Actuele puzzels 7: Commotie bij EK-dames
In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement.
We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten.
Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.
In de Georgische plaats Chakvi vindt van 18 – 31 mei het Europese Kampioenschap voor dames plaats. Helaas geen Nederlandse vertegenwoordiging in dit schaakwalhalla, of we moeten Elina Danielian tot onze landgenoten rekenen. Zij speelt echter onder de Armeense vlag.
Er was de nodige commotie omdat de relatief onbekende Roemeense WGM Mihaela Sandu, die ‘slechts’ 2300 achter haar naam heeft staan, wél met 5 uit 5 begon. Zij werd door andere deelneemsters beschuldigd van bedrog. Er werden maar liefst twee petities ondertekend door een groot aantal deelneemsters, waarin de ondertekenaars de organisatie onder andere vroegen om haar partijen niet meer live uit te zenden. Er werd echter geen ‘bewijs’ aangedragen en de wedstrijdleiding zegde degenen die de beschuldigende vingers richting Sandu wezen, de wacht aan. In een uitvoerig artikel op de Chessbase-site wordt van dit alles melding gemaakt. Men gaf aan dat een paar grootmeesters de partijen van Sandu onder de loep hadden genomen en ook gecheckt hadden met de gangbare engines en dat men geen aanwijzingen had gevonden dat haar zetten ‘voorgezegd’ zouden zijn. Kortom, de schaduwzijden van de nieuwe technologie worden hiermee op een andere manier blootgelegd, want hier wordt iemand die misschien onschuldig is, zomaar zwartgemaakt. Inmiddels heeft Sandu nog slechts 1 punt toegevoegd aan haar totaal, ze staat op het moment van schrijven op 6 uit 10.
Aan de leiding gaat de Oekraïense Natalia Zhukova met 8½ punten, net voor Nino Batsiashvili uit het gastland Georgië met 8 punten en ‘onze eigen’ Elina Danielian met 7½ punten. Dit trio voelt de hete adem in de nek van een zestal achtervolgsters.
Voor de complete uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .
Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!
VRAAG 1)
Na zwarts laatste zet … Lg7xe5, staat wit uiteraard op winst. Maar een gewonnen stelling moet ook afgemaakt worden. Ziet u een geforceerde en steekhoudende variant die aan alle illusies van zwart een einde maakt?
VRAAG 2)
Wit staat een pion voor, maar de technische afhandeling lijkt nog niet eenvoudig. Ziet u een snelle winstweg?
OPLOSSINGEN
VRAAG 1)
VRAAG 2)
|
|
|
Eerdere afleveringen van deze rubriek
(De foto is van de toernooisite)
Ja, vrouwen kunnen vals zijn.
Met betrekking tot het vermeende bedrog is de officiële reactie wel opmerkelijk, met name de volgende opmerking:
Grandmasters have checked her games with different programs and did not find any use of computer help during the game.
Geen computerhulp dus. Maar dat was ook niet de verdenking! Meer voor de hand lag hulp van een GM of IM die de partijen live kon volgen en zijn adviezen via een "oortje" aan de schaakster kon doorgeven. Dat zulks technisch mogelijk is, is onlangs nog aangetoond door twee Bulgaren. Die kleine luidsprekertjes in het oor zijn vrijwel onzichtbaar en draadloos verbonden met een kleine ontvanger ergens op of in het lichaam.
Dat waren geen twee bulgaren, althans, Tkatchiev is geen Bulgaar. En daar werd de assistent ook geholpen door een computer. Diverse onderzoeken geven aan dat het vooral om slechte zetten van haar tegenstanders ging. Dreev achtte de kans op paranormale toestanden hoger dan dat de Roemeense zou zijn geholpen bij het vinden van goede zetten.
Die opmerking van Dreev is natuurlijk onzin. De kans op paranormale toestanden is gelijk aan nul, terwijl er altijd een kans is dat er hulp is van buitenaf, in welke vorm dan ook.
Ik heb die partijen van Sandu even vluchtig nagespeeld met Stockfish erbij. Wat opvalt in die eerste vijf partijen is dat Sandu erg sterk speelt, maar vooral geen grote fouten maakt. En dan komt inderdaad, vroeg of laat, wel een keer een tactische fout van de tegenstander, waarna Sandu genadeloos toeslaat.
