Anne Haast verrast in de derde ronde!
Tijdens de derde ronde was Giri wederom uitstekend voorbereid. Hoewel hij goede winstkansen had, werd de partij uiteindelijk remise. In de Challengers verraste Anne Haast door Jan Timman op mooie wijze te verslaan.
Masters
De derde ronde van het 77de Tata Steel Toernooi was een hard bevochten ronde. Giri speelde tegen Caruana de langste partij van de dag. Caruana offerde in het begin van de partij een kwaliteit om een vrijwel onbreekbare stelling te krijgen. Giri probeerde gedurende erg lange tijd de partij te winnen maar Caruana verdedigde uitstekend en een uiteindelijke remise was een logische uitslag. Daarnaast speelde Van Wely met zwart tegen Ivanchuk. Ivanchuk is een erg onvoorspelbare speler. Soms speelt hij de sterren van de hemel, maar soms speelt hij ook erg slecht. Jammer genoeg voor Van Wely was vandaag het eerste het geval. Ivanchuk speelde briljant, en Loek kwam er niet aan te pas.
Giri, Anish – Caruana, Fabiano
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Be7 4. Nf3 Nf6 5. Bf4 O-O 6. e3 Nbd7 7. c5 Ne4 8. Rc1 Nxc3 9. Rxc3 b6 10. c6
Een maandje geleden speelde Anand hier 10. b4 tegen Caruana. Giri heeft die partij ongetwijfeld thuis geanalyseerd en is tot de conclusie gekomen dat dit een verbetering is. De pion is in het middenspel erg sterk, wit heeft een groot ruimtevoordeel hierdoor, maar later in het eindspel zou deze pion zwak kunnen worden.
10…Nf6 11. a3
…Lb4 was de duidelijke dreiging.
11…a5 12. Rc2
Nu komt …Pe4 in ieder geval met tempo, hoewel Caruana het op de volgende zet alsnog speelt.
12…Ne4 13. Bd3 Ba6 14. Bxa6 Rxa6 15. Ne5 Bd6 16. Nd7
Waarschijnlijk had Caruana ook thuis naar 10.c6 gekeken want ook hij speelde tot dit moment redelijk snel. Het paard op d7 staat er wat vreemd bij, ik weet niet direct wat het doel er van is, maar Giri zal er ongetwijfeld zijn redenen voor hebben gehad.
16…Bxf4!?
Een bijzonder interessant kwaliteitsoffer. Het idee is dat de witte torens in deze stelling moeilijk zijn te gebruiken omdat er geen open lijnen zijn in de stelling. 16…Re8 was de andere optie, maar Giri zal hier ongetwijfeld thuis naar hebben gekeken. 17. Be5! Is behoorlijk vervelend voor zwart. Wit dreigt f3 waarna het zwarte paard in de problemen is.
17. Nxf8 Bxe3 18. Nd7
Natuurlijk pakt wit niet de loper waarna zwart een monsterachtig sterk paard op e4 houdt. Nu behoudt wit de mogelijkheid tot f2-f3 waarna het paard van zijn machtige positie wordt verdreven.
18…Bg5 19. Qd3 Ra8 20. a4
Wit legt de hele damevleugel hiermee vast, en maakt duidelijk dat het meeste spel op de koningsvleugel zal plaatsvinden.
20…Nf6 21. h4 Bh6 22. Nxf6+ Qxf6
De paarden zijn geruild, maar er is voor de rest niet veel aan de stelling veranderd. Wit zal proberen de koningsvleugel open te gooien waarna hij zijn torens zal kunnen gebruiken. Het zwarte plan is om de witte pionnen aan te vallen, vooral de d4 en c6 pionnen zijn doelwitten.
23. h5
Dit verzwakt de zwarte velden wat, maar waarschijnlijk wou Giri …g6 en …Lg7 verhinderen waarna de d4 pion onder druk komt te staan.
