Schaakrubrieken weekend 4 juni 2016
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Anish Giri ontsnapt
Er was eens een genootschap van moppenkenners waarvan de leden de mop in heden en verleden zo grondig bestudeerd hadden, dat ze alle moppen hadden genummerd. Dat was makkelijker dan het misschien lijkt, want er zijn er niet zo veel. Je kunt de Kalverstraat wel vervangen door Broadway, maar het blijft dezelfde mop. Op de jaarvergaderingen werden geen moppen verteld, omdat iedereen alles al kende. Een spreker zei ‘587 ’ en dan werd er gelachen, en een ander zei dan: „Dat doet mij denken aan 1131”, en dan was de hilariteit nog groter, omdat mop 1131 nog grappiger was. Buitenstaanders zouden denken dat de clubleden niet goed wijs waren. Schaakkenners die de partij Doebov – Brkic zagen, die ik vorige week gebruikte voor de opgave, zeiden: „Torre – Lasker, Moskou 1925.” Ze slaan een blik op de partij van deze week, Giri – Harikrishna, en zeggen: „Polugajevski – Tal, Moskou 1969.” Zo lijkt het soms of er net als bij die moppen maar een beperkt aantal standaardpartijen bestaan, die met kleine variaties steeds herhaald worden. Gelukkig is dat niet waar. Misschien getergd door de flauwe grappen over zijn remises in het kandidatentoernooi schoot Anish Giri in het Vugar Gashimov Memorial in Shamkir, in Azerbeidzjan, fel uit de startblokken en hij begon met 4 uit 5. Er was een ander die nog hoger scoorde, Fabiano Caruana, die met 4½ uit 5 begon. In de zesde ronde maakten ze beiden een remise en donderdag moesten ze in de zevende ronde tegen elkaar. In sneltreinvaart speelden ze de opening en het middenspel en toen kwamen ze remise overeen in een stelling met aan beide kanten nog een dame en een toren. Die lui weten wat ze doen, dacht ik eerst. In werkelijkheid had Caruana tegen het eind gewonnen gestaan, even de zetten herhaald, waarna hij weer gewonnen stond, en toen nam hij met nog zeeën bedenktijd remise. Vreemd. Het was waar dat de winnende zetten niet makkelijk waren, maar hij had er in ieder geval over na kunnen denken.
Anish Giri – Pentala Harikrishna, Shamkir 2016
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 c5 5. cxd5 Pxd5 6. e4 Pxc3 7. bxc3 cxd4 8. cxd4 Lb4+ 9. Ld2 Lxd2+ 10. Dxd2 0-0 11. Tc1 b6 12. Ld3 Lb7 13. 0-0 h6 14. De3 Pc6 Vorig jaar in Shamkir werd hier in Mamediarov – Kramnik 15. Tfd1 gespeeld. 15. h4 Een nieuwe zet. Giri speelt meteen op koningsaanval. 15…Tc8 16. h5 Hiermee wordt zwarts zet g7-g6 vrijwel onmogelijk gemaakt, wat betekent dat zwart in groot gevaar is als wit zijn dame voor de loper op de diagonaal b1- h7 weet te krijgen. 16…De7 17. Lb1 Tfd8 18. d5 Dit pionoffer, in combinatie met wits volgende zet, was in een soortgelijke stelling in Polugajevski – Tal, Moskou 1969, het begin van een geweldige koningsaaval. Meteen 18. e5 ging overigens niet wegens 18…Pxd4 19. Pxd4 Txc1 20. Txc1 Txd4 21. Dxd4 Dg5 en zwart wint de geofferde toren met voordeel terug. 18…exd5 19. e5 La6 Hij houdt wit van de diagonaal b1-h7 af. 20. Tfe1 Dd7 21. Df4 Pe7 22. Pd4 Txc1 23. Dxc1 Nu wil de dame naar c2. 23…Da4 Dit is geen goede manier om dat te verhinderen. Beter was 23…Tc8, al zou wit zelfs in het dame-eindspel na 24. Da3 Lc4 25. e6 fxe6 26. Txe6 Pc6 27. Txc6 Txc6 28. Pxc6 Dxc6 29. Dxa7 goede winstkansen hebben.
