Reinderman neemt ferm de leiding
In het Bataviatoernooi heeft Dimitri Reinderman zijn koppositie weten te versterken. Hij won met zwart een onderhoudende partij van Jorden van Foreest.
(Dimitri Reinderman neemt een centrale positie in dit toernooi. De foto is genomen door Bas Beekhuizen voor de toernooisite)
Beide spelers hadden nog een enerverende match in Groningen tegen elkaar gespeeld die nipt door Reinderman was gewonnen. Vooral met zwart bleek de grootmeester door Jorden van Foreest in de problemen gebracht te kunnen worden, maar daar was vandaag geen sprake van. Nadat de dames snel van het bord waren gegaan, vergiste wit zich met zijn vijftiende zet. Met een paar mooie tactische grapjes won zwart een pion die hij even later consolideerde. Dat hij een directe kans op een stukwinst versmaadde, mocht de pret voor hem niet drukken. Hij bleef op winst staan, hoezeer Van Foreest ook zijn best deed om het de tegenstander moeilijk te maken. Toen er een zwarte toren op de tweede rij verscheen, was het echter gedaan. En dat terwijl Jorden in de derde ronde zo’n uitstekende prestatie had afgeleverd door GM Gormally bliksemsnel de vernieling in te spelen. Maar door zijn nul tegen Dimitri moet de jonge Groninger zijn grootmeesterlijke aspiraties nog eventjes in de ijskast zetten. Hij heeft nog vijf ronden om daar verandering in aan te brengen!
Reinderman had op zijn beurt in de derde ronde een voorbeeldige positionele prestatie afgeleverd door tegen Heimann een eindspelletje waarin hij de tegenstander met twee dubbelpionnen had opgezadeld, uit te tikken. De torenmanoeuvres zijn om in te lijsten (zie analyse).
De enige die nog een beetje in de slipstream van Dimitri kan volgen is Lars Ootes. Met een punt minder doet hij het tot dusver uitstekend. Hij versloeg vandaag een ander Nederlands jeugdtalent, Robby Kevlishvili. Die had geen goed antwoord op de Pircverdediging van Ootes. Hij kwam al snel in de kreukels en hij mocht blij zijn dat de voormalige Nederlandse jeugdkampioen t/m 20 jaar het niet snel afmaakte. Die slaagde er wel in om de witte dame tegen een toren, loper en een pion te veroveren. Maar omdat Ootes de witte pionnenfalanx op de koningsvleugel op de voor hem gunstige kleur had vastgelegd, leek de technische afhandeling slechts een kwestie van tijd. Maar dan moest hij wel zijn zwartveldige loper behouden! Ergens ontstond er een soort kortsluiting in de hoofden van beide spelers. Zwart bood loperruil aan, maar wit ging er niet op in! Dat kon zelfs op diverse momenten, maar toen Ootes zich had hervonden en de ruil uit de weg ging, was het ook snel gedaan met de arme Kevlishvili, wiens toernooi niet naar wens verloopt. Etienne Goudriaan en Nico Zwirs voegden een halfje aan hun totaal toe door respectievelijk Heimann en Schmaltz in bedwang te houden.
De stand na vier ronden:
Analyses
|
|
|
Gormally, Daniel W – Van Foreest, Jorden
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 dxc4 5. g3 b5 6. Pe5 Lb7 7. Lg2 a6 8. O-O e6 9. a4 9. b3 Dit was de zet die Kramnik gebruikte in een recente partij tegen Giri.
9…Db6 De oude voortzetting was 9…Pd5
10. e4 Le7 11. Le3 O-O 12. b3 cxb3 13. Dxb3
Nu is de logische zet
13…Pbd7
een nieuwtje. 13…Dd8 was een alternatief.
14. d5
Wit zet de zaak op scherp.
14…Lc5
15. dxc6?!
Hier was 15. a5!? een betere reactie. Vermoedelijk moet zwart dan antwoorden met 15…Da7! waarna [Minder goed is 15…Dc7?! wegens 16. dxc6! Dxe5 17. cxb7 Ta7 18. Lf4 Dh5 19. e5 en zwart ondervindt grote problemen.] 16. dxc6 wel een zet is. Na 16…Pxe5 17. cxb7 kan zwart echter een kansrijk kwaliteitsoffer brengen met 17…Lxe3!? 18. bxa8=D Txa8 19. fxe3 Dxe3+ 20. Kh1 Pfg4 en nu heeft zwart mooie compensatie voor het geofferde materiaal.