23…Bg5
Caruana maakt direct gebruik van het nadeel van 23.h5. Hij wil nu zijn loper naar f6 omspelen.
24. O-O Qf4 25. Rd1 Bf6 26. g3 Qg4 27. Qe2 Qh3
Caruana besluit de dames op het bord te houden. Na de ruil van dames zou hij worden geforceerd tot complete passiviteit, nu behoudt hij in ieder geval altijd wat tegenspel.
28. Rc3 Be7
Zwart moet het f6 veld voor zijn dame vrijmaken omdat zij anders zelfs gevangen zou kunnen worden
29. g4
Voordat wit de koningsvleugel opengooit, had hij zijn koning ook eerst naar de damevleugel kunnen spelen, maar Giri besluit dat het nu tijd is om tot actie over te gaan, misschien mede omdat Caruana in tijdnood was.
29…Qh4 30. f4 Bd6
Nu kan de zwarte dame altijd terugkeren via de h4-d8 diagonaal.
31. Rf1 Qf6 32. Qf2 Rb8 33. Rb3
Dit verhindert een mogelijk …b5
33…g6 34. hxg6 hxg6 35. Kg2
Nu de h-lijn is geopend kan Giri daarover de zwarte koning lastigvallen. Caruana neemt daar snel maatregelen tegen door zijn koning uit de gevarenzone te evacueren; dat heeft als nadeel dat wit nu de volledige h-lijn in zijn bezit zal krijgen.
35…Kf8
Het was waarschijnlijk beter om eerst de toren naar de h-lijn te spelen met 35…Kg7 gevolgd door 36…Th8 zodat er al een stel torens is geruild wat de witte aanvalsmogelijkheden vermindert. 35…Kg7 36. Rh3 Rh8 37. Rxh8 Kxh8
36. Rh3 Ke7 37. b3 Rh8 38. g5 Qg7 39. Rxh8 Qxh8 40. Rh1 Qg8 41. Rh3
Zwart staat buitengewoon passief, maar het is niet makkelijk om er door te komen. De witte droom zou natuurlijk zijn om via de h-lijn naar binnen te dringen. Het probleem echter is dat zodra wit daarmee begint de c6-pion onder schot genomen wordt. Tijdens de partij van Giri-Karjakin, Norway 2014, ontstond een stelling die hier wel op lijkt. Giri had toen een kwaliteit meer, maar de zwarte stelling was erg moeilijk te kraken. Na heel wat avonturen verloor Giri die partij zelfs nog.
41…Qg7 42. Kf3 Qg8 43. Kg2 43. Qh2 Qe8 is het zwarte plan.
43…Kd8 44. Qh4 Qe8 45. Rc3 Kc8 46. Kf3 Kb8 47. Qh7 Qf8 48. Kg4 Ka7
Het is grappig hoe de zwarte koning helemaal van de koningsvleugel naar de damevleugel is gelopen.
49. Rf3 Qe8 50. Qg7
Na wat heen en weer geschuif besluit Giri eindelijk de c6 pion tegen de f7 pion te ruilen. De zwarte dame wordt erg actief, maar wit probeert de zwarte koningsvleugel kaal te plukken.
50…Qxc6 51. Qxf7 Qc1 52. Qxe6 Qg1+ 53. Rg3 Qxd4 54. Qe3 Qh8 55. Rh3 Qc8+ 56. Kh4 Qf8 57. Rf3 Qh8+ 58. Kg3 Qh5 59. Kg2 Qg4+ 60. Kf1 Bc5 61. Qd3 Qg1+ 62. Ke2 Bb4 63. Rf1 Qg4+ 64. Qf3 Qf5 65. Rd1 c6
Dit is een klein foutje waardoor wit kleine kansjes krijgt. Zwart had eerst 65…Dc2+ moeten spelen en na 66.Kf1 pas 66…c6. Nu kan de witte toren via de h-lijn de zwarte koning gaan lastigvallen.
