Kramnik wint de Fide World Cup
Vladimir Kramnik is winnaar geworden van de Fide World Cup in Tromsø. Door twee remises wist hij zijn voorsprong die hij in de eerste helft van de match behaalde tegen Dmitry Andreikin te behouden. Hij had zelfs op meer kunnen spelen, in de vierde partij nam hij in zeer voordelige stelling remise aan, wat gezien de matchsituatie wel te begrijpen was.
Kramnik kwam zonder verwachtingen naar de Worldcup, waaraan hij meedeed omdat het een verplichting was voor zijn ratingplaats bij het komende kandidatentoernooi. Net als Andreikin had hij maar een paar dagen rust na het toernooi in Dortmund, en hij had zich daarom niet voorbereid. Sterker nog, hij had het niet erg gevonden om de tweede of derde ronde uitgeschakeld te worden, dan kon hij nog op vakantie met zijn gezin. Na ronde vier zou het echter te kort tijd zijn (wegens school) dus kon hij net zo goed het toernooi winnen… gelukt! Hij was zeer tevreden (en een beetje verbaasd) over zijn eigen spel: een heel toernooi zonder blunders!
Andreikin had hetzelfde probleem, geen tijd om voor te bereiden, en was eigenlijk niet zo tevreden over zijn spel, en vooral over zijn openingen. Hij paste daarop zijn strategie aan: in de klassieke partijen genoegen nemen met 1-1, en dan proberen de rapidtiebreak te winnen. Met succes dus, want hij wist zo de finale te halen, maar daarin was Kramnik toch wel duidelijk sterker. De laatste sprak echter met respect over zijn tegenstander en vond dat die het in zich had nog een stuk sterker te worden, maar hij moest wel aan zijn openingen werken. Daar kon Andreikin het alleen maar mee eens zijn.
Dan de partijen. De derde partij was een weinig boeiende remise.
Kramnik – Andreikin
1. d4 d5 2. Pf3 Pf6 3. c4 c6 4. Pc3 a6 5. e3 e6 6. b3 c5
Het is natuurlijk tempoverlies om eerst c6 en dan c5 te spelen, maar dat wordt wel vaker gedaan. Er is nu een symmetrische Tarrasch ontstaan waarin wit de zet b3 extra heeft, wat een voordeel heeft (de loper kan naar b2) maar ook een nadeel (het paard op c3 is kwetsbaarder).
7. Lb2 cxd4 8. Pxd4 Lb4
Een nieuwe zet, maar niet onlogisch, wit moet nu rekening houden met Pe4/Da5.
9. Pc2 La5 10. Le2 O-O 11. O-O dxc4
12. Dxd8
Gebaseerd op een misrekening, beter was om meteen terug te slaan op c4 met loper of pion.
12… Txd8 13. Lxc4
Kramnik had oorspronkelijk 13. bxc4 gepland, maar zag nog net op tijd dat 13… Td2! 14. Tfc1 e5 vervelend is. Maar dan was 12.Dxd8 dus een onnodige concessie, die zwart geholpen heeft te ontwikkelen.
13… Pc6 14. Tfd1 Ld7 15. Pa4
Wellicht dat Kramnik na zijn fout tevreden was met remise. Als zwart geen 15…b5 doet kan wit proberen met 16.Pc5 een (heel klein) plusje te krijgen, na 15…b5 stevent de partij op remise af.
15… b5 16. Pc5 bxc4 17. Lxf6 gxf6 18. Pxd7 Lc3 19. Tab1 Ta7 20. Pc5 Txd1+ 21. Txd1 Pb4 22. Pxb4 Lxb4 23. Td8+ Kg7 24. Tc8 Lxc5 25. Txc5 cxb3 26. axb3 Tb7 27. Tc3 1/2-1/2
Dit zouden u en ik (hopelijk) ook nog wel remise houden met wit of met zwart, de spelers geloofden het verder dus wel.
In de vierde partij gebeurde er een stuk meer. Andreikin ging ervoor, en hij kwam in de buurt van een aanval. In de buurt, maar het lukte niet, het was zwart die de boventoon voerde. Er waren diverse momenten waarop Kramnik met een scherpe voortzetting op winst kon spelen, maar hij koos steeds voor de veilige voortzetting. Desondanks bleef hij goed staan en hij nam dan ook alleen maar remise aan omdat dat hem de matchoverwinning en toernooioverwinning zou geven.
Andreikin – Kramnik
1. c4
Als je moet winnen kun je voor een scherpe opening gaan, of een onbekende tweesnijdende opening. Maar er valt ook wat te zeggen voor een rustige opzet. Een bekend geslaagd voorbeeld hiervan is de 24e matchpartij Kasparov-Karpov van de 1987 match: www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1067242 Wellicht was het ook een inspiratiebron voor Andreikin. 1… c5 2. g3 g6 3. Lg2 Lg7 4. Pc3 Pc6 5. a3 b6 6. d3
6.b4 lijkt me iets logischer, maar goed, dat zijn subtiliteiten, b4 komt later in de partij.
6… Lb7 7. Ld2 Pf6 8. Ph3
Na 8.Pf3 heeft zwart opties als d5 of Pd4.
8… O-O 9. O-O e6 10. b4 d6 11. b5
Wit gaat voor concreet spel in plaats van de spanning erin houden met 11. Tb1.