15…Pxe5 16. cxb7 Tab8 17. Lf4
Wit laat punt f2 in de steek en daar wordt hij hard voor gestraft. Verdedigbaar is 17. Lxc5 Dxc5 18. axb5 axb5 19. Tac1 Txb7 hoewel wit wel een pion is achtergekomen.
17…Ld4 Ook direct 17…Pfg4 kwam in aanmerking.
18. Tad1 Pfg4
19. Td2?!
Een fout.
De voorkeur verdiende 19. Kh1 en nu staat zwart na het prozaïsche 19…Txb7 gewoon beter. [En kan hij met 19…g5!? de zaak helemaal op scherp zetten!]
19…Txb7
De engine acht het offer op f2 al direct winnend: 19…Lxf2+! 20. Tfxf2 [20. Kh1 Le3 is natuurlijk erg goed voor zwart.] 20…Pxf2 21. Txf2 Pg4 22. Pd1 Pxf2 23. Pxf2 Txb7 (zie analysediagram)
maar ik kan met voorstellen dat zwart weinig zin heeft in deze afwikkeling. Drie stukken voor twee torens en twee pluspionnen is in de praktijk verre van gemakkelijk!
20. axb5 axb5
21. h3
Dat is natuurlijk wel de goden verzoeken. Een zet als 21. Pd1 om de druk op f2 te verlichten, gaat mis na 21…Pc4 22. Tc2 Ta7
21…Pxf2 22. Lxe5
Dit helpt natuurlijk ook niet. Inmiddels is het eindspel na 22. Tfxf2 Lxf2+ 23. Txf2 Pd3 24. Pd1 Pxf2 25. Pxf2 b4 een stuk overzichtelijker geworden omdat zwart zijn sterke vrijpion in de strijd kan werpen. Zwart moet hier gewonnen staan.
22…Pxh3+ 23. Kh1 23. Kh2 Lxe5 24. Lxh3 De3 25. Tg2 Dxc3 levert een gewonnen eindspel op
23…Lxe5 24. Lxh3
24…De3!
En na deze krachtzet gaf wit zich gewonnen. Alles hangt bij wit. Een mooie overwinning voor Jorden!
0-1
Reinderman, Dimitri – Heimann, Andreas
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 Pf6 4. g3 d5 5. exd5 Pxd5 6. Lg2 Pf6 7. O-O Lc5 8. Pa4 Ld6 9. d4 Lg4 10. h3 Lxf3 11. Lxf3
11…exd4?!
Na deze zet kan wit afwikkelen naar een bijzonder gunstig eindspel. Aangewezen lijkt 11…Dd7
12. Lxc6+! bxc6 13. Dxd4 O-O 14. Lg5 h6
Dit maakt het er allemaal niet beter op voor zwart. 14…Le7 15. Dxd8 Tfxd8 16. Tfe1 Kf8 is ook heel gunstig voor wit, maar minder desastreus.
15. Lxf6 Dxf6 16. Dxf6 gxf6
Twee dubbelpionnen, een loper die niets doet, terwijl wit straks desgewenst met zijn paard kan gaan hoppen. In hogere zin denk ik dat wit gewonnen staat, maar dat moet natuurlijk nog even bewezen worden.
17. Tfe1 Tfe8 18. Kf1 f5 19. Tad1 Txe1+ 20. Txe1 Tb8 21. b3 Kg7
22. Te3!
De toren beoogt zowel via de velden c3 als f3 de zwakke pionnen van zwart op de korrel te nemen. In het boek ‘Mein System’ van Nimzowitsch, noemt de grondlegger van de hedendaagse schaakstrategie dit met een mooie term ‘Das eingeschränktes Vorrücken’. Ofwel het beperkt oprukken van de toren naar een bepaalde rij, vanwaar hij zwaktes kan gaan aanvallen.
