Schaakrubrieken weekend 30 mei 2015
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Onheilstijding
Afgelopen vrijdag werd Anish Giri op een feestje van het Max Euwe Centrum in Amsterdam uitgeroepen tot de Nederlandse schaker van het jaar 2014. Het werd weer eens tijd. Hij was al de schaker van 2009, 2010 en 2011 geweest, maar daarna besloot de jury dat een prijs die ieder jaar naar dezelfde speler zou gaan niet leuk meer was, en dat Giri een tijdje moest wachten tot hij iets deed dat ook naar zijn eigen hoge normen bijzonder zou zijn. Dat gebeurde in 2014, het jaar waarin Giri van de negentiende plaats op de wereldranglijst naar de zevende plaats steeg. Nog langer wachten met de prijs tot hij wereldkampioen werd, zou overdreven zijn. Er was ook slecht nieuws bij het Max Euwe Centrum. Een dag voor het feestje werd bekend dat de gemeente Amsterdam volgend jaar de hele subsidie van bijna 30.000 euro wil schrappen. Op het slagveld van de bezuinigingen sneuvelen natuurlijk meer culturele instellingen, maar gedeelde smart is geen halve smart. Het zou een doodklap voor dit waardevolle instituut kunnen zijn. De gemeenteraad moet zijn goedkeuring nog geven aan de sloop, maar ik houd mijn hart vast.Ik las de onheilstijding in Het Parool en een paar bladzijden verder zag ik dat Brigitte Bardot daar werd beschreven als ‘het wereldberoemde Franse fotomodel’. Als de jongelui al niet meer weten wie Brigitte Bardot is, dan is Max Euwe, de Vader des vaderlands van het Nederlandse schaak, vrij wild. Het jaar 2014 was Giri’s annus mirabilis, maar dit jaar ging het slechter. Hij is twee plaatsen gezakt op de ranglijst, naar de negende plaats – uw pijn wil ik overnemen zullen veel schakers zeggen – en in de eerste dagen van het Grand Prix toernooi in Chanti-Mansiysk moet hij pijnlijk beseft hebben dat hij al drie maanden lang geen partij had gewonnen. Ook niet vaak verloren, maar veel remises en af en toe een nederlaag, dat speelt niet lekker voor een man. Het toernooi in Chanti-Mansiysk werd gewonnen door Dmitry Jakovenko, Fabiano Caruana en Hikaru Nakamura. Caruana en Nakamura plaatsten zich voor het kandidatentoernooi van 2016. Giri vermande zich in de tweede helft en won een zware partij van Jevgeni Tomasjevski en een lichte van Baadur Jobava, die prachtig kan schaken, maar er ook vaak een potje van maakt.
Anish Giri – Jevgeni Tomasjevski, Grand Prix Chanti-Mansiysk 2015
Wit staat goed en als hij simpel 38. fxe5 had gespeeld, zou zwart ernstige problemen krijgen met de penning op de e-lijn. 38. g4 Vlak voor de tijdcontrole kiest Giri voor een verscherping van de strijd. 38…Dh4 Tijdnoodspel. Hij doet een onverwachte, maar slechte zet. Beter was gewoon 38…fxg4 en dan maar kijken wat wit hem wil aandoen. 39. gxf5 gxf5 40. Kh1 Wit krijgt de g-lijn en een geweldige aanval. 40…Td7 41. Tg1 e4 42. Dg2 Df6 43. Tg3 Df7 44. b3 Rustig aan. Grappig en sterk was 44. b4, om de diagonaal a1-h8 te openen. 44…Ld8 45. dxe4 fxe4 46. f5 Het is de droom van wits loper om via g5 op f6 te komen. 46…Lc7 47. Tg4 Pe5 48. Txe4 Tdd8 Na 48…Pxc4 volgt 49. Dg7+ en zwart gaat mat. 49. Lg5 Tb8 50. De2 Nog krachtiger was 50. Dg3, want na 50…Pxc4 wint wit dan met 51. Dxc7 en na 50…Dxf5 met 51. Df4. 50…Pd7 51. Te6 Tg8 52. Df3 Tbe8 53. Dg4 Tef8 54. Pd6 Lxd6 55. Txd6 Dxf5 Zwart stond verloren, maar zijn laatste zet kost meteen een stuk. 56. Txd7 Dxg4 57. Txg4 Tf5 Misschien had zwart gedacht dat hij zo zijn stuk terug zou winnen. 58. Td5 Zwart gaf op. Na 58…Txd5 59. Lf6+ komt de droom van de loper uit.
