Eindspelfinesses 10: Door het oog van de naald
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”
Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
Tata C (9), 22.01.2013
Bij het Tata Steel Chess tournament speelde ik in de negende ronde tegen een van de koplopers, Fernando Peralta. Zowel in de opening als in het middenspel ging het niet volgens plan, en ik had nog net naar dit eindspel kunnen vluchten. Momenteel heb ik weliswaar 3 pionnen voor mijn stuk, maar ze zijn zwak en de toren en loper werken over het algemeen erg goed samen. Mijn doel is om op de een of andere manier de g6 pion van het bord te laten verdwijnen. Het eindspel van toren tegen toren en loper had ik goed bestudeerd en dit was dus mijn hoop. Mijn andere redding is om de torens te ruilen, en dan gxh5 te dwingen, waarna hij zijn hoekpion en loper van de verkeerde kleur niet genoeg is om te winnen. Zijn plan is om een voor een mijn pionnen op te halen, en zijn pion op g6 levend te houden.
45…Kf6 46.Td7 [46.Th7! Waarschijnlijk is dit de beste en meest directe manier om h5 te ondersteunen. 46…Kxe6 47.h4 Tc2 48.g5 Kf5 49.h5 gxh5 50.Txh5 Tc3+ 51.Kg2 Kg4 52.Th1 Tc2+ 53.Kf1 Lf2 54.Th8 Lg3 55.Ta8 Lf4 56.Ta3] 46…Lc5 47.Td5 Le7 48.h4 Te4?! Ik denk dat door deze zet de objectieve stellingsbeoordeling van gewonnen voor hem naar remise verandert, dankzij mijn volgende zet. [48…Kxe6! Nu is hij wat sneller met zijn loper erbij halen. 49.Td1 (49.Td4 Lf6) 49…Ld6+! 50.Kf3 Tc2! 51.Th1 Tc3+ 52.Ke2 (52.Kg2 Txc4 53.g5 Tc2+ 54.Kf3 Lh2 55.Kg4 Tc4+ 56.Kh3 Le5–+ 57.Kg2 Kf5 58.h5 Kg4! Er zijn natuurlijk omstandigheden waarin toren en loper wel van de toren winnen! 59.hxg6 Tc2+ 60.Kf1 Kf3) 52…Txc4 53.g5 Nu pareert zwart de dreiging h4-h5 op een prachtige manier.
53…Lh2!! En de h-pion valt.]
49.Td1!! Om vanaf h1 de h4-h5 breek te ondersteunen. [49.g5+ Kxe6 50.Td1 Ld6+; 49.Kf3 Te1 50.h5 g5 51.Td4 Txe6 52.Td1 Lc5–+] 49…Kxe6 [49…Txc4 50.g5+ Kxe6 51.Te1+ Kd7 52.Th1 Ld6+ 53.Kf3 Tc3+ 54.Ke4 Tc8 55.h5 Th8 56.Kd5 (56.hxg6 Dit werkt nu niet 56…Txh1 57.g7 Te1+ 58.Kf5 Te8 59.Kg6 Le5!) 56…gxh5 57.g6] 50.Kf3 [50.g5 Ld6+ 51.Kh3 Txc4; 50.Th1 Ld6+ 51.Kf3 Tf4+ 52.Ke3 Txg4 53.h5 g5 54.h6 Lc5+ 55.Ke2 Te4+ 56.Kf3 Tf4+] 50…Txc4 51.Te1+ Een tussenzetje, om de koning wat verder naar achter te sturen. [51.Th1 Deze zet direct lijkt ook te kunnen. 51…Ld6 (51…Tc3+ 52.Kf4; 51…Tc5 52.g5 Tf5+ 53.Ke4 Tf7 54.Th3 Th7 55.Kf4 Lc5 56.Kg4) 52.g5 Tf4+ 53.Ke2 Tf8 54.h5 Th8 55.Tf1! gxh5 56.Tf6+ Kd5 57.Th6 En na de gedwongen torenruil houdt hij de verkeerde hoekpion over.] 51…Kf7 52.Th1 Tc3+Een lastige keuze voor mij. Het lijkt niks uit te maken, maar waar moet de koning heen? [52…Kg7 53.g5] 53.Ke4 [53.Ke2 Kg7 54.g5 Tc8 55.Kf3 Tf8+ 56.Kg4 Tf5 57.Th3 Kh7 58.Te3 Ld6 59.h5! Tf4+ 60.Kh3 gxh5 61.Te6! Lf8 62.Tf6! Van dit soort trucjes moet ik het hebben in het eindspel. De dreiging van pionruil combineren met torenruil.; 53.Kf4 Ld6+ 54.Kg5? Kg7! En mat; 53.Kg2 Kg7 54.g5 Tc5 55.Kf3 Tf5+ 56.Kg4 Kf7 57.Th3 Ke8 58.Kg3 Ld6+ 59.Kg4] 53…Tc8 [53…Ke6 54.g5 Tc8 55.Kf4 Ld6+ 56.Kg4 Tc4+ 57.Kf3; 53…Kg7 54.g5 Tc8 55.Kf3 Tf8+ 56.Kg4 Tf5 57.Th3] 54.g5 [54.Kf4 Eerst de koning erbij halen kan ook.] 54…Th8 Plotseling zag ik dat hij dreigde Th5 en Lxg5 te spelen, en daardoor voelde ik me genoodzaakt de toren om te spelen naar f4. [54…Kg7 55.Kf3]
55.Tf1+[55.Kf4! Th5 56.Tf1! Een erg elegante manier om mijn probleem op te lossen. De koning dreigt nu naar g4 te gaan, en hij kan niet op h4 slaan vanwege een aftrekschaak met mijn koning! 56…Txh4+?? 57.Kg3+] 55…Kg7 56.Tf4 Ld6 57.Tg4 Lb4 58.Kd5?! Ik dacht dat het nodig was mijn koning naar voren te zetten, zodat ik later eeuwig schaak kan geven en zijn koning er niet uit kan. [58.Kf3! Le1 (58…Tb8 59.Tg3 Nu kan ik er weer achter met mijn toren.)