Giri is in stilte op weg naar een van zijn beste scores
Buiten het zicht van de Nederlandse media is Anish Giri op weg naar een van de beste resultaten uit zijn carrière. Zelfs de NOS Teletekstredactie, die zijn verrichtingen doorgaans trouw volgt, beperkt de schaakberichtgeving tot de uitslagen van het Europees vrouwenkampioenschap en besteedt geen aandacht aan Giri’s prestaties in de Azerbeidzjaanse stad Sjamkir. Voor de derde maal wordt daar een toernooi gehouden ter nagedachtenis aan Vugar Gasjimov, de jong overleden grootmeester, die de laatste partijen van zijn leven in 2012 speelde in Wijk aan Zee. Hoewel Magnus Carlsen, de winnaar van de eerste twee edities, er ditmaal niet bij is, kunnen de organisatoren tevreden zijn met de deelname van Karjakin, Caruana, Giri, wereldkampioene Yifan Hou en de sterkste Azerbeidzjaanse spelers. Na een kalm begin bewees Giri zichzelf in de tweede ronde een grote dienst door in een dichtgeschoven positie handiger te manoeuvreren dan Sergey Karjakin en de uitdager van Carlsen overtuigend te verslaan. Alsof de wereld aan zijn voeten lag, won hij blakend van zelfvertrouwen daarna nog twee partijen in grote stijl. Wie in een toptoernooi begint met 4,5 uit 6, heeft doorgaans weinig meer te duchten van de concurrentie. Ditmaal was het anders. Giri had de pech dat Fabiano Caruana ook op dreef was en er met een score van 5 uit 6 nog net wat harder aan trok. Het toernooi eindigt vandaag met onder andere een reprise van de beslissende partij van het kandidatentoernooi tussen Karjakin en Caruana.
Caruana – Radjabov Gasjimov memorial 2016
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 g6 4. Lxc6 dxc6 5. d3 Lg7 6. h3 Pf6 7. Pc3 0-0 8. Lf4 b6 9. Dd2 Te8 10. 0- 0-0 a5 11. Pe5 b5 12. De3 Na 12. Pxc6 Db6 13. Pe5 a4, gevolgd door 14 … b4 heeft zwart een gevaarlijke aanval 12 … Db6 Volgens Radjabov kan zwart de openingsproblemen oplossen met 12 … Pd7! 13. Pxd7 Ld4 14. Dg3 Dxd7. 13. Lh6 Lh8 14. f4 a4 15. Thf1 e6 16. g4 a3 Moeilijk te begrijpen. Zwart heeft tegenspel na 16 … b4 17. Pe2 b3 18. cxb3 axb3 19. a3 La6. 17. b4! Pd7 18. Pxd7 Lxd7 19. e5 Met de dreiging 19. Pe4. 19 … f5 20. Pe2 Lg7 21. Lxg7 Kxg7 22. h4 fxg4 23. h5
Gashimov Memorial
Vugar Gashimov uit Azerbeidzjan overleed in 2014 op 28-jarige leeftijd. De schaakwereld rouwde want Vugar was niet alleen een talentvolle speler, hij kon ook van iedereen winnen in grootse stijl en stond in 2009 op de zesde plaats van de wereldranglijst. Hij hield van voetbal, tafeltennis en snooker en was een van de beste snelschakers. Zijn laatste toernooi was Tata-Steel 2012, daarna nam een tumor in zijn hoofd het over. Hij was alom geliefd, op vele toernooien werd een minuut stilte gehouden en vanaf 2014 wordt er in Wijk aan Zee een speciale Gashimov-prijs uitgereikt aan de meest sportieve speler. In zijn geboorteland wordt momenteel voor de derde keer ter ere en ter nagedachtenis aan Vugar een ijzersterk toernooi gehouden. Magnus Carlsen won de eerste twee edities. Onder de deelnemers dit keer de volgende uitdager van wereldkampioen Carlsen: Sergei Karjakin, de regerend kampioene Yifan Hou, de nummer twee op de wereldranglijst Fabiano Caruana en Anish Giri. Alle partijen van deze vier topspelers worden nauwgezet gevolgd maar het wordt natuurlijk nog interessanter als zij tegen elkaar spelen.