22…Lb4
Om in elk geval Tc3 te verhinderen.
23. Tf3
Een ingenieus plan. Ook 23. Pb2 om het paard om te spelen naar d3 zag er goed uit, maar Dimitri houdt bewust het paard op a4 waar het veld b6 dekt, zodat zwart nooit met zijn toren pion c6 kan verdedigen.
23…Tb5
24. Tf4!
We horen hier Nimzowitsch nagalmen: ‘Das eingeschränktes…’ Inderdaad kan de toren nu via veld c4 (dat niet door zwart gedekt kan worden) toch pion c6 aanvallen.
24…Ld6 25. Tc4
25…f4
Zwart probeert het met een pionoffer. Natuurlijk kon hij de pion behouden met 25…c5 maar dat ziet er afschuwelijk uit. Wellicht had hij het wel moeten proberen om te testen hoe wit dit gewonnen zou hebben. Een voorbeeld is: 26. f4! om pion f5 te fixeren op wit, zodat die later door wit aangevallen kan worden. De tweede functie van de zet is om de velden van de loper af te nemen. Door de pionnen op de kleur van de vijandelijke kleur vast te leggen, wordt zijn activiteit ernstig ingeperkt. 26…h5 27. h4! (zie analysediagram)
En dan natuurlijk … h5-h4 uit de stelling halen. Vervolgens kan wit gaan proberen om bijvoorbeeld een toren naar d5 te spelen, paard naar e3 waarna pion f5 verloren zou gaan. Voordat hij dat doet, dient hij eerst zijn koning te activeren en alle tegenspel uit de stelling te halen.
26. gxf4
Danke schön, zal Dimitri wel gedacht hebben…
26…Th5
Zwart is volkomen weerloos tegen verder materiaalverlies. Hij besluit de partij door met de toren eens flink heen en weer te gaan over de vijfde rij alvorens op te geven.
27. Kg2 Td5 28. Pc3 Tf5 29. Kf3 Th5 30. Kg4 Ta5 31. Txc6
Met twee pionnen minder valt er inderdaad geen eer meer te behalen.
1-0
Van Foreest, Jorden – Reinderman, Dimitri
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 e5 5. Pb5 a6 6. Pd6+ Lxd6 7. Dxd6 Df6 8. Dxf6 Pxf6 9. Pc3 Pb4 10. Kd2 d6
11. b3 11. a3 Pc6 12. Ke1 is eerder gespeeld door Korneev in twee partijen, waarin hij succesvol was.
11…Le6 12. La3 In de partij Jenni-Martinovic, 2007 volgde 12. f3
12…Pc6 13. Td1
13…b5
Reinderman pakt de stelling voortvarend aan. Ook interessant is 13…Pg4!? 14. Ke1 Pd4 15. Ld3 Tc8 16. Lb4 met een ingewikkelde stelling.
14. Pd5?
Na deze onvoorzichtige zet komt wit zwaar in de problemen. Noodzakelijk is 14. Kc1 omdat 14…b4 beantwoord kan worden met 15. Txd6 Ld7 16. Txc6 Lxc6 17. Lxb4 Pxe4 18. Pxe4 Lxe4 19. Lc4 en wit lijkt prachtige compensatie te hebben.
14…Pxe4+ 15. Ke3 Lxd5 16. Txd5
Vermoedelijk heeft Jorden van tevoren gedacht dat het allemaal wel ging. Op het eerste gezicht moet het paard van e4 weg, waarna wit de pion op d6 terugwint en hij kan bogen op het voordeel van twee lopers tegen twee paarden. Maar Dimitri heeft de nodige tactiek in de stelling gebouwd.
16…Pe7!
De eerste verrassing.
17. Td1
Geen handig veld voor de toren, maar er was geen bruikbaar alternatief.
17. Kxe4 faalt nu op 17…f5+ en zwart wint een kwaliteit.
Na 17. Td3 Pf6 kan pion d6 nog altijd niet terugverdiend worden: 18. Lxd6 (zie analysediagram)
18…Tc8! 19. c3 Ped5+ 20. Kd2 Pe4+ 21. Kc2 Pdxc3 (zie analysediagram)
en zwart blijft een pion voor, ook na 22. Lxe5 Pxa2+ 23. Kb1 Pxf2 24. Lxg7 Tg8 25. Te3+ Kd7 26. Tg1 Pb4
17…Pc3 18. Td3?
