Schaakrubrieken weekend 30 juli 2016
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
De ban gebroken
De Oostenrijkse meester Hans Kmoch woonde voor en na de Tweede Wereldoorlog in Nederland als secretaris, goede vriend en soms ghostwriter van Max Euwe. Hij wist Euwe over te halen om in 1935 Aljechin uit te dagen voor een match om het wereldkampioenschap. Kmoch zei later dat Euwe zijn vrouw en zijn dochters zou moeten verdrinken om een kans te hebben om nog een keer wereldkampioen te worden. Euwe deed dat niet, dus we weten niet of Kmoch gelijk had. Later rekenden grappenmakers uit dat het huwelijk stond voor het verlies van 200 ratingpunten. Of daar het ratingverlies door het krijgen van een kind al bij was ingegrepen, weet ik niet meer. In ieder geval is het duidelijk dat in de schaakmythologie gewoon menselijk geluk niet bevorderlijk wordt geacht voor grote prestaties. De grote schakers moeten lijden, zoals Bobby Fischer. Loek van Wely was favoriet bij het jaarlijkse open toernooi in Leiden. Hij kwam daar met zijn vrouw en zijn zes weken oude zoon en werd slechts gedeeld derde. Anish Giri, die verwacht in oktober vader te worden, verloor in het toernooi in Bilbao drie partijen en won er niet een, waardoor hij op de laatste plaats eindigde. Geen wonder dat Van Wely wat zorgelijk sprak over de kansen van Nederland om op de olympiade in Baku in september een medaille te winnen. Met hem als jonge vader en Anish als vader in spe die zijn gedachten misschien ook niet helemaal bij het schaken had…hij wist het nog niet. Er werd een ban gebroken in Bilbao. Na vijftien ‘klassieke’ partijen – partijen met ruime bedenktijd – wist wereldkampioen Magnus Carlsen voor het eerst van Giri te winnen. In de eerste ronde had Carlsen zelf voor het eerst van zijn leven een klassieke partij van Hikaru Nakamura verloren, maar hij won vervolgens vier partijen en won het toernooi met ruime voorsprong.
Magnus Carlsen – Anish Giri, Bilbao 2016
1. d4 d5 2. Lf4 Wit pakt het kalm aan. 2…Lf5 3. e3 e6 4. Ld3 Lxd3 5. Dxd3 c6 6. Pd2 Pf6 7. Pgf3 Le7 8. 0-0 0-0 9. h3 Pbd7 10. a4 c5 11. a5 Waar is dit voor? „Er zal wel iets komen”, zou Dickens’ romanfiguur Wilkins Micawber zeggen. 11…c4 12. De2 b5 En ja, daar komt iets. De open a-lijn wordt belangrijk.
13. axb6 axb6 14. Pe5 Pxe5 15. dxe5 Pd7 16. Dg4 Te8 17. h4 Carlsen zei later dat hij hier een gokje waagde. 17…f5 18. Dh3 Txa1 19. Txa1 c3 Na 19…Lxh4 20. Pf3 Le7 21. g4 heeft wit mooie compensatie voor de pion. 20. bxc3 Dc7 21. c4 Pxe5 Dit had mis moeten gaan. Na 21…dxc4 staat zwart redelijk.22. Dg3 Ld6 23. cxd5 Ze zagen niet dat wit met 23. c5 bxc5 24. Ta6 gevolgd door 25. Txd6 groot voordeel kon krijgen.23…exd 5 24. Pb3 Dxc2 25. Pd4 Dc8 26. h5 Ook dit is moeilijk voor zwart. 26… Dd7 27. Tb1 Lc7 28. f3 Df7 29. Ta1 Ld6 30. Ta6 Dxh5 Een zware beslissing. Zwart gaat wat materiaal geven. De moeilijke computervariant 30…Db7 31. Pxf5 Pf3+ 32. gxf3 Lxf4 33. exf4 Tf8 gaf gelijk spel. 31. Txb6 Pc4 32. Txd6 Pxd6 33. Lxd6 Txe3 34. Le5 Dg6 35. Df4 Te1+ 36. Kf2 Ta1 37. Dd2
Giri verspeelt in Bilbao meer dan alleen zestien ratingpunten
Anish Giri verloor veel in het toernooi in Bilbao. Drie nederlagen en zeven remises kostten hem zestien ratingpunten, waardoor hij op de wereldranglijst zakte van de zevende naar de met WK-uitdager Sergey Karjakin gedeelde negende plaats. Om zich in de toptien te handhaven is revanche dringend gewenst in het toernooi om de Sinquefield Cup dat vrijdag in St. Louis begint. Giri raakte ook een bijzonder record kwijt dat hij koesterde als een kostbaar bezit. Vijf jaar lang was hij de enige topgrootmeester die nooit een klassieke partij van Magnus Carlsen had verloren. In januari 2011 versloeg Giri de latere wereldkampioen in hun eerste onderlinge partij in Wijk aan Zee. Wat Carlsen ook probeerde in de veertien volgende ontmoetingen, steeds werd het remise, al was het soms op het nippertje. In Bilbao brak Carlsen de ban in een partij die bewondering afdwingt. Het was een genot te zien hoe hij een volkomen gelijke, op het eerste gezicht dode stelling tot leven wist te wekken, al is het waar dat Giri in goede vorm en met voldoende tijd op de klok waarschijnlijk stand zou hebben gehouden.Met de overwinning op Giri in de voorlaatste ronde stelde Carlsen de eerste prijs veilig. Het was zijn vijfde toernooizege op rij. Karjakin weet wat hem in november te wachten staat.
