Giri op 1 uit 3 bij Gashimov-memorial
In Shamkir (Azerbeidzjan) is weer een supertoernooi bezig. Veel wereldtoppers doen mee: Carlsen, Caruana, Anand, Kramnik, , en ook onze landgenoot Giri, die daar sinds dit jaar bij hoort. Althans, qua rating, maar is het qua speelsterkte ook zo? Dat mag hij dit toernooi proberen te bewijzen. Zijn start is nog niet zo heel goed, 1 uit 3. Een nederlaag met zwart tegen So kan gebeuren, een remise met wit tegen Mamedov is een lichte tegenvaller, met zwart remise tegen Anand is in principe goed, al miste de Indiër wel een paar kansen. Bijvoorbeeld in deze stelling: hoe kan wit groot voordeel krijgen? Het antwoord leest u later in dit artikel.
Voor Wesley So, de tegenstander van Giri uit de eerste ronde, was de maand april nog niet zo goed verlopen. Over zijn reglementaire nul wegens het maken van aantekeningen tijdens de partij is veel geschreven: persoonlijk vind ik het een verademing dat er een arbiter is die een nul durft toe te kennen in plaats van zinloze tijdbonussen aan de tegenstander die veel arbiters uit lafheid vaak toekennen. Verder had de Filipijnse Amerikaan problemen met zijn familie, wat ongetwijfeld meespeelde in zijn relatief matige optreden bij het Amerikaanse kampioenschap (al is een ongedeelde derde plek ook weer niet zo heel slecht). Tussen dat toernooi en Shamkir zat niet veel tijd, maar mocht hij last hebben gehad van een jetlag of de nasleep van het AK, dan was er in de eerste ronde weinig van te merken. Integendeel, Giri werd er hard afgezet.
So,W (2788) – Giri,A (2790)
1.c4 g6 2.e4 e5 3.d4 Pf6
Een niet erg gebruikelijke stelling, maar toch wel bekend op topniveau. Zo kreeg Svidler het vorig jaar met wit op het bord tegen Carlsen en Gelfand, nadat hij het eerder met zwart tegen Nakamura en Ivanchuk had gehad! In al die partijen werd 4.Pf3 gespeeld.
4.dxe5!?
De laatste persoon die dit speelde volgens de database was Jaap Spreeuw in 2001, en die partij was logischerwijs niet bekend bij Giri. Hij reageert niet optimaal.
4…Pxe4 5.Ld3 Lb4+
De stelling doet denken aan het Fajarowiczvariant: 1.d4 Pf6 2.c4 e5 3.dxe5 Pe4 (vaak gevolgd door 4…Lb4+). In de partij staat zwart geen pion achter, anderzijds is de combinatie g6 en Lb4 niet heel handig.
6.Kf1!
In Kortchnoi-Timman, Leeuwarden 1976, werd 6.Pd2 d5 7.exd6 gespeeld, maar na 7…Pxd2 8.Lxd2 Dxd6 staat zwart prima. 6…Pc5 Ook hier had zwart beter 6…d5 kunnen proberen.
7.Pf3 Pe6 8.a3 Le7 9.Pc3 d6 10.exd6 Lxd6
11.b4
Wit heeft Kf1 gedaan in plaats van rokade; zwart heeft met g6 zijn stelling verzwakt. Als je hier 1+1 optelt kom je tot de zet 11.h4! Na 11…Pc5 12.h5 zou wit zelfs al een winnend initiatief hebben… So is echter niet zo van het hotseknotsschaak, hij wil zijn loper op b2 zetten, paard eventueel naar d5, en h4 kan later nog wel.
11…Lf8 12.De2 Lg7
Zo heeft zwart het gat op f6 gedekt. Het is wel alweer de vijfde zet van de loper, die hierna nog een zet doet om vervolgens afgeruild te worden.
13.Lg5 Lf6 14.Lxf6 Dxf6 15.Dd2 0-0 16.Te1 Dd8 17.Td1 a5 18.h4!
Het werd hoog tijd voor deze zet, en het is ook erg gevaarlijk voor zwart, wiens damevleugel nog niet ontwikkeld is. Het plan is simpel h5, Dh6 en hxg6. Alle witte stukken kunnen ook meedoen in de aanval.
18…axb4 19.axb4 Pd7 20.h5 Pf6
Dit paard is nu zwarts belangrijkste verdediger, maar het is niet genoeg.
21.c5
Nog beter was 21.Dc1! Dreigt 22.Lxg6 21…De7 22.Pd5 Afruilen verdediger 22…Pxd5 23.cxd5 Pd8 24.Dh6 met winnende aanval, die wit met Te1 en/of Pg5 nog kan versterken.
