Dimitri op Tata (1)
Zo ongeveer driekwart jaar geleden schoot Jeroen van den Berg (de toernooidirecteur van het Tata Steel schaaktoernooi) me aan. Ik was dat jaar niet uitgenodigd voor Wijk aan Zee, maar hij wilde zeggen dat ik nog steeds in beeld was, en ook dat hij het op prijs stelde als ik niet luid klaagde. En inderdaad, als mensen mij tijdens het toernooi vroegen "Hoe komt het dat jij niet meedoet?" legde ik uit dat er in Nederland meer grootmeesters dan plekken zijn en er dus mensen teleurgesteld moesten worden. (En ook dat Erwin l’Ami in 2012 een half punt boven me eindigde door een verloren eindspel tegen mij te keepen en vervolgens in 2013 de A-groep mocht spelen en dat het soms dus om kleine dingen gaat…)
Op dat moment wist ik nog niet dat er voor de editie van 2014 flink bezuinigd moest worden. De C-groep werd geschrapt, de twee promovendi (allebei Nederlanders) werden voor de B-groep uitgenodigd, dat betekent dat er maar hoogstens drie plekken nog over waren voor andere Nederlanders. Maar ik deed wat ik moest doen en werd Nederlands kampioen, en werd als enige speler van dat toernooi uitgenodigd. Uiteindelijk had Jeroen overigens een gelukkige hand van uitnodigen, want zowel Benjamin, Jan als ik (die de drie plekken vulden) speelden een erg goed toernooi.
Mijn teamgenoten Jan Smeets en Erwin l’Ami, die beiden ervaring in de A-groep hebben, werden voor dit jaar helemaal niet uitgenodigd. Om te spelen althans, want voor Erwin was er een leuk alternatief: hij was het hele toernooi aanwezig en gaf veelvuldig commentaar, vooral bij de dit jaar geïntroduceerde livestream. Dat lijkt mij ook wel wat, al ben ik me ervan bewust dat ik niet zo’n goede prater ben als bijvoorbeeld Yasser Seirawan. Maar voor de vlotte babbel kan er vast een co-commentator komen.
Er werd niet alleen op het aantal grootmeestergroepen bezuinigd, ook het prijzengeld was dit jaar flink minder. Maar iedereen had daar geloof ik wel begrip voor en uit het deelnemersveld bleek wel dat het nog steeds een aantrekkelijk toernooi is. Hoewel, eigenlijk was het op papier een riskant toernooi voor mij om te spelen, ratingsgewijs gezien. Veel jonge spelers, Timman die het laatste half jaar goed in vorm is (en tijdens het toernooi ook), Wojtaszek die rond de jaarwisseling twee toernooien won, waar zou ik de punten moeten halen? Tegen de promovendi wellicht, maar die versla je ook niet zomaar. En dan trok ik ook nog een hoog nummer bij de loting. Dat vinden schakers nooit leuk, maar de loting had nog een vervelende consequentie voor me. Of dat dacht ik.
Ronde 1: Zwart tegen Radoslav Wojtaszek
Ik wist dat de hoogste ratinghouder van onze groep goed bezig was geweest in Zwitserland, maar in de voorbereiding werd ik nog extra met de neus op de feiten gedrukt: hij had de laatste acht partijen met wit gewonnen. En dan niet alleen tegen pannenkoeken, ook 2600+ spelers gingen er gewoon aan. Lekker om tegen zo’n man te moeten beginnen, not…
Ik had echter een sluw plan bedacht, en dat kwam gewoon uit! Ik kreeg via een slimme zetvolgorde precies de gunstige versie van de Stonewall waarop ik gehoopt had. Toch zag ik dat ik nog wel wat moeilijkheden op te lossen had. Hij offert een pion, die pak ik maar, ik zie dat hij compensatie krijgt, maar dat ik het kan keepen. Een onhandige zet van hem, en opeens een eindspel met een pion meer. Wel remise, maar ik kan het proberen. Een fout van hem, en ik win een tweede pion! Nu zou ik toch wel moeten kunnen winnen? Het wordt echter toch nog lastig. Maar uiteindelijk krijg ik paard plus a- en b-pion tegen paard. Goed blijven opletten, dan moet het winnen. En dat gebeurde. Ik had de nummer 34 van de wereld met zwart verslagen!
