Twee blunders achterelkaar op kandidatentoernooi (2)
Het Kandidatentoernooi in Amsterdam/Leeuwarden in 1956 (deel 2)
In de eerste aflevering schreef een van de schaakjournalisten in een voorbeschouwing , dat hij, wat Petrosjan betreft, niet meer verwachtte dan twee verliespartijen voor de duur van de gehele wedstrijd. Dat hij daarbij in een vlaag van helderziendheid uitgerekend ‘deze eerste twee nullen zou hebben bedoeld, lijkt niet waarschijnlijk’.
Hans Böhm, die dagelijks een onderhoudende video maakt over het Kandidatentoernooi 2016 in Moskou, meldde vandaag in zijn derde aflevering de eerste blunder tijdens de tweede ronde van dit toernooi.
Twee blunders achter elkaar !
1. J.H. Donner in De Tijd, eind maart 1956
Wat echter in de partij Petrosian-Bronstein gebeurde is een zeldzaamheid zo groot als misschien nog nooit is voorgekomen. Petrosian was goed uit de opening gekomen. Een schijnoffensief van Bronstein was teruggeslagen en de zwartspeler moest afwachten of het zijn tegenstander zou lukken gebruik te maken van zijn positioneel voordeel. Petrosian scheen snel te winnen. De kleine, slimme Bronstein toonde echter dat hij zich niet zonder meer laat verslaan. Met een zeer diepe verdedigingsmanoeuvre bracht hij de dame van a5 over d8 naar h8. Voorlopig wist hij een onmiddellijk debacle te voorkomen. Beide spelers kwamen in tijdnood. Bronstein het ergst. Hij speelde nog slechts een paard heen en weer, terwijl Petrosian de juiste opstelling voor de torens zocht. Juist toen Petrosian het goede plan gevonden had, speelde Bronstein voor de zevende maal zijn paard en viel en passant de vijandelijke Dame aan. Tot ontzetting van allen onttrok Petrosian de dame niet aan deze aanval, speelde een willekeurige zet en gaf onmiddellijk op.
Maar oordeelt U zelf:
1.c4 Pf6, 2.Pc3 g6, 3. g3 Lg7, 4.Lg2 0-0, 5.Pf3 c5, 6.0-0 Pc6, 7.d4 d6, 8.dxc5 dxc5 9.Le3 Pd7, 10.Dc1 Pd4, 11. Td1 e5, 12. Lh6 Da5, 13. Lxg7 Kxg7, 14. Kh1 Tb8, 15. Pd2 a6, 16. e3 Pe6, 17.a4 h5, 18. h4 f5, 19.Pd5
Zwart heeft nu geen reële kansen op initiatief meer. Zijn stelling is vol gaten. Voor alles dreigt Wit b3, Db2 en dan Pf3. De e-pion wordt tot een verklaring gedwongen, waarna zwart verloren zou zijn. Zwarts volgende zetten dienen om de e-pion van h8 uit met de Dame te kunnen dekken. Een schitterende verdediging!
19… Kh7, 20. b3 Tf7, 21. Pf3 Dd8, 22.Dc3 Dh8 23, e4 fxe4, 24. Pd2 Dg7, 25. Pxe4 Kh8, 26. Td2 Tf8, 27.a5 Pd4, 28. b4 cxb4 29. Dxb4 Pf5, 30. Tad1 Pd4, 31. Te1 Pc6, 32. Te1 Pc6, 32. Da3 Pd4, 33. Tb2 Pc6, 34. Teb1 Pd4, 35. Dd6 Pf5, 36. Pg5 Pxd6 0-1
Bij zoiets staat men verbijsterd toe te kijken, Petrosian geldt als de beste vluggertjes speler ter wereld. Juist hij laat de Dame instaan! Niemand als hij is in staat in één blik een gecompliceerde situatie te overzien. Hij staat bekend als de bekwame technicus, die onverbiddelijk een klein voordeel tot winst weet te voeren zoals hij ook in deze partij tegen Bronstein heeft laten zien, want hij stond gewonnen. Een dergelijk blunder is meer voorgekomen. In het kandidatentoernooi te Zurich in 1953 zagen Reshevski en Szabó beiden mat in 2 over het hoofd. Dat kan men nog schaakblindheid noemen. Maar wat Petrosian hier gebeurde is het verlamd zijn van reflexen.
Voor zover wij weten is een dergelijke blunder nog nooit in de meesterpraktijk voorgekomen. De Dame!! Wanneer men niets meer ziet dan houdt men die toch in de gaten.
Bronstein was er bedroefd van. Misschien nog meer dan Petrosian is hij een echt liefhebber van het schaakspel. Hij heeft een hekel aan een slecht gespeelde partij en uit soms, zonder arrogantie of hoogmoed, zijn afkeer van een speler die een makkelijke remise verkiest boven een moeilijke strijd, omdat die het koninklijke spel bederft. Dat hij door een zo vreselijke fout een onverdiend punt moest halen deed hem kennelijk geen plezier.
2. Limburgs Dagblad, Kandidatentoernooi
ONGELUKKIGE DAG VOOR PETROSJAN
AMSTERDAM, 30 maart 1956 — De ongelukkige Petrosjan, die woensdagavond tijdens de tweede ronde van het kandidaten-toernooi in zijn partij de blunder van het jaar maakte en daarna tegen Bronstein maar meteen opgaf is de gevolgen van deze fout nog niet helemaal te boven. Integendeel. Toen hij donderdag zijn afgebroken party tegen zijn landgenoot Geller hervatte maakte hij op een gegeven moment wederom een fout, welke meteen zijn ondergang betekende. Hij zette zijn toren in duidelijk verkeerde positie en hiervan maakte Geller zeer dankbaar gebruik. Na 46 zetten gaf Petrosjan op. Maar ook Geller zelf kwam er donderdag niet heelhuids af. In de partij tegen Smyslov werd na 56 zetten voor Geller tijdsoverschrijding geconstateerd en zodoende ging zijn landgenoot Smyslov met de winst strijken.
De stelling die in de tekst bedoeld was is als volgt (tk):
3. Hans Böhm over de blunder van Nakamura
In de tweede ronde moest Nakamura het opnemen tegen Karjakin. Klik hier voor de telesportvideo van Hans Böhm.
