Debutant Jorden van Foreest zorgt voor daverende verrassing
Het NK schaken in Amsterdam is met een daverende verrassingen begonnen. Neerlands jongste grootmeester en debutant, Jorden van Foreest klopte in een fantastische aanvalspartij een van ’s lands meest solide grootmeesters en de laatste jaren vaste waarde voor het Nederlandse landenteam, Erwin l’Ami.
De overige partijen eindigden, de meeste niet zonder strijd, in remise. Daarvan was het misschien het meest opvallend de puntendeling tussen Benjamin Bok en titelfavoriet Loek van Wely. Bij de dames kwamen er twee partijen tot een beslissing. Linda Jap Tjoen San versloeg in een wilde partij Martine Middelveld. En Iozefina Paulet ontfutselde Arlette van Weersel een pionnetje en wist dat in het verre eindspel te verzilveren. Titelverdedigster, Anne Haast, kwam met zwart niet door de verdediging van debutante Smarana Padurariu heen en moest genoegen nemen met een half punt.
Het titanenduel tussen Jorden van Foreest en Erwin l’Ami (foto Harry Gielen)
De partij tussen Van Foreest en l’Ami trok vandaag de meeste aandacht. Na een Schotse opening, waarin de zwartspeler de laatste mode op het bord had gebracht, ontstond een stelling waarin zwart op een gegeven moment een discutabel plan koos. De jonge Groninger wist met een paar venijnige zetten de samenhang tussen de zwarte stukken danig te verstoren. Die trok daarom aan de handrem en moest dat bekopen met een paar verzwakkingen. Dit alles resulteerde in een mooi kwaliteitsoffer van Van Foreest. In ruil voor zijn toren op e1 tegen een loper, veroverde hij de zwarte velden. Daarmee kon hij matkansen tegen de zwarte koning creëren. Die kon hij combineren met een ver opgerukte witte pion op c7 die daar als een soort handenbindertje de zwarte stukken op hun plaats hield. Gezegd moet worden dat Jorden de ene rake klap na de andere uitdeelde. Met een hele reeks fraaie en onverwachte wendingen slaagde hij erin de hele zwarte stelling te ontregelen. Dat mag gezien worden als een puike prestatie want l’Ami staat erom bekend dat hij – zelfs door de absolute wereldtop – nauwelijks omver te krijgen is. Toen Van Foreest een heleboel materiaal had buitgemaakt en de zwarte stelling zo’n troosteloze aanblik gaf, vond de Woerdenaar dat het genoeg geweest was voor vandaag. Daarmee is Van Foreest de ongedeelde koploper!
L’Ami mag zijn wonden gaan likken; op een of andere manier heeft hij een gestoorde relatie met Nederlandse Kampioenschappen. Hij is een van de Nederlandse topspelers die nooit kampioen is geweest.
Dat is anders voor Loek van Wely die inmiddels al zeven titels heeft veroverd. Maar met Benjamin Bok schijnt hij toch wat problemen te hebben. Van Wely is de man in vorm. Hij heeft begin deze maand het Open toernooi in Vlissingen op zijn naam geschreven met de enorme score van 8 uit 9. Tegen Bok kwam hij op het oog in een Siciliaans Najdorf heel redelijk te staan. Wit kon in elk geval weinig uitrichten. Maar omdat de Tilburgse grootmeester in dit stadium van het toernooi – zeker met zwart niet – niet op buigen of barsten wil spelen, besloot hij in te gaan op een zetherhaling.
In een partij leek een speler voor de winst te kunnen gaan. Jan Werle had een pionnetje veroverd tegen Erik van den Doel, maar die vluchtte in een eindspel met (gelijke) lopers waarin het voordeel van de pluspion te mager bleek te zijn. Jan probeerde het nog lang, maar hij kwam er niet door.
Linda Jap Tjoen San (foto Harry Gielen)
Bij de dames was het treffen tussen Linda Jap Tjoen San en Martine Middelveld een hartverscheurend gevecht. In een hyperscherp middenspel, waarin beide dames beschikten over alle zware stukken en ongelijke lopers trokken ze beide flink van leer. De witte loper op e5 van Linda scheen als een soort zoeklicht de zwarte stelling binnen, maar even later had Martine – weliswaar ten koste van een pionnetje – een soortgelijk monster op e4 staan. En toen gebeurde het: wit verdedigde zich foutief. Zij liet een heel verborgen combinatie toe, waarmee zwart beslissend voordeel had kunnen krijgen. In plaats daarvan raakte Martine’s loper op dwaalwegen en toen was het Linda die kwam bovendrijven. In een fikse koningsaanval werd de arme zwartspeelster onder de voet gelopen.
In de partij tussen Arlette van Weersel en Iozefina Paulet had wit het bezit van het loperpaar in een vroegtijdig ontstaan eindspel. Daarmee was zij in het voordeel en zij waagde ook een poging om dat om te zetten in hogere doelen. Dat nobele streven werd echter verstoord door een wat onhandige zet waardoor zij ineens een pion moest inboeten. Iozefina liet toen niet meer los en hoewel Arlette nog hevig tegenspartelde kon zij niet voorkomen dat de voormalige Roemeense er met een vol punt vandoor ging.
De uitslagen van eerste ronde:
NK Algemeen NK Dames
ANALYSES
(Alle foto’s zijn gemaakt door Harry Gielen)
Jorden wordt als een aanstormend talent gezien, maar hij is gewoon al een topgrootmeester met vrijwel dezelfde rating als Erwin. Dat hij met wit van Erwin wint zou je dan normaal kunnen noemen. De manier waarop is wel bijzonder, zoals je zegt tegen de degelijke Erwin.
Eerlijk gezegd vond ik het gisteren ook een verrassing, maar daarna dacht ik: nee, dezelfde rating en Jorden heeft net 8 uit 9 gescoord in Frankrijk.
Ik loop al een tijdje mee in het correspondentieschaak, maar daar is het mij nog niet gelukt om met het Schots te winnen. Sterker nog, onlangs werd ik met wit vreselijk ingemaakt. En nu ben ik met een Schotse partij bezig, waar ik zwart heb, en daar sta ik intussen wat beter… Ik wil maar zeggen: een opening die voor het “bordschaak” geschikt is, hoeft dat niet te zijn voor het correspondentieschaak.
Er wordt vaak heel erg naar de rating gekeken en dat kun je ook als ‘scorebordjournalistiek’ beschouwen. Het moge duidelijk zijn dat een ervaren rot in het vak als Erwin l’Ami niet zomaar omver wordt ‘geblazen’ als nu het geval was. Ik vond de partij daarom zo bijzonder omdat hij in een heel lastige stelling een onwaarschijnlijke reeks tactische pointes wist te vinden die zelfs een solide speler als l’Ami teveel werd. Dat het ratingverschil zo klein is momenteel komt mede omdat Erwin wat ratingterugval heeft gehad, terwijl Jorden duidelijk in de lift zit. Een half of een heel jaar geleden stond de vlag er qua rating heel anders voor. Desalniettemin heeft Jorden zijn talent en zijn leeftijd mee en blijf ik het een ‘daverende overwinning’ vinden!
Ik kan me daar wel in vinden. Jordan is vreselijk op dreef, dat was niet echt te voorzien ondanks zijn hoge rating en goede resultaten in Frankrijk. Ik ben benieuwd waar ie uitkomt!