Nakamura wint Tradewise Gibraltar Chess Festival 2016.
Na de voorlaatste ronde van het Tradewise toernooi in Gibraltar stonden er maar liefst 8 mensen bovenaan met 7 uit 9 punten, wat betekende dat alle spelers die behoorden tot die groep op winst moesten spelen. Uiteindelijk lukte dat alleen Nakamura en Vachier-Lagrave. Natuurlijk geen verrassing als respectievelijk nummers 6 en 7 van de wereld. De andere toptien-speler Anand wist zijn toernooi af te sluiten met twee overwinningen waardoor hij op gelijke hoogte kwam als Xander Wemmers: beide spelers haalden 6,5 punt.
|
|
|
1. d4 f5 2. c4 Pf6 3. Pc3 d6 4. Lg5
Dit is een van de zetten die wit tot zijn beschikking heeft in deze stelling. Wit ontwikkelt snel zijn damevleugel om dan lang te rokeren en dan te spelen op de koningsvleugel.
4…Pbd7 5. Dc2 g6 6. h4
Hiermee brengt wit h4-h5 in de stelling om de zwarte pionnenstructuur aan te tasten. Daarnaast is een ander bekend plan hier om het paard op g1 via g1-h3-f4 in het spel te brengen. Een andere zet die veel gespeeld is is 6.e4 waarmee wit direct acties begint in het centrum.
6…Lg7
Nakamura had deze stelling al een keer eerder op het bord maar dan met verwisselde kleuren. Hij speelde toen 6…h6
7. O-O-O c6 8. Ph3
8…Pf8
Een wat curieus ogende zet. Het paard blokkeert de zwarte rokade en staat niet bepaald actief. Als je goed kijkt dan zie je echter dat de zwarte damevleugelstukken wat in de knoop staan, en dat zwart die graag wil ontwikkelen om daarna lang te rokeren. Kort rokeren lijkt logisch maar is erg gevaarlijk voor zwart omdat hij zijn pionnenstructuur voor zijn koning al ernstig heeft verzwakt.
9. e3 Da5 10. Kb1
10…Pe6
De situatie van het zwarte paard is duidelijk verbeterd ten opzichte van een aantal zetten geleden.
11. Le2
Dit is een subtiel zetje van Nakamura. 11.Ld3 oogt actiever, maar in werkelijkheid heeft de loper daar niet veel te zoeken. Vanaf e2 ondersteund de loper echter de breekzetten g2-g4 en h4-h5. Ook e3-e4 blijft een mogelijkheid. Als de loper op d3 had gestaan had zwart na e3-e4 altijd … Pxd4 kunnen spelen omdat de loper op d3 de verdedigende functie van de toren op de d4 pion onderbreekt.
11…Ld7 12. Lxf6
Nakamura gaat direct over tot actie en de zwarte koningsvleugel wordt aangetast. 12. Pf4 O-O-O
12…Lxf6 13. g4
Dit was duidelijk het idee achter Nakamura’s laatste zet.
13…O-O-O
Dit was waarschijnlijk een moeilijke beslissing voor de zwartspeler. Hij krijgt nu een pion op f5 die wat onder druk zal komen te staan. De andere mogelijkheid was 13…fxg4 geweest maar na 14.Lxg4 staat de witte loper geweldig.
14. gxf5 gxf5
deze beslissing begrijp ik niet helemaal. 14…Dxf5 is naar mijn idee logischer. De witte dame lijkt mij namelijk beter dan de zwarte en daarom lijkt mij dameruil voordelig voor zwart.
15. Ld3 Kb8
Zwart maakt gebruik van het feit dat wit na zwarts laatste zet nog niet op f5 kan slaan.
16. Pe2
Nu dreigt 17.Lxf7 echter wel omdat wit na 17… Pxd4 18.Pxd4 kan spelen waarna zijn loper op f5 gedekt blijft. Daarnaast staat zwart na wits laatste zet weer voor een lastige beslissing. Ik denk dat de zwartspeler hier de verkeerde beslissing neemt. 16. Lxf5? Pxd4 zou een verschrikkelijke blunder zijn geweest. 17. exd4 Lxf5
16…Lxh4?! 16…Pg7! dit lijkt mij een prima zet voor zwart. De paardzet ziet er wat onnatuurlijk uit, maar de zwarte pion op f5 is nu stevig verdedigd en daarnaast kan zwart in sommige gevallen in het centrum gaan spelen met bijvoorbeeld …e7-e5.
