Goede start Caruana in St. Louis
In St. Louis is de tweede editie van de Sinquefield Cup begonnen. Vorig jaar was het een vierkamp, nu een zeskamp met een gemiddelde rating van 2802, het sterkste toernooi ooit! Of de hoogste gemiddelde rating ooit, met de nummers 1, 2, 3, 5, 8 en 9 van de wereld.
Wereldkampioen Magnus Carlsen is natuurlijk de favoriet (zoals aan elk toernooi waaraan hij meedoet) maar hij wist uit twee zwartpartijen niet meer dan twee remises te halen. Zijn twee grootste concurrenten kwamen wel tot winst. Aronian begon met twee keer wit, een remise en een overwinning. De beste start was voor Caruana. In de eerste ronde won hij met zwart tegen Topalov, waarna hij een goede theoretische overwinning behaalde tegen Maxime Vachier-Lagrave:
Caruana – Vachier-Lagrave
1. e4 c6 2. d4 d5 3. e5 Lf5 4. Pf3 e6 5. Le2 c5 6. Le3 Db6 7. Pc3 Pc6 8. O-O Dxb2
Een populaire variant, vooral op hoog niveau. Het vereist voor beide partijen veel voorbereiding, want de varianten zijn erg scherp en het gaat vaak om compensatie op lange termijn.
9. De1 cxd4 10. Lxd4 Pxd4 11. Pxd4 Lb4 12. Pdb5 La5 13. Tb1 Dxc2 14. Tc1
Een nieuwe zet, tot nu toe speelden alle grootmeesters 14.Tb3. Het is overigens wel de voorkeurszet van Stockfish.
14… Db2
15. g4!?
Maar dit in eerste instantie niet! Het programma waarvan de naam komt van het Nederlandse woord stokvis wil verder gaan met 15. Pd6+ Kf8 16. Pxf5 exf5 17. Pa4 Lxe1 18. Pxb2 Ld2 19. Tc7 waarna wit voldoende compensatie heeft voor de twee pionnen. Als je het programma wat langer laat lopen (wat Caruana en Chuchelov hadden gedaan) blijkt het de partijzet ook niet zo gek te vinden. Het is ook niet een heel onlogische zet: in principe is met deze pionnenstelling f5 de breekzet die wit wil doen, bovendien staat wit voor in ontwikkeling en wil hij dus wel de stelling openen.
15… Lg6 16. f4
Caruana speelde het allemaal a tempo terwijl de arme MVL alle problemen achter het bord moest oplossen.
16… Le4
16… Pe7 17. f5 exf5 18. Pd6+ Kf8 19. gxf5 Pxf5 20. Pxf5 Tc8 21. Pxd5 Dxc1 22. Dxa5 Dc5+ 23. Dxc5+ Txc5 24. Pfe3 is een lange variant die misschien nog eens in een andere partij op het bord zal komen. Ik denk dat de stelling op zich gelijk is, maar wel prettiger speelt voor wit.
17. Tf2 Ph6?
Verliest materiaal. Caruana gaf na afloop aan dat 17… Kf8 de kritieke zet is. Wit heeft genoeg compensatie, maar waarschijnlijk niet meer.
18. Ld3! Db4 19. Tb1 Dc5 20. Pxe4! dxe4
Na 20… Lxe1 21. Pxc5 Lxf2+ 22. Kxf2 staat het materieel nog gelijk, maar de witte stukken domineren. Toch was dat nog een betere kans, in de partij komt zwart gewoon een stuk achter.
21. Dxa5
21… O-O Zwart heeft geen tijd om op d3 te slaan wegens Pd6+ (of Pc7+).
22. Le2 e3
Nog een belangrijke pointe is dat wit op 22… a6 23. Dc7 kan doen.