Analyse op Newsaboutchess.com.
Ronde 2: Wit tegen Anna Muzychuk
Tegen de Sloveense had ik met zwart een keer remise gespeeld en met wit een keer gewonnen, ik had dit keer ook goede hoop. Ik kwam inderdaad goed te staan, maar helaas, ik lette even niet op, zij was juist heel alert en de partij eindigde in eeuwig schaak.
In deze positie wist ik dat ik waarschijnlijk wel beter stond, maar mijn plan wist ik eigenlijk niet. Afgezien van zetten doen en kijken of er zich iets voordoet. En meteen al:
23… f5
Kan wit nu niet de witveldige loper afsluiten?
24. h3
Blijkbaar had ik hier 24. Lxd4 exd4 25. cxb5 Dxb5 26. h3 Lh5 27. Da2 Dd7 28. bxc5 dxc5 29. Pf4 Le5 30. Pe6 Tfc8 31. Txb8 Txb8 32. Pxc5 met pionwinst moeten doen. Ik wou dat ik zo goed kon rekenen.
24… Pxe2+
Hier had ik uiteraard 24… Lh5 verwacht en zat ik te twijfelen of ik iets met slaan op d4 en Pf4 moest doen of moest proberen een stuk te winnen. Dat eerste, weet ik nu, want 25. f3 bxc4 26. dxc4 g5 27. Dxg5 Lf7 geeft zwart behoorlijke compensatie (al kan ik me voorstellen dat mijn tegenstandster ook dacht dat 26…g5 gewoon een pion weggeeft).)
25. Txe2 Lxe2 26. Dxe2 bxc4 27. dxc4 cxb4 28. Lxb4 e4
Hier staat wit beter, zijn stukken zijn actiever dan de zwarte torens. Doelwitten zijn pion d6 en de zwarte koning. Loperruil zou in principe fijn voor wit zijn. Wel is het lastig de loper op g2 te activeren, het ligt voor de hand dat met f3 te doen, maar dat verzwakt wel de koningsstelling.
29. Td1 Le5 30. Dd2 Da4 31. Lf1
Hier staat de loper ook wel nuttig door zwakke pion te dekken.
31… Da7
32. Pf4?
Ik had uiteraard wel gezien dat ik met 32.Lc3 voordeel zou behouden, maar ik dacht dat dit nog beter was. Dat is het ook, als de volgende truc er niet in zou zitten.
32… e3! 33. fxe3 Txb4! 34. Dxb4 Lxf4 35. gxf4 Dxe3+ 36. Kg2 De4+ 37. Kg1
Hier dacht ik nog een tijdje na over 37. Kf2 Dxf4+ 38. Ke2 Zwart heeft maar twee pionnen voor het stuk, en als ze wat willekeurige schaakjes geeft zal de witte koning naar semi-veiligheid lopen, waarna wit met de materiële voorsprong winstkansen heeft. Ik zag echter niet wat te doen na 38… Ta8 maar wel diverse varianten die slecht voor mij waren, dus pakte ik maar de remise. Er is echter een variant waarin wit min of meer consolideert: 39. Db2+ Kg8 40. Kd3 h5 41. Kc2 en dat zou objectief gezien iets beter voor wit zijn, ik weet niet of het in de praktijk ook zo is. In ieder geval vereist het de moed die ik niet meer had na 32…e3 gemist te hebben.
37… De3+ 38. Kg2 1/2-1/2
Ronde 3: Zwart tegen Ivan Saric
Dit was een wat pijnlijke partij, en belangrijk voor de eindstand. Zijn 9.a3 begreep ik niet, maar na 13.g4 was het toch werken voor gelijkspel. 14…Pd5 is onnauwkeurig en na 20.Td3 dacht ik slecht te staan, maar dat was na 20…Lf8 wel meegevallen. In plaats daarvan doe ik een dubieus pionoffer, hij pakt de pion niet op de beste manier, ik krijg meer compensatie dan waarvan ik me bewust was en 31…Ta2 met het idee de loper naar c3 te spelen forceert remise. Na de tijdnoodfase sta ik verloren, maar ik zat wel dicht bij de remise… zo kan ik een paar keer de h-pion pakken, dat kwam steeds niet goed uit, en toen bedacht ik al "Ik zou wel eens door de witte h-pion kunnen verliezen." Inderdaad was er een variant waarin hij met loper en h-pion tegen g en h op 1 tempo wint. Ik dacht eigenlijk nog even dat het toreneindspel remise zou zijn, maar helaas, dat was het niet en hij speelde het goed.
1. e4 d5 2. exd5 Dxd5 3. Pc3 Da5 4. d4 Pf6 5. Ld2 Lg4 6. f3 Ld7 7. Lc4 Db6 8. Pge2 e6 9. a3 Le7 10. Le3 O-O 11. Dd3 c5 12. O-O-O Td8 13. g4 Lc6 14. g5 Pd5 15. Lxd5 Lxd5 16. Pxd5 Txd5 17. Pc3 Td8 18. d5 Pa6 19. De4 Pc7 20. Td3 f5 21. gxf6 Lxf6 22. Pa4 Db5 23. d6 Pe8 24. Tb3 Dc6 25. Pxc5 Pxd6 26. Dxc6 bxc6 27. Pxe6 Tdb8 28. Td1 Pf5 29. Txb8+ Txb8 30. Lxa7 Txb2 31. Lc5 Tb8 32. Lb4 Kf7 33. Pc5 Pd4 34. Td3 Pe2+ 35. Kd1 Pf4 36. Td7+ Kg6 37. Td6 Kf5 38. Pd7 Tg8 39. Txc6 Ld4 40. Td6 Lg1 41. h4 Lf2 42. h5 Te8 43. c4 Lg3 44. Ld2 h6 45. Lb4 Te3 46. a4 Txf3 47. a5 Pd3 48. Td5+ Ke4 49. Pc5+ Pxc5 50. Lxc5 Lf2 51. Kc2 Lxc5 52. Txc5 Kd4 53. Tc6 Th3 54. a6 Txh5 55. Kb3 Th1 56. Kb4 Ta1 57. Td6+ Ke4 58. c5 h5 59. Kb5 h4 60. c6 Tb1+ 61. Ka5 Ta1+ 62. Kb6 Tb1+ 63. Ka7 Tc1 64. Kb7 Tb1+ 65. Kc8 h3 66. Td2 g5 67. c7 Ke3 68. Ta2 g4 69. a7 1-0
Ronde 4: wit tegen Yangyi Yu
Ondanks de nederlaag in ronde 3 was ik niet helemaal ongelukkig, want anderhalf punt was op zich wel een goed resultaat. Maar nu moest ik weer tegen een sterke jonge speler, hij zal binnenkort wel 2700+ zijn. En ik kwam met wit ook minder te staan, vanaf het vroege middenspel was ik al aan het verdedigen, maar na de zestigste zet leek de remise echt binnen bereik. En toen maakte hij een blunder. Ik had het eigenlijk niet eens meteen door… maar wel op tijd gelukkig. Weer op een plusscore!
Sinds zet 27 stond deze materiaalverhouding op het bord, toen nog met a-pionnen. De stelling is remise, maar het is toch een beetje oppassen voor wit. c2 moet gedekt blijven, de witte koning staat niet helemaal veilig en f2 is ook een potentieel aanvalsdoel voor zwart, bijvoorbeeld in combinatie met de zet d3. Maar op dit moment dreigt die zet niet, althans dat dacht ik.
52. Le2?! d3!
Oeps, als ik de toren pak volgt met grote kracht 52…Dh2. Ook 53.Txd3 Df6 54. Dg2 Tf4 55.f3 ziet er niet uit voor wit, dus blijft slaan met de dame over.