Carlsen – Giri Bilbao 2016
1. d4 d5 2. Lf4 Lf5 3. e3 e6 4. Ld3 Lxd3 5. Dxd3 c6 6. Pd2 Pf6 7. Pgf3 Le7 8. 0-0 0-0 9. h3 Pbd7 10. a4 c5 11. a5 c4 12. De2 b5 13. axb6 axb6 14. Pe5 Pxe5 15. dxe5 Pd7 16. Dg4 Te8 17. h4 Met een creatief pionoffer houdt wit de strijd gaande. Na 17 … Txa1 18. Txa1 Lxh4 19. Lh6 g6 20. Pf3 Le7 21. Ta7, gevolgd door 22. Df4 heeft zwart het niet gemakkelijk.
17 … f5 18. Dh3 Txa1 19. Txa1 c3 Op zoek naar tegenspel. Ook nu zou zwart na het aannemen van het pionoffer problemen hebben: 19 … Lxh4 20. Pf3 Le7 21. g4! met lastige druk tegen de zwarte koning. 20. bxc3 Dc7 21. c4 Pxe5 Een ernstige fout die onbestraft blijft. Na 21 … dxc4 22. Pf3 Pc5 23. Pd4 Dd7 heeft zwart voorlopig weinig te vrezen. 22. Dg3 Ld6
23 … exd5 24. Pb3 Dxc2 25. Pd4 Dc8 26. h5 Dd7 27. Tb1 Lc7 28. f3 Df7 29. Ta1 Ld6 30. Ta6 Dxh5 In tijdnood besluit Giri af te wikkelen naar een overzichtelijke stand, waarin hij met toren en twee pionnen kan vechten tegen loper en paard. 31. Txb6 Pc4 32. Txd6 Pxd6 33. Lxd6 Txe3 34. Le5 Dg6 35. Df4 Te1+ 36. Kf2 Ta1 37. Dd2
Tot 1975 werd in Aziatische landen vooral xiangqi gespeeld, een Chinees denkspel. Door het bezoek van Max Euwe, de toenmalige FIDE-president, werd China lid van de wereldschaakbond en startte het project Grote Draak. In de afgelopen veertig jaar heeft China een imponerende inhaalslag gemaakt. Er zijn nu meer dan dertig grootmeesters en zowel de Chinese heren- als damesploeg won al eens de Olympiade. De regerende wereldkampioene heet Yifan Hou. De andere kers op de taart is Yi Wei, een zeventienjarig supertalent, die zeker toekomstig kandidaat voor de wereldtitel is. Hij werd grootmeester met dertien jaar en acht maanden, de op drie na jongste in de geschiedenis. Hij verbeterde het record jongste sterkste grootmeester, dat in handen was van Carlsen. Hij is de regerend Chinees kampioen. De einduitslag van de dubbelrondige zeskamp in Bilbao geeft enkele goede aanknopingspunten (pas op: eerst komt de uitslag in voetbalpunten (3 punten voor winst, 1 voor remise), daarna de gewone uitslag)
1.Carlsen 17 (6,5) 2.Nakamura 12 (5,5) 3.Wei, So 11 (5) 5.Karjakin 9 (4,5) 6.Giri 7 (3,5)
Natuurlijk deed Carlsen weer wat men van een kampioen verwacht: winnen. Zijn volgende WK-tweekamp eind dit jaar met Karjakin lijkt een formaliteit, in Bilbao won Carlsen de minimatch overtuigend met 1,5-0,5. Karjakin kwam in de andere negen partijen niet verder dan remise. Carlsen won ook van Giri met 1,5-0,5 zodat hun onderlinge score weer gelijk staat: 1-1 en 14 remises. In het laatste Tata-Steel-toernooi was Carlsen niet door de verdediging van Yi Wei gekomen. In Bilbao lukte het Carlsen niet met wit en na 60 zetten moest hij in remise berusten.