Het was volgens mij dezelfde Dreev die in de zaak Ivanov al had opgemerkt dat, wanneer het bedrog slimmer zou worden toegepast, het nauwelijks te detecteren zou zijn. Ivanov koos vaak de eerste of tweede zet van Houdini, waardoor het wel erg opviel.
Een slimmere methode is om steeds willekeurig te kiezen uit één van de eerste tien zetten die de computer adviseert, mits het oordeel van de stelling daarbij binnen de marge -0.8 tot +0.8 valt. Je doet dus regelmatig een minder goede zet, erop vertrouwend dat het wel goed komt. En dan is het verder dus geduldig wachten tot die ene grote fout van de tegenstander.
Let op: dit is geen bewijs en ook geen beschuldiging. Het is slechts een hypothese van hoe je vals kunt spelen met behulp van een computer zonder dat iemand het achteraf kan aantonen.
De verdachtmaking zonder bewijs van de 15 dames was misschien niet netjes, maar de eis dat partijen niet live zouden worden uitgezonden lijkt mij volkomen terecht.
chessdailynews.com/scandal-at-european-womens-championship-wgm-mihaela-sandu-fires-back/
Een weerwoord van Sandu. Ik begrijp dat laatste niet zo hoor. Je neemt deel aan een toernooi met livepartijen en om dan na een aantal ronden bezwaar tegen het live gebeuren te maken zonder ook maar een klein beetje onderzoek te doen. Mij lijkt het niet terecht.
Een regeling dat partijen met vertraging worden doorgegeven, dat mag, maar hier werd het een persoonlijke verdachtmaking met die twee brieven. Dat is kwalijk.
Je moet als outsider 5 uit 5 kunnen scoren zonder meteen als verdachte gezien te worden. Het gebeurt toch wel vaker in de sport dat outsiders boven hun normale kunnen presteren.
Malivai Washington en Martin Verkerk bereikten de finale in een grand slam toernooi in het tennis. Moeten we dan meteen cynisch zijn en doping vermoeden? Als dat de primaire gedachte is is dat de dood in de pot voor de sport.
De regelgeving in de schaakwereld staat nog in de kinderschoenen als het gaat om bedrog met computers en andere kleine elektronica. Het uiten van ongegronde beschuldigingen en verdachtmakingen zou niet moeten mogen, maar op dit moment is daar in geen enkel reglement iets over op genomen.
Maar ook het live uitzenden van partijen, zonder een vertraging van bijvoorbeeld 15 minuten, is onnodig. Met een eenvoudige regel zou dit algemeen verboden moeten worden. Er is werkelijk niemand die daar last van heeft, maar het zou wel veel potentiële problemen kunnen voorkomen.
Het is nog maar de vraag of 15 minuten vertraging echt helpt.
Voor de bedriegers op het toilet, die hebben weinig hinder van zo’n regel. Ze openen met hun app de partij en doen handmatig de paar missende zetten en bekijken dan de analyse.
Voor degenen die in verbinding staan met externe hulp, het kan het bedrog wel enigszins bemoeilijken, maar een beetje bedrieger vindt dan ook wel iets uit om de live stelling door te geven aan de handlanger.
www.fide.com/FIDE/handbook/Anti%20Cheating%20Guidelines.pdf Hier vind je al van alles. Het is dus verplicht een en ander schriftelijk te doen en je kan dus niet de arbiter informeel en discreet vragen of er misschien iets met een heel goed spelende deelnemer aan de hand is. Maar de beschuldigingen moeten ook toegelicht worden. Ik vind eigenlijk niet dat je van deelnemers kan verwachten dat die zich hier verder intensief mee bezig gaan houden. Die zijn ook met hun toernooi bezig. Deze kwestie had denk ik discreet uitgezocht kunnen worden, zonder dat speelster in kwestie er ook maar iets van gemerkt had. Door de arbiters.
(Vijftien minuten) vertraging vind ik akelig. De straffen zijn al hoog. De rentree van Feller maakt nog geen indruk. Laten we niet meteen de boel op zijn kop gooien omdat er een paar figuren vals willen spelen. Live kijken, met fora en/of twitter erbij, is echt leuker!
Vertraagd uitzenden helpt inderdaad niet tegen een smartphone op het toilet. Ook de paspoortcontrole op de luchthaven helpt niet tegen een bom in de koffer. Om bedrog te voorkomen is een heel pakket aan maatregelen nodig.
