Juweeltjes 4: Kasparov – Topalov
In deze rubriek nodigen we de bezoeker van Schaaksite graag uit om te genieten van de meest schitterende prestaties op het schaakbord, door alle eeuwen heen. De reden waarom voetballiefhebbers in vervoering raken als zij acties zien van Messi of Ronaldo moet bij ons schakers dezelfde zijn als wij de partijen naspelen die we hier willen tonen. En aarzelt u vooral niet om uw keus ook kenbaar te maken!
Nu het geweld in Wijk aan Zee binnenkort weer losbarst, is het een mooi moment om te kijken wat voor fraais bij deze roemruchte traditie ooit tevoorschijn is gekomen. Waar lang geleden de ‘Parel van Zandvoort’ (Euwe – Aljechin, 26ste matchpartij, 3 december 1935) ooit gespeeld werd, heeft men het nu nog over de ‘Parel van Wijk aan Zee’ waarin ’s werelds sterkste speler van dat moment, Gary Kasparov, in een briljante offerpartij de koning van Veselin Topalov het halve bord overjoeg.
Het grafiekje laat de barre tocht zien die de arme zwarte monarch moest afleggen, alvorens hij te grazen werd genomen. Kasparov gooide er een toren tegenaan, toen hij in het nadeel dreigde te geraken en dat was gebaseerd op een tweede torenoffer. Het bleek een zuiver intuïtieve beslissing van de wereldkampioen geweest te zijn. Een aantal wendingen moet hij voorzien hebben, maar de hele koningsjacht duurde zo lang dat de nummer één van de wereld dat (vrijwel) onmogelijk kon hebben doorgerekend.
 |
 |
|
Gary Kasparov |
Veselin Topalov |
Latere analyses hebben aangetoond dat Topalov zich op een paar momenten beter had kunnen verdedigen, maar hem valt nauwelijks te verwijten dat hij zich in deze wirwar van varianten niet de meest hardnekkige verdediging wist te vinden. Eigenlijk moeten we de Bulgaar heel dankbaar zijn dat hij vaak een bijzonder moedige voortzetting speelde, die zijn grote tegenstander dwong tot het uiterste van zijn kunnen te gaan. De ene wending bleek nog mooier en onverwachter dan de andere te zijn.
Ik heb een compilatie van bestaande analyses als uitgangspunt genomen en daar mijn eigen varianten en commentaar aan toegevoegd. Soms heb ik – vanwege de overzichtelijkheid – ellenlange varianten geschrapt. Om het geheel ‘leesbaar’ te maken heb ik veel diagrammen, ook in de variantenbrij toegevoegd. Velen zullen de partij al kennen, maar hebben zij ook alle geraffineerde offerwendingen, onverwachte voorbereidingen en stille zetten ook al eerder gezien? In de analyses van Stohl en Ftachnik, die ik als basis heb gebruikt kwam veel naar voren dat ik zelf ook nooit eerder had gezien. In de viewer kunt alles doorklikken; ik heb de Parel van Zandvoort ook nog even toegevoegd voor de liefhebbers!
|
|
Kasparov – Topalov, Wijk aan Zee 1999.
|
Kasparov, Garry – Topalov, Veselin
1. e4 d6
Het hoofdrepertoire van Topalov was altijd het Siciliaans, maar hier wijkt hij af omdat hij geen zin had in een theoretische discussie met de man die erom bekend stond de openingstheorie tot een wapen te hebben verheven.
2. d4 Pf6 3. Pc3
Kasparov rook onraad, want normaliter koos hij voor een overgang naar de Saemischvariant van het Konings-Indisch. Dat deed hij dan met 3. f3!? Omdat Topalov ook bekend staat als een groot kenner hiervan, kiest Kasparov een van de varianten van de ‘normale’ Pirc.
3…g6 4. Le3 Lg7?!
Dit kost later een tempo omdat wit graag die zwartveldige loper wil ruilen. 4…c6!? heeft hier de beste reputatie, waarna 5. h3! meestal gespeeld wordt. Wit houdt de mogelijkheid open voor Pf3 (zonder … Lg4 toe te laten) of om met f2-f4 verder te gaan.
5. Dd2 c6
6. f3
Wit kiest toch voor een soort Saemisch-opbouw. Een van de specialisten van het witte systeem, de Tjech Jansa kiest hier meestal voor een direct 6. Lh6!? met als mogelijk vervolg 6…Lxh6 7. Dxh6 om dan na een terugtocht van de witte dame onmiddellijk met f2-f4 aan de gang te gaan.
