Actuele puzzels 12: Alexander Grischuk onttroont Magnus Carlsen als blitzkoning
In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.
Zoals eerder deze week in Berlijn plaatsvond, is naast het wereldkampioenschap rapid de laatste twee dagen het Wereldkampioenschap Snelschaken gehouden. Dit toernooi kende een wat andere bezetting dan eerder bij het WK rapid. Nog meer deelnemers meldden zich aan de start, waaronder onze landgenoten Benjamin Bok, Sipke Ernst en Jorden van Foreest.
Het werd een bijzonder spannende race waarin verschillende kandidaten met elkaar van stuivertje wisselden om de koppositie. Zo stond na 15 ronden de Fransman Vachier-Lagrave bovenaan. In de achttiende ronde kwamen echter drie heren langszij: Yuri Vovk (Oekraïne), Vladimir Kramnik en Alexander Grischuk allemaal met 13½ punt. Magnus Carlsen stond daar slechts een halfje achter.
De negentiende ronde kwam Carlsen niet verder dan remise tegen Vovk, terwijl de naar voren geschoven Ivanchuk van Vachier-Lagrave won. Grischuk en Kramnik deelden het punt en kwamen zo met zijn tweeën bovenaan. In de voorlaatste (20ste) ronde ging Carlsen zowaar onderuit tegen Ivanchuk en pakten Kramnik en Grischuk een vol punt. Kramnik versloeg Vovk en Grischuk versloeg met zwart Tomashevsky. Alles kwam dus aan op de laatste ronde. Daar sloeg Grischuk zijn slag. Hij klopte, opnieuw met zwart, Gelfand en zag ondertussen dat Kramnik tegen Ivanchuk niet verder kwam dan remise. Carlsen won nog wel van Tomashevsky maar hij kon Grischuk niet meer van de titel afhouden. De Noor werd slechts zesde terwijl de Rus met 15½ de wereldtitel blitz greep.
De eindstand aan de kop van de ranglijst werd uiteindelijk:
De Nederlanders bliezen ook hun partijtjes mee. Sipke Ernst eindigde op 8½, Loek van Wely op 9, Jorden van Foreest op 10 en Benjamin Bok op 10½ punten.
Hoewel je vluggertjes eigenlijk niet moet analyseren, heb ik uit dit toernooi alle partijen van Grischuk ‘door de molen’ gehaald en daar een paar aardige fragmenten uit gehaald en van commentaar voorzien. Vier ervan bied ik in opgavevorm aan. Als ode aan de nieuwe wereldkampioen heb ik zijn overwinning op Carlsen uitgebreider geanalyseerd.
Carlsen, Magnus – Grischuk, Alexander
1. Pf3 c5 2. e3 Pf6 3. d4 g6 4. c3 b6 5. dxc5 bxc5 6. e4 Lg7 7. Ld3 O-O 8. O-O d6 9. Pa3 Lb7 10. Te1 Pbd7 11. h3 a5 12. Lf4 a4 13. Dd2 Lc6 14. Tad1 Db6 15. e5 dxe5 16. Pxe5 Pxe5 17. Lxe5 Db7 18. f3 Tfd8 19. Df2 Tac8 20. Pc4 Ld5 21. Lf1 Pe8 22. Lxg7 Pxg7 23. Td2 Lxc4 24. Lxc4 Txd2 25. Dxd2 Pf5 26. b3 axb3 27. axb3 Dc7 28. Df2 Td8 29. Lf1 h5 30. b4 cxb4 31. cxb4 Dc3 32. b5 Td2 33. Te2 Td1
Na een harde strijd in het middenspel, begint Grischuk de overhand te krijgen in het naderende eindspel. De witte koning staat bepaald niet veilig.
34. g4
Dit is een fikse verzwakking.
34…hxg4 35. hxg4 Pd4 36. Te3? Hier had Carlsen 36. Txe7 moeten spelen.
36…Dc1 37. Txe7
Zwart kan nu winnen. Hij speelde echter
37…Td2?!
Met het uiterst venijnige 37…Kf8! wordt de toren van de e-lijn weggepest. 38. Ta7 Maar dan neemt zwart de tweede rij over. Wit kan f3 niet gedekt houden:
[38. Te4 faalt namelijk op 38…Txf1+ 39. Dxf1 Pxf3+ 40. Kf2 Dxf1+ 41. Kxf1 Pd2+ met een vork!]
[38. Te5 Txf1+! 39. Dxf1 Pxf3+ 40. Kf2 Dxf1+ 41. Kxf1 Pxe5 ook met een paardvork.]
38…Td2 39. De3 [39. Dg3 Pe2+] 39…Tg2+
38. De3?!
Carlsen ziet het gevaar nog niet. Wit had zich kunnen redden met 38. Te8+!
38…Pe2+?!
Ziet er aantrekkelijk uit maar het levert weinig op.
Er was opnieuw een prachtige zet voor handen: 38…De1!! 39. Te8+ Kh7 40. f4 [40. Dxe1?? faalt natuurlijk op 40…Pxf3+ 41. Kh1 Th2#] 40…Pf3+ met hetzelfde matidee. 41. Dxf3 Dxe8 en zwart heeft een techisch gewonnen stelling.
39. Kg2 Pf4+ 40. Kg3
De witte koning is ontsnapt van de gevaarlijke onderste rij.
40…Pe6 41. Te8+ Kh7 42. De5?!
Carlsen is wat te optimistisch. Met 42. Txe6! fxe6 43. Da7+ kon hij in elk geval een herhaling van zetten forceren.
42…Pg7!
De enige zet maar ook meteen heel sterk!
43. Lg2
Ook na 43. Le2 Pxe8 44. Dxe8 Dc7+ 45. f4 g5 zal wit het loodje moeten leggen.
43…Pxe8 Nog sterker was 43…Dg1!
44. Dxe8 Dc7+ 45. Kh3 Kg7 46. De3 Dd6 47. b6 Tb2 48. Dc3+ Df6 49. Dxf6+ Kxf6 50. f4 Txb6
En dit varkentje kon de zwartspeler wel wassen.
51. Ld5 Td6 52. g5+ Kf5 53. Lxf7 Kxf4 54. Kh4 Kf5
Carlsen gaf zich gewonnen. Pion g5 gaat verloren en daarmee de partij.
0-1
U mag nu proberen de volgende vier vragen op te lossen. Veel plezier ermee!
VRAAG 1)
Wit heeft zojuist Lf4-h2 gespeeld. En toen kwam…
VRAAG 2)
In een paardeindspel zijn verre vrijpionnen van het grootste belang. Daar wist Grischuk wel wat. U ook?
VRAAG 3)
Hoe haalde wit op grappige wijze een stuk op?
VRAAG 4)
Hoe won zwart materiaal?
OPLOSSINGEN
|
|
|
(De foto’s zijn van Nailya Bikmurzina, Daniel McMahon of Gregor Anthes op de toernooisite)
Voor een overzicht van eerdere afleveringen van deze rubriek klikt u hier
Grischuk is al twee keer eerder wereldkampioen blitz geweest: in 2006 en 2012.
In 2012 was dat vóór Carlsen en Karjakin. Zijn partij tegen Carlsen heeft iets weg van de partij tussen Carlsen en Karjakin uit de 11e ronde. Daarin raakt de witte koningstelling van Carlsen ook verzwakt, maar zetten lang mist Karjakin de winnende voortzetting met een vernietigend torenoffer op a1. Tenslotte gaat Carlsen toch aan zijn lamgelegde stelling ten onder.