De andere partij overtuigde ook niet.
Y. Wei – M. Carlsen
1.d4 g6 2.e4 Lg7 3.Pc3 d6 4.Le3 a6 5.f4 b5De moderne verdediging waarbij wit het centrum heeft en zwart via de flanken aanvalt. 6.Pf3 Pd7 7.e5 Lb7 8.Ld3 c5 9.Le4 Lxe4 10.Pxe4 Ph6 Carlsen houdt oog op eigen spel en omzeilt tricky zaken die kunnen ontstaan na 10…c4 11.Pfg5 h6 12.Pxf7 Kxf7 13.Dg4 en wit heeft mooie aanvalskansen. 11.dxc5 dxe5 12.c6 Pf6 13.Dxd8+ Txd8 14.Pxf6+ exf6 15.c7 Tc8 16.Lb6
Ook na 24…Txd8 25.Txd8 Lxe5 26.Pxe5+ Kb6 27.Td2 staat zwart wat actiever. 25.Td6+! Van alle mogelijkheden de beste. Wit moet oppassen: 25.Txh8 Lxh8 26.Lxc7 Pe3 en g2 valt.
25…Kb7 26.Lxg7 Tg8 27.Ld4 Pc3 28.Tb6+ Kc8 29.Le5 Td8 30.Kb2 Pd5 31.Lxc7 Kxc7 32.Txa6 Kb7 33.Ta3 De toren heeft geen vluchtvelden op de zesde rij. 33…Pe3 34.c4 bxc4 35.Pe5? Pas hier gaat Wei door de knieën. Na 35.Ta4 cxb3 36.Te4 Pxg2 37.Te7+ Kc8 38.axb3 Td7 39.Txd7 houdt wit makkelijk stand net zoals na 35.b4 Pd5 36.Ta5 f6 37.a4. Nu wordt de c-pion een monster. 35…Td2+ 36.Kc3 Tc2+ 37.Kd4 Pf5+ 38.Kd5 c3 39.Kc5 Pd6 40.Pc6 Pe4+ 41.Kb5 Kc7 42.Ta7+ Kd6 43.Ta4 f5 44.Kb6 Txg2 45.Td4+ Ke6 46.a4 Ta2 47.a5 Tb2 48.Kc7 Pc5 49.Tc4 Pa6+ 50.Kb6 Txb3+ 51.Kxa6 Kd5 52.Tb4 c2 53.Pe7+ Kc5 54.Txb4 c1D 55.Tb6 Dc4+ 56.Kb7 De4+ 57.Pc6 Dd5 58.Kc7 Dd6+ 59.Kb7 Dd7+ 60.Kb8 f4
wit gaf op. Yi Wei won van Giri 1,5-0,5 en hield tegen de anderen volwaardig stand. Dat is een unieke prestatie van een zeventienjarige tegen de wereldtop. Hij staat nu op nummer 39 van de ranking lijst. Wanneer stormt hij de top tien binnen?
Verbijsterend wat men tegenwoordig in slapeloze nachten zoal aan schaakwetenswaardigheden kan volgen op Chess Bomb Arena (als je niet de voorkeur geeft aan het spelen van een partij tegen een eveneens slapeloze inwoner van Villa Ascasubi). Wie genoeg heeft van de partij Jan Miesbauer-Sebastiaan Pilski kan zo overstappen naar het kampioenschap van Montenegro dan wel het Spaanse onder tien jeugdkampioenschap waar in een partij van dertig zetten (volgens de computer die alles van commentaar voorziet en vele zetten diep analyseert) twintig een blunder zijn. Dan maar naar het WK voor computers, hoewel, bij het Europese kampioenschap voor 65+ treffen we interessante namen als Sveshnikov en Gaprindashvili! Maar ook de Chinese kampioenschappen zijn leuk, bijvoorbeeld Zhang Zhong-Gao Rui:
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.g3 e5 7.Pde2 Le7 8.Lg2 b5 9.Pd5 Pbd7 10.Pec3 Pb6 juist in China zijn het vaak wandelende variantenkoffers
11.Pxe7 Dxe7 12.Lg5 h6 13.Lxf6 Dxf6 14.a4 bxa 15.Pxa4 Pxa4 16.Txa4 Ld7 17.Ta5 Lb5 volkomen gelijk.
