Eindspelfinesses 43: Vrijpion in een toreneindspel
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”
Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
Afgelopen zondag speelde ik in de Belgische competitie tegen GM Bart Michiels. Het middenspel verliep naar wens en ik maakte een belangrijke pion buit. Hij dwong echter een toreneindspel af, en dan is de remisemarge over het algemeen groot. Ik moest dus oppassen dat de stelling niet in een theoretische remise zou verzanden. Hiervoor moest ik een klein risico nemen: een of meer pionnen op de koninigsvleugel offeren en alles op alles zetten om een vrijpion op de damevleugel te creëren en deze naar de overkant te brengen.
In het middenspel heb ik een pion buitgemaakt en zojuist heeft hij een toreneindspel afgedwongen. Ik moet hier een belangrijke keuze maken tussen:
A) Mijn pionnenstructuur gezond houden en mijn materiaalvoorsprong behouden.
B) Mijn pionnenstructuur en materiaalvoorsprong opgeven.
Waarom zou je dan überhaupt optie B overwegen? Nou, omdat in een toreneindspel een gezonde pion vaak niet genoeg is om te winnen. In toreneindspelen draait het namelijk om het activeren van de toren, de koning, en het creëren van vrijpionnen. In deze stelling kan ik mijn pionnen op de koningsvleugel dekken met h3 en Kg2, maar dan worden de pionnen op damevleugel geruild en is de 3 tegen 2 situatie op de koningsvleugel niet genoeg om te winnen.
37. Txb7
37. h3 Td3 38. a4! Een andere manier om te winnen. Wit geeft de pion op h3 op en maakt op de damevleugel een beslissende vrijpion. [38. Kg2? Txa3 39. Txb7 a5 40. bxa5 Txa5= (zie analysediagram)
Wit heeft een gezonde pion meer maar dit eindspel kan zwart remise houden.] 38…a5 39. bxa5 Txh3 40. Txb7 Tg3+ 41. Kf2 Txg4 42. a6 Txa4 43. a7 Kh7 44. f6!
37…Txg4+
38. Kf2
38. Kh1!? Is ook mogelijk, maar ik gaf de voorkeur aan een actieve koning. 38…a5 39. b5 Tf4 [39…Ta4 40. b6 Txa3 41. f6! (zie analysediagram)
Rozentalis liet deze finesse zien. Door de zevende rij te openen kan de koning niet vluchten. 41…gxf6 42. Tc7 Tb3 43. b7 En wit wint een toren.] 40. Ta7! Txf5 41. Txa5 Tf1+ 42. Kg2 Tb1 43. a4 De toren loodst de pionnen naar de overkant. 43…Kf7 44. Ta6 Ke7 45. b6 Kd7 46. a5 g5 47. Ta8 Tb5 48. Th8
38…a5 39. b5 Tf4+ 40. Ke3 Txf5 41. b6
We hebben evenveel pionnen maar de b-pion is al bijna aan de overkant.
41…Tb5 42. Kd4 a4 43. Tb8+ Kh7 44. b7 h5
Hij wil ook een vrijpion creëren op de koningsvleugel maar hij is veel te laat.
45. Kc4 Tb3 46. Kc5 h4 47. Kc6 Tc3+ 48. Kb6 Txa3 49. Ta8
49. Th8+ Kxh8 50. b8=D+ Kon misschien ook, maar als hij zijn toren op f6 krijgt heeft hij waarschijnlijk een vesting.
49…Tb3+ 50. Kc7 g5 51. b8=D Txb8 52. Kxb8 Kg6 53. Txa4 Kh5
Hij is veel te laat. Zelfs met een extra zet zou hij niets uit kunnen richten.
54. h3 1-0
