Meneer Elo krijgt voorlopig gelijk bij Batavia
Het is al weer de achtste keer dat in het bekende Amsterdamse schaakcafé Batavia het ‘Batavia Chess Tournament’ plaatsvindt. Een paar enthousiastelingen in de organisatie slagen er steeds weer in om een interessant deelnemersveld bij elkaar te krijgen, waarin een mengeling van Nederlandse spelers in de gelegenheid wordt gesteld om een norm te behalen.
Ditmaal staan IM Arthur Pijpers (2476), IM Thomas Willemze (2418), WGM Anne Haast (2381), Lucas van Foreest (2350) en FM Danny de Ruiter (2312) geboekt om te proberen een GM- dan wel IM-norm te scoren.
Net als het vorige jaar stond op de dag van aankomst een snelschaaktoernooi gepland om de lotingsnummers te bepalen. Dat leverde de volgende tabel op:
Op de website valt te lezen hoe het dan met de lotingsnummers precies geregeld is:
The final ranking of the Blitz determines the starting numbers of the main event. Which means, the winner of the Blitz has starting number 5 in the main event, number 2 has starting number 4, etc. and number 6 gets starting number 10, number 7 starting number 9, etc.
En zo konden dan de eerste ronden gaan beginnen. Dat gaf op veel borden de nodige interessante gevechten te zien. En wat nog leuker was: ook was er veel spektakel omdat er in dit deelnemersveld een duidelijke clash plaatsvindt tussen een paar strategen en een paar geweldige tactici. De verschillen in spelbenadering geeft op voorhand een strijd te zien die alle kanten op kan. Maar na drie ronden is het net als Professor Arpad Elo het ongeveer weer voorzien heeft. De spelers met de hoogste ratings treffen we aan in de bovenste helft van de tabel, de wat lagere Elohouders, zien we terug in de onderste helft. Dat hoeft (gelukkig) nog helemaal niets te zeggen. Feit is dat oudgediende GM Friso Nijboer fris van de lever speelt en nu met 2½ punt de leiding mag delen met zijn Italiaanse collega GM Sabino Brunello. Nijboer had zelfs nog op 100% kunnen staan, als hij vandaag iets beter had opgelet aan het eind. Het bekende tijdnoodspook lijkt hem nog altijd te achtervolgen in zijn partijen, maar dat heeft tot dusver nog nauwelijks kwalijke gevolgen gehad.
De sterke Nederlandse IM Arthur Pijpers heeft voorlopig drie remises gesprokkeld en dat kan dus nog alle kanten op.
Wie een heel vreemd toernooi speelt in Thomas Willemze. Hij had in de eerste ronde de Belgische IM Stef Soors al aan de haak, maar door twee afschuwelijke zetten, gaf Willemze eerst de winst uit handen en even later ook nog het halve punt. Omdat hij daarna redelijk geruisloos verloor van Nijboer stond hij op 0 uit 2. Maar zie wat er gebeurde in ronde 3. Daar leverde hij een waar kunststukje af door als een wervelwind door de stelling van de talentvolle Lucas van Foreest te gaan. Er werden stukken, torens en zelfs een dame geofferd en Lucas was zo vriendelijk om het mooie mat aan het eind ook helemaal te laten uitvoeren.
De Nederlandse dameskampioene Anne Haast maakte een valse start waardoor zij niet op het scorebord staat. Maar ik ken haar mentale veerkracht en zij gaat daar de komende ronden vast verandering in komen.
(De foto’s zijn van Harry Gielen)
Analyses over de ronden 1 t/m 3
Alle geanalyseerde partijen via de viewer:
Nijboer, Friso – van Foreest, Lucas
1. f4 b6 2. Pf3 Lb7 3. e3 f5 4. b3 Pf6 5. Lb2 e6 6. c4 c5 7. Pc3 Pc6 8. a3 d5 9. d4 Ld6 10. Pe5 O-O 11. Le2 cxd4 12. exd4 Pe4 13. Pxe4 fxe4 14. O-O De7 15. b4 Lxe5 16. fxe5 Txf1+ 17. Lxf1 Dg5 18. Lc1 e3 19. cxd5 Pe7 20. dxe6
In deze geladen stelling heeft zwart twee pionnen geofferd in ruil voor de nodige compensatie.
20…Tf8 Met 20…Ld5! om Ta1-a2 te verhinderen, had Lucas waarschijnlijk gelijk gekregen met zijn strategie. Maar vermoedelijk wilde hij veld d5 open houden voor het paard.
21. Ta2 Ld5
Wit kiest voor een afwikkeling die hem een stuk tegen drie pionnen kost.