Na deze zet is het direct mis voor wit.
Het is duidelijk dat 18. Txd6 niet kan vanwege 18…Pf5+
De minste van alle kwaden was het onooglijke 18. Te1
18…b4
Normaal gesproken uitstekend gespeeld, ware het niet dat er nog een betere zet was.
Met 18…Pf5+! kon zwart zijn paarden volledig inzetten om materiaal te veroveren: 19. Kd2 [19. Kf3 e4+ is nog erger.] 19…Pb1+ Tja, wie verwacht dat er op dit veld een vork tevoorschijn komt… 20. Kc1 Pxa3 21. c3 Ke7 22. Kb2 b4 23. cxb4 Pb5
19. Lb2
19. Lxb4 verliest na 19…Ped5+ 20. Kd2 Pe4+! tussenzet! 21. Ke2 Pxb4
19…d5!
Sterk gespeeld. Zwart bevestigt hiermee dat het paard op c3 wordt vastgelegd en daarmee is de rol van de witte loperpaar definitief uitgespeeld. Helemaal niet overtuigend is 19…Pf5+ 20. Kd2 Pe4+ 21. Kc1 Pxf2 vanwege 22. Tf3! Pxh1 23. Txf5 en nu is het maar zeer de vraag of Ph1 in veiligheid gebracht kan worden.
20. Kd2 d4 21. Lxc3 bxc3+ 22. Kc1 Pd5
23. g3
Hij probeert wanhopig zijn stukken in het spel te brengen, maar het komt niet meer goed met wit. Na 23. a3 Kd7 houdt zwart zijn centrum in tact en is de strijd min of meer ook gestreden.
23…Pb4 24. Td1 Pxa2+ 25. Kb1 Pb4 26. f4 f6 27. fxe5 fxe5 28. Te1 Kd7 29. Txe5 Tae8
Zo heeft zwart het bedacht. Nu de e-lijn geopend is, kunnen zijn torens snel de witte stelling in gespeeld worden.
30. Lh3+ Kd6 31. Tg5 31. Txe8 Txe8 32. Lg4 Tf8 gaat ook mis.
31…Te2
Natuurlijk.
32. Td1 Het passieve 32. Tc1 faalt onmiddellijk op 32…d3! 33. cxd3 Tb2+ 34. Ka1 Ta2+ 35. Kb1 c2+ 36. Txc2 Txc2 37. Tg4 Txh2
32…Td2
Veilig en sterk. Ook nu was 32…d3 een killer.
33. Lg4 g6 34. Te1 Tf8 35. Lh3 Te8 36. Tf1 Tde2
en omdat hij zijn onderste rij niet meer kan verdedigen gaf de witspeler het op.
0-1
Kevlishvili, Robby – Ootes, Lars
1. e4 d6 2. d4 g6 3. Pc3 Pf6 4. Le3 a6 5. h3 Pbd7 6. f4
Wordt afgekeurd door Merijn van Delft in het verslag. 6. Pf3 is een betere zet.
6…b5 7. e5 b4 8. Df3 Tb8 9. Pe4 9. exf6 was nog bekend uit een partij Sveshnikov-Kurnosov, 2013, die overigens door zwart werd gewonnen.
9…Pxe4 10. Dxe4 Lb7 11. Dd3 e6 12. O-O-O Pb6 13. Kb1 Pd5 14. Lc1 c5 15. dxc5 dxc5
16. Pe2?
Een onnatuurlijke zet die wit in de problemen brengt. Hij wil het paard naar e4 brengen, maar dat kost teveel tijd. Na 16. Le2 Da5 17. Pf3 Le7 18. Thf1 heeft wit in elk geval zijn stelling ontwikkeld.
16…Da5 17. Pg3 Le7 18. Pe4 O-O
19. De2
Als dit moet, is er duidelijk iets fout gelopen bij wit.
