Eddie Scholl: 235 uit 402

Hij was Nederlands kampioen in 1970, was een van de sterkste schakers van ons land, maar Eddie Scholl werd geen profschaker. Ook toernooien spelen in de vakanties viel de wiskundeleraar zwaar. Hij beperkte zich tot het spelen van interne en externe partijen bij Philidor Leeuwarden. Extern was hij altijd bijzonder trouw: in 51 seizoenen miste hij maar 38 partijen. Dit seizoen speelde hij in de vijfde ronde zijn 400e partij in de hoofd- en eerste klasse.

Er zijn maar weinig mensen die 400 partijen in de KNSB-competitie hebben gespeeld, mede omdat er tot en met 1971 maar zeven partijen per seizoen werden gespeeld. Van Tom de Ruiter en Maarten Etmans weet ik het zeker, zij hebben hun scores zelf geteld. In de seizoenen die ik kan controleren komen hun tellingen overeen met mijn gegevens. Van Lex Jongsma en Piet Bakker weet ik het vrijwel zeker. Eddie Scholl is in dit rijtje om minstens drie redenen bijzonder:

– Hij is de enige die meer dan 400 partijen voor één club speelde.

– Hij is de enige die meer dan 400 partijen in de hoogste twee klassen speelde.

– Hij is met zijn 68 jaar de jongste die de 400 bereikte.

Dat Scholl de mijlpaal relatief jong bereikte, komt doordat hij bijna nooit verstek liet gaan. Zoals ik schreef: 38 keer in 51 seizoenen. Daarbij komt dat hij door ernstige ziekte van zijn vrouw in twee seizoenen dertien partijen miste. In de overige 49 seizoenen miste hij er dus maar 25. Nou zijn er veel meer mensen die per twee seizoenen maar één partij (of nul) missen, maar dat een halve eeuw volhouden lijkt me toch bijzonder.

Scholl begon in het seizoen 1962-63. Daarvoor had hij tijdens zijn studie één partij voor Groningen 2 in de KNSB-competitie gespeeld. In 1967 maakte hij het landskampioenschap van zijn club mee.

Belangrijkste wapenfeit van Eddie Scholl was zijn Nederlandse titel in 1970. In een beslissingsmatch versloeg hij Coen Zuidema, achter hen eindigden Langeweg en Hartoch. Het was een van de zwakst bezette NK’s van die jaren, maar minder bekend is dat Scholl in 1967 en 1971 net zo sterk presteerde. In 1967 werd hij derde achter Ree en Bouwmeester, maar voor Donner, Kuijpers en Langeweg. In 1971 werd hij derde achter Ree en Donner, maar voor Timman, Hartoch en Langeweg. Met ook nog een vierde en een vijfde plaats was hij rond 1970 een van de succesvolste NK-deelnemers.

Eddie Scholl in 1970. Foto: Joost Evers, Nationaal Archief Fotocollectie Anefo.

Vanwege zijn nationale titel speelde Scholl op de Olympiade van 1970 aan het eerste bord. Zijn score van 10,5 uit 17 was een enorme prestatie. Uiteraard werd hij ook uitgenodigd voor Hoogovens- en IBM-toernooien. Hij speelde remises tegen Spasski (wereldkampioen), Hort, Gligoric (twee keer), Uhlmann (twee keer), Smyslov en Keres. Scholl was dus beslist geen toevallige eenmalige kampioen. Tegen Hein Donner bereikte hij een score van 2-1 plus een paar remises.

Die score tegen Donner is minder spectaculair dan zijn remises tegen de absolute wereldtoppers, maar wel belangrijk om te noemen. In een berucht interview met Max Pam (Schaakbulletin) noemde Donner namelijk Scholl naast Timman als enige met wie het wel eens wat zou kunnen worden. Vier jaar later kwam Pam weer bij Donner op bezoek. Scholl was inmiddels fulltime wiskundeleraar geworden, waarover Donner zei: “Scholl, de arme Scholl. Het is vreselijk hoe het soms met schakers kan aflopen. Het is werkelijk vreselijk.”

Scholl werd geen internationaal meester, zijn twee normen (IBM 1966 en Olympiade 1970) waren niet voldoende. Onder de huidige regels zouden meerdere resultaten op NK’s ruime normen zijn geweest. Het is ook absurd dat onze goed scorende eerstebordspeler op de Olympiade geen titel had of zou krijgen. Zelf lijkt hij daar niet erg mee te zitten. Een paar jaar geleden schreef hij me dat schaken in de vakanties hem te zwaar viel, mede omdat zijn vrouw het niet fijn vond. Bovendien werd het schaken in de jaren zeventig steeds professioneler. Topschakers van rond 1970, zijn topjaar, zouden als amateur niet zomaar meer kunnen meekomen.

Eddie Scholl in 2008. Foto: Eelke Heidinga, Philidor Leeuwarden

Leuk bleef hij het schaken altijd vinden en hij kan het nog steeds niet missen. Dat het nu niet op internationaal topniveau is, maar op clubniveau, deert hem niet. Op dit moment is hij in zijn eerste klasse gedeeld topscorer met 6,5 uit 7. Hij versloeg onder anderen Dinand Webbink, Kees Nagtegaal en Sander Los.

Een mini-interview met Eddie Scholl is te lezen in mijn verslag van de KNSB-competitie in het eerstvolgende nummer van Schaakmagazine.