor mensen. De computerbeoordeling die op Whychess meeloopt fluctueerde van 1.13 naar -6.47, 0.0, -10.54 en -0.13. De stelling was zelfs zo moeilijk, dat zelfs de computer die in sommige varianten niet goed wist te beoordelen! Ik waag me dan ook niet aan uitleg van de stelling, maar houd het bij kale varianten:
46. h5? (46. Txb4 ±) 46… b3 47. Kf5 Ld6 48. Tb4? (48. Tb6 =) 48… a5?
48… Lg3 49. Kg5 Lf4+ 50. Kf5 Ld2 51. Tb6 Kh6 ∓
49. Tb6? (49. Th4 =) 49… a4 50. Txd6 b2?! (50… a3 -+ is een relatief makkelijke winst.)
51. Tb6 a3 52. Kg5 Pe4+ 53. Kf4
53…a2!
Niet 53… Kh6 (De beste zet volgens Houdini) 54. g7+ Kxg7 55. Tb7+ Kf8 56. Tb8+ Kf7 57. Tb7+ Ke6 58. Kxe4 a2 59. Txb2 a1D 60. Tb6+ Kf7 61. Tg6 De1+ 62. Kf3 Dd1+ 63. Kg3 Dxh5 64. Tg4 met een tablebase-remise.
54. Tb7+
Vreemd genoeg geeft Houdini 2 (op Whychess) 54. Txb2 a1D 55. Tb7+ Kf6 56. Tf7+ Ke6 57. Kxe4 Da8+ 58. Ke3 Dxg2 als slechts -0.84 maar dit wint voor zwart volgens de tablebase.
54… Kf8 55. Txb2 a1D 56. Tb8+ Ke7 57. Kxe4
57…De1+?
57… Da4+! 58. Ke5 Dc6!! met torenwinst, b.v. 59. Tb1 Dc5+ 60. Kf4 Dd4+ 61. Kg5 De3+ 62. Kf5 Dd3+
58. Kf3 Dc3+ 59. Kg4 Dd4+ 60. Kh3 Dd3+?!
60… De3+ 61. g3 De5 en nu maakt 62. Tb7+ Kf6 63. g7! Dxh5+ 64. Kg2 remise volgens de tablebase maar zwart kan het even proberen.
61. Kh4 De4+ 62. g4 De1+ 63. Kh3 De3+ 64. Kh4 De1+ 65. Kh3 De3+ 1/2-1/2
De negende ronde was in theorie spannend: als Kramnik met zwart van Adams zou winnen, dan zou Carlsen met wit Anand moeten verslaan om ongedeeld winnaar te worden. Dat laatste lukte niet, maar Adams speelde tegen Kramnik heel solide en het was al snel duidelijk dat de partij in remise zou eindigen. Maar dat het een mooi toernooi was met veel vechtpartijen blijkt uit het zetgemiddelde van Luke McShane na zeven ronden: rond de tachtig zetten! Hij verpestte echter dat gemiddelde en zijn toernooi in de laatste twee partijen. Wellicht door vermoeidheid verloor hij twee keer als een kind:
Na de zetten 28.Kh1 Dd6 doemen moeilijkheden op de eerste rij op en 29.Kg1 was daarom verstandig geweest, waarna zwart natuurlijk erg goed staat maar toch iets te bewijzen heeft. Maar de vechtlust van de eerste zeven ronden ontbrak de Engelsman dit keer:
29. Ta3? Pa4
De dame kan wegens Tc1 (of na 30.Db3 ook eventueel Tc3) niet weg. Wit moet daarom de kwaliteit geven, maar dat is ook hopeloos.
30. Txa4 bxa4 31. Pe1 Tc1 32. Db7 Tb8 33. Da7 Ld2 0-1
In de laatste ronde was het nog erger en verloor McShane vanuit het niets.
Wit staat een kwaliteit tegen een pion voor, maar het is moeilijk iets te beginnen, vooral wegens het mooie paard op e5. Met de volgende zet had wit ook niets bereikt als zwart de toren weer weggeschopt had met 32….Lc6. McShane had gezien dat 33.Txe5 geen dreiging was, dus dacht dat hij wel tijd had voor een kleine stellingsverbetering…
32…Kg7?? 33. Dxe5+ Na ruil op e5 en Txd7 staat wit een stuk voor. 1-0
Eindstand:
De partijen van de laatste drie ronden:
(Alle foto’s zijn van Ray Morris Hill op de toernooiwebsite)