Op de Grand Prix was Jakovenko de schlemiel
Omdat de Verenigde Staten niet zo lang geleden werden omschreven als een schaakwoestijn, moeten we even wennen aan de claim van Amerikaanse schakers dat hun land tegenwoordig toonaangevend is. Nu valt daar veel tegenin te brengen, maar op één belangrijk punt hebben ze gelijk. Amerika is het enige land dat drie spelers in de toptien van de wereldranglijst heeft: Hikaru Nakamura, Fabiano Caruana en Wesley So. De laatste twee zijn nieuwkomers. De Filippijn So (21) ging in 2012 studeren in Saint Louis en is sinds vorig jaar speelgerechtigd voor de VS. Caruana (22) werd geboren in Miami, groeide op in New York en verhuisde op 12-jarige leeftijd naar Europa om schaakprofessional te worden. Hij woonde in Madrid, Boedapest en Lugano en stond lang geregistreerd bij de Italiaanse bond. Vanaf september zal Caruana (opnieuw) zijn geboorteland vertegenwoordigen.Amerika is volgend jaar prompt favoriet voor de eindzege in de Olympiade. Ook in de strijd om het recht van uitdaging van wereldkampioen Magnus Carlsen spelen de Amerikanen een belangrijke rol. Caruana en Nakamura kwalificeerden zich voor het kandidatentoernooi door in het eindklassement van de reeks Grand Prixtoernooien bovenaan te eindigen. In de vierde en laatste aflevering in Chanty-Mansisk deelden ze de hoofdprijs met de Rus Dmitry Jakovenko. Anish Giri eindigde op een score van 50 procent. Na een matig begin herstelde hij zich met zijn eerste twee winstpartijen sinds februari. Jakovenko was de schlemiel van het toernooi. Het halve punt dat hij tekortkwam voor de kandidatenkwalificatie had hij in de negende ronde voor het grijpen tegen Boris Gelfand:
Zo stond het in Jakovenko-Gelfand na de 48ste zet van wit. Zwart heeft niets meer te hopen omdat wits koning aan de schaakjes ontsnapt na 48 … Dg2+ 49. Ke3 De2+ 50. Kd4 Dd2+ 51.Kc4 Dd5+ 52. Kb4 Dd4+ 53. Kb5 De5+ 54. Kc6. Gelfand vond nog een laatste valstrik …48 … g4!? 49. hxg4? … die nog succes heeft ook. Na 49. Kg3 Df3+ 50. Kh4 Dxh3+ 51. Kg5 kan zwart opgeven. 49 … Dg2+ 50. Ke3 Pd5+ Even gemist door wit. Na 51. Lxd5 Dd2+ heeft zwart een dolle dame. 51. Kd4 Df2+ 52. Kxd5 Dd4+ 53.Kxd4 Pat.
De Fransman Maxime Vachier Lagrave fungeerde halverwege het toernooi als kop-van-jut. Hij verloor vier partijen op rij.
Nakamura – Vachier Lagrave Chanty-Mansisk 2015
1. d4 Pf6 2. Lf4 Geen gek idee tegen een openingsspecialist.2 … b6 3. c4 Lb7 4. Pc3 e6 5. a3 d5
6. e3 Ld6 7. Lg5 h6 8. Lxf6 Dxf6 9.cxd5 exd5 10. Da4+ Kf8Ook zonder rokade is de zwarte stelling speelbaar, maar waarom koos hij niet voor 10 … Ke7,gevolgd door 11 … Te8? 11. g3 c6 12. Lg2 g6 Verkeerde prioriteit. Belangrijker dan de kunstmatige rokade was de ontwikkeling van de damevleugel.Die kon zwart voltooien met 12 …
De7, gevolgd door …Pb8-d7-f6. 13. Pge2 Kg7 14. 0-0 Dd8 15. e4 Nu krijgt de onontwikkelde zwarte
stelling het hard te verduren. 15 … dxe4 16. Pxe4 Te8 17. Tad1 Pa6 18. P2c3 Pc7 Met 18 … Lf8 kon zwart zich
voorlopig verdedigen.