6…b5 7. Pge2 Heel scherp, maar ook tweesnijdend is 7. g4
7…Pbd7 8. Lh6 Lxh6 9. Dxh6 Lb7
Zwart ontwikkelt eerst voordat hij zijn kaarten op tafel wil leggen. Misschien viel er iets te zeggen voor een direct 9…e5!?
10. a3!
Een goed moment om hier even bij stil te staan. Wit heeft steeds de optie open gehouden voor 0-0-0. Maar die zet had het grote nadeel dat zwart met … b5-b4 het paard op c3 zou wegjagen. Dat kan nu steeds naar d1 waar het heel harmonieus in het spel gebracht kan worden. Maar nu heeft wit niet direct nuttige zetten meer. Dus is de tekstzet een goede oplossing. Zwart had namelijk ook altijd … Da5 met de dreiging … b4 achter de hand. Zo zou wit na 10. O-O-O?! Da5 een beetje in de problemen kunnen geraken.
10…e5 Essentieel is nog wel wat er kan volgen op 10…a5 11. Pd1 b4 Wit antwoordt hier met 12. Pg3+= en wit staat iets beter. Zwart heeft niet meer de mogelijkheid om op lange rokade aan te sturen aangezien zijn damevleugelpionnen te zwak zijn en teveel een aanknopingspunt voor wit vormen.
11. O-O-O De7
Zwart maakt nu toch werk van die lange rokade, want om de hele tijd in dat tochtige centrum te moeten verblijven is ook geen aanlokkelijk vooruitzicht voor zwart.
Toch was ook 11…a6!? interessant. Na bijvoorbeeld 12. Kb1 [Op 12. f4 Pg4 13. Dg7 Df6= behaalt zwart gelijkspel.] 12…Dc7 om veld a5 te bewaken (zie de partij later). 13. dxe5 dxe5 14. Dg7 Ke7!? zou de koning misschien toch in het midden kunnen blijven want het is de vraag of wit hiervan kan profiteren.
12. Kb1 a6
13. Pc1!
Dit is een mooie paardmanoeuvre. Het paard streeft naar a5.
13…O-O-O 14. Pb3 exd4!?
Topalov heeft geen zin om in een passieve stelling terecht te komen als wit ooit d4-d5 zou kunnen spelen. Hij opent daarom de stelling om tegenspel te kunnen genereren. Op 14…c5?! zou 15. d5 wit er goed spel bezorgen vanwege de manoeuvre Pb3-a5 gevolgd door b2-b4.
15. Txd4 Terugnemen met het paard komt op hetzelfde neer. 15. Pxd4 c5 16. Pb3
15…c5 16. Td1 Pb6
Het is duidelijk wat zwart wil: … d6-d5 doorzetten. Niet goed is overigens 16…Pe5 17. Le2 d5? wegens 18. f4 gevolgd door e4-e5 met groot voordeel voor wit.
17. g3!
Een knappe zet. Wit moet zijn ontwikkeling nog voltooien en geeft met deze zet zijn loper een mooie toekomst op h3. De h-toren kan dan snel naar e1 gespeeld worden.
17…Kb8
Het is uiteraard wederom de vraag of 17…d5!? niet kon. Na 18. Lh3+ [Onduidelijk is 18. Df4 d4 19. Lh3+ Pfd7] 18…Kb8 19. exd5 [Nu is 19. Df4+ niet zo goed vanwege 19…Ka7! met het idee 20. Pxc5? Ph5 21. De3 d4 <groot voordeel voor zwart> en zwart wint materiaal.] 19…Pbxd5 20. Pxd5 Pxd5 [Of wellicht 20…Txd5 21. Df4+!? De5 22. Dxe5+ Txe5 23. Td6 en wit heeft wat initiatief.] 21. Pa5 (zie analysediagram)
met een plusje voor wit.
18. Pa5?!
Vermoedelijk was Kasparov in deze stelling al op zoek naar de complicaties die zich later in de partij voordoen, maar misschien had hij een andere volgorde van zetten moeten aanleggen.
Beter lijkt 18. Lh3!? met het idee The1. 18…d5 19. exd5 en nu kan de toren ook met tempowinst naar e1.
