Het gemiste Nederlandse goud
De Verenigde Staten hebben de Olympiade gewonnen, terwijl ze eigenlijk gelijk waren geëindigd met Oekraïne. Hans Ree en Gert Ligterink vonden dat in hun krantenrubriek eigenlijk niet eerlijk. Dat ze vrijwel dezelfde rubriek schreven, daar kom ik aan het eind nog even op terug. Beiden hadden een déjà vu naar 1980, toen de strijd tussen de Sovjet-Unie en Hongarije werd beslist op een bord in een veel lagere wedstrijd.
Frans Kuijpers (hier in 1971) deed veertien uur over zijn laatste partij.
Zelf dacht ik terug aan 1976, toen Nederland in Haifa met een tweede plaats het beste resultaat in de geschiedenis haalde. De afwezigheid van Oostbloklanden speelde daarbij mee, maar het bleef een geweldig resultaat. Weliswaar eindigde Nederland een half bordpunt achter de VS en was er dus geen sprake van een gelijke eindstand, maar een overeenkomst met nu was dat de beslissing op een wel heel laat moment viel. Namelijk na de geplande sluitingsceremonie.
Welshman ziet geen winst
Nederland kwam naar Israël met wat toen de ‘grote vier’ waren: Jan Timman, Genna Sosonko, Hein Donner en Hans Ree. De ‘invallers’ Gert Ligterink en Frans Kuijpers speelden ongeveer evenveel partijen.
Met Timman als absolute uitblinker aan het eerste bord ging Nederland van de zevende tot en met de twaalfde ronde aan de leiding. Na die twaalfde ronde hadden Nederland en de VS elk 33,5 bordpunt (daar ging het om) en Engeland een halfje minder. Als ze in de dertiende en laatste ronde gelijk zouden blijven, zou Nederland goud winnen.
Tenminste, als Engeland hen niet voorbij zou streven, maar dat gebeurde niet. John Nunn blunderde tegen Oostenrijk, waarna Nederland en de VS als kanshebbers overbleven. Nederland speelde tegen Finland, de VS tegen Wales. De opgave werd zwaar, de VS kwamen op 3-0. Sosonko won, maar Ligterink speelde remise. Na vier uur werden de partijen afgebroken. In de tweede zitting volgde de gebeurtenis die achteraf als beslissing werd benoemd. De vierde Welshman, van wie Jules Welling in het bondsblad alleen wilde vertellen dat zijn initialen J.C. waren, gaf zijn partij tegen de VS in gewonnen stelling remise. Hij zag geen winstplan. De Nederlanders zagen dat winstplan wel voor hem, maar ja. Nederland moest zijn laatste twee partijen, van Timman en Kuijpers, dus winnen om gelijk met de VS te komen en via het tie-breaksysteem goud binnen te halen.
Veertien uur zwoegen
Er werd opnieuw afgebroken. De volgende dag volgde de derde zitting. Om half tien ’s morgens, terwijl om negen uur de sluitingsceremonie was gepland. Na nog eens vier uur spelen haalde Timman de vis op het droge. Opnieuw werd er afgebroken, een uurtje, om de partij van Kuijpers en een minder belangrijke andere partij te verhuizen naar een achterafkamertje, zodat in de speelzaal de voorbereidingen konden worden voortgezet voor de sluitingsceremonie. De arme Kuijpers had geen winstplan, maar wilde het goud ook nog niet opgeven en wachtte eindeloos op een fout van zijn Finse tegenstander Saren. In de vierde zitting kwam die fout niet en na veertien uur spelen stemde Kuijpers moegestreden in met remise. De Verenigde Staten hadden goud en de officials konden opgelucht ademhalen. Zij konden eindelijk de prijzen uitreiken.
Nederland had geweldig gepresteerd. Timman en Sosonko behaalden beiden een gouden medaille aan hun bord, Ligterink en Kuijpers elk brons. Donner en Ree scoorden ook boven de vijftig procent. Maar er bleef een kater achter, omdat het team de gouden medaille misliep doordat een speler van Wales geen winstplan zag tegen de VS. Even relativeren: dit drama werd natuurlijk extra geaccentueerd doordat het gebeurde in de laatste van 52 partijen per viertal. In een eerdere ronde zou het nauwelijks aandacht hebben gehad. Maar het is waar: nooit was Nederland zo dicht bij het winnen van de Olympiade en nooit zal Nederland er meer zo dichtbij komen.
Ligterink of Ree
O ja, die zaterdagrubrieken. Ligterink en Ree krijgen regelmatig de vraag van lezers: schrijven jullie die rubrieken eigenlijk samen? Ze gaan meestal over hetzelfde onderwerp. Vorige week leken ze wel heel erg op elkaar, met hetzelfde verhaal en dezelfde partij. Zelf krijg ik ook wel eens klachten, zoals onlangs van een lezer uit Den Helder, die het Noord-Hollands Dagblad las en me in een mail vroeg of ik alsjeblieft contact wilde houden met collega Ligterink en een andere partij dan hij wilde behandelen. Daarop heb ik geantwoord dat als ik een prachtige partij zie, ik die aan mijn lezers wil laten zien en dit de lezers niet wil onthouden vanwege het feit dat er in Den Helder een of ander persoon woont die geld over heeft en de Volkskrant ernaast leest. Maar dan in nette bewoordingen.
Toen Herman Grooten zijn rubriek in Trouw nog had, leek die vaak op mijn rubriek, omdat wij allebei oog hebben voor de Nederlandse subtop en jeugd. Ligterink en Ree zijn twee oud-topschakers van ongeveer dezelfde generatie en volgen beiden de wereldtop nauwkeurig. Dan kom je wel eens tot hetzelfde verhaal. Beiden hebben me al een paar keer verteld dat ze regelmatig dit soort klachten krijgen, maar nee, ze overleggen echt niet over hun rubriek. Liefhebbers kunnen het beste een abonnement nemen op een regionaal dagblad en daarnaast, als ze geld over hebben, op de Volkskrant of NRC Handelsblad. Doe maar niet allebei.
Zeg nooit nooit.