17. Lxf5
De witte h-pion is voor de zwarte f-pion geruild. Dat lijkt mij een voordelige ruil voor de witspeler, omdat de zwarte f5 pion duidelijk centraler is dan de witte h-pion en daarom ook een stuk belangrijker. Wit krijgt nu ook een erg mooi centrum dat hij in beweging zal zetten. Het enige wat zwart hier voor terug heeft is een vrije h-pion, maar die kan alleen in het eindspel een wapen worden en daar zijn de spelers nog lang niet.
17…Lf6 18. e4!
Nakamura zet zijn centrumpionnen direct in beweging. Als hij nu ook nog f2-f4 zou kunnen spelen, zou hij wel een erg indrukwekkend centrum hebben.
18…c5?!
Na deze zet krijgt wit duidelijk voordeel. Het is verleidelijk om wat te doen tegen het witte centrum, maar een belangrijk schaakprincipe vertelt ons dat we niet moeten spelen op de kant van het bord waar wij zwakker zijn, daar helpt de zwakkere kant meestal alleen maar de sterkere mee. Het was beter geweest om zwarts eigen kracht, de h-pion naar de overkant te brengen met 18…h5.
19. d5 Pc7?!
Ook dit is geen geweldige beslissing. Het paard staat hier lelijk buitenspel. Het is natuurlijk ook zeker erg moeilijk tegen een wereldtopper die de zwartspeler constant voor moeilijke keuzes stelt. 19…Pf8 20. Lxd7 Pxd7 was beter geweest. Het paard staat hier duidelijk beter dan op c7. Ik denk dat de zwartspeler hier niet voor ging omdat hij graag controle over het e6 veld wou houden met zijn paard op c7. 21. Phf4
20. Lxd7 Txd7 21. f4
De witte stelling speelt erg makkelijk. Als hij e4-e5 zal kunnen spelen staat hij gewonnen. Het logische plan is dan nu ook Ph3-f2-g4/d3 gevolgd door e5. Zwart kan daar opvallend weinig tegen doen.
21…Thd8 22. Pf2 b5
zwart moet wat doen, maar de zwarte stukken staan niet bepaald in de optimale posities. 22…e5 dit was de andere manier geweest om e4-e5 te stoppen maar het ziet er verschrikkelijk uit.
23. Pg4
23…Lh8 24. Txh7
De pion waarom Anton Guijarro wellicht eerder zijn hoop op had gezet verdwijnt nu zelfs van het bord.
24…Db4 25. Pe3 a6 26. a3 Da5 27. Pf5
Zwart is volkomen hulpeloos.
27…Te8 28. e5! bxc4
28…dxe5 29. d6 en de zwarte stelling stort ineen.
29. Tdh1
Ik zal u alleen vertellen dat ik hoop nooit zo een loper te krijgen.
29…Pb5 30. a4
gewoon de loper pakken was ook helemaal in orde geweest maar deze zet liet zwart direct opgeven.
1-0
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+
Het is begrijpelijk dat Maze niet erg veel voelt voor een ingewikkeld gevecht in de Najdorf dat zou ontstaan als wit 3.d4 had gespeeld aangezien Vachier-Lagrave wordt beschouwd als een groot expert in de Najdorf.
3…Pd7
Deze zet wordt over het algemeen gezien als een wat riskantere variant, wat een natuurlijk keus van Vachier-Lagrave is gezien de toernooisituatie. 3…Ld7 is erg solide en wit kan niet op erg veel hopen.
4. d4 cxd4 5. Dxd4 a6 6. Lxd7+ Lxd7 7. O-O Pf6 8. Pc3 e5 9. Dd3 h6!