23. Tff1 Tfc8 24. De1 Dd5 25. Tb2 f6 26. Dg3 fxe5 27. fxe5 Tf8 28. Txf8+ Txf8 29. Dxe3 Pf7 30. Pc3 1-0
Levon Aronian speelde in de eerste ronde een redelijk correcte remise met wit tegen Nakamura. Als je dan in de tweede ronde nog een keer wit heb wil je graag winnen, maar dan moet je niet blunderen in de opening natuurlijk. Of wel en dan gewoon verder spelen alsof er niets aan de hand is. Het pakte goed uit voor de Armeen:
Aronian – Topalov
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 a6 5. e3 b5 6. c5 g6 7. Ld2 Lg7 8. b4 a5 9. bxa5 Pe4 10. Pxe4 dxe4 11. Pg5 Dd5 12. f4
Aronian speelde dit allemaal redelijk snel en men vroeg zich af of het voorbereiding was, bluf of gewoon een blunder. Alledrie waarschijnlijk, na afloop verklaarde Aronian "Het was een @$!*voorbereiding. Ik bedacht achter het bord ‘Waarom zou ik dit niet kunnen spelen’ maar had 14…Lxd4 helemaal gemist. Nu weet ik dus waarom…"
12… h6 13. Ph3 Lxh3 14. gxh3 Lxd4
Oepserdeoeps. Nu opeens begon Aronian lang na te denken. Maar echt keus heeft ie niet: als hij niet de kwaliteit offert staat hij gewoon heel slecht.
15. exd4 e3 16. Lxe3 Dxh1 17. Dd2
Schaken is een beetje een geluksspel; het noodgedwongen offer van Aronian is nog redelijk kansrijk. Wit heeft voor de kwaliteit een pion en het loperpaar. Een praktisch voordeel is nog dat Topalov beter is in aanvallen dan in verdedigen, mogelijk had hij zelfs hier liever wit gehad…
17… Pa6 18. O-O-O Dd5 19. Lg2 Dc4+ 20. Kb1
20…De6?!
Mist een kans om dames te ruilen. Na 20… Db4+ 21. Ka1 Kd7 22. d5 Dxd2 23. Txd2 heeft wit nog steeds compensatie, maar of het helemaal genoeg is?
21. d5! Df5+ 22. Kb2 O-O-O?
Veel te optimistisch. De toren staat weliswaar nuttig op d8, maar de koning niet veilig op c8. Kort rokeren was beter geweest.
23. d6! exd6?
Topalov stort in. Na 23… Dd7 24. a4! staat zwart ook onder druk, maar het is nog niet hopeloos.
24. cxd6 Df6+
c6 was niet meer goed te dekken: zowel op 24…Dd7 als 24…Kb7 heeft wit 25.Lxc6, terwijl na 24…Pb8 25.a6 volgt.
25. Kb1 Df5+ 26. Kc1 Df6
Ook niet de beste, maar Topalov zal hier de moed al opgegeven hebben.
27. d7+ Kb7 28. Ld4
De6 29. Lxh8 Zwart is een volle toren kwijt. 1-0
De twee partijen van Carlsen eindigden allebei in eeuwig schaak. Dat kan saai of spectaculair zijn. In zijn openingspartij was dat zeker het laatste:
Vachier-Lagrave – Carlsen
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Lc5 5. Pb3 Lb6 6. Pc3 Pf6 7. De2
Sinds Carlsen in 2010 hiermee Bacrot versloeg is deze zet erg populair geworden onder wereldtoppers.
7… a5!?
Slechts een keer eerder gespeeld, maar MVL was op de hoogte en speelt de kritieke zet (overigens had ook Aronian de zet wel eens geanalyseerd).
8. e5
8. a4 Pb4 9. Lg5 h6 10. Lh4 d6 11. O-O-O De7 12. f3 Ld7 was ok voor zwart in Volokitin,A (2687)-Eljanov,P (2707) Kiev 2013 ½-½ (81))
8… O-O
Een verplicht stukoffer.
9. exf6 a4 10. Pd5
Zwart wint sowieso het stuk terug: 10. Pd2 Te8 11. Pde4 d5 Met de partijzet wil wit de pion op f6 behouden.
10… Te8 11. Le3 axb3 12. Dg4 g6
MVL had alles nog a tempo gespeeld, terwijl Carlsen zijn huisanalyse niet meer precies kon herinneren. Waarschijnlijk wist hij nog wel dat het ok was voor zwart, en dat is maar goed ook, want het ziet er eng uit met de pion op f6. Hoe dek je het mat op g7 als de witte dame naar h6 gaat? Anderzijds, op c2 en a2 hangt wat en de witte koning staat nog in het centrum. Verder kan f6 zwak worden, vooral als het paard van d5 verjaagd wordt.
