Stukkenjagers 1 wint keizers baard
Afgelopen zaterdag mochten we het opnemen tegen Paul Keres. Een wedstrijd die altijd garant staat voor de nodige spanning aangezien beide teams elkaar weinig ontlopen wat de getalletjes betreft. Afgezien van enkele persoonlijke succesjes stond er voor beide teams niets meer op het spel (naast de eer van de derde plaats natuurlijk) dus we konden allemaal vrijuit spelen.
Tijdens ons Kroegloperstoernooi hadden verschillende mensen goede ervaringen opgedaan bij ‘De Burgerij’, dus werd besloten het gezamenlijke ontbijt daar te nuttigen. Dachten de serveerster en de keuken een rustige zaterdagochtenddienst te hebben, staan er opeens 15 man voor je neus, waarvan het merendeel ook nog eens voor de versgeperste jus gaat en bijna iedereen een ander broodje bestelt! Zij kweten zich echter prima van hun taak en na een uitstekend ontbijtje liepen we op ons gemak met een goede bodem richting speelzaal. Daar werden we zoals altijd welkom geheten door César, die met zijn uitgebreide speeches altijd op een leuke manier de boel op scherp weet te zetten in de geprogrammeerde onderlinge confrontaties. Ietsjes na twaalven kon de wedstrijdleider dan ook beginnen met het oplezen van de opstellingen.
Het begin van de wedstrijd ging redelijk gelijk op. Paul Keres was zo vriendelijk geweest om de partij Xander Wemmers – Anne Haast af te spreken, zodat Anne nog kans maakte op een IM-norm. Daarvoor diende ze de partij tot een goed einde te brengen, maar helaas trof ze vandaag een ontketende Xander. Anne koos voor de Benkö, maar na een mindere zet pakte wit het initiatief. Hij bouwde het voordeeltje gestaag uit en Anne kwam er niet meer aan te pas. Achteraf bleek dat Xander de stelling al eens eerder dit seizoen tegen mijn broer op het bord had gehad. Tja en als de patronen dan nog redelijk vers in het geheugen zitten wordt het erg lastig natuurlijk.
De andere speler die bij ons nog een kans maakt op een norm, Stefan, bewees zichzelf een erg goede dienst door te winnen van Demre Kerigan. Het middenspel hier leek een spannende aangelegenheid te worden. Stefan mocht daarin echter steeds meer materiaal graaien, zonder dat zwart daar duidelijke compensatie voor kreeg. Stefan smoorde het tegenspel dan ook in de kiem en kon niet veel later het punt bijschrijven. Hij heeft nu waarschijnlijk aan een halfje genoeg voor zijn norm; het zou een mooie bekroning zijn van een goed seizoen!
Op bord 2 trof Mark een oude bekende. Met Peter Lombaers had hij al menig duel uitgevochten op de Brabantse jeugdkampioenschappen, nu mochten ze het dus een vervolg geven in de grotemensencompetitie. Mark met wit is regelmatig goed voor een punt, maar in deze partij kende zwart weinig problemen. Het evenwicht werd nergens beslissend verbroken en remise was dan ook de logische uitslag.
Bas Rosheuvel, ingevallen voor Bram, weerde zich kranig in zijn debuut voor Stukkenjagers 1 tegen Bert Both. Bas snoepte brutaal een pionnetje mee, maar kwam er achter dat zwart met het loperpaar en een ietwat onveilige witte koning daar toch de nodige compensatie voor kreeg. De dreigingen die hieruit voortkwamen, bleken uiteindelijk te machtig te zijn en Bas moest na een felle strijd zijn koning opleggen.
Hierna begon de puntenmachine te lopen voor Stukkenjagers. De opzet die Cor koos tegen John Cornelisse bleek al snel goed te zijn voor een positioneel voordeeltje. Deze zijn over het algemeen aan Cor wel besteed en ook hier bouwde hij zijn voordeel prima uit. Op het moment suprême diende even een en ander doorgerekend te worden, maar toen Cor de juiste zettenreeks koos, haalde hij zonder problemen de vis op het droge.
Op bord 1 mocht Herman het opnemen tegen Hugo ten Hertog, iemand die al menig IM aan zijn zegekar heeft gebonden en zal binden. Herman was zaterdag echter geenszins van plan het punt af te geven en vocht zich naar de overwinning. Hieronder de partij, met uitgebreid commentaar van Herman himself.