Om het zwarte aanvalsspel tegemoet te treden zou wit graag een paard op c4 willen zetten, maar dat gaat helemaal niet: 19. Pd2 Tfd8 20. Pc4? Pc3+! met winst voor zwart.
Waarschijnlijk vertrouwde wit 19. Le2 Tfc8 niet en dat lijkt terecht.
19…c4!?
Een pionoffer om lijnen op de damevleugelvleugel te openen. Dat kon ook anders!
Ik denk dat 19…Pc3+ al een uitgelezen mogelijkheid voor zwart was. 20. Pxc3 [20. bxc3? Lxe4 is winnend: 21. Dxe4 bxc3+ 22. Ka1 Tb4 23. Df3 Tfb8 24. Le3 Dxa2+ 25. Kxa2 Ta4#] 20…bxc3 21. b3 Ld5 (zie analysediagram)
en de zwarte aanval is niet te stuiten.
20. Dxc4 Tfd8 21. h4 Pe3 22. Txd8+ Txd8 23. De2 Ld5 24. b3 Lxe4
Ootes heeft een afwikkeling gezien waarin hij de dame van wit verovert tegen een toren en een stuk. Maar misschien laat hij zich daarmee de kaas van het brood eten. 24…Pf5! was nu heel sterk: 25. Th3 Pd4 26. De1 Pxc2 en zwarts initiatief slaat door.
25. Dxe3 Td1 26. Dxe4 Da3 27. De3
27…Lc5!
Deze geforceerde afwikkeling heeft hij berekend.
28. Dd2 Txd2 29. Lxd2 h5!
Wit heeft er nog een pion voor, maar zijn stukken werken niet goed samen en zijn koning blijft onveilig staan. Er volgt een lange laveerfase. Met de tekstzet heeft zwart de witte pionnen op de koningsvleugel min of meer op de kleur van zijn loper vastgelegd en dat blijkt later een belangrijke factor.
30. Lc4 Ld4 31. Lc1 Da5 32. Td1 Dc5 33. Td3 a5 34. a4 Kg7 35. Lb2
35…Lc3?!
Dit lijkt me geen goede beslissing. Het wachten was voortdurend op 35…Lf2! om zo de pionnen op te gaan peuzelen, aangezien wits zwartveldige loper helemaal niet kan worden ingezet op de koningsvleugel.
36. g3? Wit had onvoorwaardelijk die lopers van het bord moeten halen. Volgens mij kan hij standhouden met 36. Lxc3 bxc3 37. g3 Dg1+ 38. Ka2 en zie absoluut niet hoe zwart hier ooit progressie zou kunnen boeken.
36…Dg1+ 37. Ka2 De1? Opnieuw was het hoog tijd voor 37…Le1! Wits tegenspel met 38. Td7 komt te laat. Zwart moet wel heel gepointeerd reageren: 38…Dg2 39. Lxe6 Dxc2 en de matdreiging met … Lc3 is winnend. Wit heeft geen eeuwig schaak mechanisme na 40. Txf7+ Kh6
38. Lb5?
Beide spelers weigeren te onderkennen wat nodig is in deze stelling.
38…Kf8 39. Td8+ Kg7 40. Td3 Kg8 41. Td8+ Kh7 42. Td3 Kh6 43. Lc4
43…Ld2!
Ootes heeft inmiddels doorgekregen waar zwart op moet spelen.
44. Td7 Dd1 45. Ld3 Kg7 46. Tc7 Le1
Eindelijk!
47. Lb5 Lxg3 48. Ld7 Kh6 49. Lb5
49…Lxh4
Heel goed! De h-pion van zwart is van cruciaal belang.
50. Ld3 Kg7 51. Ld4 Le1 52. Kb2 Ld2 53. Tc5 h4 54. Txa5
Nu gaat het nog mat ook, maar er viel al niets meer te bedenken.
54…Dc1+ 55. Ka2
55…Lc3!
Nu wel!
56. Lxc3 bxc3 57. b4 Db2# 0-1
Van Foreest-Reinderman:
"19. Lxb4 verliest na 19…Ped5+ 20. Kd2 Pe4+! tussenzet! 21. Ke2 Pxb4"
Leuke tussenzet, maar na 19…Pcd5+ heb je die tussenzet niet nodig.