Schaken op de Europese Staalmarkt (deel 11)
Lees ook deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5, deel 6, deel 7 , deel 8, deel 9 en deel 10
Schaken op de Europese Staalmarkt (deel 11)
Schaken op meerdere borden is een veel gebruikte metafoor in de politiek en in het bedrijfsleven. Op de verschillende borden komen goede en slechte stellingen voor. De een zoekt naar positieversterking, de ander naar een mooie combinatie. Soms is een stille zet of een imaginaire zet een sleutel tot succes. Maar een tegenhanger is een stelling waar men geen been meer in ziet en men het liefst in een klap alle stukken van het bord wil vegen.
De ontwikkelingen rond Tata en Tata Steel hebben deze week ineens een zeer uitzonderlijke en bijzondere wending gekregen. Bij Tata Sons, de holding van het conglomeraat van Tata bedrijven , werd tijdens de laatste bestuursvergadering de topman plotseling aan de kant gezet. Zijn naam is van de diverse Tata-sites gewist. Ook de denktank, die hij vier jaar geleden had ingesteld, werd direct ontbonden en op de Tata-sites is ook elke referentie naar deze denktank gewist. Dit ontslag sloeg in India in als een bom. Een vete tussen twee invloedrijke families is het resultaat.
Hierover straks meer maar eerst ander nieuws.
- De EU-top van een week geleden
De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, was voorstander van strengere maatregelen tegen het dumpen van goedkoop staal uit m.n. China. Veel landen stonden hierachter en een 60-tal topshots uit de Europese staalindustrie hadden de regeringsleiders hierover een brandbrief gestuurd. Uiteindelijk konden de regeringsleiders niet tot consensus komen over de te nemen stappen. O.m. Nederland (minister-president Mark Rutte) lag dwars. Een grote teleurstelling voor de Europese staalbedrijven, w.o. Tata Steel Europe. De komende maanden moet er in Brussel naar een compromis worden gezocht.
De boodschap van premier Rutte na afloop van de bijeenkomst met de regeringsleiders was:
‘Het is ”te kort door de bocht” om, zoals in de VS, de Europese markt tegen spotgoedkoop staal te beschermen met importheffingen die de werkelijke schade voor de Europese producenten vele malen overtreffen.’
- De eerste Nationale Klimaattop in Rotterdam
Afgelopen woensdag werd de eerste Nationale Klimaattop gehouden in de Van Nellefabriek (Werelderfgoed) in Rotterdam. De top kan een succes worden genoemd en alle spelers markeren hun posities voor de grote energietransitie die de komende jaren op handen is. 39 bedrijven hebben zichzelf de Transitiecoalitie genoemd . Men wil een milieudeltaplan en een minister van economie en klimaat in het nieuwe kabinet. Ook wil men een klimaatcommissaris die moet toezien op de uitvoering van de plannen en zelfs roepen sommige grote bedrijven om een speciale wet. Hiermee moet Nederland een eigen invulling geven aan het wereldwijd afgesloten klimaatakkoord van Parijs. Centraal hierbij staat de drastische verlaging van de CO2-uitstoot. Nu nog de daad bij het woord voegen.
Tata Steel Nederland investeert en innoveert al om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen bij de productie van hoogwaardig staal.
- Strijd om de macht bij Tata Sons in India, een schaakpartij zonder weerga
Wat is Tata Sons?
Tata Sons is de holding van het conglomeraat van Tata-bedrijven. Deze bedrijven opereren in veel takken van sport zoals de auto-industrie, luchtvaartindustrie, chemische industrie, koffie en thee, IT- en consultancydiensten, communicatie-industrie, hotels, energiesector en andere bedrijfstakken waaronder natuurlijk ook, last but not least, de staalindustrie met o.m. Tata Steel Europe (Engeland en Nederland).
Van wie is Tata Sons?
Er zijn twee filantropische trusts van de Tata-familie en zij hebben samen ca. 70% van het bedrijf in handen. De trust van de familie van Indiase miljardair Pallonji Mistry heeft ca. 18,5% van het bedrijf in handen en daarnaast zijn er nog een aantal kleine aandeelhouders.
Wie leidt Tata Sons?
Tata is in 1868 opgericht door de 29-jarige visionair Jamsetji Tata. Hij had bij de bank van zijn vader gewerkt en startte een handelsfirma in Bombay. Hij bouwde de eerste Indiase staalfabriek en veroverde hiermee nationale waardering en trots. Hij creëerde een cultuur van hoge ethiek en kwaliteit, hij had een filantropische instelling en zorgde goed voor zijn medewerkers en voor de mensen en instellingen in de regio waar zijn fabriek stond.
Jaarlijks organiseren medewerkers van Tata-bedrijven op 3 maart wereldwijd acties voor goede doelen, in het kader van Founder’s Day, de geboortedag van oprichter Jamsetji Nusserwanji Tata. Zie ook deel 8.
Het bedrijf is nagenoeg altijd geleid door een lid van de Tata-familie. In 1991 kwam Ratan Tata aan de macht, de achterkleinzoon van de oprichter.