66. Rh1 Bc5 67. Kf1 Bd6 68. Rh7+ Kb8
Dit is volgens de computer een fout, maar Caruana heeft uitstekend gezien dat hij een onneembare vesting zal krijgen.
69. Qe3
Nu ontstaat vrijwel geforceerd het volgende eindspel
69…Qxf4+ 70. Qxf4 Bxf4 71. Rg7 Bxg5 72. Rxg6 Be7 73. Rxc6 Bc5
Dit is een redelijk bekende vesting. De witte koning wil graag naar binnenlopen via c4 en naar b5. Om dat te bereiken moet ergens d5-d4 uit worden gelokt. Dat blijkt echter onmogelijk te zijn. Giri speelt nog erg lang door, maar Caruana geeft geen krimp.
74. Ke2 Kb7 75. Rg6 Kc7 76. Kf3 Kd7 77. Kf4 Bd4!
Dit is een belangrijk zetje. De witte koning kan nu niet niet naar e5.
78. Kf5 Ke7 79. Rg4 Bc3 80. Rg3 Bb2 81. Rg2 Bc3 82. Rc2 Ba1 83. Rc6 Bd4 84. Rh6 Kd7 85. Re6 Kc7 86. Kf4 Kd7 87. Rh6 Kc7 88. Kf3 Kd7 89. Ke2 Bc5 90. Kf3 Bd4 91. Rh4 Bc5 92. Rg4 Kd6 93. Rg6+ Kd7 94. Rh6 Bd4 95. Kf4 Kc7 96. Kf5 Kd7 97. Rh4 Bc3 0-1
Challengers
In de Challengers vonden er meerdere duels tussen Nederlanders plaats. Robin van Kampen speelde tegen Erwin l’Ami. Na een lang gevecht eindigde dit duel in remise. David Klein speelde met zwart tegen Bart Michiels een uitstekende partij en won, maar het echte spektakel was bij de partij tussen Jan Timman en Anne Haast. Haast speelde een briljante partij en won met zwart van Timman.
Michiels, Bart – Klein, David
1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 4. Qc2 b6 5. e4 c5 6. d5 Qe7 7. Bd2
Waarschijnlijk een misrekening zoals zo zal blijken.
7…exd5 8. Nxd5 Nxd5 9. cxd5 Bxd2+ 10. Kxd2
Ineens moet wit met de koning terugnemen op d2, en hoewel zwart hier geen direct gebruik van kan maken staat de koning toch duidelijk slechter op d2.
10…O-O 11. Nf3 d6 12. Re1 Bg4 13. Qc3 Nd7 14. Bb5 a6 15. Bxd7 Qxd7 16. Nh4
Wit probeert wat tegenspel te creëren op de koningsvleugel, want als hij rustig aan speelt zal hij snel weggedrukt worden op de damevleugel.
16…Qa4 17. f3 Bd7 18. g4 b5 19. Nf5 Bxf5 20. gxf5 f6 21. Rhg1 Ra7
Het witte spel op de koningsvleugel is nu voor het grootste gedeelte verdwenen, terwijl de zwarte damevleugel klaar is om opgespeeld te worden.
22. Ra1 b4 23. Qc4 Qe8
Een goede zet, de dame wordt omgespeeld naar het uitstekende veld op e5 waar zij het hele bord bestrijkt.
24. Rg3 Qe5 25. Kc2 a5 26. Rag1 a4 27. R3g2 Rb8
Alle zwarte stukken zijn optimaal opgesteld. Wit moet nu rekening houden met .. .a3 en …b3. Hij besluit dan ook om zijn koning te evacueren naar de koningsvleugel waar hij een stuk veiliger zal zijn.
28. Kd3 Qf4 29. Ke2 Re8 30. Qb5 Qe5 31. Ke3?
Eigenlijk al de beslissende fout. De koning blijkt hier bijzonder onhandig te staan. 31.Kf1 was beter geweest, waarna het nog niet duidelijk is hoe zwart wint.
31…Rae7!