A. Giri – S. Karjakin
1.g3 c5 2.Lg2 Pc6 3.c4 g6 4.Pc3 Lg7 5.a3 d6 6.Tb1 a5 7.d3 e5 8.e4 h5 9.h4 Lh6 10.Lh3 Lxc1 11.Txc1 Pf6 12.Lxc8 Txc8 13.Pge2 0-0 14.0-0 Dd7 15.Kg2 Kg7
Zo, de opening was niet bijster boeiend en de stelling is volledig in evenwicht. Maar Giri legt zich niet zomaar neer bij remise, hij blijft spelen en dat is precies wat Karjakin kan verwachten als hij straks in november om het WK speelt. Mede daarom is het boeiend te zien hoe aanval en verdediging worden gevoerd.
16.f3 Pd4 17.Tf2 b6 18.a4 Tb8 19.b3 Tb7 20.Tb1 T7b8 21.Dd2 Tbe8 22.Db2 Db7 23.Tbf1 Pg8 24.Pd5 Pe7 25.Pxd4 exd4 26.Pf4 Dd7 27.Te2 Pc6 28.Dd2
28…Pb4 29.Tfe1 Te5 30.Ph3 Te7 31.f4 f6 32.Dd1 Th8 33.Kh2 Dg4 34.Kg2
Er lijkt nog steeds weinig aan de hand (hoe moet wit verder gaan na bijvoorbeeld 34…Dd7) maar er zit toch meer venijn in de stelling dan Karjakin aanvoelt. Hij doet zelfs een verliezende zet alhoewel dat nog veel tijd kost om aan te tonen.
34…The8? 35.f5! gxf5 36.Pf2! Dg6 37.exf5 Txe2 38.fxg6 Txe1 39.Dxh5
Op zich zijn twee torens opgewassen tegen een dame maar hier heeft wit ook nog eens gevaarlijke vrijpionnen. Wit staat gewonnen maar moet het nog bewijzen.
39…Th8 40.Df3 Te3 41.Dg4 Te5 42.Dd7+ Kg6 43.Pe4 Pxd3 44.Dg4+ Kh6 45.Pxd6 Tf8 46.Pf5+ Txf5 47.Dxf5 Pe5 48.De6 d3 49.Dxb6 Tf7 50.Dxa5 Td7 51.Dd2 Kg7
Op zich is de dame een slecht blokkadestuk maar hier kunnen de vleugelpionnen het zwarte tegenspel ondermijnen. Giri maakt het overtuigend af.
52.a5 Pc5 53.a6 Kf7 54.h5 Pb4 55.h6 Kg6 56.Df4 Td4 57.h7! Txf4 58.h8D d2 59.De8+ Kh6 60.Dh8+ Kg6 61.De8 Kh6 62.De2 Td4 63.a7! d1D 64.Dxd1 Txd1 65.a8D Td2+ 66.Kf3 Td3+ 67.Kf4 Txb3 en zwart gaf gelijk op zonder 68.Kf5 Kg7 69.Db7+ met spoedig mat af te wachten.
Na vijf ronden is Caruana weer ouderwets op dreef.
38.Kc2? Db7? 39.Kd2 Dg2 40.Kc1? Df3 41.Tc2 Ta8 42.De2? Dh1+ 43.Kd2 Ta1 44.De8+ Kg7 45.De5+ Kh7 46.De2 Tb1 47.f3 Tg1 wit gaf op, hij gaat groot materiaal verliezen. Na 5 ronden gaat Caruana fier aan kop met 4,5 punt en staat Anish sterk tweede met 4 punten!