19. Pc5! bxc5 20. dxc5 Pd5 21. cxd6 Dxd6 22. Pe4 De5 23. Tc1 Pb6 24. Db4 Tad8 25. Pc5 Td4?Taaier is het miserabele 25 … La8. 26. Dc3 Lc8 27. Tce1 Zwart geeft op.
Karpov en Van Hulst
Ex-wereldkampioen Anatoli Karpov (64 jaar) en professor Johan van Hulst (104 jaar) hebben hun toptijd achter zich liggen maar ze spelen nog steeds. Beiden kregen een memorabel eerbetoon. De schaakvereniging Karpov in het Belgische Deinze heeft slechts dertig leden maar in het Pinksterweekend bleek wat een kleine club met tomeloze inzet en veel hulp van familieleden en een stoet aan vrijwilligers vermag. Karpov himself was uitgenodigd en zelfs hij, die al veel gewend is, was onder de indruk. Het fraaie museum had als thema schaken en tussen allerhande schaakkunstwerken acteerden topspelers: simultaans, blindpartijen, snelschaakdemonstraties met als hoogtepunt een simultaan van Karpov. Er was een exquise diner geregeld in Kasteel Ten Bosse ter ere van de verjaardagen van Anatoli (geboren 23 mei 1951) en van de club Karpov, opgericht in 1975. De Russische violist en kunstschilder Mikhail Bezverkhni, winnaar van het Koningin Elisabeth Concours 1976 en sinds de val van de Berlijnse Muur woonachtig in België, liet zijn viool weer zingen en sprak de aanwezigen in een Belgisch-Russische mengelmoes toe. Er was een meeting voor onderwijzers waarin de zin van schaakspelen voor de jeugd het onderwerp was en waar Karpov internationaal ervaring mee heeft met zijn schaakschool. Als grande finale was de grote sporthal van gymnastiekvereniging Sportak ’86 omgetoverd tot gigantisch schaakbord en de levende stukken, toepasselijk gekleed en kunstzinnig opgemaakt, dartelden over het veld. “Zij staan spoedig in finales bij Europese en Wereld-kampioenschappen”, vertelde een trotse voorzitter, “ik krijg nog steeds kaarten van oud-leerlingen die nu ergens in Cirque du Soleil optreden”. De tegenstander van Karpov bij dit levende schaakspel was Thomas Van der Plaetsen, een succesvolle tienkamper die zijn trainingsstage in Zuid-Afrika even had onderbroken voor deze happening. “Ik schaak vanaf mijn jeugd”, zei Thomas, “en ik ben programmeur dus ik ga het gevecht met enig vertrouwen aan met mijn beroemde tegenstander.” Ook al kreeg hij hulp vanuit de volle tribune, het verlies kon hij niet ontlopen maar dat was voor iedereen, de stukken incluis, totaal onbelangrijk. Bij de slotborrel vatte de gedreven voorzitter Rudy de Jaeger van club Karpov de hele happening kort samen: “We hebben er ongeveer tien jaar naartoe geleefd en het moest iets memorabels worden want je kunt zoiets maar een keer in je leven doen. Het heeft uiteindelijk ieders verwachting overtroffen” en toen sloot hij geëmotioneerd Anatoli in de armen.
A. Karpov – J. van Hulst Simultaan op de Ambassade van de Sovjet Unie 1979.
1.f4 d5 2.Pf3 c5 3.g3 Pc6 4.Lg2 e6 5.0-0 Ld6 6.d3 Pf6 7.c3 0-0 8.De1 Lc7 9.e4 dxe4 10.dxe4 b6 11.e5 Pd5 12.Pbd2 Lb7 13.Pe4 De7 14.Tf2 Tad8 15.De2
De experimentele opzet is door zwart met een gezonde ontwikkeling beantwoord.
