Giri speelt als Tal!
Tal, dat was de speler die soms bijna honderd partijen achter elkaar niet verloor, een solide speler die niet vies was van een korte remise. Maar de meeste schakers denken bij Tal vooral aan (speculatief) offeren, en dat is wat Anish Giri deed in de achtste en negende ronde van de Fide-GP in Zug! Vooral zijn partij uit de negende ronde was erg interessant. Maar eerst die uit de zevende ronde:
Giri-Caruana
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. e4 Pxc3 6. bxc3 Lg7 7. Pf3 c5 8. Tb1 O-O 9. Le2 cxd4 10. cxd4 Da5+ 11. Ld2 Dxa2 12. O-O Lg4 13. Le3 Pc6 14. d5 Pe5 15. Txb7 a5 16. Txe7
Deze zet is zover ik kan vinden nieuw, maar het lijkt erop dat beide spelers (met dezelfde trainer, Chuchelov) de zet al uitgebreid geanalyseerd hadden, want tot zet 27 werd er nauwelijks nagedacht.
16… a4 17. Te1 a3
Dit is een bekend idee in de Grunfeld: de vrije a-pion compenseert de witte pluspion. Nu komt een afwikkeling die vrijwel geforceerd tot een eindspel leidt waarin wit twee pionnen voor de kwaliteit heeft.
18. Pxe5 Lxe2 19. Txe2 Dxe2 20. Dxe2 a2 21. Ld4 a1D+ 22. Lxa1 Txa1+ 23. Df1 Txf1+ 24. Kxf1
Nu staat wit even twee pionnen voor, maar het gaat verder:
24… Lf6 25. Pc6 Lxe7 26. Pxe7+ Kg7
Vanaf hier begon Caruana na te denken, Giri vluggerde nog even door. De stelling lijkt goed voor wit: hij heeft een sterke vrijpion, een kandidaatvrijpion ernaast, geen zwakke pionnen en geen pionnen op twee vleugels. Anderzijds: de h-pion is latent zwak en de zwarte koning staat dichtbij en kan de pionnen stoppen. Remise is dus het meest waarschijnlijke resultaat.
27. Pc6 Tc8 28. g4 h6 29. e5 Kf8 30. f4 Ta8
Hier begon Giri opeens lang na te denken, langer dan een uur zelfs. Hij dacht eerst winstkansen te hebben, maar nadat hij geen winst vond ging hij nadenken hoe hij remise moest maken. Dat blijkt niet al te moeilijk, gewoon twee verbonden vrijpionnen maken.
31. Ke2 Ta2+ 32. Kd3 Txh2
Een nuttige pionwinst, want zo is de kans groter dat wit geen matpotentieel meer heeft bij gebrek aan pionnen.
33. f5 gxf5 34. gxf5 Th1 35. e6 fxe6 36. fxe6 Td1+ 37. Ke4 h5 38. Ke5 h4 39. d6 Ke8
Zonder zwarte h-pion zou deze stelling gewonnen zijn voor wit. Die pion dreigt in drie zetten koningin te worden, dus wit heeft geen tijd voor winstpogingen.
40. d7+ Txd7 41. exd7+ Kxd7 1/2-1/2
"Een blamage voor de sport in het algemeen" noemde een lezer van Schaaksite deze partij. Wellicht trok Giri zich deze kritiek aan, want zijn partijen uit de achtste en negende ronde waren een stuk interessanter.
Karjakin – Giri
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7
Giri speelt heel soms Koningsindisch, al kent hij die opening zover ik weet voornamelijk door er met wit tegen te spelen.
4. e4 d6 5. f3 O-O 6. Le3 c5
7. d5 e6 8. Dd2 exd5 9. cxd5 Pbd7
Een bekende onnauwkeurigheid volgens de theorieboekjes. Het paard op g1 is een beetje een probleem voor wit, omdat het niet naar het normale veld kan, f3. Normaal gesproken speelt zwart hier Te8 of a6, waarna Ph3 niet goed is (Lxh3). Wit speelt dan het paard via e2 naar c1, niet zo’n geweldig veld, of g3, een ok veld, maar zwart kan het dan met h5-h4 verjagen. Na 9…Pbd7 kan wit het paard via h3 naar f2 spelen, dekt e4 (handig aangezien wit een keer e4 wil doen) en g4 (komt een enkele keer ook van pas). Ik had het idee dat Giri het achter het bord verzon en dat het onwetendheid was, maar misschien had hij de stelling ook wel heel goed bekeken en vroeg hij zich af of Te8 wel zo’n nuttig gebruik van tempo is. Of gewoon Houdini het werk laten doen, die vindt 9…. Pbd7 best ok.