Interessant was eveneens 18. Df4 Ka7 19. g4!? en zwart is in de problemen. Zo faalt 19…d5? op 20. Pxc5! met pionwinst.
18…La8 19. Lh3 d5 20. Df4+ Ka7 21. The1
21…d4
Op het oog heeft zwart grote successen weten te behalen. Zijn pionnen op d4 en c5 zien er mooi uit, de witte stukken lijken wat uit elkaar geslagen. Een groot nadeel is dat de zwarte koning wat weinig bescherming geniet. En laat dat nu juist een factor zijn waar Kasparov doorgaans raad mee weet!
Zwart kon natuurlijk het centrum opengooien, want dan zou wit als een mes door de boter gaan met 21…dxe4 22. fxe4 Met de dreiging Pd5. 22…Pxe4 [De tussenzet 22…Txd1+ werkt ook niet na 23. Txd1 Pxe4 (zie analysediagram)
24. Td7+! en wit wint.] 23. Pxe4 Txd1+ 24. Txd1 Lxe4 25. Te1 Te8 (zie analysediagram)
Maar nu heeft wit een geweldige truc: [Nu verliest 25…f5 de dame na 26. Pc6+] 26. Txe4! [Hier is 26. Pc6+? niet zo duidelijk: 26…Lxc6 27. Txe7+ Txe7 en zwart heeft voldoende compensatie.] 26…Dxe4 27. Dc7+ Ka8 28. Pc6 en het is ondekbaar mat.
22. Pd5
Wat moet wit anders?
22…Pbxd5 Fout is 22…Pfxd5? wegens 23. exd5 Dd6 24. Dxf7+ met winst.
23. exd5 Dd6
Zo lijkt zwart alles onder controle te hebben en gaat pion d5 zonder slag of stoot verloren. Maar in werkelijkheid vormt deze stelling het begin van een van de meest fraaie aanvalscombinaties uit de geschiedenis.
24. Txd4!!
Niet geweldig is 24. Dxd6? Txd6 25. b4 cxb4 26. axb4 Pxd5 en zwart krijgt de overhand.
Een mogelijkheid is wel 24. Pc6+ Lxc6 25. dxc6 Dxf4 26. Te7+ [26. gxf4 Pd5=+] 26…Kb6 27. gxf4 maar na 27…Pd5 28. Txf7 Tdf8 is het eerder zwart die beter staat in dit eindspel.
24…cxd4?!
Gelukkig neemt Topalov het torenoffer aan en nu krijgen we een fantastische koningsjacht te zien. Helaas moeten we objectief gezien melden dat zwart op een andere manier de partij misschien had kunnen redden. We zouden dan echter beroofd zijn van de schitterende aanvalswendingen die we dadelijk te zien krijgen.
Met 24…Kb6! (zie analysediagram)
had zwart – zo bleek achteraf – het vege lijf kunnen redden. Bijvoorbeeld: 25. b4 Dxf4 26. Txf4 Pxd5 27. Txf7 cxb4 28. axb4 Pxb4 29. Pb3 Ld5 en wit moet zijn best doen om niet in het nadeel te komen.
Interessant is ook 24…Lxd5!? wegens 25. Txd5! Pxd5
[Direct verliezend is 25…Dxf4 26. Txd8 Dh6 (Minder erg maar wel totaal uit is 26…Dc7 27. Txh8 Dxa5 28. Te7+ met winst.) 27. Te7+ Kb6 (zie analysediagram)28. b4! en het mat valt niet te voorkomen.]
26. Dxf7+ Pc7 27. Te6!? Td7 [27…Dd1+ 28. Ka2 Td7 29. Te7 <groot voordeel voor wit>] 28. Txd6 Txf7 29. Pc6+ Ka8 30. f4 en wit heeft met een pion voor de kwaliteit en zijn actieve stukken de betere kansen.
25. Te7+!!
Dit tweede, volkomen onverwachte torenoffer is de werkelijke pointe van de combinatie.
Niet 25. Dxd4+? Db6! 26. Te7+ Pd7 27. Txd7+ [27. Dc3 Dg1+] 27…Txd7 28. Dxh8 Txd5 wint voor zwart.
25…Kb6
Topalov vlucht naar voren en daarvoor mogen we hem dankbaar zijn!