13. Lc4
Wit gaat verder met ontwikkelen. Meteen voor mat spelen gaat niet, want het blijkt geen ondekbaar mat met de dame op h6: 13. Df4 Txa2 14. Dh6 La5+ 15. c3 Txe3+! 16. fxe3 Df8
13… Pb4!
Deze zet meende Carlsen zich te herinneren, maar MVL had ‘m thuis niet bekeken! Toch is dit de eerste keuze van Stockfish. Ik vermoed dus dat MVL alleen Houdini gebruikt (wat wel slordig is). Het is menselijk gezien ook geen onlogische zet, want zwart wil graag van het paard op d5 af, om daarna f6 op te kunnen halen.
14. Pxb4
Een leuke variant omdat het kan: 14. O-O d6 15. Dh4 Pxd5 16. Lxd5 bxc2 17. Lxf7+ Kxf7 18. Dxh7+ Kxf6 19. Dh4+ Ke6 20. Dh3+ Ke5 21. Dg3+ Kd5 22. Df3+ Te4!? 23. Lxb6 Lf5 en dit kan zwart zich misschien wel veroorloven (maar in de praktijk laat zwart eeuwig schaak toe).
14… d5
De tactische rechtvaardiging van 13…Pb4.
15. Df4 dxc4 16. O-O bxc2
Wit staat nu even een pion achter, maar die zal hij wel terugkrijgen. Hij wil wel graag pion
17. Pd5 Te6!
Vooral niet 17… Dxd5? 18. Dh6! Nu heeft zwart echter de zet Df8 beschikbaar op Dh6 (of zelfs Txf6). Hij dreigt bovendien het paard te pakken.
18. Dxc4 Lxe3 19. fxe3
Wit ruilde niet zelf op b6 omdat hij door op e3 te laten ruilen extra steun aan pion f6 geeft.
19… b5!
Zwart ontwikkelt met tempo, de pion is taboe.
20. Dc5 Lb7 21. Pe7+ Kh8
Nu dreigt zwart met Le4 de pion op c2 te dekken, dus wit pakt ‘m maar.
22. Dxc2 Taa6
En alweer een dreiging: f6 hangt.
23. Tac1?!
Het was moeilijk te voorzien, maar 23.Tad1 is beter. Weer een leuke voorbeeldvariant: 23. Tad1 Tad6 24. Db3 Td2 25. Txd2 Dxd2 26. Tf2 Dc1+ 27. Tf1 Dc5 28. Dxe6 fxe6 29. f7 Dxe3+ 30. Kh1 Lxg2+ 31. Kxg2 De2+ 32. Tf2 Dg4+ 33. Kf1 Dd1+
23… Txf6 24. Txf6 Txf6 25. Dxc7 Dd2?!
Actiever dan 25…Dd3, maar toch was dat de juiste zet geweest! Maar het was (zeker met weinig tijd) niet makkelijk te zien waarom: de dame dekt dan f5 en dat is op zet 33 relevant. Waarschijnlijk moet wit na 25…Dd3 met 26.Dc3 dameruil aanbieden, maar het eindspel is beter voor zwart.
26. Db8+ Kg7 27. Dg8+ Kh6 28. Df8+ Kh5 29. Tc5+ g5
Tot zover had Carlsen gekeken. Het lijkt alsof de schaakjes op zijn, maar nee:
30. Txg5+! Kxg5 31. Dg7+ Tg6 32. De5+ f5
Had nu de zwarte dame op d3 gestaan, dan had wit kunnen opgeven. In de partij is het echter eeuwig schaak, zwart kan niet aan de schaakjes ontsnappen.
33. h4+ Kh5 34. Dxf5+ Kh6 35. Df8+ Kh5 36. Df5+ Kh6 37. Df8+ Kh5 38. Df5+ 1/2-1/2
Foto’s gemaakt door Lennart Ootes.