15…Lb8 16.Ld2 Td7 17.Te1 h6
Van Hulst: ‘Na deze zet dacht Karpov erg lang na. Vermoedelijk overwoog hij het paardoffer 18.Pfg5 maar na 18…hxg5 19.Pxg5 g6 20.Dg4 Kg7 21.Le4 Tg8 kan zwart de stelling gesloten houden. Na het tweede offer 22.Pxe6+ fxe6 23.Dxg6+ Kf8 of 23.Lxg6 c4! houdt hij immers betrekkelijk gemakkelijk stand.’
18.h3 a6 19.Ph2 b5 20.Kh1 Kh7 21.g4 g6 22.Df3?!
Zwart heeft een beetje meegeholpen door ook op de koningsvleugel te spelen. Nu ziet 22.g5! hxg5 23.Pg4 er toch bijzonder gevaarlijk uit. Na een paar te rustige opbouwzetten van wit komt zwarts spel tot volle bloei.
22…c4 23.Dg3 f5! 24.exf6 e.p. Pxf6 25.Pxf6+ Dxf6 26.h4 Td3! 27.Te3 Tfd8 28.g5 Df8 29.Txd3 Txd3 30.Pf3 h5 31.Dh2 Kh8?
Waarom? Zwart neemt de aanval over na 31…La7 32.Te2 Df5 en wit zit in de tang.
32.Pe1 Td6 33.Le3 Td1 34.Tf1 Df5 35.Dg3
en remise. “Na deze zet gaf Karpov te kennen dat hij met remise genoegen wilde nemen. Hoewel ik meende een fractie beter te staan”. Hier onderschat Van Hulst zijn kansen. Na 35…Db1 valt b2 en daarmee de stelling. Een spannende en aardige partij.
Afgelopen woensdag werd in de Eerste Kamer de biografie gepresenteerd over Johan van Hulst: pedagoog, politicus en verzetsman. Door zijn veelzijdigheid geschreven door meerdere auteurs. Senator Jan Nagel beschrijft de schaker Van Hulst. “De schaaksport is altijd een belangrijke bijzaak geweest in mijn leven”, blikt de hoogleraar tevreden terug.” En leunend op zijn rollator: “Ik loop nu achter de feiten aan maar ik ben dan ook geen honderd meer”.
Vandaag vindt in de Martuskerk in Amersfoort het ND –schaaktoernooi plaats , het is vaak genoeg aangekondigd in DE krant dus iedere schaker die er nu niet is had het kunnen weten. Wie de krant heel vroeg zit te lezen kan alsnog in de auto of op de brommer springen maar om 10 uur gaan we beginnen . Belangstellenden en supporters zijn natuurlijk ook hartelijk welkom . Dan nu iets anders: Het gebeurt natuurlijk niet vaak dat je herhaaldelijk in lachen uitbarst als je een schaakboek zit te lezen , dat doe je zelfs niet bij komische blunders omdat die onmiddellijk herinneringen oproepen aan dergelijke drama’s in eigen partijen. Maar Karel van der Weide die al succes oogstte met Schaken voor huisvrouwen heeft met Een schaakleven in 100 partijen, uitgegeven bij Thinkers Publishing bij onze Zuiderburen ( www.thinkerspublishing.com ) weer een voltreffer afgeleverd. Grootmeester Karel was altijd een beetje een opvallende eend in de schaakbijt en dat werd niet altijd gewaardeerd. Omgekeerd had hij weinig waardering voor de inderdaad aanwezige clubjesgeest in het wereldje en gaf daarvan duidelijk blijk. Of zijn karakter hem gehinderd heeft in zijn schaakcarrière of juist heeft opgestuwd , ik ben geen psycholoog, maar weet wel dat je vaak maar beter niet kunt reageren op alle onrecht om je heen. Dit weet ik overigens alleen in theorie… Sommige verhalen zijn wat onwaarschijnlijk maar : Laat nooit de waarheid in de weg staan van een goed verhaal! Verder is het boek natuurlijk een interessante schaakbiografie over de periode 1998 -2008 waarin v.d. Weide zijn