Jorden van Foreest: IM van 15 jaar

Weinigen zullen hebben gezien dat er in de afgelopen week een toernooi gaande was in Vanjarry, Frankrijk. Daar gebeurde wel iets bijzonders. Jorden van Foreest scoorde goed en behaalde zijn definitieve meesternorm. Hoe bijzonder is het in Nederland om meester te worden op je vijftiende? Nou, beslist niet uniek, maar hij komt wel in een mooi rijtje. Nederlanders die op (of voor) hun vijftiende meester worden, worden trouwens ook altijd grootmeester.

Foto op Jordens eigen website

Jorden van Foreest, geboren 30 april 1999, komt uit een groot schaakgezin. Hij heeft vier jongere broers en een zusje en ze schaken allemaal. Zelf leerde hij het spel op zijn zesde, maar tot zijn negende studeerde hij niet serieus, schrijft hij op zijn site. Nee, dat komt vaker voor bij kinderen. Pas toen hij in een schoolteam speelde, kreeg hij er echt zin in.

Vorig jaar won hij het Europees kampioenschap tot veertien jaar en werd definitief duidelijk dat Nederland een groot talent rijker is, een mogelijke toekomstige wereldtopper. Jorden wordt inmiddels getraind door Sergei Tiviakov.

Het jaar 2014 verliep tot nu toe geweldig. In maart haalde Jorden meesternormen in Amsterdam (Batavia-toernooi) en Mallorca. De tienkamp in Mallorca won hij met grote overmacht: 8 uit 9. In het Pinkstertoernooi in Maastricht, een weekendtoernooi, werd hij gedeeld tweede achter Erwin l’Ami. Tegen L’Ami en Sipke Ernst speelde hij remise, hij versloeg grootmeester Emanuel Berg.

Leuk was dat Gert Ligterink zijn jonge ploeggenoot (beiden spelen bij SISSA in Groningen) in de Volkskrant onlangs een ‘tussenrapport’ gaf: “Openingen: heel behoorlijk. Eindspel: opmerkelijk goed. Rekenen: buitengewoon, zonder meer zijn sterkste punt. Strategisch inzicht: steeds beter, maar nog lang niet volleerd. Zelfvertrouwen: jaloersmakend groot.”

Nu heeft Jorden van Foreest in Frankrijk zijn derde meesternorm gescoord. Aan de ratingeis (2400) voldeed hij al ruimschoots. Met 2461 is hij de nummer 26 van Nederland. Dat is heel hoog, als je bedenkt dat Nederland 31 grootmeesters en 80 meesters telt. Van de Nederlandse niet-grootmeesters is Jorden de nummer vijf. Nu al! Alleen stoppen met schaken kan hem van de grootmeestertitel afhouden.

Nederlanders die jong meester werden. Het rijtje.

1. Robin van Kampen: 14 jaar en 8 maanden

Van Kampen werd meester bij het Atlantis-toernooi in Groningen, een zomertienkamp in 2009. Hij is nog steeds de enige Nederlander die meester werd op zijn veertiende. Inmiddels is hij de nummer zes van Nederland en virtueel de nummer vijf.

2. Wouter Spoelman: 15 jaar en 2 maanden

Hengelo 2005, open jeugdkampioenschap van Nederland. Een journalist van de Zwolsche Courant belde naar het KNSB-bondsbureau met de vraag: “Is Spoelman de jongste, of was Stellwagen jonger?” Antwoord van het bondsbureau: "Dan moet u Johan Hut bellen.” Spoelman werd op dat moment recordhouder.

3. Jorden van Foreest: 15 jaar en 3 maanden

Twee maanden, drie maanden, het scheelt bijna niets met Spoelman, kwestie van afronding, maar Spoelman was een paar dagen jonger. Noem het maar een gedeelde tweede plaats.

4. Benjamin Bok: 15 jaar en 5 maanden

Groningen 2009, Wijk aan Zee 2010, NK 2010, de IM-normen kwamen vlak achter elkaar. De beslissende op het NK met ‘slechts’ 3,5 uit 9, in een supersterk veld. Bijzonderheid: Bok versloeg op dat NK Van Kampen en Spoelman, de nummers één en twee in dit lijstje.

5. Daniel Stellwagen: 15 jaar en 10 maanden

Groningen 2002 was de beslissende, vierde norm. Vierde? Ja, in die tijd moest je er vier hebben als er geen gesloten toernooi tussen zat. Als destijds de regels van nu hadden geteld, was Stellwagen met 14 jaar en 5 maanden meester geworden. Maar ‘als’ telt niet in de sport, dus ik zet hem keihard op vijf.