Het is ongelooflijk, maar met de paar stukken die wi nog heeft, dwingt hij een mat af na 25…Dxe7? 26. Dxd4+ Kb8 27. Db6+ Lb7 [27…Db7 28. Pc6#] 28. Pc6+ Ka8 29. Da7#
En de weigering van het torenoffer met 25…Kb8 verliest ook na 26. Dxd4 Pd7 27. Lxd7 Lxd5 (zie analysediagram)
en nu moet wit 28. c4! vinden. Een geweldige zet waarmee wit het aftrekschaak … La2+ uit de stelling haalt. Het betekent meteen de beslissende klap. Bijvoorbeeld: [Meteen 28. Pc6+? werkt niet: 28…Dxc6 29. Lxc6 La2+ en zwart houdt stand!] 28…Txd7 [28…bxc4 29. Pc6+ Lxc6] 29. Txd7 Dxd7 30. Dxh8+ en wit komt een stuk voor.
26. Dxd4+ Kxa5
Na 26…Dc5 27. Dxf6+ Dd6 (zie analysediagram)
volgt weer een schitterende zet: 28. Le6!! Lxd5 [28…fxe6 29. Txe6] 29. b4! en het matnet wordt dichtgeknoopt. 29…fxe6 [29…Lxe6 30. Tb7#] 30. Dd4+
27. b4+ Ka4
28. Dc3!?
Dit moet het idee van Kasparov geweest zijn. Hij wil met Db3# gaan werken. Veld b3 kan door de zwarte dame of loper gedekt worden, maar dan helpt Kb2 mee om het mat te bewerkstelligen. Essentieel wordt of zwart met bijvoorbeeld … Dd5-d4 de dame kan pennen.
Veel mensen hebben zich met deze stelling bezig gehouden. Daarbij heeft de Amerikaanse grootmeester Lubosh Kavalek naar het schijnt de mogelijkheid 28. Ta7! onderzocht. Die blijkt beter te zijn dan de door Kasparov gespeelde mogelijkheid waarbij de winst nog mooier dan in de partij lijkt te worden. Een overzichtje: 28…Lb7 [Op 28…Pxd5 (zie analysediagram)
volgt 29. Txa6+!! Dxa6 30. Db2 Pc3+ 31. Dxc3 Ld5 32. Kb2 Dreigt Db3+ en mat en daartegen is geen verweer mogelijk.] 29. Txb7 Dxd5 en nu is
[Op 29…Pxd5 (zie analysediagram)volgt weer een schitterend motief: 30. Ld7!! Een onderbreek! 30…Txd7 (Op 30…Ta8 is het mat in 4: 31. Lxb5+ axb5 32. Ta7+ Da6 33. Dxd5 Dxa7 34. Db3#) 31. Db2 Pc3+ 32. Dxc3 Dd1+ 33. Kb2 Td3 en nu is het toch weer de toren die het laatste woord heeft: 34. Ta7!]
30. Tb6! (zie analysediagram)
ijzersterk. 30…a5 [Het loopt snel mis voor zwart na 30…Ta8 31. Dxf6 a5 en nu spreekt de loper ook ineens een woordje mee: 32. Lf1! Thb8 33. Td6 Db7 34. Dc3 en afgelopen.] 31. Ta6 Ta8 (zie analysediagram)
en nu heeft wit weer een geniale tot zijn beschikking. 32. De3!! Txa6 33. Kb2 en het mat valt alleen ten koste van grote materiële verliezen te verhinderen.
28…Dxd5 Het is duidelijk dat het meteen mat gaat na 28…Lxd5? 29. Kb2 want Db3+ valt niet te voorkomen.
29. Ta7
Dit moet Kasparov allemaal voorzien hebben. Nu is 29. Kb2? fout vanwege 29…Dd4 en zwart wint.
29…Lb7 30. Txb7
Wit staat nog altijd een toren achter, maar wit dreigt nog steeds van alles. 30. Dc7? wint niet vanwege 30…Dd1+ met remise.
30…Dc4?!
Topalov grijpt gedeeltelijk mis, hoewel dat allemaal niet eenvoudig te zien viel.
