Schaakrubrieken weekend 11 juni 2016
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Viktor de ontembare
‘Havermout”, zei Viktor Kortchnoi toen ik vroeg naar het geheim van zijn kracht op hoge leeftijd. Soms zei hij ook dat het kwam doordat hij het beleg van Leningrad had overleefd. Wie dat had doorstaan, kon overal tegen. Hij had een alles overheersende liefde voor schaken. „Wollt ihr das totale Schach?” schreef Hein Donner boven een verslag over het NK van 1977 dat Viktor won met 12 uit 13, 3½ punt meer dan Donner en Timman, die de tweede plaats deelden. Genna Sosonko, die hem goed kende, besloot in 2001 een artikel ter gelegenheid van Viktors zeventigste verjaardag met de woorden: „Viktor Kortchnoi will fight on for ever, and ever, and ever.” Wie wil er als hij in 1978 op een haartje na wereldkampioen is geweest, in 2009 nog kampioen van Zwitserland worden? Kortchnoi wel, hij kon niet ophouden. In dat artikel uit 2001 vertelde Sosonko ook dat Kortchnoi tijdens het Corustoernooi van 1997 in Wijk aan Zee tegen hem zei dat hij had opgemerkt dat Timman in het laatste uur van een partij moe werd, en dat hij daarom van plan was hem uit te putten door de spanning lang te handhaven. Kortchnoi was toen 65, Timman 45. In zijn autobiografie Mein Leben für das Schach schreef hij dat hij in 1985 voor het eerst merkte dat schaken hem moeilijk afging, tijdens een kandidatentoernooi in Montpellier. Hij schreef: „Mijn schaakleven ging natuurlijk verder, maar nu wist ik dat er een lat is waar ik niet meer overheen kan springen .” Zoiets moet hij ook gevoeld hebben na de sensationele partij hier onder, waarin hij huizenhoog gewonnen stond, maar zich door Kasparovs geniale bluf nog liet bedotten. Hij schreef, ongewoon deemoedig: „Waarschijnlijk had de wereldkampioen me van zijn onfeilbaarheid en onoverwinnelijkheid overtuigd. Daarna verloor ik tegen Kasparov zeven demoraliserende partijen.” Vorig jaar speelde hij, enigszins hersteld van zijn beroerte in 2012, vanuit een rolstoel nog een korte rapidmatch tegen Wolfgang Uhlmann, die toen 80 was. Het werd 2-2 en Viktors commentaar was dat Uhlmann de openingen niet begreep.
Garri Kasparov – Viktor Kortchnoi, Ohra-toernooi Brussel 1986
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 Lb4+ 4. Ld2 c5 5. g3 Db6 6. Lg2 Pc6 „Er zijn nog maar een paar zetten gespeeld en wit verliest al een pion’’ schreef Kortchnoi. Helemaal waar is dat niet, want met 7. e3 kan wit zijn pion redden. 7. d5 Maar Kasparov offert graag. 7…exd5 8. cxd5 Pxd5 9. 0-0 Pde7 10. e4 d6 11. Le3 Dc7 12. a3 La5 13. Lf4 Pe5 14. b4 cxb4 15. axb4 Lxb4 16. Da4+ P7c6 17. Pd4 a5 18. Pc3 Ld7 19. Pd5 Dd8 20. Pf5 0- 0 21. Dd1 Lc5 22. Tc1 Met twee pionnen minder gaat wit met deze blufzet all-in. Hij voorziet grote daden voor zijn toren en neemt het voor lief dat zwart een dame haalt. 22…a4 23. g4 a3 24. g5 a2 25. Dh5 Lxf5 26. exf5 Ld4 27. Lxe5 Pxe5 28. Le4 Te8 29. Tc7 a1D 30. Txa1 Txa1+ 31. Kg2 Ta2
Ook als de vorm er niet was, vocht Kortsjnoi voor de zege
Het ligt voor de hand dat iemand die onder de bijnaam De Verschrikkelijke door het leven ging niet gemakkelijk in de omgang was. Viktor Kortsjnoi was inderdaad geen gemakkelijk mens, ook niet voor zichzelf. Als hij een partij verloor, sloeg hij soms, als boetedoening voor de gemaakte fouten, de avondmaaltijd over. Om niet altijd even begrijpelijke redenen kon hij buitengewoon venijnig zijn. Tijdens een Olympiade, in een wedstrijd tegen een van de zwakkere teams, liep hij eens in glad gewonnen stand ongeduldig rond. Toen zijn tegenstander over elke zet lang bleef nadenken, werd het Kortsjnoi te machtig. ‘U spreekt Engels?’, vroeg hij op zangerige toon zonder het antwoord af te wachten. ‘Maar waarom geeft u dan niet op?’ Op jonge hemelbestormers had hij vaak kritiek. Vishy Anand, die Kortsjnoi vele malen versloeg en nooit een onderlinge partij verloor, heeft in zijn jonge jaren meer dan eens te horen gekregen dat het nooit wat zou worden: ‘Alleen maar trucs, geen dieper begrip van het spel’. Pas veel later, toen Anand naast Kasparov en Kramnik tot de onbetwiste topdrie van de wereld ging behoren, herzag Kortsjnoi zijn mening. Als jonge spelers in een spannende stelling hun toevlucht hadden genomen tot een remiseaanbod, kregen ze van Kortsjnoi de wind van voren. ‘Doorspelen zou riskant zijn, zegt u? Maar waarom bent u dan gaan schaken?’ Kortsjnoi zelf maakte zich nooit schuldig aan tactische remisevoorstellen. Ook als hij matig in vorm was, vocht hij in iedere partij voor de overwinning. Het is moeilijk kiezen uit Kortsjnoi’s bewaard gebleven oeuvre. Eigenlijk zou het een lang gevecht moeten zijn met Kortsjnoi achter de zwarte stukken, die na een zware verdediging als winnaar uit de strijd komt. De volgende briljante aanvalspartij tegen een 45 jaar jongere tegenstander is zeker niet karakteristiek voor zijn stijl. De aantekeningen zijn gebaseerd op die van Kasparov in zijn boek My Great Predecessors V. Kortsjnoi – Svidler St. Petersburg 1997 1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 0-0 5. Le2 d6 6. Pf3 e5 7. 0-0 Pbd7 8. Le3 De7 9. Dc2 Pg4 10. Lg5 f6 11. Ld2 c6 12. d5 f5 13. Pg5! Pdf6? Alleen met de lelijke zet 13 … Pb6 kan zwart zich verdedigen. 14. f3 Ph6 15. c5! cxd5 Wit staat ook prachtig na 15 … dxc5 16. dxc6 bxc6 17. Pa4. 16. Pxd5 Pxd5 17. Lc4! f4 18. Lxd5+ Kh8 19. h4 dxc5 20. Tac1 Pg8 21. Dxc5 h6 22. Dxe7 Pxe7 23. Pf7+ Kg8 Na 23 … Kh7 volgt 24. Lb4.
Venijn in de staart
Het Gashimov Memorial dat verspeeld werd in Shamkir in Azerbeidzjan kende een wel zeer bijzondere ontknoping. De beste spelers op papier, Fabiano Caruana en Anish Giri, hadden het gehele toernooi gedomineerd en met nog twee ronden te gaan was de stand aan kop na zeven ronden: 1.Caruana 5,5 2.Giri 5, indrukwekkende scores waarmee zij hun hoge positie op de wereldranglijst verstevigden. Wie van hen zou gaan winnen? Geen van beide! Op de derde plaats kwam op gepaste afstand Shakhryar Mamedyarov, de Azerbeidzjaanse troef, met 4 punten. Het lotingsschema plaatste hem in de slotronden tegen de beide koplopers. Het onverwachte gebeurde.
F. Caruana – S. Mamedyarov, ronde 8
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e5 6.Pdb5 d6 7.Lg5 a6 8.Pa3 b5 9.Pd5 Le7 10.Lxf6 Lxf6 De Sveshnikov-variant in het Siciliaans, een verraderlijke opening. 11.c4 b4 12.Pc2 0-0 13.h4 a5 14.g3 Le6 15.Lh3 Tb8 16.Dd3 Dd7 17.Pxf6+ gxf6 18.Lf5 Db7 19.Pe3 Pd4 20.0-0 b3 21.a3 Kh8 22.Tac1 Tbc8 23.Tfe1 Tc5 24.Dd1 Lxf5 25.Pxf5 Pxf5 26.exf5 Td8 27.Dh5 Kg7
28.Tc3 h6 29.Tee3 a4 30.De2 d5 31.Df3 Tdc8 32.cxd5 Txc3 33.Txc3 Txc3 34.Dxc3 Dxd5 Dat was geen goede keus van Caruana, zwart staat vanwege b3 zeer goed tot gewonnen in dit dame-eindspel. 35.Db4 h5 36.Dxa4 Dd3 37.g4 Db1+ 38.Kg2 Dxb2 39.gxh5 Dc2 40.Dg4? Dat gebeurt zo vaak, een zwakke zet vlak voordat de tijdscontrole gehaald wordt en men blij is in ieder geval dat monster te hebben bedwongen. Alleen met 41.Db4 kon wit de partij redden zoals Herman Grooten op www.schaaksite.nl aangaf: 40.Db4 b2 41.h6+ Kxh6 42.Df8+ Kh5 43.Kg3! Dxf5 44.Dh8+ Kg6 45.Dg8+ Kh6 46.Df8+ en zwart komt niet uit eeuwig schaak.