Ten Hertog, Hugo – Grooten, Herman
1. c4 c5 2. b3
Hier was ik al ‘out-of-book’! Ik was hier in afwachting van een bekende zet als 2. Pf3 waarop ik van plan was om 2…b6 te spelen. Maar met de tekstzet was hij me net voor!
2…d6 2…Pc6 is de normale voortzetting, maar dan kom ik misschien in stellingstypen die ik niet wil.
3. d4
Het klinkt raar, maar dit is al een nieuwtje. Het is ook de vraag of het goede zet is.
3…cxd4 Ik bekeek hier 3…g6 omdat dan een zet als 4. d5?? direct verliest: 4…Lg7 Maar het leek me wat al te kinderachtig.
4. Dxd4 Pf6 5. Lb2 g6 6. g3
Een wat trage opbouw. Zoals in het vervolg verzaakt wit zijn koningsvleugel wat sneller te ontwikkelen. Ik denk dat wit verder moet gaan met 6. Pc3 Lg7 7. Dd2 O-O en dan misschien iets als 8. e4
6…Lg7 7. Lg2 O-O 8. Pc3
8…Da5!?
Een leuke stoorzet die zetten als … Pe4 in de stelling brengt.
9. Dd2 Pc6 Er valt ook iet te zeggen voor 9…Pa6 maar ik koos voor een ander plan.
10. e4
Nogal traag, maar waarschijnlijk noodzakelijk. Het is duidelijk dat 10. Pf3 niet goed is, want na 10…Pe4! 11. Pxe4 Dxd2+ 12. Kxd2 Lxb2 heeft zwart het loperpaar en dus een heel comfortabel eindspelplusje veroverd.
10…a6
Het begin van het ‘standaardplan’ met … Ld7, … Tab8 en … b7-b5.
Ik overwoog om bepaalde pionzetten te provoceren met 10…Lg4 maar ik zag toch niet wat ik er precies aan had.
Ik keek nog even naar 10…Pd4?! maar omdat wit de dame voor drie stukken kan geven, leek me dat niet bepaald in aanmerking kon komen. 11. Dxd4 Pxe4 12. Dxg7+ Kxg7 13. Lxe4
11. Tc1
De witspeler blijft het allemaal heel rustig spelen. Zijn koningsvleugel is nog steeds onderontwikkeld. 11. Pge2 leek me de aangewezen zet.
11…Ld7 We keken na afloop naar 11…Tb8 maar concludeerden dat 12. Pge2 b5 13. cxb5 axb5 14. Pd5 vermoedelijk toch iets van voordeel voor wit zou opleveren. 14…Dxd2+ 15. Kxd2 Pxd5 16. Lxg7 Kxg7 17. exd5 Pe5 en wit staat wat prettiger.
12. a3?
Dit vond ik tijdens de partij al verbazingwekkend. Het verzwakt vrijwillig de structuur en daar had ik zelfs op dit moment al van kunnen profiteren. Opnieuw 12. Pge2 met als mogelijk vervolg 12…Tab8 13. O-O b5 14. cxb5 axb5 15. Tfd1 Tfc8 is ongeveer gelijk.
12…Tfc8?!
Niet de beste.
Met 12…Db6! een zet die ik inderdaad had overwogen, kon ik al groot voordeel behalen. 13. b4 is noodzakelijk [Hugo had 13. Dd1? gepland en ik geloofde hem op zijn woord. Maar na afloop vonden we direct 13…Pa5! hetgeen een mooie pion wint!] 13…Pe5 14. Pd5 Pxd5 om dan verder te gaan met het afschuwelijke 15. Lxe5
[15. exd5? verliest vrijwel geforceerd na 15…Pd3+! 16. Dxd3 Lxb2 17. Td1 (17. Tb1 Lf5) 17…a5! en de hele structuur van wit ligt aan diggelen.]
15…Lxe5 16. exd5 en zwart heeft riant voordeel.
13. b4 Db6
Zwart dreigt nu … Pe5.