22. Te2!? Na 22. Tb2 Lxe6 gevolgd door … Pd5 staat zwart heel behoorlijk.
22…Lf3 23. Lxe3 Dxe3+ 24. Txe3 Lxd1 25. d5
Het is duidelijk dat het witte pionnenblokje lastig af te stoppen is.
25…La4
Dit verliest. Zwart had nog remisekansen met 25…Pxd5 26. Td3 Lg4 27. Txd5 Lxe6 kunnen krijgen.
26. d6 Pd5 27. Te1 Ook simpel is 27. Tg3 Lc6 28. Lc4
27…Lb3 28. Lb5
En tegen e6-e7-e8 valt geen zinnig idee te bedenken.
28…Pc3 29. e7 1-0
Willemze, Thomas – Soors, Stef
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pd2 dxe4 4. Pxe4 Lf5 5. Pg3 Lg6 6. Ph3 Pf6 7. Pf4 e5 8. Pxg6 hxg6 9. Le3 Pbd7 10. Dd2 exd4 11. Lxd4 Lc5 12. O-O-O O-O 13. Lc4 Lxd4 14. Dxd4 b5 15. Le2 Da5 16. Kb1 c5 17. Dd6 Tab8 18. h4 Tfe8 19. h5 Te6 20. Df4 Ta6 21. a3 g5 22. Dxg5 b4 23. Pf5 Pe8 24. h6 g6 25. h7+ Kh8
De witte aanval komt veel sneller dan die van zwart.
26. Txd7?
Geeft de winst uit handen. Nu zou 26. Ph6! de beslissing hebben betekend. Na 26…Tf6 27. Txd7 bxa3 28. De5! Txb2+ 29. Ka1 heeft wit alle cruciale velden onder controle.
26…bxa3
Wit heeft nu diverse manieren om nog een halfje uit het vuur te spelen. Maar hij speelt het uiterst ongelukkige…
27. Dd2??
Een afschuwelijke blunder die hem zelfs nog de partij kost. Bijvoorbeeld 27. Pd6 leidt na 27…Txb2+ 28. Ka1 Tb1+ 29. Txb1 Dc3+ 30. Ka2 Dxc2+ 31. Ka1 Dc3+ tot remise.
27…axb2!
en nu valt het mat op a1 niet fatsoenlijk meer te pareren.
0-1
Ly, Moulthun – Haast, Anne
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le3 a6 7. Le2 Pf6 8. O-O Le7 9. f4 d6 10. Kh1 O-O 11. De1 Pa5 12. a4 Ld7 13. Ld3 Tfe8 14. Pf3 e5 15. fxe5 dxe5 16. Dg3 Ld8 17. Lg5 Ph5 18. Dh4 Pf4 19. Lxd8
19…Taxd8?!
Deze logische zet speelt wit een gevaarlijke koningsaanval in de kaart. Na 19…Dxd8 was er weinig aan de hand.
20. Pg5 h6 21. Pxf7!?
Een moedig offer, waarvan de meeste consequenties nauwelijks uitgerekend konden worden.
21…Kxf7 22. g3
Zo wint wit het stuk terug terwijl de zwarte koning in de tocht blijft staan. 22. Pd5 lag ook de lijn van de verwachting.
22…g5!
De beste verdediging.
23. Dh5+
Hij trapt niet in de valstrik.
23. Dxh6 Th8 zou goed voor zwart zijn na bijvoorbeeld: 24. Dxg5? [is nu gedwongen, maar zwart staat beter. 24. Pd5] 24…Txh2+! 25. Kxh2 Th8+ 26. Kg1 Db6+ 27. Tf2 (zie analysediagram)
27…Dxf2+! Dit soort wendingen is Anne wel toevertrouwd. 28. Kxf2 Ph3+ en zwart wint.
23…Kg7 24. gxf4 exf4 25. Pd5
25…Dc6?!
De dame moet naar d6. Dat was lastig te zien… 25…Dd6! hoewel wit dan ook kan offeren: 26. Txf4 maar nu heeft zwart 26…Tf8 bij de hand dat na 27. Txf8 Txf8 28. De2 (analoog aan de partij) leidt tot een stelling waar zwart zeker niet minder staat na zowel 28…Pc6 [als na 28…De5]
26. Txf4!
Dat dit offer de hoofdrol zou gaan spelen, had zwart in haar overwegingen mee moeten nemen.
26…Tf8 27. Txf8 Txf8 28. De2
Zwart speelt de zet Nog sterker was 28. b4 Pc4 29. h4 waarna zwart grote problemen ondervindt.