Plotseling kan wit de dreigingen .. .Dxd5 en …Dxf5 niet meer verhinderen zonder de b2 pion te verliezen.
32. Kf2 Qxb2+ 33. Kg3 Qe5+
Met een pion meer en een superieure stelling is de winst niet moeilijk meer.
34. Kh3 Kf8
Weer David geeft een pion terug, maar dat is niet erg. Zodra de a4 pion verdwijnt komt de a-lijn open voor de zwarte torens die de a2-pion zullen belagen.
35. Qxa4 g5!
Dit haalt elk mogelijk tegenspel over de g-lijn er voorgoed uit.
36. Qc2 36. fxg6 hxg6 37. Rxg6 Rh7+ werkt ook niet voor wit.
36…Ra8 37. Qb2 Ra3 38. Qxe5 Rxe5 39. Kg4 Re7 40. h4 Rg7 41. Kh5
41…h6
Misschien is dit niet de meest nauwkeurige manier om te winnen, maar het is wel praktisch. Na deze zet is al het witte tegenspel over de g-lijn voorkomen en kan zwart rustig zijn gang gaan op de damevleugel. 41…Rga7 42. hxg5 Rxa2 43. Rxa2 Rxa2 44. gxf6 Rh2+ 45. Kg5 b3 en de zwarte pionnen zijn niet meer te stoppen.
42. Rf2 42.Kxh6 werkt niet goed vanwege 42…Txf3, waarna er 43…Th3 dreigt en de witte koning in grote problemen is.
42…Kf7
43. e5
Wanhoop. De beste verdediging bestond uit lijdzaam afwachten, maar ook dan zullen de zwarte pionnen op de damevleugel vroeg of laat doorlopen
43…fxe5 44. hxg5 hxg5 45. Rxg5 Rxg5+ 46. Kxg5 Ra8 47. f4 Rg8+ 48. Kh6 e4 49. Kh7 Rg3 50. Rh2 e3 51. f6 e2
Een leuk slot. De pion kan niet genomen worden op straffe van mat. 51…e2 52. Rxe2 Rh3#
0-1
Timman, Jan – Haast, Anne
1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. e4 e5 4. Nf3 exd4 5. Bxc4 Bb4+ 6. Bd2 Bxd2+ 7. Nbxd2 Nc6 8. O-O Qf6
Een scherpe stelling, zwart heeft een pion meer, maar wit heeft daarvoor terug een grote ontwikkelingsvoorsprong. Het is echter nog allemaal theorie. Zo speelde Kasparov al meer dan 20 jaar geleden in 1994 hier 9.b4 tegen Short. De zet van Timman is ook goed mogelijk.
9. e5 Qg6 10. Re1
Wellicht is 10.Pb3 hier wat beter, om de pion op d4 onder schot te nemen.
10…Nge7 11. Qb3 O-O 12. Bd3 Qh6 13. Ne4 Bf5
Anne geeft haar pluspion terug, maar is nu volledig ontwikkeld.
14. Rac1
Dit vind ik een wat vreemde zet. Pakken op b7 lijkt mij logisch waarna de c7 pion ook direct aangevallen wordt. Misschien dacht hij aan het gezegde "pak nooit op b7 zelfs al is het goed"?
14…Rab8 15. Nc5 Bg4
Zwart dreigt nu de witte koningsstelling te verbrijzelen, en zwart brengt daarnaast nog een leuk tactisch trucje in de stelling.
16. Be4 Bxf3
17. Bxf3
Als ik mijn computer moet geloven is dit een fout. 17. Qxf3 Nxe5 18. Qg3 was beter geweest, het probleem is dat het paard op e5 niet goed kan spelen vanwege Pd7. Het beste voor zwart is waarschijnlijk 18…P7g6. En hoewel wit een kwaliteit wint heeft zwart met zijn pluspionnen nog steeds de betere kansen. 18…N7g6 19. Bxg6 Nxg6 20. Nd7 Nf4
17…Nxe5!