Mijn oorspronkelijke idee was 13…Dd8 een manoeuvre, bekend uit de versnelde Draak, waar deze structuur alles van weg heeft. Er dreigt nu sterk … Pe5 zodat 14. f4 gedwongen is. Nu zijn er twee thematische voortzettingen voor zwart: 14…b5
[Een ‘lelijke’ opstoot om te proberen te profiteren van de koning in het midden. 14…e5 15. Pge2 De juiste zet. Maar ook nu heeft zwart (15. Dxd6? gaat dan niet vanwege 15…exf4 16. gxf4 Pg4 (zie analysediagram)
en zwarts voordeel is overweldigend.) 15…Lg4 16. O-O b5 17. cxb5 axb5 comfortabel spel.]
15. cxb5 axb5 16. Pge2 [16. Pxb5?! Db6 17. Pc3 Pd4 en zwart staat al bijna op winst.] 16…Db6 en ook hier valt de zwarte positie te prefereren.
14. c5 dxc5 15. Pa4 Dc7 16. Pxc5 Foutief is 16. bxc5? wegens 16…Pa5 17. Pb6 Pb3 en zwart staat op winst.
16…Td8 17. Dc2 Tac8
Ik besloot gewoon ‘normaalzetten’ te blijven spelen.
18. Pe2
18…b6! 19. Pd3?!
Naar deze zet had ik nauwelijks gekeken.
Onmogelijk is 19. Pxa6? wegens 19…Da7 20. b5 Pd4 21. Dd1 Txc1 22. Dxc1 Tc8 23. Db1 Pc2+ 24. Kf1 Lxb5
Ik dacht dat hij zou verder gaan met 19. Pxd7 Dxd7 maar dan zag ik ook heel wat problemen voor wit. Een nader onderzoek levert op dat wit verder moet gaan met 20. O-O!
[20. Db1? Dd2+ 21. Kf1 Pg4 22. Lxg7 Kxg7 23. Lh3 Pce5 (zie analysediagram)
is vrijwel uit.]
[20. Td1?? verliest onmiddellijk na 20…Pxb4 21. Db1 Pc2+ 22. Kf1 Dxd1+ 23. Dxd1 Txd1#]
[20. Dd1 De6 21. Da4 Da2 22. Txc6 Txc6 23. Dxc6 Dxb2 en de witte koning komt voorlopig niet weg uit het centrum. Als hij zich wel in veiligheid brengt, verliest hij materiaal: 24. Dc3 Pg4 25. Dxb2 Lxb2 26. O-O Lxa3 met winst.]
19…Db8?!
19…Lg4! 20. Dd2 (zie analysediagram)
[20. Td1 Dd7 21. Dd2 Le6 22. O-O Lb3]
Mijn tegenstander maakte mij erop attent dat zwart een aftrekaanval heeft met 19…Pe5! Ik had gezien dat de andere aftrekaanval met 19… Pxb4? zou falen op 20. Pxb4 en toen niet meer verder gekeken. Maar Hugo blijkt gelijk te hebben. Zwart krijgt twee stukken voor een toren na 20. Db1 [20. Dxc7 Pxd3+ 21. Kf1 Txc7 22. Txc7 Pxb2 en dit eindspel is kansloos.] 20…Pxd3+ 21. Dxd3 Lb5 22. Txc7 Lxd3 23. Txc8 Txc8 24. Pf4 Lb5 (zie analysediagram)
en hoewel de stelling materieel gelijk is, is duidelijk dat de witte koning gevangen gehouden blijft en dat zwart spoedig met een toren binnendringt.
20. Db1
Tijd om de balans op te maken. Er is sprake van een symmetrische pionnenstructuur waarbij zwart zijn hele ontwikkeling heeft voltooid. Wit moet nog rokeren en zijn f-toren ontwikkelen, dus zwart heeft een kleine voorsprong in ontwikkeling. Daarbij heeft wit de in deze stelling niet zo fraaie pionzet e2-e4 gedaan waardoor zijn loper op g2 niet zoveel activiteit kan ontplooien. Ik besloot om wat stukken op de damevleugel te ruilen om zo op te zadelen met louter passieve stukken.
20…Pg4 21. Lxg7 Kxg7 22. O-O
22…Pce5!
Hier gaat het om. Zwart wil zijn loper inzetten op de damevleugel. Omdat wit moeilijkheden heeft om zijn loper ook wat te laten doen, speelt zwart tijdelijk als het ware met een stuk meer. Veld c4 lonkt voor het paard. Zelfs een eventueel eindspel waarin alle zware stukken zijn geruild, kan heel problematisch zijn voor wit.