53. Dxd3 Df6 54. Dg3 Txc2 55. Td6
Ik had gezien dat dit nog net kon. Zwart kan een pion meepikken met 55…Lxf2, maar dan worden de dames geruild en dat moet wel remise te houden zijn.
55… Da1+ 56. Td1 Df6 57. Td6 De7 58. Dd3
En ook dit gaat net, omdat zwart na 58…Txe2 59. Txb6 niets heeft. Inmiddels had ik na mijn schrik van 52…d3 wel weer het idee dat ik de stelling zou houden.
58… Tc1+ 59. Kg2 Lc5 60. Td7
En nu helemaal, wit staat net zo actief als zwart.
60… De8 61. Dd2 De4+ 62. Lf3 Dc2 63. Ld1 De4+ 64. Lf3
Hier dacht hij weer een tijdje na. Zou hij echt serieus 64…Db1 overwegen?
64… Db1
Ja dus. Wat is dit? Ah, hij heeft 66…Db8+. Maar na even rekenen zag ik dat ik niet mat zou gaan.
65. Dd5 Tg1+ 66. Kh2 Db8+ 67. Kxg1 Dg3+
68. Kh1
Nu heeft zwart niet meer dan eeuwig schaak, dacht ik. Het alternatief leidt tot mat: 68. Lg2 Dxf2+ 69. Kh2 Dg1+ 70. Kg3 De1+ 71. Kh2 Lg1+ 72. Kh1 Lf2+ 73. Kh2 Dg1#
68… Dxh3+ 69. Kg1 Dg3+ 70. Lg2!
Na 70. Kh1 Dh4+ 71. Kg2 Dxf2+ 72. Kh3 Dh4+ is het eeuwig schaak en dat had ik gezien, maar nu bedacht ik me opeens dat zonder pion op h2 wit misschien wel Lg2 kan doen. In de variant met Dg1 heeft de koning veld e3. Na nog eens beter gekeken te hebben zag ik dat zwart zelfs geen eeuwig schaak meer heeft.
70… Dxf2+ 71. Kh2 Dh4+ 72. Lh3 Df2+ 73. Dg2 Df6
De stelling is nog niet zo gemakkelijk te winnen, omdat wit steeds rekening moet houden met eeuwig schaak en ondertussen ook nog de zwarte stelling moet kraken. Maar ik speel steeds goede zetten terwijl mijn Chinese tegenstander niet meer de mentale kracht had optimaal weerstand te bieden.
74. Dg3 Lf2 75. Dd3 Lc5 76. Lg2 Df4+ 77. Kh3 De5
Dit verliest, maar ook na 77… Df6 78. Df3 De6 79. Dc3+ Kh7 80. Td8 is het over.
78. Td5 De1 79. Dg3 Db4 80. De5+ f6 81. Td7+ Kh6 82. Dxf6 Ld4 83. Txd4 Db8 84. Dd8 1-0
De eerste vier partijen in de viewer:
Ronde 5: Zwart tegen Sabino Brunello
Brunello en ik hebben ongeveer dezelfde rating. Op zich was ik wel tevreden met remise, want ik had zwart, maar toen ik al snel een pion won en zelfs een tweede voorkwam niet meer. Op naar plus twee! Alleen nog even blunders voorkomen. Uit wanhoop offerde hij maar een stuk, vervolgens nog een kwaliteit, een volle toren meer! Maar zijn stukken werden wel erg actief. Nadat de tijdcontrole gehaald was, had ik door dat ik niet meer goed stond en dat het heel zwaar zou worden om zelfs maar remise te halen. Misschien was het nog te verdedigen, maar ik maakte meteen een grote fout en gaf snel daarna op. Geen plus twee maar vijftig procent, een tegenvaller. Wel tegen goede tegenstander, dus op zich best goed, maar deze nederlaag was toch wel een erg grote tegenvaller.
Parijs was nog ver, maar over wat op weg daarheen gebeurt leest u nog in een vervolg.
Mooi verslag, Baldrick.
Leuk idee om met La6 c6 d5 een gunstige versie te krijgen van het stonewall!
Ik speel deze variant ook en heb altijd last van 3.a3.