10. Ph3 a6 11. a4 Pe5 12. Pf2 Ld7
13. h3
De Amsterdammer Seirawan speelde bijna dertig jaar geleden 13.Le2 tegen Sax. Na 13. Le2 b5 14. axb5 axb5 15. Txa8 Dxa8 16. Pxb5 Lxb5 17. Lxb5 Tb8 18. Le2 had zwart met 18… Da2 19. Pd1 Pc4 genoeg compensatie voor de pion kunnen krijgen. De beste kans op voordeel zou wel eens 14.0-0 kunnen zijn.
13… b5 14. f4
14. axb5 axb5 15. Txa8 Dxa8 16. Pxb5 Lxb5 17. Lxb5 Tb8 18. Le2 Ph5! met de dubbele dreiging Txb2 en Pg3 zou nu goed voor zwart zijn.
14… Pc4 15. Lxc4 bxc4 16. O-O Ph5
Met agressieve bedoelingen.
17. g4
Nu lijkt het erop dat het paard terugmoet, of kan het toch naar g3?
17… Dh4!?
Dat kan natuurlijk ook! Helemaal correct is het stukoffer misschien niet, maar bewijs het maar eens. 17… Pg3 had ook gekund, ondanks dat het paard geen terugtocht heeft, maar het ziet er heel riskant uit: 18. Tfe1 Te8 19. e5!? (19. Kg2 Lxc3 20. Dxc3 Pxe4) 19… dxe5 20. Kg2 Dh4 21. fxe5 Ph5! 22. gxh5 Lxe5 en dit gaat waarschijnlijk in een zetherhaling eindigen. Achter het bord zou ik geen idee hebben hoe het staat als ik zo’n variant zou spelen.
18. gxh5 Dg3+ 19. Kh1 Lxh3 20. Tg1 Dh4
Er dreigt nu 21…Lf1 en 21.Pxh3 verliest een stuk, dus moet wit zijn toren spelen. g2 is wel een logisch veld: als zwart de toren slaat moet wit wel beter staan.
21. Tg2 Lg4+ 22. Kg1 Lf3
Eerst de toren niet slaan en vervolgens ‘m aanvallen, is dat niet raar? Maar de toren kan nu niet weg en het is niet zo duidelijk hoe wit zijn stelling kan versterken, terwijl zwart zetten als Tab8 en Tfe8 heeft.
23. f5
23. e5 dxe5 24. h6! Om de loper weg te lokken van e5. 24… Lxh6 (24… Lh8 25. f5!) 25. fxe5 Lxe3 26. Dxe3 Lxg2 27. Kxg2 en wit staat beter. Sterker nog, de dreiging Th1 en Dh6/Pg4 lijkt heel sterk, maar zwart heeft nog net 27…f5 28.Th1 Dd4 waarna Houdini de schade vindt meevallen, maar Karjakin had het vast willen spelen als hij het gezien had. 23… Le5!
Dreigt Lh2+ en dat is niet op een goede manier te voorkomen.
24. Lg5 Lh2+ 25. Kf1
25. Txh2 Dg3+ 26. Kf1 Dxh2 is geen goede winstpoging.
25… Lxg2+ 26. Kxg2 Dg3+ 27. Kh1 f6
De loper moet weg zodat de dame naar h4 kan. 28. Lh6 Dh4 Nu dreigt vooral Lf4+.
29. Kg2
Na 29. Ph3 Le5 30. Kg2 g5 31. Pf2 Dh2+ 32. Kf1 Tfb8 zou wit zijn loper op h6 verliezen.
29… Dg3+ 30. Kh1 Dh4
Ook zwart kan niet goed afwijken. Hij kan zijn toren wegzetten, maar meer dan de zetherhaling dreigt hij dan niet.
31. Kg2 Dg3+ 32. Kh1 1/2-1/2
Maar er kan nog veel meer geofferd worden dan slechts een stuk! Dat bewees hij in de negende ronde tegen een oud-wereldkampioen.
Giri – Kasimdzhanov
1. c4 Pf6 2. Pf3 c5 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. e4 Pb4 6. Lc4 Pd3+ 7. Ke2 Pf4+ 8. Kf1 Pe6
Wit staat voor in ontwikkeling, maar is wel zijn rokaderecht verloren. Als zwart kan consolideren blijft wit met een gat op d4 zitten, daarom offert hij hier meestal een pion om dat probleem op te lossen.