59.Tc4! a) 59.Te4! Lxh4 60.Kg4 Lf2 Het loper heeft geen betere veld. (60…Th5 61.Te7+ Kf8 62.Te2 Hij kan nu geen vorderingen meer maken! 62…Lxg5 63.Te5!
Grappig genoeg kan ik zelfs mijn beide pionnen eerst offeren, voordat ik torenruil afdwing!) 61.Te7+ Kf8 62.Te6= Een dubbelaanval op de pion en op veld f6, wat een stuk zou winnen.; b) 59.Ta4? Het verschil met Tc4 is dat ik nu niet op de 5de rij schaak kan geven vanwege de loper op e1.; 59…Txh4 60.Tc7+ Kf8 61.Tc6 Kf7 62.Tc7+ Ke6 (62…Ke8 63.Tg7) 63.Tc6+ Kf5 64.Tc5+!
Verrassend genoeg staat mijn koning op f3 ook dichtbijgenoeg om de koning geheel in zijn kooi te houden!] 58…Le1 59.Ta4 Td8+ 60.Ke6 Te8+ 61.Kd5 Te2 62.Ta7+ Kf8 63.Ta4 Kf7 64.Tf4+ Kg7 65.Ta4 Lf2 66.Tb4 Te7 67.Tf4 Le1 68.Ta4 Tb7 69.Tc4 Ta7 Opeens werd het probleem mij duidelijk, hij wilde zijn loper offeren om in een gewonnen toreneindspel te belanden! Dat was dus een groot nadeel van het opspelen van mijn koning, deze kon namelijk horizontaal afgesneden worden!
70.Ke6 Uit paniek om het toreneindspel te vermijden, ging ik maar naar voren. [70.Ke5 Lg3+ 71.Ke6 Ta6+ 72.Ke7 Ta5 73.Te4 Lxh4 74.Txh4 Txg5–+; 70.Te4
70..Lxh4!! 71.Txh4 Ta5+ Nu ben ik gedwongen naar voren te lopen. 72.Ke6 Txg5 Deze stelling moest dus vermeden worden. Doordat mijn koning horizontaal afgesneden staat kan hij er niet meer bij. Hij kan nu zijn toren opzij spelen en dan rustig de pion naar de overkant brengen met behulp van zijn koning.] 70…Lg3 71.Tg4 Ta3 72.Te4 Td3 73.Ta4 Td6+ 74.Ke7 Td5 75.Ta7 Te5+ Dit speelt hij erg fraai, mijn koning wordt langzaam maar zeker naar de hoek gedrukt. 76.Kd8+ Kf8 77.Ta6 Td5+ 78.Kc8 Td6??
Dit stelt mij in de gelegenheid af te wikkelen naar een remise-eindspel. Daar kom ik goed weg! Ik maak nu gebruik van een reti-manouvre. Mijn koning wil zo snel mogelijk naar h1, en onderweg houd ik de optie open om ook naar g6 te gaan, wat hem een extra zet kost. [78…Kf7 79.Ta7+ Ke6 80.Tg7 Kf5 81.Th7 Kg4] 79.Txd6 Gracias! 79…Lxd6 80.Kd7 Lg3 81.Ke6!Nu heeft hij geen tijd voor Lxh4 vanwege Kf6. 81…Kg7 82.h5 gxh5 83.Kf5 En ik ben dichtbij genoeg. 83…Lc7 84.g6 Kh6 85.g7 Kxg7 86.Kg5 Een benauwde ontsnapping! ½–½
Het eindspel via de viewer:
