Succesvolle dag voor Nederlandse schakers, Benjamin Bok grootmeester
Voor de tweede keer op rij hebben de Nederlanders dit toernooi samen meer dan vijftig procent gescoord. Van Wely en Giri behaalden wederom 1,5 uit 2, terwijl ook de Nederlandse deelnemers van de ‘Tata Steel Challengers’ met 3 uit 5 de score uit de vorige ronde evenaarden.
Dat is goed nieuws, maar er is meer! Benjamin Bok verzekerde zich van de grootmeestertitel door remise te spelen tegen Etienne Goudriaan. Wie denkt dat dit een salonremise was, heeft het mis. Uitgerekend Goudriaan, die de vorige ronde zijn eerste halfje had gemaakt en verder nog geen partij gewonnen had, zorgde ervoor dat Bok in grote problemen kwam. Met twee pionnen achter moest Bok het uiterste uit zichzelf halen om de partij niet te verliezen. Het lukte hem wonderwel en dat maakt de prestatie misschien nog wel des te mooier.
Voordat we naar deze Houdini-act gaan kijken, eerst aandacht voor de Tata Steel Masters. Giri kwam ver tegen Aronian, maar wist uiteindelijk een beter eindspel niet in winst om te zetten. Vermoedelijk zat er gewoon niet meer in dan remise.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. g3 Le7 5. Lg2 O-O 6. O-O dxc4 7. Dc2 a6 8. a4 Ld7 9. Dxc4 Lc6 10. Lf4 Ld6 11. Lg5 Pbd7 12. Pc3 h6 13. Lxf6 Pxf6 14. a5 De7 15. Pd2
15…Ld5
Aronian wil de dame naar d3 jagen waar ze een stuk minder handig staat dan op c4. Na bijvoorbeeld 16. Dd3 Lxg2 17. Kxg2 Tfd8 staat de dame in de lijn van de zwarte toren en dat heeft wit liever niet.
16. Lxd5
Maar deze mogelijkheid heeft wit natuurlijk ook! De afwikkeling pakt niet verkeerd uit voor Giri. Vanaf nu mag hij de gehele partij op een voordeeltje buigen.
16…exd5 17. Pxd5 Pxd5 18. Dxd5 Dxe2 19. Pe4 Tab8 20. Tfe1 Dxb2 21. Tab1 Dc2
Wit kan natuurlijk altijd de pion terugwinnen, maar Giri besluit om eerst te laten zien dat hij degene is die bepaalt wat er gaat gebeuren.
22. Tec1 De2 23. Te1 Dc2
24. Pxd6
En uiteraard herhaalt de Nederlander niet weer de zetten. Hij kan risicoloos op winst spelen.
24…cxd6 25. Tb6
De pionnen lopen niet weg.
25…Tbe8
26. Tf1
De beste winstpoging. 26. Txe8 Txe8 27. Txb7 Te6 en alles staat keurig gedekt bij zwart.
26…De4
Aronian vertrouwt erop dat hij het toreneindspel remise kan houden. Hij krijgt gelijk!
27. Dxb7 Dxb7 28. Txb7 Te4
29. Td1
De d-pion opgeven lijkt me geen optie, bijvoorbeeld: 29. Tb6 Txd4 30. Txa6 Ta4 31. Td1 (zie analysediagram)
31…Tc8! Actief blijven spelen. [31…Td8 32. Td5] 32. Tdxd6 Tc5 33. Ta8+ Kh7 34. a6 Ta2 en de actieve torens compenseren de pion meer dan voldoende. Sterker nog, als de torens op c5 en d6 van het bord zouden verdwijnen, moet zwart ook in staat zijn om remise te maken.
29…Tc8 30. Tb6 Tc2
31. Td3!
Op weg naar f3. Pion f2 wordt zodoende op een actieve manier verdedigd en tevens houdt wit een oogje op f7. Een zet als Tb8+ komt in de stelling.
31…g5
Maar dit is ook een heel fraaie! Het idee is dat wit nu geen pion kan pakken. Bijvoorbeeld: 32. Txd6 Te1+ [Direct 32…g4 is te vroeg, vanwege 33. Te3] 33. Kg2 g4! (zie analysediagram)
Zwart dreigt …Tcc1 gevolgd door …Tg1 mat en na 34. h3 Tee2 gaat pion f2 verloren. [Ook prima is 34…h5 35. hxg4 hxg4 36. Td5! enige zet om niet te verliezen. 36…Kh7 37. Te5 Ta1 38. Tde3 Tcc1 39. f3 Tc2+ 40. Te2 Txe2+ 41. Txe2 Txa5=]
32. Txa6 verliest zelfs, omdat na 32…Te1+ 33. Kg2 g4 34. h3 h5 35. hxg4 hxg4, wit niets meer kan doen aan de dreiging …Tcc1 gevolgd door Tg1+, Th1+ en Tcg1 mat. Tenzij wit heel veel materiaal in de aanbieding doet. Met een toren op d6 zou wit nog Td5 kunnen spelen, waarna met kunst- en vliegwerk mat voorkomen kan worden (zie de variant met 32.Txd6).
32. h3
Anish speelt de zet die zanger Nick Schilder, beter bekend als Nick van Nick en Simon, voorstelde op de livestream. Het idee is om 32…g4 te voorkomen.
32…h5 33. Tf3
33. Txd6 Te1+ [33…g4 laat 34. Td1 toe.] 34. Kg2 g4 komt op hetzelfde neer als 32.Txd6.
33…g4
33…Txd4 34. Tb8+ Kg7 35. Tb7 (één van de pointes van 33.Tf3) beschouwde Aronian vermoedelijk als kansrijker voor wit dan de partijvoortzetting.
34. hxg4 hxg4 35. Tf4 Txf4 36. gxf4 Ta2 37. Txa6
37…Kg7!
Sterk gespeeld van Aronian. Natuurlijk moet de koning erbij!
38. Kg2
Niets voor wit is 38. Txd6 Txa5 39. Kg2 Ta3 en de witte koning is afgesneden. Die komt er niet meer bij, los van het feit dat wit ook nog een heel zwakke pion op f4 heeft staan.
38…Kg6 39. Txd6+ Kf5
40. a6
Wit kan zelfs nog verliezen: 40. Kg3 Ta3+ 41. Kh4?? Th3# (zie analysediagram)
40…Kxf4 41. Tf6+
41…Kg5
De laatste truc van Giri.
Onhandig is 41…Ke4 42. Kg3! [42. Txf7? Txa6 43. Kg3 Kxd4 44. Kxg4 Ke5 is remise.] 42…Kxd4 43. Kxg4 (zie analysediagram)
43…Ta5 44. f4 Ke4 45. f5 Wit gaat eerst nog even de koning naar g5 brengen, vervolgens op f7 slaan en dan de koning afsnijden door middel van Te7+.
42. Tb6 Kf4 43. d5 Ke5 44. d6 Ke6 45. Kg3 f5 46. d7+ Kxd7 47. Tf6 Ke7 48. Th6 Kf7 1/2-1/2
Van Wely boekte zijn tweede overwinning op rij. Net na de opening blunderde hij een kwaliteit weg, maar desondanks bleef King Loek tegenkansen houden. Toen Naiditsch zijn stukken steeds ongelukkiger neer begon te zetten, was de partij snel beslist. Een nieuwe klap voor Naiditsch, die het al zo zwaar heeft dit toernooi. Het commentaar op deze partij is mede gebaseerd op de analyse van Bok en Van Wely via de livestream van de toernooisite.
Van Wely in opperste concentratie onder het toeziend oog van Nick Schilder
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 Lb4+ 4. Ld2
Giri koos voor 4. Pbd2 in zijn partij tegen de Duitser.
4…Lxd2+ 5. Dxd2 O-O 6. g3 d5 7. Lg2 c6 8. O-O Pbd7
9. Dc3
Een aanrader van Sokolov, al was Loek niet helemaal zeker meer of hij deze tip aan zijn landgenoot te danken had.
9…b6 10. Pbd2
Andreikin ging vorig jaar voor 10. cxd5 cxd5 11. Da3 maar bereikte niets. Na 18 zetten kwam hij remise overeen met GM Ibragimov.
10…Lb7 11. b4 a5 12. a3 axb4 13. axb4 c5 14. bxc5 bxc5 15. dxc5 Pxc5 16. Db4 Pfd7 17. Pd4 Tb8
18. Ta7?
Dit kost een kwaliteit. Na 18. cxd5 Lxd5 19. Dc3 Lxg2 20. Kxg2 is de stelling in evenwicht.
18…La6!
Sluit de a-lijn af voor de toren. Plotseling heeft het stuk geen veilige velden meer. Een enkeling dacht nog dat Loek bewust op deze afwikkeling inging, maar de grootmeester gaf toe dat hij gewoon blunderde.
19. Dc3 Db6 20. Txa6 Dxa6 21. cxd5 exd5 22. Lxd5 Df6 23. P2f3 Tfc8 24. Dd2
Ondanks de materiële voorsprong is het niet makkelijk voor zwart om dit voordeel uit te bouwen. De volgende zet lijkt in ieder geval niet het juiste plan te zijn.
24…h6?!
Voorkomt Pg5, maar verzwakt wel de koningsstelling. 24…Pb6 25. La2 Pe4 26. Dd3 Pc3 27. Lb3 gaf Loek als een betere optie, al zag hij niet zo snel hoe zwart progressie kon boeken.
25. h4 Tb6
Deze zet werd afgekeurd door Loek. De toren op c8 is nu ongedekt, waar wit onmiddellijk van profiteert.
26. Tc1 Tcb8 27. Kg2
Uiteraard om torenruil te voorkomen.
27…Td6 28. e4 Te8
29. Dc2
29. e5 werkt niet, vanwege 29…Txe5! 30. Pxe5 Dxe5 31. Pc6 Txd5 en wit heeft geen 32.Dxd5 vanwege Dxd5 met schaak!
29…Tb6 30. e5
30…Dd8
Vanaf nu neemt wit het over.
Beter is 30…Pxe5 waarna wit de keus heeft uit een materiaalverhouding van drie stukken tegen twee torens of een kwaliteit tegen een pion: 31. Dxc5 [31. Pxe5 Txe5 32. Dxc5 Td6! is het idee, maar ook dit blijft lastig winnen voor zwart na bijvoorbeeld 33. Dc8+ Kh7 34. La2 Txd4 35. Tc6 Td8 36. Txf6 Txc8 37. Txf7] 31…Pd3 32. Dc8 [32. Lxf7+ Dxf7 33. Dxb6 Pxc1] 32…Tb8 33. Dc2 Pxc1 34. Dxc1 (zie analysediagram)
Het lijkt me dat wit hier geen problemen mee heeft.
31. Df5 De7
31…Pe6 32. Pc6 en de dame heeft geen goede velden. Mogelijk is dit wat Naiditsch gemist had.
32. Pc6 Df8 33. Pfd4 Tb2
34. Tc3!
Op weg naar f3, waar hebben we dat meer gezien? 😉 De witte stukken werken prachtig samen, iets wat zeker niet gezegd kan worden over de zwarte stukken.
34…Tb7 35. h5
Loek zag af van 35. Tf3 vanwege 35…Pb6 al is dat geen ramp na 36. La2. Lb1 ziet er nu aantrekkelijk uit.
35…Ta8
35…Pb6 36. Txc5 Dxc5 37. Le4 zal het idee geweest zijn achter 35.h5.
36. Tc2 Ta1
37. Te2
Moeilijk te zien in tijdnood, maar winnend was 37. e6 fxe6 38. Pe7+! Dxe7 39. Pxe6 Kh8 (zie analysediagram)
40. Pxc5
[40. Pf4 is wat Bok en Van Wely analyseerden via de livestream, maar dat is minder goed wegens 40…Tb6(40…Pf8 41. Dxf8+ Dxf8 42. Pg6+ Kh7 43. Pxf8+ Kh8 (zie analysediagram)
is de fraaie variant die op het bord kwam. Omdat er nog een hoop leuks in de stelling zit, hierbij nog een extraatje: 44. Pg6+ Kh7 45. Lxb7 Pxb7 46. Tc8 Pd8 (zie analysediagram)
47. Pf8+ en de stukken kunnen in de doos. {47. Txd8 Tg1+})]
40…Tc7 41. Pxd7 Txc2 42. Pe5! Ik kan me goed voorstellen dat je dit ook mist met veel tijd op de klok!
37…Pb6 38. La2 Da8
39. Lb1
Wint de kwaliteit terug.
39…Txb1 40. Dxb1 Pba4 41. Df5 Kh8 42. Df3 Tc7 43. Tc2 De8
44. Tc4
Houdt de paarden mooi in bedwang.
44…Dc8 45. Kh2 Tb7
46. Pf5!
46. Da3 Dg4! 47. Txa4 Pxa4 [Handig om in te lassen is 47…Dxh5+ 48. Kg2 Tb1 Wit gaat mat in 8! :)] 48. Dxa4 Dxh5+ 49. Kg2 Tb1 is iets waar Loek begrijpelijk geen trek in had.
46…Tc7 47. Tb4 Da6 47…Txc6 48. Pe7
48. Pfe7 1-0
Zoals u al gelezen hebt, heeft Nederland er weer een grootmeester bij. Laten we eens kijken hoe Benjamin zijn halfje veiligstelde:
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e5 7. Pf3 Le7 8. Lc4 O-O 9. O-O Pc6 10. Te1 b5 11. Lf1 Tb8
12. a4
Een nieuwtje van Bok. Normaal gaat wit verder met 12.Lg5. De partijzet houdt een pionoffer in.
12…b4 13. Pd5 Pxe4 14. a5 Pf6 15. Lb6 Dd7 16. Lc4 Pxd5 17. Lxd5 Lb7
18. Pd2?
En dit kost nog een pion. Dat kan niet de bedoeling geweest zijn. Beter is 18. Dd3 om daarna Pd2 te spelen. De loper op d5 blijft dan gedekt staan.
18…Pxa5!
Goed gezien!
19. Txa5 Lxd5 20. Txd5
20…Dc6!
Mogelijk heeft Benjamin deze zet gemist in zijn vooruitberekening. 20…Txb6 21. Pc4 wint een pion terug.
21. Td3 Txb6 22. b3
22…Tbb8
Sterk is nu 22…Tb5 om d5 door te duwen en te voorkomen dat wit hier een paard neerzet. Bijvoorbeeld: 23. Pc4 e4 24. Td2 d5 25. Pe3 Td8
23. Pc4 Tfd8 24. Te2
Bok verdedigt zeer goed.
24…e4 25. Td5
25…Tb5
Had die toren er nu maar eerder gestaan!
26. Ted2
Ondanks dat zwart twee pionnen voor staat, is het moeilijk om verder te komen. Zwart heeft enkele zwaktes in de stelling en het paard op c4 is een beest (hmm, wat een verrassing hoor ik men denken).
