Giri leidt, Timman lijdt!
Het zit Jan Timman niet bepaald mee in zijn tweekamp tegen Baduur Jobava. Tweemaal op rij liet de voormalige nummer twee van de wereld het kaas van zijn brood eten. Ronde twee leverde een nul op, in ronde drie werd een half punt bijgeschreven. Met een tussenstand van 2-1 voor Jobava en nog twee witpartijen voor de boeg, heeft de Georgiër duidelijk de betere papieren op de eindoverwinning. Wat ging er mis?
Jobava-Timman 1-0. Foto: Harry Gielen
29…Td5?
Timman blundert in tijdnood. Die pion op c6 ziet er erg gevaarlijk uit voor zwart, maar na 29…Td6 kan wit zijn belangrijke troef niet meer uitspelen. Omdat ook het paard hangt, heeft wit geen tijd om de pion te verdedigen. Wel heeft wit voldoende compensatie voor de pion na bijvoorbeeld 30. Pe4 Tdxc6 31. Txc6 Txc6 32. Td1 (dreigt Pxf6+ gevolgd door Td8) 32…Tc8 33. Td7. De computer vindt dat de stelling in evenwicht is. In de praktijk lijkt me deze stelling in tijdnood niet prettig spelen voor zwart.
30. Pxf7! Txa5 31. Dxe6 Kf8
32. Tcd1?
De tovenaar uit Georgië geeft Timman een kans om terug te komen in de partij. Winnend was 32. Dd7. Niet heel eenvoudig te vinden, zeker niet in tijdnood! Zwart kan nu geen D/Tc7 spelen vanwege Txe8+, maar wat dan wel? De dame moet c8 blijven verdedigen en als het paard speelt, volgt Pd6 met aanval op toren en matveld f7. 32…Tb5 dan maar, voorkomt ook Tb1-b7. 33. Te6! neemt veld d6 af van het zwarte paard, waardoor Ph8 gevolgd door Df7 mat een dreiging is. 33…g6 34. Ph6 Tja, dit mag nu natuurlijk ook! Nu dreigt er weer mat op f7.
32…Dc7
32…Da8 redt de partij. 33. Pd8 heeft nu geen zin, omdat de dame e8 dekt: 33…Txd8 34. Td7 Txd7 Met een dame op c7 is Dxe8 nu mat!
33. Pd8! Txd8 34. Td7 1-0
De opening is geen succes geworden voor zwart. Met zijn volgende zet geeft hij pion e7 op en hoopt hier actief spel voor terug te krijgen.
18…b6 19. Lxc5 bxc5
19…Txc5 met het idee om na Dxe7 de pion op c4 terug te winnen, kwam ook in aanmerking, hoewel wit na 20. b3 axb3 21. axb3 vervelende druk op e7 blijft houden. Daarbij zit ook Pa4 in de stelling en lonkt veld c6 (via d4) voor één van de paarden.
20. Dxe7 h6 21. Dxd7 Pxd7 22. Pge4 a3
23. bxa3
Ziet er onlogisch uit, maar het idee is dat na 23…f5 wit beter uit de afwikkeling komt, dan wanneer hij 23.b3 gespeeld zou hebben. 23. b3 f5 24. Pxd6 Lxc3 25. Pxc8 Txc8 26. Te6 Kf7 (zie analysediagram)
en nu had Timman liever de pion van b3 op a3 willen hebben. Toch staat wit ook hier beter. De zwarte stukken werken niet goed samen (het paard op d7 zou bijvoorbeeld graag op d4 willen staan, maar dat gaat niet lukken), terwijl wit makkelijk actief kan worden. a3 is ook een aanvalsdoel. Een ideale variant voor wit zou bijvoorbeeld zijn: 27. Ta6 Lb4 28. Ta7 Ke7 29. f4 (om …f4 te voorkomem) gevolgd door Td3-e3.
23…Lxc3!
Jobava gaat nu uiteraard niet in op de eerdere genoemde afwikkeling.
23…f5 24. Pxd6 Lxc3 25. Pxc8 Txc8 [25…Lxe1? 26. Pe7+!] 26. Te6 en wit gaat met de a-pion rennen.
24. Pxc3 Pe5
Dit is het nadeel van slaan op a3. Pion c4 kan niet meer verdedigd worden. Wit blijft de betere kansen houden, maar het is erg lastig geworden om de partij nog om te zetten in winst.
25. Pb5 Pxc4 26. Te4 Tcb8 27. a4 Pb2 28. Td2 Txa4 29. Txa4 Pxa4 30. Pxd6 Tb1+ 31. Kh2 Tb4
32. Pc8
Hier blijkt het paard niet goed te staan. 32. a3 Tb8 33. Pc4 het beest staat hier beter dan op c8 en bovendien kan de toren nu makkelijker spelen. Wellicht was dit de laatste goede kans om aanspraak te maken op een zege.