11… Pa5
In dit geval is er geen keuze, maar vaak is het in dit soort stellingen de vraag of zwart wel of niet met het paard naar a5 wil. Als je niet naar a5 gaat kan wit a4 en a5 doen, als je wel naar a5 gaat kan Lxa5 vervelend zijn, of het paard buitenspel komen te staan als er een strijd op de koningsvleugel losbarst. Dat laatste is waar wit op hoopt in de partij.
12. e4 d5 13. cxd5 exd5 14. e5 Pe8 15. f4
Kramnik was niet bang voor 15. Pa4 Lxe5 16. Tc1 Pf6 17. Lxa5 bxa5 18. Pxc5 Lc8 19. d4 Ld6 al lijkt wit hier toch iets prettiger te staan.
15… Pc7 16. Tb1
Ook hier kan 16. Pa4 waarna Kramnik 16… d4 17. Pxc5 Lxg2 18. Kxg2 Dd5+ 19. Pe4 Pb3 20. Tb1 Pxd2 21. Dxd2 Pxb5 van plan was, "zou ok moeten zijn voor zwart" en dat is het.
16… f6 17. exf6
17. e6 f5! en e6 wordt omsingeld en uitgeschakeld.
17… Dxf6 18. Pe2 Tae8 19. g4
Andreikin was hier optimistisch, hij dacht zelfs heel goed te staan.
19… d4
Kramnik keek hier ook naar 19… c4 20. Lb4 cxd3 21. Dxd3 Pc4 met interessante verwikkelingen, maar gezien de matchsituatie koos hij voor een meer solide zet. Een logische zet ook: de witte koning komt wat minder beschermd te staan en het paard lonkt naar e3 of c3.
20. Pg3 Lxg2 21. Kxg2 Pd5 22. f5 De5
22… c4 23. g5 Dd6 24. f6 c3 25. Lf4 (25. Lc1 Lxf6!?) 25… Dxf4 26. Pxf4 Pe3+ is een interessant alternatief, maar weer onnodig scherp.
23. Pf4 c4!
Zo wordt het paard op a5 bij de partij betrokken. Let erop dat dat paard voorlopig niet geslagen kan worden wegens de vork op e3.
24. Df3 Pe3+ 25. Lxe3 dxe3 26. d4
Min of meer verplicht, wegens de matchsituatie. 26.De4 zou beter zijn in een situatie waar wit aan remise genoeg heeft. 26… Dd6
Gemist door Andreikin, die nu besefte toch niet zo goed te staan. Hij had 26… Dxd4 27. Tbd1 Db2+ 28. Kh3 gezien en vond dat hij dan een goed initiatief heeft. Kramnik: "Ik weet zeker dat de computer zwart beter vindt staan, maar wit heeft toch tegenspel hier." 26…Dd6 is net zo goed en geeft wit minder tegenspel.
27. Pe4
Andreikin gaf 27. d5 Pb3 28. Pe4 De5 29. Pe6 als verbetering maar zowel zijn 29…Pd2 als Kramniks 29…Pd4 zijn sterk. 27… Dxd4
Nu kan zwart met tempowinst de pion slaan.
28. Pg5 e2
Kramnik had wel door dat dit waarschijnlijk niet de beste zet is, maar ook dat de zet goed genoeg is. 28… Dd2+ 29. Pe2 h6 30. Tbd1 Dc2 31. Dd5+ Kh8 32. Pf7+ Txf7 33. Dxf7 Dxe2+ 34. Kh3 Tg8 35. f6 Lf8 zou moeten winnen voor zwart, maar het risico een sterke zet voor wit gemist te hebben is in zo’n variant groter.
29. Pxe2 Dd2 30. Pe4 Dc2 31. Pg3 Pb3
Materieel staat het gelijk, maar de zwarte stukken staan actiever en de witte koning onveiliger.
32. Tbd1 Kh8 33. Df2
33… gxf5
Hier hetzelfde. Kramnik zag 33… c3 34. Td7 Pc5 35. Txg7 Kxg7 36. f6+? Kf7 en zwart wint, maar wilde weer geen risico nemen. In dit geval waarschijnlijk terecht, want 36.Dd4+! is veel sterker en zou een onaangename verrassing zijn, al staat zwart zelfs dan objectief gezien nog iets beter.
34. gxf5 1/2-1/2
Hier had Kramnik waarschijnlijk 34…Pc5 of 34…Le5 gespeeld als wit geen remise had aangeboden. Zwart staat heel goed, maar wit heeft rommelkansen en helemaal uit is het niet, daarom nam Kramnik het remiseaanbod aan.
Ik heb met veel interesse de uitgebreide analyses van Dimitri Reinderman over de finale van de World Cup tussen Kramnik en Andreikin gelezen. Maar in mijn geheugen zat toch duidelijk dat Kramnik de eerste partij met wit op grootmeesterlijke wijze gewonnen had. En daarna was de tweede partij een boeiende remise geworden, waarbij Andreikin met wit een kans op winst liet liggen.
Oeps, ja, ik heb het iets anders geformuleerd.
Dank voor alle mooie verslagen, ik heb ervan genoten!
Even terzijde: Mark Timmermans scoorde dit weekend een IM-norm in Barcelona, iets dat ik slechts op zijn clubsite heb teruggezien.