35 jaar geleden begon ik mijn eerste schaakrubriek met de uitroep van een grootmeester: ‘Waarom moet uitgerekend ik van deze idioot verliezen?’ Sindsdien hebben we in de rubrieken veel schakers in razernij het pand zien verlaten. Nu gaat het meestal wat correcter (zie verderop). Bij New In Chess zijn ze niet zuinig met het publiceren van de ene voltreffer na de andere (www.newinchess.com). Voor de geoefende schaker, maar ook starters : My First Chess Opening Repertoire van Moret, leraartrainer bij uitstek. Dit deel is voor wit maar zwart mag spieken. De bedoelingen achter de zetten worden uitgelegd met leuke oefenstof daarna. Zeer bruikbaar voor jeugdleiders (€ 19.95, isbn 978-90-5691-633). Voor iedere schaakliefhebber is het prachtige boek van Andre Schulz The Big Book of World Chess Championships (978-90-5691-635-0, € 22.95) waarin de auteur ons langs 46 gevechten om de wereldtitel voert, vanaf 1886 (Steinitz) tot 2014 (Carlsen). Niet alleen prachtige partijen maar ook beschrijvingen van iedere match met kostelijke anekdotes (die helaas naarmate we de 21e eeuw naderen steeds minder worden, want nu zijn het allemaal keurige jongens zonder afwijkingen die na afloop netjes een hand geven zonder moordlustige plannen). De auteur heeft per match leuke titels bedacht, zoals Professor tegen Alcoholicus (Euwe tegen Aljechin) Toiletgate (Kramnik-Topalov) Doors Bang at the WTC (Kasparov-Anand) enz. De suprematie van de USSR (1945-1972), het Schisma van 1993, alles komt ter sprake in het sterke verhaal van Schulz. Vroeger zeiden ze: dit boek hoort in de boekenkast van iedere schaker en nu zeg ik het ook. Uit dit boek een partij van giganten uit 1966, spelend om de wereldtitel:
Petrosian-Spassky: 1.Pf3 Pf6 2.g3 g6 3.c4 Lg7 4.Lg2 0-0 5.0-0 Pc6 6.Pc3 d6 7.d4 a6 8.d5 Pa5 aanval op de c-pion. 9.Pd2 c5 10.Dc2 e5 11.b3 Pg4 12.e4 f5 13.exf gxf 14.Pd1 Nog steeds dringt Lb2 zich op b5 15.f3 gewaagd, je zal maar missen dat de toren instaat na 15.e4! Toch was 15.Ph6 voorzichtiger.16.Lb2 exf 17.Lxf3 Lxb2 18.Dxb2 de zwarte koningsstelling is wat gammel. Pe5 19.Le2 f4 Nu wordt het heel tactisch en hoewel Petrosian bekend stond als de Giri van de 60-er jaren (dit is een anachronisme) was hij juist tactisch briljant. 20.gxf wit zet een valletje door geen Txf4 te spelen 20.Lh3 Spassky trapt er in 21.Pe3! Lxf1 22.Txf1 Pg6 23.Lg4 Pxf4? dit kan de zwarte stelling niet hebben, nodig was Df6 24.Txf4! Txf4 25.Le6† Tf7 (25.Kf8 26.Dh8†) 26.Pe4 Dh4 al een soort wanhoop 27.Pxd6 Dg5† 28.Kh1 Taa7 (28.Dxe3 29.Lxf7† Kf8 30.Dh8† Ke7 31.Pf5† Kxf7 32.Dg7† en 33.Pxe3) 29.Lxf7† Txf7 30.Dxh8† en 1-0 want na 30.Kxh8 komt Pxf7† Zo bleef Petrosian wereldkampioen maar drie jaar later, 1969, won Spassky waardoor hij de twijfelachtige eer moest genieten om tegen Fischer aan te treden in de ‘Koude Oorlog’match. Overigens was deze ‘maar’ een incident, de Russische suprematie ging weer verder met de tweestrijd Karpov-Kasparov.
Probleem 2583 is een driezet van Goldschmeding:
Probleem 2581: Db6!
Giri perst water uit stenen
Vandaag wordt in Shamkir (Azerbeidzjan) de laatste ronde gespeeld van de Gashimov Memorial. Vugar Gashimov was een wereldtopper die jong overleed. Het toernooi is sterk bezet en een nieuwe krachtmeting voor Anish Giri. Op het moment van schrijven, na vijf van de negen ronden, is al zeker dat zijn score sterk afwijkt van zijn vorige twee toernooien. In het WK-kandidatentoernooi speelde Giri al zijn veertien partijen remise, wat hem (onterecht) op enige hoon kwam te staan. Vervolgens in het elitetoernooi in Stavanger (Noorwegen) won hij een partij, verloor er twee en speelde zes remises. In Shamkir begon hij met drie overwinningen en twee remises. Je zou kunnen zeggen: dat kan ook wel in een ietsje zwakker bezet toernooi. Maar zijn overwinningen boekte hij op Sergei Karjakin, Pentala Hariskrishna en Eltaj Safarli. Vooral de eerste twee zijn absolute wereldtoppers. Sterker nog, Karjakin won het kandidatentoernooi en zal in het najaar de WK-match tegen Magnus Carlsen spelen. Niet dat hij de nummer twee van de wereld is, op de Elo-lijst van juni (net verschenen) staat Karjakin negende en Giri achtste. Maar de overwinning van Giri heeft een zekere symboliek.