Dit is een erg belangrijke zet in deze stelling. Het veld op d5 is na 8…e5 verzwakt en als wit een paard op d5 zou krijgen zou hij erg tevreden zijn. Op dit moment heeft het zwarte paard nog controle over het veld op d5 maar wit was 10.Lg5 van plan om die verdediger te ruilen. 9…h6 van Vachier-Lagrave verhindert dat waardoor het moeilijk wordt voor wit om dat veld met zijn paard onder gunstige omstandigheden te bezetten.
10. Pd2
Maze speelt zijn paard om naar e3 waar het het zwarte gat op d5 in de gaten houdt. Het is mij opgevallen dat de laatste tijd erg veel witspelers voor soortgelijke structuren gaan, en in de meeste partijen moeten de witspelers vechten om niet te verliezen. Een aantal voorbeelden daarvan zijn Carlsen-Giri, Qatar 2015 en Wei Yi-Giri, Wijk aan Zee 2016. In ieder geval is het de algemene regel in dit soort stellingen dat zwart erg tevreden is als hij …d5 kan spelen en wit zal dat proberen tegen te gaan en zal proberen dat veld zelf te bezetten.
10…b5!
Het valt op dat zwart met elke zet wits plan tegengaat. Het witte paard wou via c4 naar e3 maar nu kan dat niet meer.
11. a3 11. a4 is de suggestie van de engine, maar de zwarte stelling ziet er prima uit na 11…b4 12. Pd5 Pxd5 13. exd5 Le7 en zwart kan tegenspel beginnen met …f7-f5 terwijl het mooie d5 veld voor bezet is door een pion wat je over het algemeen niet wil.
11…Le7 12. Td1 Lg4!?
Hiermee lokt Vachier-Lagrave f2-f3 uit wat hij blijkbaar ziet als een zet die wit liever niet speelt. Het was bijzonder om te zien hoe snel Vachier-Lagrave hier speelde en dus erg goed wist wat hij moest doen.
13. f3 Db6+ 14. Kh1 Le6 15. Pf1 O-O 16. Pe3
Wit heeft eindelijk zijn doel bereikt, maar in de tijd die dat wit heeft gekost heeft zwart zijn volledige ontwikkeling voltooid.
16…Tac8 17. De2 Tc5 18. Ld2
Wit had in plaats van deze zet een interessante optie.
18. Pf5!? dit is niet de eerste zet die in iemands gedachten zal komen maar er zit een tactische rechtvaardiging achter. 18…Lxf5 [18…Dc7 is de veilige zet en waarschijnlijk ook de beste zet.] 19. Le3! Dit is pas een onverwachte zet! Als zwart zijn loper nu terug speelt dan zal wit b4 spelen waardoor hij een kwaliteit wint. Zwart blijft daarna uiteraard veel compensatie houden maar het was een interessante mogelijkheid geweest voor wit.
18…Tfc8 19. Le1
Omdat het witte paard de natuurlijke ontwikkeling van de loper naar e3 verhindert, brengt de witspeler zijn loper op een wat andere wijze in het spel.
19…Db7 20. Td2
Wit probeert al zijn stukken op d5 te richten, maar zijn stelling is te passief om op voordeel te hopen.
20…a5
Zwart had een goed alternatief, maar Vachier-Lagrave besluit stukken op het bord te houden. 20…d5!? Zoals ik eerder zei is het meestal een goed teken voor zwart als hij …d5 kan spelen. Nu is dat het geval en toch speelt zwart het niet! De reden is waarschijnlijk dat hierna heel wat stukken worden geruild en hoewel zwart na de complicaties zeker geen enkel probleem zal hebben wordt het erg moeilijk om te winnen. 21. exd5 Pxd5 22. Pexd5 Lxd5 23. Pxd5 Txd5 24. De4 Tcd8=
21. Lf2 b4 22. Pa4
Een zet die je liever niet speelt als wit maar zijn alternatieven waren zeker niet beter.
22…T5c6 23. Pd5
Eindelijk bezit wit het d5 veld, maar zwart trekt zich daar opvallend weinig van aan en speelt er gewoon omheen.
23…Ld8 24. b3 bxa3!?
Dit is op het eerste gezicht een wat vreemde zet. Zwart verslechtert vrijwillig zijn eigen pionstructuur. Vachier-Lagrave had dat natuurlijk ook wel gezien, maar had dieper gekeken.