grootste successen behaalde. En de partijen zijn vaak wel interessant vooral ook door de schaakstijl van v.d. Weide. Ik ga hier natuurlijk niet de vaak kostelijke anekdotes prijsgeven want de schaakliefhebber moet zelf maar het boek aanschaffen dat ik hartelijk kan aanbevelen. Wel wil ik nog even wijzen op het verhaal met als titel Die Entführung in den Serail , een hilarisch verslag. (ISBN 978-90-8225-662-8) Uit de partijen ,vaak met uitgebreid commentaar (en dan bedoel ik niet varianten maar verbale opmerkingen) kozen we er één waar de auteur ook zelf tevreden over was:
Beutelhoff –v.d. Weide
1.d4 Pf6 2.c4 c5 3. Pf3 cxd 4. Pxd4 e5 5. Pb5 d5 6.cxd Lc5 7.e3 0-0 8. P5c3 Lf5 9. Le2 Pbd7 10. g4 ontijdige agressiviteit waardoor ineens allerlei tactische geintjes mogelijk worden. 10..Le4 11. Lf3 (11. f3 Pxg4!) Lxf3 12. Dxf3 e4! 13. Pxe4 Pxg4! Daar begint het al en zwart raakt al in verwarring en in de problemen 14. Dxg4 f5 15. Dg2 (Na Dg5 fxe4 16. Dxd8 Txd8 heeft zwart een beter eindspel maar dat was toch wel kansrijker geweest voor wit) 15..fxe 16. Dxe4 Dg5 17. h4 Dh5 18. Pc3 toch maar eens iets aan de ontwikkeling doen Tae8 19. Dg2 Pe5 (dreigt Txf2) 20. Kd2 deze vlucht leidt tot niets Pg4 21. Pd1 dekt wel f2 maar 21..Lb4+ 22. Kc2 Df5+ 23. Kb3 Dd3+ 24. Pc3 Lxc3 25. Dxg4 (wit stort zich in zijn eigen zwaard maar bxc3 Db5+ 26. Ka3 Tf6 is ook niet veel) Ld2+ 27. Ka4 b5 mat Zoiets zie je niet vaak meer, een echt mat.
Probleem 2531 is een tweezet van Labai:
En de sleutelzet van probleem 2529 was 1. Pg5!
Anish Giri is winnen nog niet verleerd
Anish Giri kan ook nog winnen. Dat is een hele geruststelling. In januari in Wijk aan Zee had hij nog wel vijf partijen gewonnen, een geweldig resultaat dat hem hoog in de top tien van de wereld bracht. Daarna volgden 26 partijen op rij waarin hij niet won. Ook niet veel verloor trouwens, maar vijf keer. Maar met 21 remises krijg je het publiek niet op de banken. Vorige week sloot hij het grand-prixtoernooi in Chanty-Mansiejsk af, in West-Siberië, in het midden van Rusland. Het toernooi was een stap op weg naar het kandidatentoernooi voor het wereldkampioenschap, waarvoor Giri zich vooralsnog niet plaatste. Hij verloor twee keer, maar in de eindfase versloeg hij Evgeny Tomashevky en Baadur Jobava. Daarmee kwam hij terug op vijftig procent, waarmee hij nog wel ratingpunten verloor. Maar daar komt hij wel overheen, veel belangrijker is het gevoel dat hij wereldtoppers echt nog wel kan verslaan. Tegen Jobava gebeurde dat wel in een gekke partij.
Giri-Jobava
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pc6
Een onnatuurlijke zet in het Frans, waarin c7-c5 zo belangrijk is. Maar ook het Frans kent mysterieuze zijvarianten.
4.e5 Ld7 5.Pf3 a6 6.a3 f6 7.Ld3 fxe5 8.dxe5 Lc5 9.0-0 Pge7 10.Pe2 0-0 11.Pf4 h6 12.c4
Wit speelt deze zet graag, omdat de pion niet mag worden genomen. Na 12…dxc4 13.Lxc4 is e6 namelijk niet meer op een normale manier te dekken.
12…Pd4 13.Pxd4 Lxd4 14.cxd5 Pxd5 15.Pxd5 exd5 16.Lc2 c5
17.Le3
Tja, die gaat zwart natuurlijk niet slaan (vanwege Dxd5) en zo bereikt wit een klein voordeeltje.