9. b4 cxb4 10. Pe2
10.Pd5 is hier o.a. door Piket en Seirawan gespeeld, maar 10.Pe2 scoort veel beter in de database.
10… Pc5 11. Pg3
Na 11. Dc2 e6 12. d4 ontstaat een relatief normale stelling waarin wit behoorlijke compensatie voor de pion heeft.
11… Le6 12. Lxe6 Dd3+ 13. Kg1 Pxe6 14. Lb2 Pc6
Nu is een gekke stelling ontstaan. Het gaat nog even duren voordat de toren op h1 iets gaat doen, maar hoe gaat zwart zijn koningsvleugel ontwikkelen?
15. Tc1 Td8 16. h4 h5 17. Kh2 Pf4
Ontwikkelen is voor mietjes, vindt Kasim. Het paard stond op e6 ook alleen maar in de weg, maar d3 zou een mooi veld ervoor zijn. Wat moet wit hieraan doen? Pe1 wil je niet doen, en verliest bovendien pion d2. Naar e5 dus maar.
18. Pe5 Db5
19. Txc6!
Wit wil echt geen paard op d3 toelaten, al kost het de kwaliteit! En inderdaad, na 19. Pxc6 bxc6 20. d4 Pd3 21. Tc2 Pxb2 22. Txb2 g6 voltooit zwart zijn ontwikkeling in twee zetten en is de witte compensatie voor de pion achterstand dan matig.
19… bxc6 20. Df3 f6 21. Dxf4 fxe5 22. Lxe5
De pion is terug, de kwaliteit nog niet, maar zo zonder f-pion wordt de zwarte koning een beetje nerveus. Zo is op 22..e6 23.Dg5 lastig.
22… Td3
Voorkomt dat wit zijn pion op d4 zet.
23. Pf5
Op zoek naar betere velden, omdat 23. Dg5 Th6 24. Pxh5? Txd2! 25. Pxg7+ Lxg7 26. Dxg7 Txh4+ verliest.
23… Tg8 24. Pd4 Dc4
En nu komt een zet die gerust voor zet van het jaar genomineerd mag worden als ie goed zou zijn:
25. Tc1 ?!?
Ik keek naar deze stelling, probeerde te vinden wat de rechtvaardiging was voor het offeren van een volle toren (de eerste zet van de koningstoren overigens) maar vond het niet…. en eigenlijk snap ik het nog wat Giri in gedachten had. Wit had ook het paard gewoon kunnen wegzetten met onduidelijke stelling.
25… Dxc1 26. Pe6 Dc4 27. Df5
Ok, nu dreigt er iets: Pc7+ en Pe6+ terug, en als zwart eeuwig schaak vermijdt kan wit via een aftrekschaak met zijn paard de loper op f8 slaan. Maar dan staat hij nog steeds twee kwaliteiten achter…
27… g6!
Goed gezien (of gegokt eigenlijk) van Kasim. Oudere computerprogramma’s zoals Houdini 1.5 worden enthousiast van 27… Td6 28. Lxd6 exd6 maar Houdini 3 geeft binnen no time 29. Pg5 Le7 30. Dc8+ Ld8 31. d3! Dxa2 32. Dxc6+ Ke7 33. Db7+ Kf8 34. Db8 waarna zwart remise door zetherhaling niet goed kan vermijden.
28. Pc7+ Kd8 29. Pe6+ Kd7
29… Kc8 30. Df7 verliest een toren.
30. Pxf8+ Ke8 31. Pxg6 Td7
32. Lb8
Het verkeerde veld. Je moet er maar opkomen dat 32. Ld4 kan wegens 32… Dxd4 33. Pe5 en wit wint een toren terug… (waarna hij nog steeds een kwaliteit achter staat, dat wel, bovendien kan zwart hetzelfde doen als in de partij). Het verschil tussen d4 en b8 wordt zo duidelijk. 32. Ph8 werd ook nog door Anish overwogen, maar zwart kan op zijn minst op h8 en a2 slaan.
32… Df7
32… e6 33. Dxh5 Dxe4 wint voor zwart, er is geen nuttig aftrekschaak vanwege de latente matdreiging op g2. 32.Ld4 had dat voorkomen.
33. Dxf7+ Kxf7 34. Pe5+ Ke6 35. Pxd7 Kxd7 36. Lxa7 Ta8
36… e5 37. Lc5 Tb8 is vrij kansrijk voor zwart. Het plan is Tb5, c5, Kc6, Ta5 en Txa2. Wit kan zwart afleiden door een vrije h-pion te maken, maar op zijn minst zal zwart een gunstige versie van de partij krijgen.
