Zoektocht naar schaakpartijen van Hein Donner

De verzameling korte verliespartijen van Donner, gepubliceerd door Tim Krabbé en het boek van Tim Krabbé & Max Pam “De Koning”, is de aanleiding geweest midden jaren tachtig in de vorige eeuw om schaakpartijen van Hein Donner te gaan verzamelen. Een computer had ik nog niet, met andere woorden partijen zoeken en overschrijven. Dat zijn er toen zo’n 600 geworden, daarnaast legde ik de toernooi-uitslagen vast, waar en tegen wie heeft Donner gespeeld in zijn carrière. Na de aanschaf van een pc en een databaseprogramma zette ik de stap om de partijen en aantekeningen om te zetten naar in eerste instantie Tascbase (intussen Chessbase) en Excel/Word.

Met toernooiboeken, bulletins, tijdschriften en databases kom je een heel eind verder. Ik heb wel ontdekt dat er van veel partijen verschillende versies te vinden zijn op internet, het digitaliseren is daar onder andere een oorzaak van. Het uitgangspunt dat ik in dergelijke gevallen hanteer, om deze dubbele partijen op te lossen, is dat ik in principe uitga van het toernooiboek, toernooibulletin, tijdschrift of krantenartikel.

Het digitale archief met historische kranten van onder andere de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag (www.delpher.nl) is een bron die een schat aan informatie heeft opgeleverd. Daarnaast beschikt de Koninklijke Bibliotheek ook over een grote verzameling schaakliteratuur. Een deel staat in een open opstelling, het overige deel is op te vragen via de catalogus en raadpleegbaar in de bibliotheek. De bibliotheek van het Max Euwe Centrum is ook een paradijs voor de echte liefhebber. Ik heb het MEC de laatste jaren diverse keren bezocht en kwam altijd terug met informatie die in mijn Donnerverzameling nog ontbrak (een aantal partijen en speeldata in toernooien).

Het verzamelen gaat uiteindelijk langzaam over in een uitdaging om de verzameling door Donner gespeelde partijen zo compleet mogelijk te krijgen. Een uitdaging waar je hulp bij nodig hebt. Hulp uit Zweden, Spanje, Engeland, Duitsland en in Nederland van o.a. Coen Zuidema, Paul van der Sterren, Evert-Jan Straat en Jan Visser.

Twee voorbeelden van partijen die niet in de bekende databases zijn te vinden:

Donner,Jan Hein – Wertheim,Willem F [D15]

2e Universitaire Schaaktoernooi Gr A Amsterdam (1), 04.02.1954

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 dxc4 5.e4 b5 6.e5 Pd5 7.a4 Lf5 8.axb5 Pb4 9.Lxc4 Pc2+ 10.Ke2 Pxa1 11.Da4 Pd7 12.Dxa1 Pb6 13.Lb3 cxb5 14.Pxb5 e6 15.La4 Lb4 16.Lg5 f6 17.exf6 gxf6 18.Pc7+ 18…Kf7 19.Pxa8 Dxa8 20.Le3 Tg8 21.Ph4 Le4 22.Tc1 Db7 23.f3 Txg2+ 24.Pxg2 Lxf3+ 25.Kf2 Lxg2 26.Kg1 Df3 Bron: www.kb.nl, De Waarheid, 5 februari 1954 ½–½

Uit Duitsland ontving ik van Reinhard Nolde de volgende partij uit een vierkamp gespeeld in Hamburg 1962.

Donner,Jan Hein – Heinicke,Herbert [E95]

Jub Toernooi 75 j HSV Hamburg, 09.1962

1.c4 e5 2.Pc3 Pf6 3.Pf3 d6 4.d4 Pbd7 5.e4 g6 6.Le2 Lg7 7.0–0 0–0 8.Te1 c6 9.Tb1 Te8 10.Lf1 a5 11.h3 exd4 12.Pxd4 Pc5 13.f3 Pfd7 14.Le3 a4 15.Dd2 Da5 16.Lf2 Pe5 17.Pc2 Le6 18.Dxd6 Pcd3 19.Lxd3 Tad8 20.Db4 Dxb4 21.Pxb4 Pxd3 22.Pxd3 Txd3 23.Pxa4 Lxc4 24.b3 Lb5 25.Pc5 Td2 26.a4 Le2 27.Pxb7 Ta2 28.Tbc1 h5 29.Pa5 Td8 30.Pxc6 Tdd2 31.Le3 Td3 32.Pb4 1–0 Bron: Hamburger Abendblatt 22.09.1962.

Het historisch besef is wellicht in de jaren vijftig niet zo groot geweest als tegenwoordig, maar intussen heb ik toch een aardig aantal van door Donner gespeelde partijen in mijn Donnerbase (1879 partijen, waarvan 1822 partijen uit toernooien, matches en teamwedstrijden).

In een poging mijn verzameling zo compleet mogelijk te krijgen doe ik een beroep op de lezers van “Schaaksite.nl”: wie kan mij helpen aan door Donner gespeelde partijen uit onder andere de volgende toernooien en teamwedstrijden. Uit deze wedstrijden heb ik tot nu toe slechts enkele of niet alle partijen kunnen terugvinden en van sommige toernooien zelfs geen één partij.

Leiden 1948,1950 en 1951 (Noteboom toernooi), Utrecht 1948 (Van Foreesttoernooi), ‘s-Gravenhage 1948 (Bondswedstrijden), Amsterdam 1948, 1949 (VVGA), Beverwijk 1948 en 1949 (reserve gr Hoogoventoernooi), Den Haag 1950 (jub toernooi HCSV), Amsterdam 1951 (match v Scheltinga), Amsterdam 1951/52 (vd Hoek-herdenkingstoernooi), Paignton 1951, Enschede 1952 – NK, Barcelona 1952, Berga 1952, Den Haag 1952 – Jubileumtoernooi DD, Ritmeestertoernooien Veenendaal – 1953, 1954, 1955, 1959, 1960 en 1961, Amersfoort 1953 (60 j Sc Amersfoort, 11e Bekertoernooi), Amsterdam 1953 (Trainingsvierkamp), Utrecht 1953 – Van Foreesttoernooi, Cheltenham 1953, Saarbrucken 1953, Bognor Regis 1954, Amsterdam 1954 – NK, Gouda 1955 – Kaarsenstadtoernooi, Lenzerheide 1956 (Clare Benedict), Gijon 1956, Whitby 1957, 1958 1959 en 1960, Eastbourne 1960, Den Haag 1961 en 1963 – NK, Hamburg 1962, Wageningen 1963, Den Haag 1964 – Haagse schaakdagen, Rome 1964, Ter Apel 1966 – 1e Kloosterschaaktoernooi, Leeuwarden 1966 – Burmaniabokaal, Vlissingen 1974 en 1975 – Landenwedstrijd Nederland – Engeland, Portimao 1975

Van de partijen die Donner voor DD in de KNSB-competitie heeft gespeeld heb ik tot op heden maar een deel kunnen traceren, met andere woorden: aanvullingen zijn welkom!

Als u denkt mij op enige wijze te kunnen helpen, dan ontvang ik graag een berichtje via het speciale e-mailadres dat ik voor mijn zoektocht gebruik .

Februari 2016, Ron de Haas