40…Kh7 41.h6? Dat gebeurt zo vaak, een zwakke zet vlak nadat de tijdcontrole gehaald is en de adrenaline weer wat zakt. Wit kon zich nog steeds redden met 41.Da4! Dd3 42.Db4 en de b-pion kan niet verder of 41.Da4! Dc3 42.Da6 e4 43.Db7 Dc4 44.a4 en het is in ieder geval zeer moeilijk om alle tegenkansen te elimineren.
41…Kxh6 42.Dg8 Dxf5 43.Df8+ Kh5 44.f3 Kxh4 45.Db4+ Df4 46.Dxb3 Dd2+ 47.Kf1 Kg3 48.f4+ Kxf4 en zwart won makkelijk met zijn grote materiële voorsprong.
Caruana kon zich achteraf wel voor het hoofd slaan want Giri kwam uiteindelijk toch niet door Hou heen. Opmerkelijk genoeg heeft hij na acht partijen twee verlies en zes remises tegen haar. In de slotronde was de partij Karjakin-Caruana een formaliteit, de spelers geloofden het wel. Giri kon dus alleen het toernooi winnen maar ….
S. Mamedyarov – A. Giri
1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.g3 Lg7 4.Lg2 d5 5.0-0 0-0 6.c3 Pbd7 7.Lf4 b6 8.a4 c5 9.Pbd2 Lb7 10.a5 bxa5 11.Pb3 Db6 12.dxc5 Pxc5 13.Le3 Dxb3 14.Lxc5 Dxd1 15.Tfxd1 Tfe8 16.Txa5 a6
Wit heeft een duurzaam voordeel: zijn stukken staan actiever en die losse a-pion blijft een aanvalsobject.
17.Pe5 Tad8 18.Lb6 Tb8 19.La7 Tbd8 20.Lb6 Tb8 21.Ld4 e6 22.e3 Ted8 23.Lb6 Tdc8 24.La7 Ta8 25.Ld4 Tc7 26.Tda1 Pd7 27.Pxd7 Txd7 28.Lf1 e5 29.Lc5 d4 Op zoek naar tegenspel, zwart verliest sowieso een pion. 30.cxd4 exd4 31.Lxa6 Txa6 32.Txa6 Lxa6 33.Txa6 f5 34.exd4 Lxd4 35.b4 Lxc5 36.bxc5 Td1+ 37.Kg2 Tc1 38.Tc6 Kf7 Een lastig eindspel dat, ook al zou het in hogere zin remise zijn, in de praktijk moeilijk houdbaar is. 39.Kf3 g5 40.Ke3 Tb3+ 41.Kd4 Tf3 42.Ke5 Txf2 43.Tf6+ Ke8 44.Txf5 Txh2 45.Kd6 Td2+ 46.Kc7 Td7+ 47.Kb6 g4 48.Te5+ Kd8 49.Tg5 Td3 50.Tg8+ Ke7 51.Txg4 Tb3+ 52.Kc7 Kf6 53.c6 zwart gaf op. Snelschaakpartijen beslisten vervolgens de uiteindelijke overall winnaar en het zal niemand verbazen dat Mamedyarov de bokaal mee naar huis mocht nemen. Wat een ontknoping!
Eindstand
1.Mamedyarov, Caruana 6 3.Giri 5,5 4.Karjakin 5 5.Mammadov 4,5 6.Radjabov, Safarli, Harikrishna 4 9.Eljanov 3,5 10.Hou 2,5
Er duiken regelmatig schaakwonderkinderen op, wat mijn kans om nog eens wereldkampioen te worden weer kleiner maakt. Zo ook Samuel Sevian, Amerikaan met Armeense roots, pas 15 jaar maar hier was het voor hem gehaktdag tegen Shirov, met zwart nog wel.