Onze landgenoot versloeg Harikrishna in een vlotte aanvalspartij. De zege op Karjakin is bijzonderder. Aanvankelijk een loopgravengevecht, gevolgd door diep strategisch inzicht. Misschien wel Giri’s grootste kracht, hij kan water uit stenen persen.
Giri-Karjakin
1.g3 c5 2.Lg2 Pc6 3.c4 g6 4.Pc3 Lg7 5.a3 d6 6.Tb1 a5 7.d3 e5 8.e4 h5 9.h4 Lh6 10.Lh3
De symmetrie wordt ver doorgevoerd. Beide spelers hebben een slechte en een goede loper, maar alle lopers gaan eraf.
10…Lxc1 11.Txc1 Pf6 12.Lxc8 Txc8 13.Pge2 0-0 14.0-0 Dd7 15.Kg2 Kg7 16.f3 Pd4 17.Tf2 b6 18.a4 Tb8 19.b3 Tb7 20.Tb1 Tbb8
Een verkapt remiseaanbod.
21.Dd2 Tbe8 22.Db2 Db7 23.Tbf1 Pg8 24.Pd5 Pe7 25.Pxd4 exd4 26.Pf4 Dd7 27.Te2 Pc6 28.Dd2 Pb4 29.Tfe1 Te5 30.Ph3
Je zou het niet meteen zeggen, maar deze zet leidt eindelijk tot actie. Op Schaaksite was Herman Grooten euforisch over deze zet. Giri ziet nu al dat het paard straks op f2 geweldig staat.
30…Te7 31.f4 f6 32.Dd1 Th8 33.Kh2 Dg4 34.Kg2 The8 35.f5 gxf5 36.Pf2 Dg6 37.exf5
Dwingt tot de volgende ruil. Na 37…Df7 38.Txe7 Txe7 39.Txe7 Dxe7 40.Dxh5 zien we hoe multifunctioneel het witte paard is. Het verdedigt alles bij wit.
37…Txe2 38.fxg6 Txe1 39.Dxh5 Th8 40.Df3 Te3 41.Dg4 Te5 42.Dd7+ Kxg6 43.Pe4
Het verdedigende paard wordt nu een aanvaller.
43…Pxd3 44.Dg4+ Kh6 45.Pxd6 Tf8 46.Pf5+ Txf5 47.Dxf5 Pe5
Nu is wit voorlopig nog niet klaar.
48.De6 d3
49.Dxb6 Tf7 50.Dxa5 Td7 51.Dd2+ Kg7 52.a5 Pc6 53.a6 Kf7 54.h5 Pb4 55.h6 Kg6
Niet 55…Pxa6 56.h7 Kg7 57.De3 d2 (57…Kxh7 58.De4+ en wit wint binnen een paar zetten de toren) 58.De8 en wit wint.
56.Df4
Ongelofelijk. Wit kan de d-pion laten doorlopen. Wat heeft Giri allemaal van tevoren begrepen?
56…Td4 57.h7 Txf4 58.h8D d2 59.De8+ Kh6 60.Dh8+ Kg6 61.De8+ Kh6 62.De2 Td4 63.a7 d1D 64.Dxd1 Txd1 65.a8D Td2+ 66.Kf3 Td3+ 67.Kf4 Txh3 68.Kf5
Zwart geeft het op. Behalve zijn problemen op de koningsvleugel gaat binnenkort ook de c-pion eraf.
Voor beginners A7031
Voor gevorderden B7031
De Rus E. Inarkiev is onlangs Europees kampioen schaken geworden. Het “Europees individueel” werd gehouden in de stad Gjakova in Kosovo. Inarkiev scoorde negen punten uit elf partijen. In de achtste ronde werd de Tsjechische grootmeester Navara aan zijn zegekar gebonden. Tweede in het Europees kampioenschap werd de Let Kovalenko.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 (Het bekende Nimzo-indisch.) 4. e3 0-0 5. Ld3 d5 6. cxd5 exd5 7. Pge2 Te8 8. 0-0 Lf8 9. Ld2 b6 10. Pf4 (Meestal ontwikkelt wit de toren naar c1.) 10. … Lb7 11. Df3 a6 12. Tad1 (Navara geeft hiermee aan dat hij na een c5 van zwart de d-lijn gaat openen.) 12. … Ta7!
Op de derde tot en met de vijfde plaats eindigden Baddie Jobava uit Georgië, David Navara en Vallejo Pons uit Spanje.
