Schaken op de Europese Staalmarkt (15)

Lees ook deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5, deel 6, deel 7, deel 8, deel 9, deel 10, deel 11, deel 12, deel 13 en deel 14

Het wereldkampioenschap in New York nadert de ontknoping, na tien van de twaalf ronden is de stand 5-5  na een geweldige ontknoping afgelopen nacht. We gaan komend weekend een bloedstollende finale tegemoet en alles is nog mogelijk.

De meest gestelde vraag is: Wie moet er winnen?

Hierover lopen de meningen, ook op onze site, uiteen. Voor aanvang van deze match dachten velen dat Carlsen met gemak zou winnen, maar het liep anders. Interessant zijn de vele invalshoeken die de revue passeren. Letten we alleen op de schaaktechnische aspecten of zijn er meer aandachtspunten die mee tellen? Wat vinden we van de houding, het gedrag en de communicatie van de kemphanen direct na afloop van een partij? Mogen persoonlijke (en politieke) opvattingen een rol spelen bij de beoordeling? Mogen persoonlijke omstandigheden (single of drie keer getrouwd) een rol spelen? Moet  de promotie van het schaken worden gediend en moet er rekening worden gehouden met sponsorbelangen? Ben je de beste van de wereld als je wereldkampioen bent of de beste als je nummer 1 op de wereldranglijst staat? Vind je dat de schaaktroon wankelt als Carlsen het avontuur aangaat en grote risico’s durft te nemen? Mag door een van de spelers beroep worden aangetekend tegen gebeurtenissen na afloop van de schaakpartij? Mag je partijdig zijn bij de verslaglegging op onze site? Is een nieuwe wereldkampioen interessanter dan de oude kampioen, of juist andersom? Vind je een winnaarsmentaliteit als bij Magnus Carlsen, Sven Kramer, Usain Bolt en Daphne Schippers een ‘must’ of niet? Is het terecht dat de verliezer direct na zijn/haar  partij  publiekelijk moet optreden voor draaiende camera’s of heeft hij/zij recht op een kleine rustpauze om de eerste emoties  te kunnen verwerken? En wat vindt de winnaar hier van? Sporters zijn ook maar mensen!

Dit alles komt langs in mooie sfeerverhalen uit New York van Han Schut, in de artikelen van Grooten, Reinderman en Hut en de vele reacties hierop en reacties op andere forums en op social media.

Met enige creativiteit spelen bovenstaande aspecten ook een rol bij het ‘schaakspel’ in Bombay House.

Schaken in Bombay House (India)

In Bombay House in Mumbai (vroeger Bombay), het hoofdkwartier van de Tata Groep, wordt besloten over de toekomst van de Tata Steel activiteiten in Europa. Het draait hier vooral om de verlieslatende activiteiten in Engeland. Onderdeel van deze strategische heroriëntatie/consolidatie zijn ook de Tata Steel activiteiten in Nederland.

Onverwacht is er aan de top van de Tata Groep een strijd uitgebroken tussen de emeritus-voorzitter en patriarch Ratan Tata en de recent afgezette bestuursvoorzitter Cyrus Mistry. Een strijd die zijn weerga niet kent in Corporate India. Het is nu al de grootste machtsstrijd ooit in het Indiase bedrijfsleven.  En wat niemand had verwacht is dat er door de kemphanen een mediaoorlog zou worden ontketend.  Want het oersterke merk Tata staat al bijna 150 jaar voor vertrouwen, betrouwbaarheid, zorg voor mensen en waarmaken wat je zegt. De vuile was buiten hangen is geheel tegen de tradities en regels van het eerbiedwaardige House of  Tata, want bestuursproblemen dien je netjes intern op te lossen. Ook op social media laten de PR-afdelingen van beide kampen zich niet onbetuigd en ze gebruiken verschillende accounts bij hun communicatiestrategie.

Extra aandeelhoudersvergaderingen om Mistry en Wadia te ontslaan

Omdat ca. 30 Tata bedrijven (divisies) zelfstandige beursnoteringen hebben op de aandelenmarkten is er ook een tweespalt ontstaan binnen de besturen van  deze divisies. Bij enkele hiervan is Cyrus Mistry nog de bestuursvoorzitter. Daarom hebben de divisies in opdracht van het bestuur van de Tata Groep extra aandeelhoudersvergaderingen aangevraagd om Mistry te ontslaan als bestuurder bij deze divisies. Tata Steel is een van deze divisies en zij vragen naast het ontslaan van Mistry ook het ontslag aan van Nusli Wadia, een van de zes onafhankelijke bestuurders.