23. Pxe5 Pxe5 24. Pf4
24…e6!
Zwart laat natuurlijk geen wit paard op d5 toe.
25. Db2 Kg8 26. Txc8 Txc8 27. Td1
Met remise-aanbod. Maar behalve dat mijn stelling al vrij goed oogt, had mijn tegenstander niet al te veel tijd meer. Zelf had ik ook niet superveel tijd en omdat teamleider Cor ergens anders in de zaal zat te spelen, kon ik niet gaan overleggen. Het leek me dat hij 27. Tc1 had moeten spelen, maar zwart blijft alle kansen op de overwinning houden na 27…Txc1+ 28. Dxc1 Dd6!
27…La4 28. Tc1 Td8
In principe is de torenruil niet ongunstig voor zwart omdat hij dan kan proberen bij de zwaktes te komen. Maar omdat hij niet kan opponeren op de d-lijn, leek me dit ook een goede optie.
29. Dc3!
Hugo verdedigt zich adequaat.
29…Lc6?!
Veel beter was 29…Lb5! en na 30. Lf1 Lxf1 31. Kxf1 b5 heeft zwart een mooi steunpunt op c4 voor zijn paard. Maar of hier daadwerkelijk zaken mee gedaan kunnen worden, valt te betwijfelen: 32. Dc7 [Niet 32. Kg2?! wegens 32…Dd6! en de zwarte stukken domineren het strijdtoneel op de damevleugel.] 32…Dxc7 33. Txc7 Td2 34. Ta7 Pg4! (zie analysediagram)
en hoewel zwart goed staat, is het de vraag of het voldoende zal zijn.
Na de partij vonden we 29…Dd6 30. Lf1 (zie analysediagram)
en nu het opmerkelijke [30. Dc7?? Dxc7 31. Txc7 Td1+ 32. Lf1 Lb5] 30…Lb5 31. Lxb5 axb5 Maar hoewel zwart onmiskenbaar voordeel heeft, zal het wellicht toch te mager zijn.
30. h3?!
Opmerkelijk genoeg blijkt er nu een tactisch grapje in te zitten voor het wit. Beide spelers hebben hier 30. Pxe6! over het hoofd gezien. Na 30…fxe6 31. f4 Pd3 32. Dxc6 Pxc1 33. Dxe6+ is het remise door eeuwig schaak.
30…Dd6!
Met deze zet bevestigt zwart wederom zijn positionele voordeel. Dat komt omdat wits loper en paard wat minder effectief staan opgesteld ten opzichte van de zwarte tegenhangers. De strijd speelt zich af op de damevleugel en daar kunnen de witte stukken zich niet zo goed in mengen.
31. Kh2
Goede zetten worden schaars. Ook 31. h4 is niet prettig omdat veld g4 zwak wordt. 31…h6! en zwart staat prima.
31…h5!?
Nu met de koning op h2, leek me dit een handige actie, niet alleen omdat wit in tijdnood zat. Maar ook met 31…Lb5 had zwart goede zaken kunnen doen. Na bijvoorbeeld 32. Lf1 Lxf1 33. Txf1 Dd4 34. Dxd4 Txd4 zou zwart ook al groot eindspelvoordeel hebben gekregen.
32. De3 Lb5 33. Tc3
Objectief gezien niet de beste.
33…h4?!
Iets te enthousiast gespeeld. Dat had mede te maken met het feit dat ik de seconden bij de witspeler zag wegtikken. Met kleine middelen kon zwart zijn voordeel behouden. Na bijvoorbeeld 33…Kg7 is het voor wit lastig een fatsoenlijke zet te vinden. 34. Tc2 Dd4 35. Dc1 Lc4 en zwart heeft het voor het uitkiezen hoe hij verder wil komen.
34. gxh4
Min of meer gedwongen en het blijkt tactisch nog te kunnen ook.
34…Pd3 35. Kg3?
Onder druk van de klok gaat hij de fout in.
Alleen 35. e5! was nog speelbaar. Na 35…Pxe5 36. Dg3 blijft wit nog altijd in de partij. Zwart heeft nog wel wat kansen in het resterende eindspel: 36…Pd3 37. Pxd3 Dxg3+ 38. Kxg3 Lxd3 39. Lf3 [39. Tc6?! Lb5 40. Txb6 Td3+ met groot voordeel.] 39…Kg7
35…De5!