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd 4.Pxd4 Pf6 5.Pxc6 bxc 6.De2? raar Lb4 7.c3 Le7 8.e5 Pd5 9.Dg4 Kf8 (gewoon g6) 10.De4 d6 11.c4 Pb6 12.Dxc6 Tb8 13.Pc3 Lb7 14.Db5 Pd7 het staat gelijk 15.exd Lxd 16.Dg5 f6 17.Dh5 De7† 18.Le2 Lxg2 19.Tg1 Le4 20.c5 Pxc5 Nu kan gewoon Pxe4 maar Shirov denkt: ik kan wel wat proberen tegen dit knaapje: 21.Txg7? Kxg7 22.Lh6† Kg8 23.0-0-0 Lg6 24.Lc4† Pe6 zwart staat natuurlijk iets beter maar: 25.Dh3?? Kf7 wit staat verloren 26.Pd5 Txb2 27.Kxb2 Tb8† 28.Lb3 Le5† 29.Pc3 c5 (Ke8!) 30.f4 c4 31.fxe cxb 32.a4 Pc5 33.exf Dc7 langzaam verdampt het zwarte voordeel 34.Td4 Td8? 35.Txd8 Dxd8 36. De3 onduidelijke zet Dd6 37.Pb5?? onbegrijpelijke zet, nu is het echt uit en Shirov is zo sportief het mat toe te staan Pd3† 38.Kb1 Pe5† (beter Pf2†) 39.Kb2 Pd3†40.Kb1 Pf2† nu de goede zet 41.Kc1 Dd1† 42.Kb2 Pd3† 43.Ka3?? het maakt niet meer uit Da1† 44.Kxb3 Db2† 45.Kc4 Db4† 46.Kd5 Le4 mat. Ik ben benieuwd hoever dit jongmens gaat komen.
Het blad CHESS (www.chess.co.uk) was natuurlijk gewijd aan het Kandidatentoernooi in Moskou met een verslag van iedere ronde en een spectaculaire partij uit die ronde. Het zal niemand verbazen dat daar geen partij van Giri bij was. Die deed trouwens in een ander blad, New In Chess, nogal laconiek over zijn 14 remises, iets dat menige fan licht zal irriteren. Verder in CHESS alle bekende rubrieken want hier woelt alles om verandering maar daar hebben ze in good old England niet zo’n last van. Dus men kan weer aan de slag met 24 partijstellingen, oplopend in moeilijkheid, voor het plezier en om tactische vaardigheid aan te scherpen. En weer How Good is Your Chess van grootmeester Daniel King, dit keer met een partij van Karjakin en na het tellen van de punten zat ik deze keer net in de categorie Goede Club Speler, iets wat ik zelden haal. Uiteraard, tenslotte komen de meeste abonnees van het eiland, veel aandacht voor de schaaktoernooien daar, en dat levert een aantal mooie partijen op om na te spelen. Zoals Flear-Sadler: 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.e3 Lb7 5.Ld3 d5 6..b3 Ld6 7.0-0 0-0 8.Lb2 Pbd7 9.Pbd2 Te8 10.Tc1 a6 11.Dc2 vreemd veld c5 12.Pe5 h6 13.f4 Tc8 14.Db1 cxd 15.exd Lb4! 16.Pdf3 Pe4 17.cxd Pxe5 18. Txc8 Pxf3† 19.gxf Lxc8 20.fxe exd 21.e5 Lh3 22.Tf3 Dh4 23. Lxa6? zinloze pionwinst 23.Ld2 24.Kh1 wit weet niet beter Lg4 25.Df1 Lxf3 26.Dxf3 Lxf4 27.De2 Ta8! the finishing touch 28.Lb7 Txa2 29.Lxd5 Lxh2 30.Dxh2 Dxh2† 31.Kxh2 Txb2† 0-1. In dit nummer ook interessante eindspelen en studies zoals een lopereindspel: Wit:Kc8,Ld8,pi b7,zwart:Kc6,Lh2. Kan wit dit winnen? Oplossing in de volgende rubriek. Op naar de schaakwinkel of, via de site, naar een abonnement. CHESS verschijnt 12x per jaar en levert iedere maand uren schaakplezier.