28…Dd6
alsnog, maar nu heeft zwart dezelfde stelling met een tempo minder. Toch is het beter om je fout toe te geven en de meest hardnekkige verdediging te vinden.
29. Tf1 Pc6 30. Txf8 Dxf8 31. De3 Pe5 32. Le2
32…Lg4!
Een goede zet. Gek genoeg is het niet zo gek om lopers te willen ruilen. Ook na 32…Kh7 33. Dd4 Dd6 34. c4 zal zwart op den duur in onoverkomelijke problemen geraken.
33. Kg2
33. Dd4 Lxe2 34. Dxe5+ Kg6 35. Pe7+ Kh5 36. Pf5 lijkt nog te gaan voor zwart na 36…Lf3+ 37. Kg1 Db4
33. Lxg4 Pxg4 34. Dd4+ Kh7 35. Kg2 Dd6 is verre van eenvoudig voor wit. Het dame-eindspel na 36. Pf6+ Dxf6 37. Dd7+ Kg8 38. Dxg4 Dxb2 lijkt me niet gewonnen.
33…Dc8? Hier verdiende 33…Lxe2 34. Dxe2 Pg6 de voorkeur waarna de schade nog heel erg meevalt.
34. Dd4 Lh3+ 35. Kg3 De6 36. Pc7
De dame is overbelast. Ze moet zowel Pe5 als Lh3 blijven dekken.
36…De7 37. Pd5 De6 38. Pc7 De7
39. Dd6!
Een aardig grapje waarmee wit afwikkelt naar een gewonnen eindspel. De Australiër wikkelt verder goed af naar winst. 39. Pxa6 bxa6 40. Kxh3 had twee pionnen voorsprong opgeleverd.
39…Dxd6 40. Pe8+ Kg6 41. Pxd6 Ld7 42. a5 Lc6 43. Kf2 h5 44. Ke3 g4 45. b4 Kf6 46. c4 Ke7 47. Pf5+ Kf6 48. b5 Ld7 49. Pd6 Le6 50. Pxb7 Pxc4+ 51. Lxc4 Lxc4 52. Pd6 Op 52. Pd6 Lf1 volgt 53. b6 met winst.
1-0
Nijboer, Friso – Willemze, Thomas
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. Lg5 dxe4 5. Pxe4 Pbd7 6. Pf3 h6 7. Pxf6+ Pxf6 8. Le3 Le7 9. Lb5+ Ld7 10. Ld3 Pd5 11. Ld2 c5 12. c4 Pf6 13. dxc5 Lxc5 14. O-O Lc6 15. Pe5 Dc7 16. De2 Ld6 17. Lc3
Wit heeft tamelijk eenvoudig zijn stukken op veelbelovende velden gekregen. Het is voor de zwarte koning geen lolletje om in het centrum te moeten verblijven maar beide rokades nodigen ook niet uit. Willemze kiest uiteindelijk voor de lange rokade.
17…O-O-O 18. Tad1 h5 19. h3 Th6 20. Lc2
Zwart staat niet goed en hij zit verlegen om een goed plan.
20…Pg4?
Maar dit is een desperate poging om er iets van te maken, terwijl dat helemaal niet kan.
21. Txd6!
Een goede manier om de eventuele zwarte aanval neer te slaan.
21…Dxd6 22. Td1 Dc7 23. Txd8+ Kxd8 24. hxg4
Wit heeft twee stukken voor een toren geïncasseerd en daarmee staat hij al op winst.
24…hxg4 25. Dxg4 f6 26. Pxc6+ bxc6
27. Dxe6
Nijboer heeft geen last van spoken.
27…Dh2+ 28. Kf1 Dh1+ 29. Ke2 Dh5+ 30. g4
En zwart gaf zich gewonnen.
1-0
de Ruiter, Danny – Brunello, Sabino
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. g3 Lb7 5. Lg2 Le7 6. O-O O-O 7. Pc3 Pe4 8. Ld2 Lf6 9. Pe5 Pxc3 10. Lxc3 Lxg2 11. Kxg2 c5 12. dxc5 bxc5 13. Dd6 Le7 14. Dd3 a5 15. Tad1 Ta6 16. Df3 Dc8 17. Kg1 d6 18. Pd3 e5
19. Dd5 In aanmerking komt volgens mij ook 19. Pe1 om het paard om te spelen, richting veld d5.
19…Pd7 20. Pe1 Pf6 21. Dd3 e4 22. Dc2 De6 23. b3 Pg4 24. h3 Pe5 Beter is 24…Pf6
25. Dxe4 Dxh3?
De zwartspeler probeert met zijn laatste zet het pionoffer te rechtvaardigen maar hij geeft gewoon een stuk weg.
