Kerstmis in Qatar

Het eind van het schaakjaar werd vroeger gemarkeerd door het toernooi in Hastings, tenminste in de glorietijd van dat toernooi. Ik deed er zelf aan mee rond de jaarwisseling van 1981/1982, toen het al wat kwakkelde. Er deden geen wereldkampioenen mee, maar nog wel een oud-wereldkampioen, Vassily Smyslov. Ik herinner me dat tijdens het toernooi de schaakmeester en psychologiehoogleraar Johan Barendregt overleed, die me kort daarvoor in een ziekenhuis in Amsterdam had gezegd: ,,Als je maar altijd beseft dat er geen God is.’’

Wat ik me ook herinner van Hastings, net als bijna iedereen die er speelde, is de kou en wat je moest doen om in je hotelkamer niet te bevriezen: altijd muntjes bij je hebben om de verwarming op gang te houden.

In het laatste nummer van New in Chess schrijft Jan Timman over het toernooi op het Isle of Man waar hij in oktober speelde. In zijn appartement moest hij ook weer muntjes ingooien en hij voelde zich veertig jaar teruggezet naar de tijd dat hij in Engelse hotels altijd een twee-shilling-munt bij de hand moest hebben om te zorgen dat zijn neus niet afvroor.

Je kunt het nog geen vaste traditie noemen, maar sinds 2014 wordt het jaar voor de moderne topspelers warm en comfortabel afgesloten met het Qatar Masters Open in Doha. Er wordt geschreven dat het dit jaar het sterkste open toernooi uit de schaakgeschiedenis is. De eerste drie van de ratinglijst doen mee, Carlsen, Kramnik en Giri.

Het is wel een open toernooi, maar alleen open voor schakers van stand. Zwakke spelers zijn er niet, en dat ondervond wereldkampioen Magnus Carlsen, die zondag in de eerste ronde remise speelde tegen een van de beste Georgische vrouwen, Nino Batsiashvili. Anish Giri deed het beter, hij won zijn eerste drie partijen.

Anish Giri – Narayanan Sunilduth Lyna, Qatar Masters Open, Doha 2015

1. c4 Pf6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. e3 Lb4 5. Dc2 0-0 6. Pd5 Te8 7. Df5 Deze wat vreemd ogende zet werd ongeveer veertig jaar geleden door secondanten van Viktor Kortchnoi bedacht. Wit neemt een fikse achterstand in ontwikkeling voor lief om zwarts koningsstelling te verzwakken. 7…d6 8. Pxf6+ gxf6 9. Dc2 e4 10. Pg1 d5 11. a3 Lf8 12. cxd5 Dxd5 13. Pe2 Wit heeft zijn zin, maar zwart waarschijnlijk ook, met zijn vlotte stukkenspel. 13…Lf5 14. b4 a5 In aanmerking kwam direct 14…Pe5 met de bedoeling om met 14. Pc3 Dc6 15. Lb5 Pd3+ een kwaliteit te offeren. 15. Pc3 De6 16. b5 Pe5 17. Pxe4 Pd7 18. d3 Lxe4 19. dxe4 Pc5 20. Lb2 Het zou voor wit levensgevaarlijk zijn om zich met 20. f3 krampachtig aan de gewonnen pion vast te klampen. 20…Tad8 21. Tc1 Pxe4 22. Ld3 Nu moet zwart krachtig optreden, want anders staat wit met zijn twee lopers en superieure pionnenstelling gewonnen. 22…Pxf2 En zwart komt inderdaad met een krachtzet, een stukoffer dat niet mag worden aangenomen. Het kwam niet als een verrassing voor Giri. 23. Lxh7+ Kg7 24. 0-0

 [FEN "3rrb2/1pp2pkB/4qp2/pP6/8/P3P3/1BQ2nPP/2R2RK1 w - - 0 1 ,normaal,centrum,"] 

24…Pd3 Hierna is het mis met zwart. Na 24…Pg4 zou het een onduidelijke stelling blijven. Zwart zou zelfs groot voordeel krijgen na 25. Lf5 Dxe3+ 26. Kh1 Pxh2, en 25. Tf3 zou na 25…Pxe3 26. Txf6 Pxc2 27. Txe6+ Kxh7 28. Txe8 Txe8 29. Txc2 tot een gelijk eindspel kunnen leiden. 25. Lxd3 Dxe3+ 26. Kh1 Txd3 Ook na 26…Dxe3 27. Lxf6+ wint wit simpel. 27. Txf6 Kg8 28. Tcf1 Zwarts koningsstelling is fataal verzwakt. 28…De2 29. Dc4 Td7 30. Tg6+ Zwart gaf op. Na 30…Kh7 31. Dh4+ Kxg6 32. Tf6+ Kg7 is 33. Dh8+ Kxh8 34. Th6+ Kg8 35. Th8 de aardigste manier om mat te geven.