De toren op c1 blijft plotseling hangen na 18.Txe5 Dxc1!
18. Bxb7
Dit wint een pion terug, maar de loper staat nu in een lelijke penning.
18…N7g6 19. Rcd1 Rfe8
20. Re4
Wit mist een onverwachte mogelijkheid. 20. Na6 Een wat vreemde zet, wit speelt zijn paard naar de rand en laat zijn koning zonder verdedigers. Het is voor zwart echter niet gemakkelijk om hier gebruik van te maken en na het vrijwel geforceerde 20…Rbd8 21. Nxc7 Re7 22. Nd5 is het paardje weer helemaal in het spel en heeft het daarnaast ook nog eens een pion opgeraapt.
20…Qg5
Anne speelt erg sterk. De zwarte dame en twee paarden brengen allerlei vervelende trucjes in de stelling, daarnaast voelt ook de witte koning zich niet bepaald veilig.
21. g3?
Wit kon niet goed pakken op d4, maar deze zet is waarschijnlijk nog slechter. Timman wil voorkomen dat het paard op g6 via f4 of h4 naar binnenkomt, maar de witte velden rondom zijn koning worden nu ernstig verzwakt, terwijl de verdediger daarvan nog steeds in de penning staat op b7.
21. Rexd4 Nf4 Is geen pretje voor wit. De directe dreiging is al …Pe2+ 22. a3 Nc6
21. Rdxd4 Qc1+ 22. Rd1 Qxc5 kost zelfs een vol stuk.
21. Na6! was nog steeds de beste kans geweest.
21…d3!
Dit snijdt de witte stelling als het ware in tweeën. Alle witte stukken lijken lukraak over het bord verspreid te zijn terwijl de zwarte uitstekend samenwerken.
22. Re3 Nf4 23. h4 Qg4 24. Rf1 d2
De d-pion werkt als een afleider. Terwijl de witte stukken zich daarmee bezighouden wordt de witte koning aangevallen.
25. Qd1 Nh3+ 26. Kg2
26…Nxf2!
De witte stelling wordt volledig kapotgemaakt.
27. Qxd2 27. Kxf2 Qd4! en er is geen goede verdediging meer tegen alle dreigingen.
27…Qh3+ 28. Kg1 Neg4 29. Rxe8+ Rxe8 30. Rxf2 Qxg3+
een uitstekende partij van Anne!
0-1
Haa Jorden, dank voor het onderhoudende verslag. Mogelijk is het nog aardig te vermelden wat er op 42 Kxh6 komt (de computer vermeldt deze zet niet eens, waardoor deze wel heel slecht moet zijn!) bij Michiels-Klein.
Groet,
Henk
Prachtige partij van Anne Haast tegen icoon Jan Timman. Een mooiere weerlegging van de stelling van Jan Hein Donner is niet denkbaar.
Ja, Donner draait zich om in zijn graf nu vrouwen zo goed schaak spelen!
Grappig dat er na veertig jaar nog steeds mensen zijn die niet begrijpen dat Donners opmerkingen over vrouwenschaak ironisch bedoeld waren.
18. Pd7
Natuurlijk pakt wit niet de loper waarna zwart een monsterachtig sterk paard op e4 houdt. Nu behoudt wit de mogelijkheid tot een mogelijk f2-f3 waarna het paard van zijn machtige positie wordt verdreven.
Misschien dat 18. exf4 niet goed is omdat de witte pionnenstructuur slechter wordt. Maar ook dan zou wit nog steeds de mogelijkheid f2-f3 hebben, dus die laatste opmerking begrijp ik niet.
Vergeet mijn opmerking bij no. 5. Ik zat er een zet naast.
Komt op Kxh6 niet Ta8 met mat op de volgende zet. Dus dan Kh5 en dan Th8+, Kg4 gxh4+ en verlies van de toren? Of zit ik er helemaal naast?
Hanzel, het ging om een diagram eerder.