De Bulgaar kon zich hardnekkiger verdedigen met 30…The8! 31. Tb6 [Niet 31. Ta7? vanwege 31…Td6 32. Kb2 De5 en zwart wint.] 31…Ta8 (zie analysediagram)
En opnieuw is er weer een opmerkelijke voortzetting die wit in het voordeel brengt. 32. Lf1!! Er dreigt nu voornamelijk Td6 en daartegen is geen kruid gewassen. [32. Le6 <Worse is…> Txe6 33. Txe6 Dc4! 34. Dxc4 bxc4 35. Txf6 Kxa3 36. Txf7 Te8=] Zo kan 32…Tec8 beantwoord worden met 33. Dxc8! Dd1+ 34. Ka2 Dd5+ 35. Lc4 Dxc4+ 36. Dxc4 bxc4 37. Txf6 (zie analysediagram)
en wit heeft een vrijwel gewonnen toreneindspel bereikt.
31. Dxf6
31…Kxa3
Topalov kiest opnieuw voor de vlucht naar voren. En ook daar mogen we hem dankbaar voor zijn vanwege de vele fraaie wendingen die hierna ontstaan. Dit verliest wel geforceerd!
Relatief beter is 31…Td1+ 32. Kb2 Ta8 [Dameruil brengt geen verlichting. Integendeel zelfs: 32…Dd4+ 33. Dxd4 Txd4 34. Txf7 Td6 35. Te7 Dreigt voornamelijk Le6 omdat het mat op b3 nog altijd actueel is!] 33. Db6 Ineens weer een nieuw matbeeld op a5. 33…Dd4+ moet nu wel. [Want 33…a5 faalt op het prachtige 34. Ld7! Td5 35. De3 Waar kennen we die wending van? 35…axb4 36. Ta7+ en mat op de volgende zet.] 34. Dxd4 Txd4 35. Txf7 Opnieuw dreigt Le6 en Lb3#. 35…a5 36. Le6 axb4 37. Lb3+ Ka5 38. axb4+ Na 38…Kb6 [Na 38…Txb4 volgt 39. c3 De toren is op klaarlichte dag gevangen!] 39. Txh7 heeft wit drie pionnen voor de kwaliteit en dat zou in principe een winststelling voor wit moeten zijn hoewel het verre van gemakkelijk is.
31…Ta8? faalt op 32. Db6 a5 33. Ld7 met winst.
32. Dxa6+ Kxb4
33. c3+!
Weer geweldig gezien. Natuurlijk moest wit ook met schaak verder gaan.
33…Kxc3
Na 33…Kb3 is het geforceerd mat: 34. Da2+ Kxc3 35. Db2+ Kd3 en nu de stille zet 36. Te7! waarna de dreiging Lf1 niet fatsoenlijk valt te pareren. [Elke menselijke schaker speelt hier 36. Lf1+ ook met winst.] 33…Dxc3 faalt natuurlijk op 34. Dxb5+ Ka3 35. Ta7+ en mat.
34. Da1+ Kd2
De enige zet.
Op 34…Kb4 35. Db2+ Ka5 [35…Db3 36. Txb5+] 36. Da3+ Da4 wint 37. Ta7+
35. Db2+ Kd1
De barre tocht van de zwarte koning is indrukwekkend. Hij is vanaf e8 nog voor de 40ste zet helemaal hier terecht gekomen!
Na 35…Ke3? 36. Te7+ Kxf3 is het leuk mat: 37. Dg2#
En ook na 35…Ke1 36. Te7+ Kd1 volgt het thema van de partij dat we hier nog even niet verklappen…
36. Lf1!!
Dit vind ik ook weer een van die formidabele zetten uit deze partij, die hem met recht in de etalage van onsterfelijke partijen plaatst.
36…Td2
Topalov verdedigt zich optimaal maar het mag niet baten. 36…Dxf1 gaat mat na 37. Dc2+ Ke1 38. Te7+ De2 39. Dxe2#
37. Td7!
Deze pointe moest Kasparov ook berekend hebben en past ook in het rijtje van fantastische zetten. De penning over de d-lijn wordt zwart fataal.
37…Txd7 38. Lxc4
Dreigt mat op c1!
38…bxc4
En dit alles zou niets te betekenen hebben gehad als de toren op h8 niet ’toevallig’ zou zijn blijven hangen.
39. Dxh8 Td3
Zwart heeft een toren en een sterke vrijpion voor de dame, de technische afhandeling lijkt nog ingewikkeld. Niet echter voor Kasparov! Ook na 39…Tb7+ 40. Ka2 Kc2 is het uit. Wit vervolgt met 41. Dd4! en wint.