18.b3 Dd8 19.Dd2 Db6 20.c4 Ld7 beter Lc6 21.0-0 Le6 22.Da2 0-0 23.Td1 Tfc8 24.Td3 Tc5 25.Ta3 a5 Het is een 0-0 stand. 26.Dd2 Ta6 27.Ta1 (Lf3) Tc6 28.Lf1 tot nu toe was het alsof de spelers de computer naast het bord hadden staan maar nu gaat zwart dolen: Dc5? 29.Td5! Db4 30.Dxb4 axb 31.Tda5 Tza5 32.Txa5 Kf8 33.f4 exf 34.gxf Tc5 wit staat beter maar men moet zo’n gewonnen stelling wel winnen.35.Ta8† Ke7 36.Ta7†Kf6? (Kd8) 37.Le2 Lc8 38.Kf2 Tc6 39.Ke3 Ta6 beter g6 40.Tc7 Lh3?? Nu is het uit 41.c5 Ta3 42.cxd Tb3† 43.Kd4 Tb2 44.e5† Kf5 beter Kg6 maar veel maakt het niet uit 45.Ld3†Kxf4 46.Txf7† 1-0.
Na het geweldige succes van zijn boek Improve Your Chess Pattern Recognition heeft Arthur van de Oudeweetering Train Your CPR (zie boven) gepubliceerd bij NIC (www.newinchess.com, € 24.95), geschikt voor spelers van ieder niveau en zeker niet te moeilijk voor de gemiddelde clubspeler. Beide boeken houden zich bezig met terugkerende patronen en thema’s die in het ingewikkelde middenspel beide spelers kunnen herkennen, wat piekeren kan besparen en dus tijdwinst opleveren. Herkenning helpt bij het met zelfvertrouwen maken van een plan en het vinden van de juiste voortzetting, ook als de tegenstander afwijkende paden inslaat. Arthur is Internationaal Meester en ervaren trainer en dat blijkt uit dit boek. Ik kan me niet voorstellen dat spelers boven de 1400 ELO iets niet zullen begrijpen want de stijl van de auteur is helder en aangenaam. Talloze middenspel posities passeren de revue en alle bekende thema’s die daarbij opduiken. En wanneer is de stelling rijp voor een offer en hoever reken je dat door, want de klok tikt onverbiddelijk door. Ook bevat het boek interessante oefenstof, met aan het eind oplossingen. De clubspeler die op vakantie gaat heeft hier iets bijzonders om mee te nemen al kan het problemen geven met de rest van het gezelschap …
Chlubna componeerde de 3-zet van vandaag, 2591,
En de sleutelzet van probleem 2589: 1.Ka3!
Opeens wint Beerdsen van Van Wely
Wat is er opeens aan de hand met Thomas Beerdsen? De zeventienjarige schaker uit Apeldoorn was al heel jong een groot talent en dat werd bekend, want in Apeldoorn werken ze goed aan hun publiciteit. De Nederlandse ranglijst bestormen zoals zijn leeftijdsgenoot Jorden van Foreest, nee, daar blijft hij met zijn huidige 46e plaats nog ver bij achter. Maar sinds maart is zijn rating spectaculair gestegen. In die maand won hij in Duitsland van Jan Werle, in mei won hij in Eindhoven van Robin Swinkels, tussendoor versloeg hij ook anderen en in juni was hij gedeeld winnaar van het HSG Open.
Vorige week in het Leiden Chess Tournament kwam de klapper, een overwinning op Loek van Wely. Een goede partij, waarop niets was af te dingen.