Probleem 2584 is een tweezet van Drese:
Probleem 2582: 1.Pe3!
Kortchnoi, een leven lang schaken
De dag die je wist dat zou komen. Dat was de eerste zin die me inviel toen ik maandag het nieuws vernam van het overlijden van Viktor Kortchnoi, op 85-jarige leeftijd. Ik stond net op het punt de knoop door te hakken: zou ik deze rubriek schrijven over Anish Giri in Azerbeidzjan of over het open kampioenschap van Utrecht? Toen kwam dat bericht en wist ik dat ik alles opzij moest schuiven.
Wat moet ik schrijven? Moet ik zijn carrière op een rijtje zetten? Daarvoor is deze ruimte te klein. Natuurlijk, 1978 op de Filippijnen. Daar vocht hij met Anatoli Karpov een WK-match uit die met Fischer-Spasski wedijvert om de titel ‘match van de eeuw’. Na 31 partijen stond het 15,5-15,5, Karpov won de laatste partij en de match. Fischer-Spasski was de Amerikaan tegen de Rus, Karpov-Kortchnoi was de Rus tegen de naar het Westen gevluchte Rus. Koude oorlog, oorlog op het bord en oorlog naast het bord. De match van 1978 is bekend vanwege de parapsycholoog die Karpov terzijde stond en vanuit het publiek Kortchnoi uit zijn concentratie moest halen en vanwege Kortchnois beschuldigingen dat Karpov van zijn secondanten seintjes doorkreeg in de vorm van bekertjes yoghurt.
De bizarre incidenten overschaduwden het hoogtepunt in Kortchnois carrière. Drie jaar later in Italië won Karpov de volgende WK-match eenvoudig met 11-7. Eerder, in 1974, had Karpov de finale van de kandidatenmatches nipt met 12,5-11,5 gewonnen. Omdat Fischer vervolgens te veel eisen stelde aan een WK-match, werd Karpov tot wereldkampioen uitgeroepen. Dus in 1974 en in 1978 heeft Kortchnoi één punt van de wereldtitel afgezeten. Hij staat bekend als de sterkste schaker die nooit wereldkampioen werd.
Kortchnoi was twintig jaar ouder dan Karpov en dong vanaf 1962, het kandidatentoernooi op Curacao, al mee in de strijd om de wereldtitel. In de jaren zestig en zeventig won hij vele toptoernooien, ook in Nederland. Na het IBM-toernooi (Amsterdam) van 1976, dat hij won samen met Tony Miles, vroeg hij in Nederland politiek asiel aan. Voor de Sovjet-Unie werd hij daarmee een paria. In 1977 werd Kortchnoi Nederlands kampioen met elf overwinningen en twee remises. De sterkste schakers van Nederland waren geen partij voor hem. Kort daarna vestigde Kortchnoi zich in Zwitserland, waar hij de rest van zijn leven bleef wonen.
Het zijn niet alleen zijn imposante carrière en zijn legendarische match die de emoties verklaren die loskomen bij Kortchnois overlijden. Het is vooral het gegeven dat hij nooit iets anders kon dan schaken. Levenslang. Hij overleed niet achter het bord, dat zou wel het mooiste zijn geweest.
Kortchnoi was al ruim over de zeventig toen hij op Aruba, je zou je daar toch om minder dingen zorgen maken, een snelschaakpartij verloor van de jonge Sofia Polgar. Er is een befaamd Youtube-filmpje waarop hij haar toebijt: “This is the very first and the very last time you beat me. In your life!”
Tegen zijn verlies kon hij niet, ook niet als pensionado, wat hij eigenlijk niet wilde zijn.
In 2004 haalde de schaakclub En Passant een stunt uit door Kortchnoi naar het jaarlijkse snelschaaktoernooi in Bunschoten-Spakenburg te halen. Kortchnoi was toen 73. Behalve reis- en verblijfkosten vroeg hij 250 euro voor het geval hij geen prijs zou winnen. Organisator Richard Vedder vroeg: “Dank u wel, maar waarom doet u dit, vanuit Zwitserland naar Bunschoten?” Waarop Kortchnoi antwoordde: “Ik heb in mijn agenda gekeken en daar stond nog niets in voor die datum.”
Een van zijn autobiografieën heet ‘Chess is my life’. Viktor Kortchnoi was levenslang schaker. En niets anders.
