Schaakpoëzie
Wij willen graag de schaakpoëzie nieuw leven inblazen. Op Schoolschaaksite.nl doen we dit voor de kinderen en op Schaaksite.nl dagen wij onze volwassenen en oudere junioren ook uit. Misschien ook een leuke uitdaging voor de taalvirtuozen van Utrechtschaak.nl en andere sites. Wij publiceren graag! Mail naar:
Schaakpoëzie
In de jaren tachtig van de vorige eeuw was er een opleving van de schaakpoëzie. Er verschenen enkele bundels onder andere door de inspanningen van Ir. P.J. Torbijn en Uitgeverij Van Spijk uit Venlo. Torbijn was KNSB-bestuurder, hij heeft zich onder meer verdienstelijk gemaakt voor het schoolschaak en de liefde die hij had voor schaakpoëzie.
Hij zag in dat leren schaken op de lagere school belangrijk was en organiseerde schaakopleidingen voor leerlingen van de kweekschool en voor onderwijzers en onderwijzeressen van de lagere school. Jan Sijbesma, gepensioneerd onderwijzer en bekend van zijn jeugdschaakvereniging De Klim-Op, heeft als onderwijzer deze opleiding gevolgd. Met veel succes heeft hij bijna veertig jaar schaakles gegeven op zijn basisschool en op zijn vereniging. Na zijn pensionering is hij gewoon doorgegaan! Nu bestaat de schaakopleiding voor de PABO’s niet meer, een groot gemis.
Torbijn was ook een fervent verzamelaar van schaakgedichten. In het bondsblad deed hij een oproep om schaakgedichten in te sturen. Met steun van Uitgeverij Van Spijk uit Venlo heeft hij vier bundels gepubliceerd met een bloemlezing uit zijn verzameling. Ook heeft deze uitgever de bundel van Bertie Brandwijk – van Julsingha mogelijk gemaakt. Bertie heeft deze bundel destijds opgedragen aan de Schaakclub Zeist, waar zij veel heeft geleerd. Samen met haar vader was zij lid van deze schaakclub, haar vader had haar de liefde voor het schaakspel bijgebracht. In haar bundel Verzen voor een schaker staat een mooi gedicht getiteld: Aan mijn vader. Ook verscheen in die periode het juweeltje van Jean Pierre Rawie en Driek van Wissen over De Match Luteijn – Donner, een schaakcursus in twee maal twaalf sonnetten.
Schoolschaak en schaakpoëzie
In het Klavertje Vier Concept bestaat de tweede opleidingspijler uit Kunst & Cultuur. Een onderdeel daarvan is de schaakpoëzie. De beste methode om kleine kinderen schaken te leren is om hen verhaaltjes te vertellen en met hen rijmpjes te oefenen. Loes de Gruijl, die al meer dan dertig jaar schaakles geeft op haar basisschool, past dit met succes toe. Zij heeft ook een boekje samengesteld dat vol staat met verhaaltjes en rijmpjes. De titel van dit boek is: Baron Rokade van Pat tot Mat. Sommigen vinden deze verhalerij en rijmelarij maar niets. Maar het enige dat telt is het resultaat. Naar het komende Erasmiaans Schaakfestijn komt zij met meer dan 20 teams (bijna 100 kinderen) waaronder heel veel enthousiaste kleine kinderen. Haar eerste team gooit hoge ogen voor het regionale kampioenschap en kwalificatie voor het Nederlands kampioenschap. Zij is ook een belangrijke leverancier voor nieuwe jeugdleden van RSB-verenigingen.
Schaakpoëzie op Schaaksite.nl en Schoolschaaksite.nl
Op Schoolschaaksite.nl is de serie Schaakpoëzie al gestart, nu nog op Schaaksite.nl. Het moet toch mogelijk zijn in dit internettijdperk de schaakpoëzie weer nieuw leven in te blazen?
Tot slot het eerste sonnet uit de bundel De Match Luteijn-Donner van Jean Pierre Rawie en Driek van Wissen, Uitgeverij Bert Bakker, derde herziene en vermeerderde druk, Amsterdam 1983.
Hoe Donner zijn entree maakte
Ik zat onlangs in Amsterdam
in een zeer drukbeklant café
en vroeg net om een kopje thee
Voor bij mijn avondboterham.
of daar maakt plots met veel tam-tam
een onbekende zijn entree,
gevolgd door Euwe, Timman, Ree,
Sosonko, Kortsnoj en Max Pam.
En weet U wie ook binnenkwam?
Mijn oude oppas Tim Krabbé,
die ik verstoord terzijde nam:
’Zeg, wie is die degeneré
met dat gezwatel en gezwam?’
‘Da’s Jan-Hein Donner.’-‘ Here Jee!’