25. Dd1
25. Txa3? het normale terugslaan van de pion blijkt namelijk een grote blunder te zijn! 25…Pxd5 26. exd5 Lxd5! 27. Txd5 Txc2 de zwarte torens komen binnen met beslissende gevolgen. 28. Td2 Tc1+ 29. Td1 T8c2
25…Ta6
Vachier-Lagrave wil graag het paard op d5 er af slaan, maar het loperpaar lever je liever niet in met 25… Lxd5 en 25…Pxd5 lijkt na 26.exd5 een stuk te verliezen – of toch niet… 25…Pxd5!? Een onverwacht stukoffer! 26. exd5 Lxd5 27. Txd5 Txc2 de witte loper op f2 hangt en daarnaast is …Dxb3 een grote dreiging, wit heeft daarom maar 1 zet om in de partij te blijven. 28. Pc5! Dit is pas een fantastische zet. Het is nu de beurt aan zwart om de enige zet te vinden. 28…Da8! 29. Lg1 Lb6 30. Dxc2 Dxd5 31. De4 Dxe4 32. Pxe4 Ld4 33. Lxd4 exd4 en nadat de rookwolken zijn opgetrokken ontstaat een geweldig ingewikkeld eindspel waarvan het onduidelijk is hoe het staat.
26. Txa3 Pxd5 27. exd5 Lf5 28. c4 Lg5 29. Tda2
Wit lijkt eindelijk een mooie stelling te hebben bereikt. Als hij zijn paard nu kan terugtrekken wordt de zwarte pion op a5 onder vuur genomen. Vachier-Lagrave laat zijn tegenstander echter geen moment met rust.
29…e4!?
Objectief is deze zet waarschijnlijk niet helemaal goed maar het dwingt wit wel om erg nauwkeurig te blijven spelen.
30. fxe4 Lxe4 31. Pc3 Lf5 32. Pb5?!
32. Ld4! was een erg goede zet geweest. Hier staat de witte loper uitstekend en bovendien komt Txa5 nu serieus in de stelling. 32…Ld7
32. Txa5? Txa5 33. Txa5 Db4 is geen goede optie voor wit.
32…Ld7 33. Pc3
Helaas moet het paard op zijn schreden terugkeren. 33. Txa5? Lxb5 34. cxb5 Txa5 35. Txa5 Tc1 is namelijk slecht nieuws voor wit…
33…Te8 34. h3 Db4 35. Dc2 Le3
De witte stelling wordt nu ineens erg onplezierig. De torens op a3 en a2 nemen totaal geen deel aan de strijd terwijl zwarts stukken actief beginnen te spelen. Daarnaast denk ik dat de witspeler ook in tijdnood verkeerde. Geen optimale situatie tegen nummer 7 van de wereld.
36. Pd1 Lc5 37. Kh2 Te1!
Nu wordt de druk helemaal maximaal opgevoerd.
38. Ta4?
Onder grote druk gaat wit uiteindelijk ten onder.
38. Lxe1 Dxe1 39. Pf2 Lxa3 40. Txa3 Ta8 was geen pretje geweest voor de witte stelling, maar in ieder geval kan wit nog doorspelen.
38. Pb2 Dit is de beste zet volgens de engine, maar ik kan mij voorstellen dat wit deze zet niet vond in tijdnood.
38…Lxa4 39. Txa4 Lxf2!
Natuurlijk trekt zwart zich niks van zijn dame aan.
40. Txb4 Lg1+ 41. Kg3 axb4
De witspeler heeft de tijdcontrole gehaald maar voor de rest is er niet veel meer over van zijn stelling. Naast zijn materiële achterstand is zijn koning in gevaar.
42. Dd2 Te8 43. Dxb4 Tb6
Het lijkt alsof wit hier vroeg opgaf, maar het feit is dat na vrijwel elke witte damezet zwart 44…Teb8 speelt waarna de witte pion op b3 valt en daarmee zijn stelling.