21…b6
21…Pxh5 22.Txh5 gxh5 was een poging waard. Dan kan volgen 23.Dh6 f5 24.Lxf5 Dxd1+ 25.Pxd1 Txf5 en hier is de dame sterker dan de twee torens vanwege de kwetsbare zwarte koning, maar zwart kan nog vechten.
22.hxg6 fxg6 23.De3
De zwarte dame moet nu weg, maar heeft niet echt een goed veld.
23…De7
Nu staat het zwarte paard gepend, wat wit met zijn volgende zet nog eens inwrijft.
23…De8 24.Lc4 bxc5 25.b5 Kh8 26.Te1 Pd4 27.Dh6 Dd8 28.Pd5 was ook hopeloos geweest.
24.Lc4! bxc5 25.b5 Tb8 26.Te1
Zwart gaat materiaal verliezen.
26…Tb6 27.Pa4 Td6 28.Pxc5 Pg4 29.De4 Pxf2
Om in ieder geval nog een keer schaak te kunnen geven.
30.Kxf2 Td2+ 31.Kg3 Txf3+ 32.gxf3 1-0
In de tweede ronde mocht de aanstaande meneer Guramishvili tegen Mamedov, die slechts een rating van 2651 bezit. Giri is op zich heel goed in puntjes drukken tegen dat soort mensen, maar nu werd het evenwicht nooit erg verbroken, al ging het wel een paar keer van += naar =+ en terug. Het eindspel was nog wel interessant:
In principe is een loper sterker dan een paard met pionnen op beide vleugels, zeker met torens op het bord. Anderzijds heeft zwart iets meer activiteit.
44.Ke3 Pf5+ 45.Kd3 h4 46.g4 Pe7 47.Lb3 Kd6 48.Ke4
48.Kc3 Pd5+ 49.Lxd5 cxd5 50.Kb4 beviel Giri blijkbaar niet.
Moeilijk te beoordelen, beide partijen hebben troeven, remise lijkt me wel het meest waarschijnlijk.
48…f5+ 49.gxf5 exf5+ 50.Kf3 Tc5!
Zwart kan met zijn toren actief worden omdat zijn koning de a-pion gaat tegengehouden. Dat is de beste rolverdeling voor hem.
51.Kf2 Tc3 52.Ld1 Kc7 53.a5 Kb7 54.Le2
54.a6+ Ka7 55.Lf3 was beter.
54…Pd5 55.a6+ Ka7 56.Tb1 ½-½
Mamedov was moe en nam daarom het remise-aanbod van Giri aan, en de stelling is ook remise, maar het is alleen zwart die het nog kan proberen met b.v. 56…Tc2.
In Schaakmagazine schreef Erik Hoeksema over Giri dat hij met zwart veel scherper speelt dan met wit. Die stelling wordt in Shamkir vooralsnog bevestigd: de eerste partij was wild, de tweede rustig, in de derde ronde kwam er weer een hakpartij.
Anand,Viswanathan (2791) – Giri,Anish (2790)
1.e4 c6!?
Dat zal Anand niet verwacht hebben. De laatste keer dat Giri dit speelde volgens mijn database is toen hij 14 was.
2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.Pf3 e6 5.Le2 Pe7 6.Pbd2
Anand speelt meestal 3.Pc3, maar met de Shortvariant heeft hij ook ervaring. Hier wijkt hij af van een snelschaakpartijtje dat hij vorig jaar tegen Dreev speelde waarin 6.0-0 Lg6 7.Ph4 Pf5 volgde.
6…h6 7.0-0 Pd7 8.Pb3 g5
Een agressieve zet, maar nog gewoon bekend. Het idee is de zwartveldige loper op g7 te ontwikkelen. 8…g6 zou hetzelfde idee hebben, maar dan kan de andere loper in de problemen komen.
9.Pe1 Dc7 10.Lh5
Dit is maar een keer eerder gespeeld. Nu is h5 min of meer een gat, dus het is logisch daar een licht stuk neer te zetten. De loper op h5 voorkomt voorlopig dat zwart lang rokeert of met f6 het witte centrum aantast.
10…c5 11.c3 Lg7 12.f4 c4 13.Pd2 gxf4 14.Pdf3 Pg6 15.Lxg6 fxg6 16.Ph4 0-0
Er staan zes stukken van wit op de onderste rij en toch staat hij op het punt om een gevaarlijke aanval te krijgen! 17.Txf4!?