Voor beginners A7037
Voor gevorderden B7037
Er zijn veel schaakproblemen gemaakt met het Zagorujko-thema. De meeste tweezetten vertonen het thema met twee varianten, waarna in drie fasen andere matzetten komen. Men noemt dit dan een 3 x 2 Zagorujko. Tweezet 901 is daar een goed voorbeeld van. Tweezet 902 heeft meer. Hier komen op drie varianten andere matzetten in drie fasen. Dit heet een 3 x 3 Zagorujko.
De oplossing van de tweezet is 1. Tg1! Wit dreigt niets. Op het willekeurig spelen van het f-paard komt 2. hxg4 mat en van het g-paard is dat 2. Tg5 mat. Op de twee varianten hebben we drie verschillende matzetten. Het thema klopt in deze tweezet.
Mooi al die rubrieken gewijd aan het overlijden van Viktor Kortsjnoi. Het viel me wel op dat de finale van de kandidatenmatches tussen Kortsjnoi en Karpov in 1974 over 24 partijen ging, terwijl de drie voorafgaande finale matches maar over 12 partijen gingen. Spassky-Tal 7-4, Spasski-Kortsjnoi 6,5 – 3,5 en Fischer-Petrosian 6,5 – 2,5. Ook de twee finale matches daarna, die Kortsjnoj won tegen Spassky [1977] en Huebner [1980] gingen niet over 24 partijen, maar over 20 en 16 partijen. Die match tussen Kortsjnoj en Karpov in 1974 was dus echt een wereldkampioenschapsmatch, want zo’n match ging in die tijd over 24 partijen.
Naar aanleiding van de rubriek van Ree: In 1997 was het nog het Hoogovenstoernooi.
Reageerder wimw hanteert twee schrijfwijzen van de moeilijkste achternaam (nou ja, Dzindzichashvili overtreft hem misschien) van de schaakwereld. Allebei onjuist, zou ik zeggen…
Leuk, Wim. Was me nooit opgevallen. Uiteraard heb ik geen flauw idee hoe de discussies daarover verlopen zijn.
Richard, erger dan Wim is natuurlijk dat Ligterink het ook niet goed schrijft. Maar vaak ligt dat aan de redactie, waar ze regels hebben voor het schrijven van Russische namen. Ree heeft daar altijd een duidelijke mening over en laat dat waarschijnlijk ook aan de redactie weten. Net als jij gebruikt hij het paspoort van Kortchnoi als argument. Ik ook, maar dat verbaast je niet, want ik heb het van jou.
@Richard: Je hebt gelijk er is iets fout gegaan. Kortchnoi is de juiste fonetische schijfwijze in het Engels, maar het is volgens mij als in church dus tsj en geen Nederlandse ch/g klank.
uit Chess-notes van Edward Winter
5591. Корчной
Our remark in C.N. 5577 about the different ways in which Bogoljubow’s name is spelt has prompted Javier Asturiano Molina (Murcia, Spain) to report on another case:
Wat mooi dat de Russische schrijfwijze van de naam Корчной wordt gegeven. In mijn Prisma woordenboek Russisch- Nederlands staat de klankwaarde in het Nederlands. Sommige letters spreken voor zich, maar de derde letter is een r, de vierde letter klinkt als tsj, de vijfde is een n en de laatste letter klinkt als een j. Dus fonetisch wordt het dan Kortsjnoj. Bijna zoals Ligterink het schrijft! Maar ik kan ook leven met de Engelse versie: Kortchnoi, zoals hij die zelf hanteerde.
Precies: Kortsnoj, zo schrijf je het in het Nederlands en Korchnoi in het Engels (internationale spelling). Een kwestie van persoonlijke voorkeur of de redactie moet een richtlijn opleggen.
Een naam die met “westerse” letters in een Zwitsers paspoort staat geschreven hoeft niet meer herschreven te worden. Lezers die het boek “Mijn schaken” van Hans Ree in de kast hebben staan moeten even naar pagina 174 kijken…
Inderdaad is Kortchnoi naast soms de Engelse ook de Duitse schrijfwijze van zijn naam. Een leuk artikel over zijn verblijf in Spakenburg vind je onder deze link: en.chessbase.com/post/viktor-kortchnoi-in-holland-still-going-strong. Een boeiend schaakboek met gedeelten uit interviews met hem staat in het boek van Jan Timman en Max Pam: HET Matchboek Karpov-Kortsjnoj in 1979 uitgegeven bij de Arbeiderspers.