0-1
Nadat Nakamura en Vachier-Lagrave gelijk waren geëindigd, moest er een tiebreak worden gespeeld om te bepalen wie er met de toernooiwinst naar huis mocht gaan. Met twee geweldige rapid- en blitzspelers beloofde het een spannende strijd te worden. En dat werd het zeker ook! Hoewel de eerste vier partijen in remise eindigden waren het allemaal gevechten. De laatste partij was een Armageddon partij, waarin Vachier Lagrave 5 minuten had en moest winnen terwijl Nakamura 4 minuten had en genoeg had aan remise om het toernooi op zijn naam te schrijven. Ik analyseer hieronder de partij.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6
Het Berlijns! Een opening waar de wereldtop geen genoeg van lijkt te krijgen. De opening is erg solide, wat niet alleen fijn is in een echte partij maar ook in een armageddon vluggertje waar remise telt als winst.
4. O-O Pxe4 5. Te1 Pd6 6. Pxe5 Le7 7. Lf1 Pxe5 8. Txe5 O-O 9. Pc3 Pe8 10. Pd5 Ld6 11. Te1 c6 12. Pe3 Le7 13. c4 Lf6 14. d4 d5 15. cxd5 cxd5 16. g3 Le6 17. Lg2 Pc7 18. b3 Dd7 19. La3 Tfe8 20. Tc1 Pb5 21. Lb2 Tac8 22. Dd3 Pc7 23. Te2 g6 24. Tce1 Lg7 25. h4 h5 26. Lf3 Ted8 27. Pg2 Lf5 28. Dd2 Te8 29. Txe8+ Pxe8 30. Pe3 Le4
Terwijl ik de partij live aan het kijken was, was ik behoorlijk onder de indruk van deze zet en hij leek hij mij erg goed. De computer is het niet met mij eens en zegt dat zwart helemaal prima staat na bijvoorbeeld 30…Le6
31. Lxe4 dxe4 32. d5 Lxb2 33. Dxb2 Pd6
De reden waarom Nakamura voor deze stelling koos en dat ik dacht dat het erg goed is voor zwart is dat het paard op d6 geweldig is. De computer zegt echter dat wit een klein voordeeltje heeft na 34.Tc1.
34. Df6
Nog niet direct fout, maar wel het begin van een verkeerd plan.
34…Dd8 35. Df4?!
Het was nog niet te laat om terug te keren en 35.Dd4 te spelen.
35…Kg7!
Deze zet had Vachier-Lagrave hoogstwaarschijnlijk gemist. Zwart is van plan om 36…Df6 te spelen om dames te ruilen en na dameruil kan wit het wel vergeten om de partij te winnen. Vachier-Lagrave besluit daarom maar de stelling ingewikkeld te maken, maar dat komt als een boemerang op hem terug.
36. g4 36. Pc4 was objectief gezien de beste zet geweest, maar na 36…Pxc4 37. bxc4 Txc4 38. Txe4 Txe4 39. Dxe4 Dd6 gaat wit de stelling niet meer winnen tegen Nakamura.
36…Df6 37. Dg3 hxg4
38. Pxg4
Een fout waarna de partij eigenlijk voorbij is.
38. h5!? was nog een aardige poging geweest. 38…Th8! [38…gxh5? 39. Dxd6 is de pointe achter wits idee.] 39. hxg6 Df3 Dit maakt echter alsnog een einde aan de pret voor wit.
38…Dc3!
Nakamura speelt het allemaal uiterst nauwkeurig. Na dameruil moet wit blij zijn met remise, maar andere opties heeft hij niet.
39. Dxd6
Dit is wanhoop.
39. Te3 dit is de zet die je graag speelt, maar helaas werkt het niet. 39…Da1+! 40. Kg2 Pf5! Terwijl ik live meekeek, zat ik voor de grap uit te rekenen of hier 41.Te1 nog wat is voor wit, maar ook ik kwam er snel achter dat het niks is. 41. Te1 Pxg3 [41…Dxe1 42. De5+ Kg8 43. Pf6+ Kf8 dit leek mij tenminste remise met zwart, wat eigenlijk een overwinning voor zwart is.] 42. Txa1 Pf5 leek mij de simpelste optie, met een duidelijk beter eindspel voor zwart.
39…Dxe1+ 40. Kg2 Dc3 41. Pe5 Dc7!
Dit forceert dameruil waarna Vachier-Lagrave er genoeg van had gezien.
0-1