17.Pxf5 Txf5 18.Txf4 had ook gekund en geeft wit misschien een klein plusje, maar is saaier.
17…g5 18.Pxf5 gxf4 19.Pxg7 Kxg7 20.Dg4+ Kh7 21.Dxe6 Pb6 22.Dh3
Deze stelling zal Anand gezien hebben toen hij met zijn toren op f4 sloeg. Wit heeft voor de kwaliteit een gedekte vrijpion en aanval, al moet hij voor dat laatste wel pion f4 opruimen, want die staat lelijk in de weg.
22…Df7
Met het idee om na een ‘gewone’ zet (23.Pf3 of zo) Df5 te spelen.
23.g3
De opruiming van pion f4 lukt zo, maar de witte koning komt wel onveiliger te staan.
23…Dg6 24.Pg2 fxg3 25.hxg3 Tf3
In een vluggertje zou ik deze zeker a tempo doen, maar 25…Tf7 26.Lf4 Te8 is meer solide. Op f3 is de toren een soort Jetro Willems, aanvallend goed maar verdedigend wat minder.
26.Lf4 Tf8
Deze stelling heeft u eerder gezien. Op 27.Ph4 heeft zwart nog Dh5, omdat het paard dan gepend staat, maar hoe kan wit dit voorbereiden?
27.Dh4
27.Dh2! is de oplossing. De dame staat op h2 door de koning gedekt, dus 28.Ph4 dreigt nu echt. De zwarte dame kan niet zomaar weg (h6 moet gedekt blijven) en 28…Dg7 29.Dh5 Td3 30.e6 is erg goed voor wit. Tenslotte geeft 27…T8xf4 28.gxf4 Dg4 29.Dh4 Dxh4 30.Pxh4 Txf4 31.Pg2 wit een erg goed eindspel dankzij de gedekte vrijpion (en de kwetsbare pion op d5). 27.Dh2 is natuurlijk een beetje rare zet, maar eigenlijk ook wel logisch.
27…Pc8
Nu was een aanvallende zet (27…Pa4) waarschijnlijk beter.
28.Te1 De6 29.Dh5 Td3 30.Le3
Met de computer erbij is het makkelijk, maar toren weg (naar c1 of zo) om plaats te maken voor het paard was sterk. Maar de partijzet ziet er ook logisch uit: wat doet zwart tegen de dreiging 31.Pf4?
30…Pe7! 31.Pf4 Dg8!
Dit moest goed berekend worden, want het schaakje op g3 is niet zo gevaarlijk als het eruit ziet, en ondertussen gaat h6 ook hangen.
32.Pxd3 Dxg3+ 33.Kh1 Pf5!
Dit is de pointe: h6 staat gedekt en zwart kan op de volgende zet alsnog het stuk slaan. Na andere zetten zou zwart verliezen.
34.Lf4 Dxd3 35.e6
Het is nog steeds gevaarlijk, nu is 36.e7 de dreiging. Zwart moet ook nog h6 blijven, dekken, of…
35…Pg7!
Nee hoor, hoeft niet! Het paard op g7 is verdediging genoeg.
36.Dxh6+ Kg8
Nu is zwart het die een dreiging heeft, 37…Df3+.
37.Kg2 Dc2+ 38.Kg1 Df5!
Weer de enige zet, anders doet wit 39.e7. Nu ook, maar zwart heeft eeuwig schaak.
39.e7 Dg4+ 40.Kh1 Df3+ ½-½
Deze remise levert Giri toch weer een minieme ratingwinst op 😉
Foto’s: toernooiwebsite
Apart dat in de partij So tegen Giri door 5. Lb4+ de allereerste zet een ernstige verzwakking wordt, maar ik vroeg me toch af of zwart met 19. h5 niet het allerergste had kunnen voorkomen. Giri is nu teruggezakt naar de 9e plaats op de ratinglijst. Opvallender nog is dat Carlsen de enige is boven de 2800 punten en dat er een gat van 70 punten gaapt met de achtervolgers.
Na 19…h5 is 20.Dh6! dodelijk, vooral omdat 20…Df6 21.Pd5 Dg7 niet werkt wegens 22.Pe7 mat…
Zoals ik nu pas naspeel geeft Houdini 20. Ta1 21. Txa1, Dxd3+ en zwart lijkt compensatie te hebben voor de kwaliteit mede dankzij de kwetsbare positie van de witte koning.
O wacht, ik keek naar een zet eerder, zonder axb4 ingelast. Met inlassing is 20.Dc1 Pd7 21.Dh6 wel een leuke.