26…Txd5 27. Txd5 g6 28. Dd4 Lf8 29. g3 Te8
30. Pxd6 Lxd6 31. Txd6 Dxc2 32. Td8 Txd8 33. Dxd8+ Kg7 34. Dd4+ Kh6 35. Dxb4 Dd1+ 36. Kg2 Df3+ 37. Kg1 f6 38. Df8+ Kh5 39. De7 Dd1+ 40. Kg2 Df3+ 41. Kg1 h6 42. h3
42…e3
Het is Goudriaan niet gelukt om zijn voordeel uit te bouwen. Hij waagt nog een laatste poging door af te wikkelen naar een pionneneindspel.
43. Dxe3 Dxe3 44. fxe3 Kg5 45. e4! h5 46. Kf2 h4 47. b4 hxg3+ 48. Kxg3 Kh5 49. h4 g5 50. hxg5 fxg5 51. e5 g4 52. Kf4 g3 53. Kxg3 Kg5 54. Kf3 Kf5 55. e6 Kxe6 56. Ke4 Kd6 57. Kd4 Kc6 58. Kc4 Kb6 59. Kc3 a5 60. Kb3 axb4 61. Kxb4 1/2-1/2
Succes was er deze ronde ook voor Timman en Reinderman. Timman is inmiddels naar de derde plaats geklommen. Wie weet wat er de laatste ronden nog mogelijk is. De twee hoogste en de twee laagste ratinghouders staan nog op het programma. Zijn partij van vandaag werd beslist in het toreneindspel:
61. Tg4+!
Een zeer slimme tussenzet. 61. Tg6 Txh5 is wat Duda bekokstoofd had.
61…Ke3 62. Tg6 Td1
Nu blijkt het nut uit 61.Tg4+: 62…Txh5? 63. Tb3+! weer een tussenschaakje! 63…Td3 64. Tg3+ en de toren gaat verloren.
63. Tgxb6 a4 64. Te6+ Kf3 65. Tf5+ Kg4 66. Ta5 Thh1 67. Te4+ 1-0
Reinderman staat ook weer boven de vijftig procent. Er werden heen en weer wat pionnetjes in de aanbieding gedaan, maar het laatste pionnetje was behoorlijk giftig:
Zwart heeft zojuist de pion op h2 gepakt wat Dimitri de mogelijkheid geeft om met de a-pion te lopen.
50. a6 La8 51. a7 Tg2 52. Tb5 Txg3+ 53. Kd4 Ke7 54. Tb8
Zwart moet uiteindelijk de loper geven en tien zetten later staat het zo:
65. Kd4!
Op weg naar d6. De h-pion is te langzaam.
65…h4 66. Kc5 h3
Weinig zin heeft 66…Ke7 67. Lc6+ en de koning komt alsnog binnen op d6.
67. Kd6 Tg1 68. Ta8+ Kf7 69. Le8+
En opgegeven. Die laatste zet had ook wel uitgevoerd mogen worden.
1-0
Van Delft kreeg een flinke klap te verwerken. Tachtig zetten lang verdedigde hij uitstekend, maar hij werd hier niet voor beloond. In het middenspel zag het er niet naar uit dat Merijn de partij überhaupt nog zou overleven, maar met een geweldige counter kwam hij terug in de partij. Ook verdedigen kan heel mooi zijn!
32…Tf6! 33. De7+ Tf7 34. Dxe5+ Lf6 35. De6
35…Dxd6!! 36. Dxd6 Tfxd7 37. Df4 Te8!
Allemaal fantastisch gespeeld door Van Delft.
38. Df3
Logisch, maar betere kansen biedt: 38. Le3 Te4 39. Dh6+ Kf7 40. Dh7+ Lg7 (zie analysediagram)
41. Lh5! Maar ja, dan moet je deze zet wel zien natuurlijk! Zelfs dan kan zwart nog flink tegenstribbelen met 41…Td6 42. Lg1 Txc4
38…Td2 39. Lf1 Te1 40. Kg1 Tdd1
Zwart wint al het materiaal weer terug. Helaas bleek al dit moois niet voldoende voor een half punt.
1-0
De foto’s zijn genomen door Zhaoqin Peng.