17…Db6 18.Lxd4 cxd4 19.Dd3 Tf5
Na 19…Lf5 20.Db3 heeft wit overduidelijk de betere pionnenstelling en zwarts pion d4 zal wellicht vallen, maar deze oplossing is wel heel bizar.
20.f4 Lb5
Dit loopt verkeerd af, maar zwart kon ook niet rustig toezien hoe wit g4 zou spelen.
21.Dxf5 d3+ 22.Tf2 Tf8
23.Lxd3
Deze harde oplossing had Jobava wellicht overzien. Na 23.Dg4 dxc2 zou hij nog wel wat compensatie voor de kwaliteit hebben gehad.
23…Txf5 24.Lxf5 De3 25.Le6+
Zwart geeft het op. Te vroeg, maar met twee torens en twee pionnen, waaronder een reusachtige vrijpion, heeft wit meer dan voldoende compensatie voor de dame.
Bij uitgeverij New in Chess verscheen onlangs een belangrijk boek. In 2008 had Viktor Moskalenko het boek ‘The Flexible French’ geschreven. Het bevatte geen variantenbomen die je uit je hoofd moet leren, maar uitleg over strategieën en denkrichtingen. Met natuurlijk veel illustrerende partijen. Het boek werd alom geprezen als het belangrijkste boek dat er op dit moment is over de Franse opening (1.e4 e6).
Gesterkt door de positieve recensies is Moskolenko blijven werken aan zijn materie en na zeven jaar voltooide hij zijn boek ‘The Even More Flexible French’. Nieuwe ideeën, uiteraard gebaseerd op partijen die er in die zeven jaar zijn gespeeld. Wie het eerste boek heeft, heeft nog steeds een prachtig boek over het Frans, dat echt nog niets aan waarde heeft verloren. Voor wie het eerste boek nog niet heeft en wil weten hoe er op dit moment over het Frans wordt geoordeeld, is dit het boek. Voor dit moment, want de ontwikkeling gaat door. Meer informatie op www.newinchess.com.
|
Voor beginners A6719 Hoe wint wit aan zet?
|
Voor gevorderden B6719 Zwart aan zet doet wat?
|
Eindspelstudie 896 van A.G. Kuznetsov en B.A. Sacharov heeft een voor de hand liggende verleiding: 1. Kg3+? Na 1. Kg3 speelt zwart namelijk 1. …Lh7! Wit kan die loper wel nemen met 2. gxh7, maar dan verliest wit zijn dame en de partij door 2. …Pg5+. De weg naar remise gaat wel goed als wit 1. Kg5+! speelt. Na 1. Kg5+ Ph7+ verliest wit ook zijn dame, maar er volgt een bijzondere ontknoping. De partij gaat verder met 2. Kh6 Dxh8 en 3. g7! Ondanks de geweldige materiële voorsprong van zwart moet hij toch in remise berusten. De slotstelling verdient een plaatje.
Deze eindspelstudie is tevens een miniatuur. Op het bord mogen voor een miniatuur maximaal zeven stukken staan.
De schaakproblemen 864 en 865 zijn ook miniaturen en staan bekend als de oudste schaakproblemen die nog bewaard zijn gebleven. Tweezet 864 is uit het jaar 1266 en tweezet 865 is rond het jaar 1300 geplaatst. Echt moeilijk waren deze schaakproblemen niet. De namen van de makers van de schaakproblemen zijn niet bekend.
Tweezet 864 heeft als oplossing 1. Thg7! Wat de zwarte koning of paard ook speelt, er volgt mat door 2. Ta8 of 2. Tg8. De tweezet 865 begint met een schaakzet als sleutel. 1. Te7+. Voor een schaakpartij is het een mooi torenoffer, dat zwart moet nemen: 1. …Pxe7 2. Pd6 mat.
Bij Henk Prins klopt het eerste diagram niet, dat moet een andere stelling zijn.
Het zijn wel mooie composities, ik ben blij dat dat hier geplaatst wordt.
Bedankt voor het opmerken. Is aangepast.