37. Lc5 Txa2 38. Lxb4 Ta4 39. Lc5 Txe4 40. Kh3 Ke6
De computer vindt zwart heel goed staan, de mens denkt gewoon "Ik zet mijn loper op e3 en doe niets, zwart komt er nooit door." Ik ben er nog niet uit wie gelijk heeft.
41. f3 Tc4 42. Le3 Kf5 43. Lg5 e5 44. Le3 Ta4
Niets doen blijkt toch niet zo makkelijk. Zowel na
45. Lg5 c5 46. Le3 c4 47. g4+ hxg4+ 48. fxg4+ Ke4 als na (45. Kg3 e4 46. Kh3 exf3 47. gxf3 Ke6 48. Kg3 Ke5 49. Kh3 Kd5 50. Kg3 c5 51. Kh3 c4 52. Kg3 heeft zwart vorderingen geboekt, al denk ik in beide gevallen i.t.t. mijn computer dat het remise is.
45. Lf2 Tc4
Een winstplan voor de torenpartij in dit soort eindspelen is om een vrijpion te maken, eventueel ten koste van een kwaliteitsoffer. Stel dat de koning op d3 weet te komen, de pion op c4, dan kun je Txd2 doen en het pionneneindspel winnen, als de witte pionnen nog op f3, g2 en h4 zouden staan. Maar wit blijkt toch niet helemaal niets te doen: als hij de kans krijgt doet hij graag g4 om een vrijpion te maken, of misschien wel twee naast elkaar. Dat kan je voorkomen (of moeilijker maken) door de e- en f-pion te ruilen. Dit was een goed moment:
45… e4 en dan:
1) 46. fxe4+ Kxe4 47. Le3 Kd3 geeft goede kansen het plan hierboven te realiseren)
2) 46. g4+ Kf4 47. Le3+ Kxf3 48. gxh5 Ta1 49. Kh2 Ta5 50. h6 Kg4 51. Lg5 Ta7 52. Lf6 Th7 53. Lg5 (53. Lg7 Kf3) 53… c5 54. Kg2 Tf7 zou wel eens kunnen winnen voor zwart.)
3) 46. Le3 exf3 47. gxf3 Ke5 48. Kg3 Kd5 49. Lg1 c5 50. Le3 c4 51. Kf2 Ta2 52. Ke1 is denk ik nog wel remise.
46. Le3 c5
Heel Nederland opgelucht, want nu kan wit remise maken.
47. g4+! Kg6
47… hxg4+ 48. fxg4+ Txg4 49. Lxc5 is ook remise.
48. Kg3 Tc1 49. Kf2 c4 50. Lg5 Ta1 51. Ke3 Te1+ 52. Kf2 Ta1 53. Ke3 Ta4 54. gxh5+ Kxh5 55. Lf6
Zwart kan nu zijn pionnen niet meer behouden.
55… Ta3+ 56. Ke4 c3 57. dxc3 Txc3 58. Lxe5 Txf3 59. Kxf3 Kxh4 1/2-1/2
Voor wie nog meer (andere eigenlijk) varianten wil zien, raad ik video aan waarin Giri en Kasim de partij bespreken:
Ondertussen heeft onze landgenoot nog steeds geen partij gewonnen in Zug. Nog twee kansen om daar verandering in te brengen!
Foto’s door Anastasiya Karlovich/Robert Fontaine via zug2013.fide.com
Ik waardeer zeer dit soort analyses van Dimitri Reinderman! Leuk geschreven, interessante analyses en zo vlot na afloop van de partijen. Verder mijn complimenten voor de zorgvuldigheid waarmee de video is opgenomen en zelfs naar de bronsite van de foto’s verwezen wordt.
Leuk verhaal (als steeds)! Ik zat gistermiddag de offerpartij van Giri ook in spanning te volgen. Goed nieuws dat hij niet bang is om a la Tal te spelen.
Dank voor de complimenten!
Volkomen eens met bovenstaande opmerkingen!Mooie partijen die laatste twee.
Ga zo door Giri!
Ik zit in de maag met partij Morozevitch-Leko in ronde 6. De partij eindigt in remise.
Echter als zwart werkelijk de tekstzet 45,..e4+ gespeeld heeft wint wit volgens de computers!
Het is eenvoudig te zien dat wit na 45…e4+? in vijf zetten de zwarte toren wint, omdat die geen velden heeft. De zet e4 is dus vermoedelijk niet gespeeld. Een foutje van het electronische bord bij het terugplaatsen van de stukken, denk ik.