Deze sterke zet had hij gemist. Zwart heeft een dodelijke dubbele dreiging gecreëerd.
36. Tc2 g5 37. hxg5 Dxg5+
Hier maakte mijn tegenstander een mooi gebaar. Hij liet het fraaie mat helemaal uitvoeren:
38. Kf3 Pe5#
0-1
Ook Mark wist aan het zesde bord een keurige overwinning te noteren. Tegen Jan Breukelman controleerde hij het centrum, maar daar stond tegenover dat Jan op termijn iets kon gaan proberen op de damevleugel. Mark besloot daarom maar zijn pionnen op de koningsvleugel in beweging te zetten en na een onnauwkeurigheid van Jan wist hij een kwaliteit buit te maken. Deze gaf hij later terug om de zwarte stelling beslissend binnen te dringen en hoewel een snel mat nog even gemist werd, kwam het punt niet meer in gevaar.
Deed Paul Keres dan niets meer terug? Zeker wel. Tijmen mocht het opnemen tegen een invaller aan hun kant, Laurens Snuverink. Beiden namen de tijd om de partij solide op te zetten en hoewel wit aanvankelijk een initiatief leek te ontwikkelen, was het toch Tijmen die tegen het einde van de tijdnoodfase een winnende stelling op het bord wist te toveren. In plaats van ‘gewoon’ een pionnetje terug te slaan meende Tijmen zich een tussenschaakje te kunnen veroorloven, maar daarmee schoot hij zichzelf lelijk in de voet. De zet erna kon hij zich nog revancheren door alsnog de pion te slaan, hetgeen nu nog goed voor een halfje zou zijn geweest. Maar Tijmens gevoel voor symmetrie deed hem besluiten om ook een kogel door zijn andere voet te jassen; na nog een tussenzet besliste Laurens de partij onmiddellijk in zijn voordeel.
Blijft de vraag over wie er deze keer weer als laatste klaar zou zijn: Bianca of ikzelf. Deze keer viel de eer aan Bianca. Gerben Veltkamp en ik besloten onze partij uit te vechten in het Berlijns. Op GM-niveau leidt dit meestal tot saaie remises, maar zoals wel vaker blijkt dat er een boel interessante varianten onder de oppervlakte verscholen zitten. Niet gehinderd door enige kennis, besloot ik tot een provocerende actie op de koningsvleugel. Gerben pakte de handschoen op en wist mijn pionnenstelling aan te tasten, waarna pion e5 eraf vloog. Ik wist hierna genoeg druk op te bouwen zodat Gerben een pion terug moest geven, waarna het de vraag wie het eerst zijn ontwikkeling wist te voltooien. Aangezien zwart nog altijd over het loperpaar beschikte, diende ik snel te zijn. In de tijdnoodfase verspeelde ik in eerste instantie mijn vrijpion op g6, maar de tweede vrije g-pion kwam er snel achteraan, begeleid door de witte koning. Gerben wilde daarop met zijn koning de witte stelling binnendringen, maar deze bleek in het centrum over erg weinig ruimte te beschikken. Een foute zet van Gerben leidde meteen tot een verloren stelling en het punt liet daarna niet lang op zich wachten.
Daarmee was de 5,5 dus binnen en was het aan Bianca om de eindstand te bepalen. In een Siciliaanse partij tegen Paul Hommerson was ze al snel tevreden over haar stelling en ze wist dan ook een gunstig eindspel te bereiken. Paul bood nog lang tegenstand, maar kon niet voorkomen dat Bianca er uiteindelijk met het punt vandoor ging.
Daarmee boekten we een keurige 6,5-3,5 overwinning en vergezellen we Paul Keres op de derde plaats in de rangschikking. Na afloop besloot een groepje Keresianen (keurig in tenue overigens, zoals te zien in op de foto hierboven) spontaan om mee te gaan eten bij de Griek. Na een erg gezellige maaltijd, waarin vele onderwerpen de revue passeerden, namen we afscheid en was het de hoogste tijd om Café Jack’s op te zoeken. Waar het, ook al enigszins traditioneel, nog lang onrustig bleef.
(De foto’s zijn van René Olthof)