26. Pf3? De dubbele aanval met de dame wint materiaal want 26. Db7 Pg4 werkt niet vanwege 27. Pf3
26…Pg6 27. Td5 De6 28. Dd3 a4 29. b4 cxb4 30. Lxb4 Tb6 31. Pd4 Dg4
32. Ld2 Na 32. a3 staat wit zeker niet minder.
32…Tc8 33. Pf5 Lf8 34. Td4 Dh3
35. Pxd6??
Dit kost domweg materiaal. Met 35. De4 Pe5 36. Td1 zou het nog allemaal oké zijn.
35…Txd6 36. Txd6 Pe5!
Hij heeft deze gemene tussenzet gemist. Want het paard komt na 36…Pe5 37. Dd5 Lxd6 38. Dxd6 Pg4 beslissend in de aanval.
0-1
Willemze, Thomas – Van Foreest, Lucas
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 Le7 5. Lb3 d6 6. c3 O-O 7. Pbd2 Pa5 8. Lc2 c5 9. Pf1 Pc6 10. Pg3 Te8
10…d5
11. h3
is een wat zeldzame voortzetting. Maar Willemze ziet de noodzaak om kort te rokeren nog niet.
11…h6 12. Ph2
Een bekend idee in een nieuwe stelling. 12. O-O Le6 13. d4 was nog bekend uit Van Weersel-Khotenashvili, 2013.
12…d5 13. Df3
13…dxe4
Ik zie niet waarom zwart hier ruilt. Het lijkt me dat alleen wit hierop vooruit gaat. Een bruikbaar alternatief lijkt mij 13…Le6
14. dxe4 Ph7 15. Pg4 Pg5 16. De2 Da5?!
Wat de dame hier doet (behalve op dit moment … Pd4 dreigen), ontgaat me. Het plan dat zwart in de partij kiest, had hij waarschijnlijk direct moeten uitvoeren. Want 16…Pe6 17. Pf5 Lg5 18. Lxg5 Dxg5 19. h4 Dg6 20. g3 is in elk geval iets veiliger, hoewel wit hier ook prettig staat.
17. O-O Pe6
Positioneel gezien oké, maar wit krijgt een unieke kans op een koningsaanval en zo’n kans moet je Willemze meestal niet geven.
18. Lxh6! Ook sterk lijkt 18. Pf5 maar dan wordt zwart niet direct onder de voet gelopen.
18…gxh6 19. Pxh6+ Kh7
20. f4!!
Dit is briljant gezien. Twee stukken (Tf1 en Lc2) die latent meededen, kunnen nu actief in de strijd geworpen worden. Niet geweldig is 20. Pxf7? wegens 20…Pf4!
20…Pg7!
Om Dh5 uit de stelling te halen, maar de zwartspeler kan niet voorkomen dat er nieuwe aanvalsgolven over hem heen komen.
Na 20…exf4? 21. e5+ Kg7 [21…Kxh6 22. Dh5+ Kg7 23. Dh7+ Kf8 24. Dh8#] 22. Dh5! wordt zwart onder de voet gelopen: 22…Pg5 23. Pgf5+ Kf8 24. Pg4 Kg8 25. Pf6+ en het mat is niet ver meer.
20…Pxf4 21. Txf4! exf4 22. e5+ Kg7 23. Phf5+ Lxf5 24. Pxf5+ en wit wint.
21. Pxf7 Le6 22. f5 22. Pg5+ was misschien nog iets sterker.
22…Lxf7 23. f6 Dc7 24. Dg4
De dame mengt zich in de strijd.
24…Lxf6 25. Txf6 Te6
26. Pf5!
Weer uitstekend gespeeld.
26…Lh5
Lijkt nog wat, maar nu mag Willemze zijn aanval op elegante wijze bekronen. 26…Pxf5 27. Dxf5+ Kg8 28. Txe6 en wit heeft zijn materiaal heroverd.
27. Txe6! Lxg4 28. Th6+ Kg8 29. Lb3+ Kf8
Hier toont Lucas zich een zeer sportief verliezer: hij laat het mat toe na een prachtig gevoerde aanval.
30. Th8#
1-0
Ly, Moulthun – Nijboer, Friso
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 d6 6. Lg5 e6 7. Dd2 a6 8. O-O-O Ld7 9. f4 b5 10. Lxf6 gxf6 11. Kb1 Db6 12. Pxc6 Lxc6 13. f5 b4 14. Pe2 e5 15. Pg3 h5 16. Lc4 h4 17. Pf1 Dc5 18. Dd3 Lh6 19. Pd2 Lb5 20. Db3 Ta7 21. Lxb5+ axb5 22. Pf3 O-O 23. Pe1 Ta4 24. Pd3
Nijboer had veel tijd verloren om de problemen na de opening de baas te worden. Tegenstander Ly had een moderne voortzetting tegen de Siciliaan van zwart op het bord gezet. Na wits laatste zet hangt de zwarte dame. Waar moet die heen?