Ratan Tata kocht wereldwijd allerhande bedrijven en Tata werd hierdoor een van de grootste conglomeraten in India. In de ruim 20 jaar van zijn bewind steeg, mede door alle acquisities ,de omzet van 6 miljard dollar naar 100 miljard dollar. Tata heeft meer dan 100 bedrijven en is in 100 landen actief. In 2007 kocht Ratan Tata voor 12 miljard dollar de staalgroep Corus (waaronder Hoogovens IJmuiden viel). In Engeland kocht hij ook Jaguar Land Rover en Tetly Tea. Tata werd het eerste Indiase bedrijf in de Fortune 500.
In 2012 wilde de bijna 75-jarige Ratan Tata meer afstand nemen en werd er naar een opvolger gezocht om de Tata Groep te leiden. Dat proces verliep moeizaam. Cyrus Mistry kwam in beeld, een zoon van de hiervoor genoemde schatrijke industrieel. De zus van Mistry is met een Tata- nazaat getrouwd. In eerste instantie weigerde Mistry de functie, hij wilde verder met zijn eigen bedrijf. Maar de druk op hem nam toe en uiteindelijk besloot hij in 2012 de leiding van Tata Sons op zich te nemen. Omdat hij geen Tata-nazaat was nam hij een groot risico.
Afgelopen maandag werd hij in een vergadering van Tata Sons plots aan de kant gezet, niemand had dit zien aankomen, Mistry zelf ook niet en de nu 78-jarige Ratan Tata neemt tijdelijk de leiding weer over. Een selectiecommissie moet de komende vier maanden op zoek naar een nieuwe topman voor Tata Sons. Komt er weer een Tata- nazaat?
Waarom moest Cyrus Mistry weg?
Het gedwongen vertrek van Mistry sloeg in als een bom in India en het speculeren over de reden begon. Mistry was het niet eens met zijn ontslag en gaf aan dat er geen geldige juridische reden voor was omdat de regels niet waren nageleefd en hij geen mogelijk had gehad om zich te verweren tegen dit onrecht hem aangedaan. In een uitgebreide en vertrouwelijke brief aan de bestuurders van Tata Sons heeft hij een en ander uit de doeken gedaan. Deze vertrouwelijke brief is gelekt en daarna volledig openbaar gemaakt. Ook dit sloeg in als een bom en de ramp was compleet en niet te overzien. De Indiase aandelenbeurs (SEBI) kwam in actie omdat de brief met de vuile was zeer veel beursgevoelige informatie bevatte. Zij gaan nader onderzoek doen naar de beweringen van Mistry en de financiële situatie bij Tata.
Tata Sons kwam ook in actie en gaf een persbericht uit waarin het de gesignaleerde problemen ontkende, de cijfers zouden niet kloppen. Het was de schuld van Mistry zelf en zo was er meer.
De messen worden geslepen en advocaten worden in stelling gebracht voor juridische procedures die ongetwijfeld zullen volgen.
Een belangrijk punt is dat het gewenste beleid van Cyrus Mistry en zijn manier van leiding geven aan het conglomeraat van bedrijven klaarblijkelijk niet spoorde met de visie en wensen van Ratan Tata. Bij zijn aantreden was aan Mistry beloofd dat hij de vrije hand zou krijgen, maar in de praktijk zou dit anders lopen. De Tata-dynastie bleef de baas.
Tata Steel Europe, quo vadis?
Uit de vele problemen die in de brief aan de orde komen beperk ik mij tot de zaken die Tata Steel Europe raken. Mistry trof een sterk verlieslatende Tata Steel UK aan en besloot de Engelse bedrijven te verkopen en een fusie te onderzoeken met ThyssenKrupp, waarin IJmuiden ondergebracht zou kunnen worden. Een aantal Engelse bedrijven zijn verkocht maar de Engelse staalfabrieken kunnen niet worden verkocht zolang het Engelse pensioenprobleem niet wordt opgelost. Dit probleem houdt ook de voortgang van fusiegesprekken tegen.
In zijn brief stelt Mistry dat Tata Steel Europe de komende jaren zal worden geconfronteerd met een totale afwaardering van zo’n 10 miljard dollar, waarvan nog maar een klein deel in de boeken is verwerkt. Zeer explosief. Want het was Ratan Tata zelf die in 2007 Corus kocht voor ca. 12 miljard dollar.
Mistry heeft in zijn brief ook aangegeven dat het wereldwijd kopen van veel bedrijven geleid heeft tot een te grote schuldenlast voor Tata. Hij wilde meer focus aanbrengen in de portefeuille van bedrijven en de schuldenlast omlaag brengen door het afstoten van (onrendabele) bedrijven.
De vraag is nu wat Ratan Tata met Tata Steel Europe wil. Wil hij de uitgezette strategie gaan wijzigen?
Chatterjee is Group Executive Director (Finance and Corporate) in de Board of Directors van Tata Steel in Mumbai en hij is lid van de Board van Tata Steel Europe. Hij rapporteerde aan Mistry.
Tata Steel Europe en Tata Steel Nederland konden nog niet reageren op vragen van de financiële pers.
Tata Steel Chess Tournament
Morgen wordt bekend gemaakt welke veertien Tata Masters zijn uitgenodigd. Het toernooi gaat natuurlijk gewoon door maar de Tata-medewerkers hebben wel iets anders aan hun hoofd omdat de onzekerheid voor hen blijft voortduren.