32…Kf8 33. d6 Ke8 34. d7+ Kd8 35. Pd6 Kxd7 36. Pxf7+ Td4 37. Tc2 Kc6 38. Pxh6 c4 39. Pg4 c3 40. Pe3 Kc5 41. g4 Kb4 42. h4 Pb6 43. Tc1 Td2 44. Kg3 Pc4 45. Pc2+ Kc5 46. Pe1 Kb4 47. Pc2+ Kc5 48. Pe1 Kb4 49. h5 gxh5 50. gxh5 Pd6 51. Pc2+ Kc4 52. Pe3+ Kd3 53. f3 Kxe3 54. Txc3+ Kd4 55. Ta3 1/2-1/2
Hoe erg het tegenzit bij Timman, zo mee zit het bij Giri. In de tweede partij kreeg de nummer zeven van de wereld zijn openingsvoorbereiding op het bord, waarna de winstvoering een kwestie van techniek was. Toegegeven, dit is wel erg kort door de bocht en doet Giri eigenlijk tekort aan zijn sublieme spel, maar feit is wel dat Shirov hierdoor nooit in de partij is geweest:
Zwart heeft in de opening een stuk geofferd in de hoop dat hij gebruik zou kunnen maken van de ‘kwetsbare’ witte koning. De monarch staat zeker op de tocht, maar er makkelijk bijkomen is een ander verhaal. Sterker nog, waar zijn de verdedigers van de zwarte koning?
30. Te4
Wit laat de kans liggen om de partij vroegtijdig te beslissen. 30. Txb5! Dxa2 31. Le4! haalt tegenspel eruit (toren op e8 komt het witte kamp niet meer binnen) en richt zich op de zwarte koning. Je moet dan wel even vooruitgezien hebben dat slaan op h2 niet gaat: 31…Dxh2 32. Th4 Dxg3 33. Txh7+ Kg8 (zie analysediagram)
34. Th8+ Kxh8 35. Dh5+ Kg8 36. Dh7+ Kf8 37. Dh8#
30…Dxa2 31. Txb5 Dxh2 32. Dd7 Tf8 33. Th4 Dc2
34. Txh7+!
Nu de zwarte dame van het bord verdwijnt, hoeft wit zich in ieder geval geen zorgen meer te maken dat hij mat gezet wordt. Het resterende eindspel is niet eenvoudig te winnen, maar voor de nummer één van Nederland is niets onmogelijk.
34…Dxh7
34…Kxh7? 35. Th5+ Kg6 36. Pe7+ Kf6 37. Dd6#
35. Th5 Dxh5 36. Lxh5 g6 37. Le2 Kg7 38. Lxc4 Tce8 39. Dxa7 Lf6 40. Dd7 Te3 41. Kg2 Tc3 42. Dd5 Te3 43. Kf2 Tee8 44. Dd7 Te4 45. Ld5 Tee8 46. Dc7 Tc8 47. Db7 Tce8 48. Dd7 Ta8 49. Lc4 Tae8 50. Kf3 Te1 51. Dd5 Te6 52. Dd7 Te1 53. g4 Lg5 54. Dd5 f5 55. Pe5 fxg4+ 56. Kg2 Le3 57. Dd7+ Kh6 58. Pxg4+ Kh5 59. Pf6+ Txf6 60. Dh3+ Kg5 61. Dg3+ Kh6 62. Dxe1 Lf4 63. Dh4+ Kg7 64. Lg8 Lh6 65. Dd4 Lf4 66. Le6 Lb8 67. Kh3 Lf4 68. Dd7+ Kh6 69. Lg8 Le3 70. Dh7+ Kg5 71. Ld5 Lf2 72. De7 Ld4 73. Le4 Kf4 74. Lc2 Le5 75. Db4+ 1-0
Hoe vrolijk zou Giri na deze partij geweest zijn? Foto: Harry Gielen
In de derde partij waren de rollen omgedraaid. Giri moest vechten voor een halfje:
34…Pe7!
Zwart sluit het paard op. Het toreneindspel is remise, dus wit wil het liefst de paarden op het bord houden om het zwart zo moeilijk mogelijk te maken.
35. f4
Nu worden de paarden geruild. Het nadeel van 35. Tc7 is dat zwart heel actief spel krijgt: 35…Tb2+ 36. Kf1 Pf5 …Ph4 en g5 komen eraan. Met zwaktes op f3 en h2 en een passieve koning, gaat wit dit eindspel ook niet winnen.
35…Tb7 36. Pc6 Pxc6 37. Txc6
Wit probeerde het nog lang, maar Giri gaf geen krimp.
37…g6 38. f5 gxf5 39. Txh6 Tb4 40. Kf3 Kg7 41. Td6 Th4 42. Kg2 Tg4+ 43. Kh1 Tb4 44. Td4 Tb1+ 45. Kg2 Kg6 46. Td6+ f6 47. Td4 Ta1 48. Kf3 Th1 49. Th4 Ta1 50. Th3 Ta4 51. Tg3+ Kf7 52. Kg2 Tb4 53. Kh3 Ta4 54. f4 Ta1 55. Kh4 Ta8 56. Tg2 Te8 57. Te2 Th8+ 58. Kg3 Tg8+ 59. Kf3 Th8 60. Tg2 Th3+ 61. Ke2 Th8 1/2-1/2
Voor aanvang van de tweede partij lijkt Shirov de bui al te zien hangen. Foto: Harry Gielen
2,5-0,5 in het voordeel van de Nederlander dus. In de volgende drie partijen krijgt Giri twee keer wit, dus wie weet wat er nog meer in het vat zit?
Is dat in het kader van het thuisvoordeel dat Giri nog 3x wit mag hebben?
Dat moet uiteraard twee keer wit zijn. Het is inmiddels verbeterd.
Timman blundert in tijdnood.
Op zet 29. Het is duidelijk dat er met dit speeltempo geen normale partijen mogelijk zijn. Zo’n beetje iedere partij wordt beslist door de klok. Hierbij is de oudere speler per definitie in het nadeel. Dat geldt zowel voor Timman als voor Shirov.
Met schaken heeft dit alles verder weinig te maken.