Live kijken naar een wedstrijd is inderdaad erg leuk, maar het maakt geen verschil wanner we dat met z’n allen een kwartier later doen. Dan moeten dus ook de camerabeelden een kwartier vertraagd worden.
Bedankt voor het AC document! Ik lees dat het gebruik van draagbare metaaldetectors wordt aangeraden. Ik vraag me af of ze die ook bij Sandu hebben gebruikt.
Het maakt wel verschil, want binnen dat kwartier is de uitslag bekend. Daar doe je echt niks aan. Dat zijn doodddoeners die ten koste gaan van de interesse. Als ik voor mezelf spreek. Als ik tussendoor even kijk, maakt het me niet veel uit of er een kwartiertje achterstand is, maar als je er echt voor gaat zitten, er voor thuis blijft, dan is het gewoon vervelend. Hoe wil je bij Tata een uitslag geheim houden? Daar zijn honderden mensen. Zelfs zetten gaan al de transmissie vooruit.
Het is nog de vraag of zo’n piepklein elektronisch apparaatje in het oor, waardoor zetten ingefluisterd kunnen worden, met een metaaldetector op te sporen is. Dat zou het zo lastig kunnen maken voor de controleurs.
Maar het zou wel heel jammer zijn als het live commentaar van grootmeesters met een kwartier vertraging komt.
Het reglement van de FIDE wat betreft valse beschuldigingen:
3A If the complaint is manifestly unfounded (i .e ., not based on substantial evidence), the complainant can receive a warning by the ACC, whereupon his/her name will be added to a special “Warning database” maintained by the ACC . Upon receiving a second warning within a period of six months, the complainant shall be sanctioned (three months suspension for first violation, six months suspension for further violations).
6.7 . How to deal with false accusations:
– In case of a false accusation by a player, the Arbiter shall penalize him/her according to Article 12.2 of the Laws of Chess. (…)
Hoe moet je dit duiden? Stel iemand gaat constant naar het toilet. Dan moet het mogelijk zijn de arbiter in te lichten.
Die arbiter kan dan checken wat er zich afspeelt. Zo zijn bedriegers wel op heterdaad betrapt, zoals Wesley Vermeulen.
Het kan ook zijn dat een speler aan de dunne poeperij is en dat dát de reden dus is van het vele toiletbezoek. De beschuliging is dan vals, maar niet verwijtbaar vals.
Het wantrouwen tussen spelers begint vandaag serieuze proporties aan te nemen. Zelf ben ik ook zeker niet immuun zoals ik een paar maanden eerder beschreef op mijn blog schaken-brabo.blogspot.be/2015/02/wantrouwen.html.
De reglementering over live-uitzendingen lijkt mij ook helemaal achterhaald. Het enige wat ik kon terugvinden is:
" Screens, monitors, or demonstration boards showing the current position on the chessboard, the moves and the number of moves made, and clocks which also show the number of moves, are allowed in the playing hall. However, the player may not make a claim relying solely on information shown in this manner. "
Ik herinner mij dat er 2 jaar geleden een serieus conflict was in de Belgische interclubs toen de organisatie plots besliste om de laatste ronde met live-uitzending te laten spelen zonder enige vertraging. Dit escaleerde bijna tot een forfait: schaken-brabo.blogspot.be/2013/06/belgische-interclubs-apotheose.html
M.b.t. het (uitstekende) document "Anti Cheating Guidelines", hierboven genoemd, vraag ik me nog wel af wat precies de juridische status is.
Deze "guidelines" (richtlijnen) zijn dan wel goedgekeurd door de FIDE en staan vol met "recommendations" (aanbevelingen), maar in hoeverre is al dit moois nu ook daadwerkelijk van toepassing op dit toernooi? En op willekeurig welk ander toernooi?
Aanbevelingen en richtlijnen kunnen nog door iedereen aan de laars gelapt worden.
Voor live-uitzendingen zal m.i. een belangenafweging gemaakt moeten worden. Toptoernooien zijn live interessant, voor publiek en sponsors. De topspelers zullen, naar ik aanneem, ook streng worden gecontroleerd. Dan lijkt een live uitzending gerechtvaardigd en ook tegen fraude gewaarborgd.