Enorme domper voor Vachier Lagrave

Medelijden met de hedendaagse topgrootmeesters hoeft niemand te hebben. Ze verdienen uitstekend en ze kunnen in meer elitetoernooien terecht dan ooit tevoren. Toch was er na afloop van de London Chess Classic een speler die van vele kanten troostende woorden en andere sympathiebetuigingen ontving. Maxime Vachier Lagrave speelde het beste schaak van de tien deelnemers, hij deelde de eerste plaats met Magnus Carlsen en Anish Giri en toch was hij na afloop de grote verliezer. Na een afzegging van Vladimir Kramnik mocht Vachier dit jaar als invaller meedoen aan de Grand Chess Tour, een serie van drie toernooien met de sterkste negen spelers van de wereld in Stavanger, St. Louis en Londen. Het lucratieve circuit beviel de Fransman zo goed dat hij graag een nieuwe invitatie zou ontvangen voor de editie van 2016. Om die af te dwingen moest hij bij de beste drie in het eindklassement van de tour eindigen. Een eerste of tweede plaats in Londen was daarvoor noodzakelijk Vachier bereikte zijn doel bijna. In de play-off om de eindzege versloeg hij eerst Giri, waarna hij de finale van Carlsen verloor. Voldoende voor de tweede plaats, zou je denken, maar het onbegrijpelijke reglement verwees de ongelukkige terug naar plek drie, ‘omdat het in de play-off alleen om de toernooizege ging.’ Giri, die in het reguliere toernooi een iets hogere tiebreakscore had, werd tweede prijswinnaar. Zo eindigde Vachier in het tourklassement op vierde plaats, die nergens recht op geeft. Hij moest het doen met schouderklopjes van zijn collega’s en de toezegging van de organisatoren dat het reglement opnieuw bekeken zal worden. Voor Vachier komt die bezinning te laat. Hij zal in de tour van 2016 worden vervangen door de Amerikaan Wesley So. Anand – Vachier Lagrave Londen 2015

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le2 e5 7. Pb3 Le7 8. Le3 Le6 9. Pd5 Pbd7 10. Dd3 0-0 11. c4 b5 12. Pd2 Pc5 13. Lxc5 Als deze ruil noodzakelijk is, belooft de door Anand gekozen openingsvariant wit weinig. Na 13. Dc2 Tc8 heeft zwart een comfortabele stand.

13 … dxc5 14. b3 Lxd5 15. cxd5 Pe8 16. 0-0 Pd6 17. a4 Lg5 18. Pf3 Lf4 Om 19. g3 te beantwoorden met 19 … f5! 19. axb5 f5 Maar nu is deze pionzet te onstuimig. Na 19 … axb5 20. g3 f5 21. Txa8 Dxa8 22. Ph4 fxe4 23. Dc3 Lg5 24. Dxc5 Db8 staat het ongeveer gelijk. 20. Pd2 Dg5 21. Tad1? Wit mist zijn kans. Na 21. Pc4! fxe4 22. Dh3 Pxb5 23. Pb6 heeft zwart het niet gemakkelijk. 21 … axb5 22. exf5 Ta3! Zie diagram links

 [FEN "5rk1/6pp/3n4/1ppPpPq1/5b2/rP1Q4/3NBPPP/3R1RK1 w - - 0 1,normaal,centrum,"] 

23. Pe4 In aanmerking komt 23. Dc2 Lxd2 24. Txd2 Txb3 25. Dxb3 Dxd2 26. Lxb5 Tb8 27. Dd3 Dxd3 28. Lxd3 e4 29. Lb1, waarna wit het resterende eindspel misschien kan houden.

23 … c4 24. Dc2? Een ernstige fout. Na 24. Df3 Dh6 25. g3 Txb3 26. Dg2 is nog niets beslist. 24 … Dxf5 25. Db2 Even kansloos als 25. Lf3 Txb3 26. De2 Txf3 27. Pxd6 Dh5 28. h3 Txh3!. 25 … Txb3 26. Dxb3 Een wanhopig dameoffer. 26 … cxb3 27. Pxd6 Dg6 28. Pxb5 e4 29. d6 b2 30. Pd4 Dxd6 31. Lc4+ Kh8 32. Pe6 Lxh2+ 33. Kh1

 [FEN "5r1k/6pp/3qN3/8/2B1p3/8/1p3PPb/3R1R1K w - - 0 1,normaal,centrum,"] 

33 … Txf2! Een prachtzet. Na 34. Txd6 Txf1+ 35. Lxf1 Lxd6 promoveert de b-pion. 34. Pg5 Lg3 Wit geeft op.

Geen rubriek vanwege de kerst

Geen rubriek vanwege de kerst

Geen rubriek vanwege de kerst

Geen rubriek vanwege de kerst