Vanavond, vrijdagavond (Indiase tijd) werd bekend gemaakt dat de bestuursleden  van Tata Steel vandaag hebben gestemd  om Mistry per direct te vervangen als bestuursvoorzitter van Tata Steel. Hiervoor was in het bestuur een meerderheid (w.o. de Nederlander Jacques Schraven). De interim-voorzitter wordt het onafhankelijke bestuurslid O.P. Bhatt. Op 21 december zal de extra aandeelhoudersvergadering van Tata Steel worden gehouden om Mistry en de onafhankelijk bestuurder Wadia te ontslaan. Rechtszaken zijn al in voorbereiding en aangekondigd.

Tata betaalde te veel voor Corus

Mistry had na zijn afzetting in een vertrouwelijk brief aan het bestuur van de Tata Groep (Tata Sons) o.m. vermeld dat er voor Tata Steel Europa een afboeking dreigt, oplopend naar ca. 10 miljard dollar de komende jaren, waarvan nog slechts een klein deel in de boeken is verwerkt. Deze brief is gelekt naar de media en dit was de start van een ongekende mediaoorlog in India. Mistry maakte recent wereldkundig  dat naar zijn mening voor Corus destijds te veel was betaald. Omdat ruim een jaar voor de overname de mogelijkheid al bestond om voor de helft van het later betaalde bedrag de Corus Groep over te nemen. Sommige bestuurders hadden bij deze overname hun bedenkingen maar volgens Mistry was het ego van Ratan Tata zo groot dat de bestuurders hem moesten volgen in hun beslissing. Omdat dit de grootste overname was uit de Tata geschiedenis moest er veel geld geleend worden om deze Leveraged Buy Out (LBO) mogelijk te maken. Volgens diverse bronnen was met de overname ca. 12 miljard dollar gemoeid. Dit bedrag was nog exclusief de benodigde investeringen die noodzakelijk zouden zijn om de verouderde staalfabrieken in Engeland up-to-standards te brengen. De banen van duizenden staalarbeiders staan nu op het spel, aldus Mistry.

Volgens Mistry was de beste mogelijkheid om grote afboekingen zoveel mogelijk te voorkomen door een joint-venture aan te gaan met een andere grote speler in Europa, bijvoorbeeld met ThyssenKrupp.

De voormalig vice-voorzitter en directeur van Tata Steel, de 72-jarige Muthuraman, zei in een verklaring dat hij Mistry’s  aantijgingen frivool en ondoordacht vond. De lange termijn strategie van Tata Steel was uitbreiding van bestaande activiteiten in India en overnames in het buitenland. De waarde van Corus nam toe door een scherpe stijging van de grondstoffenprijzen, door de prestaties van Corus en door het transactieproces. Het bod van Tata Steel lag 50 miljoen pond hoger dan het bod van de naaste bieder. Het voltallige bestuur van Tata Steel had de overname van Corus, na uitvoerige gesprekken en discussies, goedgekeurd.

Daarnaast gaf hij in zijn verklaring nog een bijzondere reden voor de overname van Corus:

Giving reasons for the acquisition, he said following the successful acquisition of NatSteel in Singapore and Millennium Steel in Thailand, Corus Group plc provided “a natural fit for the portfolio especially since the Netherlands facilities which is the gold standard in competitive positioning were part of the asset perimeter”.

In de eerste twee jaar na de overname was het operationeel resultaat (voor aftrek van afschrijvingen, amortisatie, rente en belastingen) 1 miljard pond, waarmee de redelijkheid van de overname werd aangetoond volgens Muthuraman.

Muthuraman gaf de schuld aan de wereldwijde financiële crisis van 2008 die de staalindustrie in Europa flink raakte en vervolgens tot grote financiële problemen heeft geleid voor de staalbedrijven.

Muthuraman heeft 48 jaar voor Tata Steel gewerkt en ging volgens de nieuwe  regels  van Ratan Tata met zijn zeventigste met pensioen. Leuk is de anekdote die Ratan Tata op Amerikaanse universiteiten hierover vertelde. In het kort gezegd kwam het op het volgende neer.