24…Dd4
De enige zet, hoewel het wel toelaat dat het witte paard op d5 verschijnt. Voor de hand ligt 24…Dc4?! maar na 25. Dxc4 bxc4 26. b3! komt wit duidelijk beter te staan in het resterende eindspel.
25. Pf4?!
Op het oog goed, maar de zware zwarte stukken komen heel dominant op de a-lijn te staan en daar kan wit weinig tegen beginnen. Relatief beter is 25. Pc1 maar ook dan komt zwart in het voordeel na 25…Da7 26. Txd6 Lxc1 27. Txc1 Ta8
25…Da7 26. Pd5 Ta8 27. Pxf6+
27…Kh8
wint nog steeds gemakkelijk. Als Nijboer had gezien wat hem boven het hoofd hing, had hij hier waarschijnlijk wel 27…Kg7! gespeeld. Na 28. Ph5+ Kh8 is er niet de ontsnapping zoals in de partij.
28. Txd6 Txa2
Met de dodelijke dreiging … Ta1#.
29. Td8+!?
De laatste poging en Nijboer was waarschijnlijk zo verrast dat hij zich nu de kaas van het brood laat eten. Wit kan geen ‘luchtgaatje’ maken met 29. c3 op straffe van mat: 29…Ta1+ 30. Kc2 Df2+ 31. Kd3 Dd2#
29…Kg7??
Verschrikkelijk. Winnend is 29…Lf8! 30. Txf8+ Kg7 want nu is er geen fatsoenlijke zet meer. 31. c3 Kxf8 32. Dxb4+ Kg7 en met een toren achter, een paard en een toren op de nominatie om verloren te gaan, kan wit gevoeglijk opgeven.
30. Ph5+ Kh7 31. Pf6+ Kg7 32. Ph5+
Het is remise door eeuwig schaak.
1/2-1/2
Brunello, Sabino – Haast, Anne
1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. e4 b5 4. a4 c6 5. axb5 cxb5 6. Pc3 a6 7. Pxb5 axb5 8. Txa8 Lb7 9. Ta1 e6 10. Pe2 Lxe4 11. Pc3 Lc6 12. Le2 b4 13. Pb1 Lxg2 14. Tg1 Ld5 15. Pd2 Ph6 16. Pxc4 Pf5 17. Pe3 Pxe3 18. Lxe3 b3 19. Lb5+ Pd7 20. Dc1 Db8 21. Lc6 Lb4+ 22. Kf1 O-O 23. Lxd5 exd5 24. Dc6 Pf6 25. Lh6 Ph5 26. Dxd5 Dxh2 27. Dxb3
27…Te8 27…Pg3+!? 28. Dxg3 Dxh6 levert nog altijd een wat chaotische stelling op, die vermoedelijk wel goed is voor wit, maar zeker niet eenvoudig.
28. Df3!
Wit kon hier flink mistasten. Met de tekstzet houdt hij alle dreigingen binnen de perken.
Op 28. Dxb4?? had Anne een venijnig matbeeldje in de stelling gevlochten. 28…Dh3+ 29. Tg2 Dh1+ 30. Tg1 Pg3+ 31. fxg3 Df3# (zie analysediagram)
Ook het centrale 28. Dd5?? (zie analysediagram)
verliest op slag: 28…Dh3+!
[Niet 28…Pg3+? wegens 29. Txg3 (maar ook niet 29. fxg3?? De2#)] 29. Tg2 [29. Dg2 Dd3#] 29…Dh1+ 30. Tg1 Dxd528…g6
Met 28…Pg3+ 29. Txg3 Dxh6 30. Dd5! en ook hier zal zwart het loodje moeten leggen. [Na 30. Kg2 Ld6 31. Th1 De6 32. Tg4 f5 doet zwart nog volop mee.]
29. Th1 Dd6
Nu laat Brunello geen tegenspel meer toe:
30. Txh5 gxh5 31. Ta8 Dxh6 31…De6 gaat mat: 32. Txe8+ Dxe8 33. Dg2+ Kh8 34. Dg7#
32. Txe8+ Lf8 33. b4 h4 34. Dg4+ Kh8 35. Dc8 Kg8
En omdat wit op de volgende zet op f8 slaat, gaf zwart zich gewonnen.
36. b5 1-0