Beerdsen-Van Wely
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lb5+ Pd7 4.0-0 Pgf6 5.Te1 a6 6.Ld3 b5 7.c4 g5Een bizarre zet, vorig jaar voor het eerst gespeeld door Topalov, die er Carlsen mee versloeg. Op Schaaksite merkt Dimitri Reinderman op dat zulke gekke zetten de toevalsfactor groter maken, wat in het voordeel is van de zwakkere speler. 8.Pxg5 Pe5 9.Le2 bxc4 10.Pa3 Tg8 11.f4 Pd3 12.Lxd3 cxd3 13.Db3 d5 14.Dxd3 h6 15.e5 Ph5 16.e6 Lxe6 Na 16…hxg5 17.Dh7 wint wit zijn stuk direct terug. Tussendoor op f7 ruilen mag ook. 17.Pxe6 fxe6 18.Df3 Pg7 19.Dd3 Ph5 20.Df3 Pg7 21.b3 Opmerkelijk, Beerdsen slaat de door Van Wely aangeboden zetherhaling af. Staat hij dan zo geweldig? 21…Kd7 Zwart wil met Pf5 en Lg7 eindelijk zijn stukken ontwikkelen, maar moet eerst op deze onconventionele manier e6 dekken. 22.Lb2 Pf5
23…Lg7 24.Lxg7 Txg7 25.Pe5+ Kd6 26.b4 c4 27.Df2 Dc7 28.g4 Da7 29.Dxa7 Txa7 30.Tac1 h5 31.d3 hxg4 32.dxc4 d4 33.b5 axb5 Geeft wit een prachtige torenlijn, maar zwart mag ook niet toelaten dat wit c5 speelt, eventueel voorafgegaan door a4. 34.cxb5 Txa2 35.Tc6+ Kd5
Geweldig voor Beerdsen en ook leuk voor het toernooi in Leiden, dat zijn tiende editie beleefde met een sterkere bezetting dan ooit. Na zes van de negen ronden ging Beerdsen aan kop samen met Hugo ten Hertog, een Utrechtse jongeling die ook menig grootmeester trotseerde. In de zevende ronde won Ten Hertog het onderlinge gevecht. Op zijn beurt verloor hij een ronde later van grootmeester Roeland Pruijsers. Ten Hertog en Pruijssers wonnen het toernooi samen. Het verhaal van het toernooi werd echter niet zozeer geschreven door grootmeesters, maar vooral door aanstormende jongeren en andere outsiders.
Voor beginners A7079
Voor gevorderden B7079
De sleutelzetten van de zes schaakproblemen uit de puzzelbijlage die in december bij de krant verscheen, zijn in de voorgaande schaakrubrieken nader toegelicht.
Deze sleutelzetten worden nu op een leeg bord geplaatst . De zwarte koning dient op d4 te komen en er moet nog een witte pion op d2 toegevoegd worden. De gemaakte stelling is een tweezet van de Rus A. N. Zhuravlev (zie diagram).
De zesde verleiding is 1. Df3? Wit dreigt geen mat. Op 1. …Ke5 komt 2. Pc6 mat. Zwart weerlegt met 1. …Kc4! Het zal mat geweest zijn als de dame de toren niet in de weg stond door 2. Tf4. Ook 1. Dc6? leidt niet naar het doel. Wit dreigt dan ook geen mat. Op 1. …Ke5 komt een nieuw mat 2. Lg7. Nu is de weerlegging 1. …Kd3!
In de laatste drie verleidingen is er overeenkomend spel. Na 1. Ld1? komt er na 1. …Kc4 2. De4 mat en na 1. ….Kd3 2. Dd5 mat. De dreigingen en de matzetten komen terug uit de eerste twee verleidingen. De weerlegging is 1. …Ke5! Na 1. Kb1? weerlegt 1. …Kc4! De varianten zijn 1. …Kd3 2. Dd5 mat en 1. …Ke5 2. Pc6 mat. In de laatste verleiding 1.Ka2? komt er na 1. …Ke5 2. Pc6 mat en na 1. …Kc4 2. De4 mat. Maar nu weerlegt 1. …Kd3!
De oplossing van het probleem en van de winterschaakpuzzel is 1. Kb2!!
Zwart is in tempodwang. Op de drie zetten die zwart kan doen komt er schaakmat: 1. …Kc4 2. De4 mat, 1. …Kd3 2. Dd5 mat en 1. …Ke5 2. Pc6 mat.
Van de goede inzendingen zijn drie prijzen in de vorm van schaakboeken verloot. De gelukkigen zijn: J. Reiffers, J.C. de Visser en E. Veldhuizen. Gefeliciteerd!
E en correctie van het diagram bij partijstelling 903. Op het diagram van vorige week ontbreekt een zwarte loper op c8.