Een anekdote over de pensioenleeftijd

‘Toen ik in 1992 het roer overnam van J.R.D. Tata, die 53 jaar bestuursvoorzitter is geweest van de Tata Group, waren er veel oudere bestuurders. (JRD overleed in 1993 op 89-jarige leeftijd.) Als we vergaderden in Bombay House moesten sommige stokoude bestuurders door twee bedienden naar  hun stoel in de vergaderzaal worden gebracht waar ze prompt in slaap vielen. Bij belangrijke besluiten moesten ze wakker worden gemaakt  en begonnen ze gelijk tegen te stribbelen. Daarna vervolgden zij hun dutje tot ze weer wakker gemaakt moesten worden voor het volgende besluit. Een onhoudbare situatie. Ik heb toen de pensioenleeftijd ingevoerd voor bestuurders en deze op 70-75 jaar gesteld. De consequentie was dat dit ook voor mij zou gelden, want hierop mocht ik natuurlijk voor mijzelf geen uitzondering maken.

Mistry handhaafde zijn bewering dat er teveel was betaald voor Corus omdat het een jaar eerder voor de helft van de prijs te koop was en dat dit onbetwist is.  Mistry zei niet dat de uiteindelijke beslissing niet unaniem genomen was, maar stelde wel dat er bij sommige bestuurders bezwaren en bedenkingen waren tegen zo’n grote overname.

Joint-Venture gesprekken met ThyssenKrupp gaan door

Niet alleen de problemen in de top van Tata hebben invloed op de voortgang van de strategische heroriëntatie, ook de voorgenomen brexit stelde Tata Steel voor nieuwe problemen.

Gisteren kwam ThyssenKrupp met de jaarcijfers, zij hebben een gebroken boekjaar. Ook zij hadden veel last van de goedkope Chinese staalimporten en moeilijke marktomstandigheden. Mede hierdoor was de operationele winst ca. 200 miljoen lager dan in het vorige boekjaar.

Bij de presentatie van de jaarcijfers maakte Heinrich Hiesinger, de bestuursvoorzitter van ThyssenKrupp, enkele opmerkingen over de vrijages met Tata Steel.

‘ Een belangrijke voorwaarde is dat Tata Steel zelf het pensioenprobleem oplost in het Engelse staalpensioenfonds met 15 miljard aan pensioenverplichtingen. Wij staan hier geheel buiten en hebben er geen invloed op.  Wij gaan zelfstandig door met het verbeteren van de resultaten en met de transformatie om minder afhankelijke te worden van de staalactiviteiten. In het voorjaar komen wij hierover met nieuwe mededelingen.’

Aldus Hiesinger in een video-opname gepubliceerd bij het Duitse Handelsblatt.

Het Financieel Dagblad meldt vandaag o.m. het volgende over de persconferentie van ThyssenKrupp van gisteren:

‘Op vragen van journalisten antwoordde ceo Heinrich Hiesinger donderdag dat Tata nog steeds zijn Europese staalactiviteiten (waaronder IJmuiden, Tata Steel Netherlands, red.) wil laten fuseren met die van ThyssenKrupp.

Het Duitse concern heeft persoonlijke garanties gekregen van het nieuwe bestuur van Tata Steel dat de fusie alsnog kan doorgaan, zei Hiesinger. Topman Cyrus Mistry van Tata Steel was eind oktober door het bestuur van de houdstermaatschappij Tata Sons uit zijn functie ontheven, na een heftig conflict met Tata-boegbeeld Ratan Tata.

Eerder waren de onderhandelingen tussen ThyssenKrupp en Tata tijdelijk opgeschort als gevolg van de ‘brexit’, het besluit van de Britten de Europese Unie te verlaten. Daardoor werden pogingen om de Britse staalactiviteiten van Tata te verkopen opgeschort. Ook de machtsstrijd binnen het Indiase Tata-imperium, met Mistry en Ratan Tata als hoofdrolspelers, droeg bij aan de onzekerheid over het vervolg van de gesprekken tussen Tata en ThyssenKrupp.

In IJmuiden bestaat bij werknemers en vakbonden niet al te veel enthousiasme over een mogelijke samensmelting met het Duitse concern. In Nederland bestaat de zorg dat ‘IJmuiden’ door de Duitsers wordt opgeslokt.’