40. Da8 c3 41. Da4+
Met twee reuzenstappen verhindert de dame dat zwart … c3-c2+ kan spelen.
41…Ke1 41…Kd2 42. Dc2+
42. f4 Kniesoren kunnen hier opmerken dat 42. De4+ Kd2 43. Df4+ Kd1 44. Dc1+ Ke2 45. Dc2+ Ke3 46. Db3 nog net iets eenvoudiger zou winnen voor wit.
42…f5 43. Kc1 Td2 44. Da7
En nu zag Topalov toch het hopeloze van de zaak in en gaf zich gewonnen. Wat een daverend applaus moet er geklaterd hebben in de zaal… (Ik heb in deze analyse dankbaar gebruik gemaakt van aantekeningen van de GM’s Stohl en Ftachnik.
1-0
(Alle foto’s zijn van Jos Sutmuller)
Wat zeggen de computers over de torenoffers?
Lienos
Die hebben er moeite mee! Maar uiteindelijk is het wel speelbaar, het is niet zo dat de engines heel hoog ‘uitslaan’. 28. Dc3 geeft aan dat het toch een intuïtieve beslissing van Kasparov is geweest. Want daar vindt de computer dat 28. Ta7 sterker is. Het is duidelijk dat de reikwijdte van de varianten ook de computer ‘boven de pet’ gaan.
Wat zeggen de computers over het dameoffer van Lasker in zijn partij uit 1912 tegen Thomas? Je besprak die partij in Gespot 3, zoals vermeld bij het artikel over grappige schaakzetten.
@wimw: dat ligt heel anders. Het is geforceerd mat in 7 en dat heeft elke redelijke schaakcomputer in een fractie van een seconde uitgerekend. Er zijn veel minder varianten en ze zijn veel concreter. In Kasparov-Topalov zie je bijvoorbeeld ergens een variant waar wit drie pionnen voor de kwaliteit krijgt. De mens zegt dan: dat moet winnen. De engine vindt het veel lastiger, die zegt iets richting 0.89 of zo (dus bijna 1 pion, ze rekenen in eenheden van pionnen). Die waardering is trouwens heel bedrieglijk. Ik heb stellingen in mijn computer zitten waar de computer flink voordeel geeft, terwijl ik toch 100% zeker weet dat het remise is. Of ook andersom: ik heb een stelling in mijn boek Chess Strategy for Club Players waar Kramnik binnen een seconde zal zeggen: gewonnen voor wit, terwijl de meeste engines rond 0.00 geven. Het is een eindspel van goed paard tegen slechte loper waarvan de winstvoering zo’n 25 zetten duurt. Te lang om uit te rekenen. Hier wint het menselijke oog het dus van de brute rekenkracht.
Het ging trouwens om deze stelling:
{fen}8/1k6/3p1p2/1KpP1P2/2P5/8/1b1N4/8 w – – 0 1,normaal,centrum,Wit speelt en wint{/fen}
Ik was als toeschouwer aanwezig toen deze partij gespeeld werd. Er was geen geklap vanuit de zaal, de partij was "plots" afgelopen en de spelers verdwenen direct achter de coulissen. In mijn herinnering waren die mooie flatscreens nog niet aanwezig, dus de partij was een stuk lastiger te volgen vanuit het publiek ten opzichte van tegenwoordig.
Het toeval wil dat ik dat jaar meespeelde in een dagvierkamp. Ik kan me nog herinneren dat mijn partij nog bezig was, toen Kasparov’s partij op een van de (kleine) monitoren werd getoond. Hoewel ik dus meer met mijn eigen partij bezig was, kan ik me nog herinneren dat het toch wel allemaal spectaculair overkwam.
Maar dat het zo’n legendarische partij zou worden, daar kwam ik ook pas later achter.
Overigens heeft Kasparov kort daarna gezegd dat zijn beste partij nog moest komen. Ik weet niet of hij die mening nog steeds is toegedaan…
De titel veteranenwereldkampioen ontbreekt nog op zijn palmares, dus wie weet.
P.S. 1: Jansa is een Tsjech, geen Hongaar.
P.S. 2: Als voetballiefhebber raak ik niet alleen in vervoering van acties van Messi en Ronaldo, maar zeker ook van grootheden als Guardado en Hendrix.
Maar dit terzijde.
Bedankt voor de reacties. Bij Jansa is aangepast.