Voor toernooien van de tweede of derde garnituur, waartoe ik ook het WK dames reken, zijn live uitzendingen echter niet nodig. Het dient geen enkel doel en het nodigt slechts uit tot fraude.
Spelers vele honderden punten minder dan Carlsen krijgen toch nog vaak 20 volgers live op bv. Playchess.
Persoonlijk vind ik dat live-uitzendingen zelfs voor toernooien van 2de of 3de garnituur een uithangbordje zijn. Het is voor mij een indicatie van hoe goed het tornooi georganiseerd is.
Maar ook met een goede fraudepreventie en -bestrijding kan een tornooi zijn kwaliteit laten zien.
Sterker nog: het tornooischaken zal langzaamaan een stille dood gaan sterven als dit probleem niet daadkrachtig wordt aangepakt.
Wie neemt het schaken nog serieus wanneer allerlei pipo’s de zaak kunnen flessen?
Volledigheidshalve nog even alle score’s van Sandu (Elo 2300) in het toernooi:
Rond 1: winst op 1862 Elo, kan derhalve buiten beschouwing worden gelaten.
Ronde 2 t/m 7: 5 uit 6 tegen gemiddeld 2477 Elo (**** TPR 2757 ****)
Ronde 8 t/m 11: 0 uit 4 tegen gemiddeld 2464 Elo
Een meer dan opmerkelijke terugval qua score dus. Wat gebeurde er na ronde 7? Twee dingen dus:
(1) Twee bezwaarschriften van spelers waarin Sandu verdacht wordt gemaakt.
(2) De live uitzending van de partijen wordt gestopt.
Sandu stelt in haar verdediging dat (1) de oorzaak was van haar terugval. Een plausibele verklaring, maar tegelijkertijd ook de enige verklaring die ze zou kunnen geven.
In haar verdedigingsbrief vind ik ook nog de volgende passage:
First of all I would like to know what is the official reason of the interruption of the transmission of my game in round 6 against Nino Batsiashvili? That was a critical point in the tournament for me, I was leading the tournament and that interruption started to generate suspicions about my play.
Dit is m.i. toch wel weer een tikje verdacht. In die mooie serie van 5 uit 6 in ronde 2 t/m 7 zat dus één verliespartij waarin de live uitzending werd onderbroken. Toeval?
Ik kan me niet voorstellen dat je tijdens de partij je gaat bezighouden met of die partij wel of niet live wordt uitgezonden. Tenzij je fraudeert, uiteraard.
Sandu lijkt met haar vraag naar de officiële reden te suggereren dat de organisatie haar optreden al verdacht vond, en wellicht, bij wijze van test, de live uitzending hebben gestopt. Waarna ze prompt verloor.
In ronde 7 werd de live uitzending weer hervat. Waarna ze prompt won van Elo 2512. Toeval?
Vanaf ronde 8 werden dus alle live uitzendingen gestopt en scoorde Sandu verder alleen maar nullen. Toeval?
Ja, toeval bestaat natuurlijk. Als ik elf keer met een dobbelsteen gooi, dan is het mogelijk dat ik elf keer zes ogen gooi.
Het blijft een vreemde zaak.
Ik heb de verklaring van grootmeester Dreev gelezen en vind zijn uitleg aannemelijk met weglating van die opmerking over paranormale vermogens.
De resultaten van Sandu in vorige Europese kampioenschappen komen ook overeen met haar resultaat in dit toernooi. Over elf partijen scoorde ze in 2012 6 1/2 punt, in 2013 6 punten en in 2014 5 1/2 punt. Het gemiddelde daarvan is 6 punten, wat ze nu dus in 2015 scoorde. Aan de andere kant blijft oplettendheid natuurlijk op zijn plaats, doordat juist de partijen, die ze verloor niet uitgezonden werden. Maar dat is nog geen bewijs van vals spelen.
GM Dreev is voor zover ik weet geen deskundige op dit gebied. GM Krasenkow, ook geen deskundige, is het oneens met hem, en wijst op de atypische ontwikkeling van Sandu als schaakster (een laatbloeier, kennelijk).
Prof. Regan geen grootmeester, maar wel een deskundige op het gebied van schaakfraude. Volgens hem zijn er in het geval van Sandu geen aanwijzingen voor fraude.
bron: chess-news.ru/en/node/19130