Slijtageslag voor de titelhouders
Het Groninger schaakfestival is zes ronden onderweg. Het lijkt een ware slijtageslag te worden waarbij de titelhouders het bepaald niet gemakkelijk hebben.
Zoals bekend begon de hoogste ratinghouder, GM Michal Krasenkow (Polen), met twee nullen en een half puntje in de derde ronde. Inmiddels is hij bezig zich op te richten. Maar na zes ronden staat hij nog altijd pas op 3½ punt. Ook de Groninger, GM Sipke Ernst, begon met twee schamele halfjes uit de eerste drie ronden. Dat hij na zes ronden pas op 4 punten staat, zal hem ook niet lekker zitten.
Sergey Tiviakov (foto Harry Gielen)
De Chinese GM Rai Gao – die wel redelijk begon – liep tegen een nul aan in de vijfde ronde en werd daardoor ook teruggeworpen. Nog een ander voorbeeld. De Rus Evgeny Gleizerov, moest in de eerste vijf ronden drie halfje afstaan aan lager gerate tegenstanders. Maar met 4½ uit 6 bevindt hij zich wel in de kopgroep.
Wie ook op dit tussentotaal staat is outsider Peter Ypma. Hij begon met een nul tegen GM Ulybin, maar daarna richtte hij zich op door maar liefst vier maal op rij te winnen, waarbij hij ook de IM’s Swayams en Ten Hertog versloeg. De derde IM, Liu, kreeg vandaag remise van Ypma!
De stand aan kop na zes ronden luidt:
Een van de weinige grootmeesters die zich aan de eerder genoemde malaise onttrekt, is de nummer twee op rating, GM Sergey Tiviakov. Hoewel ook hij in de eerste ronde remise moest toestaan, won hij daarna vijf partijen op rij. In zijn woonplaats Groningen laat Tiviakov zien dat hij het spelletje nog lang niet verleerd is. Vooral op eindspeltechnisch gebied is hij uitmuntend.
Een voorbeeld daarvan is de partij tegen de bovengenoemde Rai Gao die uitliep op een technisch hoogstandje. We nemen de draad op bij de stelling na de 22ste zet.
Gao, Rui – Tiviakov, Sergei
22…f5!
Zwart legt de zwakte op f4 vast. De wil hij straks met het paard gaan aanvallen. De directe dreiging is … Pd7-f6-h5 of d5.
- h4 Pf6 24. h5!?
Nog een geschikte manier om ook bij zwart een zwakte te bezorgen.
24…Txd1+
24…Pxh5 zou beantwoord worden met 25. Lxf5+
- Kxd1?
Nu raakt wit definitief in de problemen. Vreemd genoeg heeft wit toch niet zoveel problemen na 25. Lxd1 Pd5 26. Th4 omdat pion f4 niet verder aangevallen kan worden met 26…Te4? vanwege 27. hxg6 hxg6 28. Lf3 Txf4 29. Th8+ met stukwinst.
25…Pd5 26. hxg6 hxg6 27. Th6 Pxf4
Zwart heeft een gezonde pion gewonnen en met twee verbonden vrijpionnen lijkt het niet al te moeilijk meer. Maar de witspeler heeft nog meer pijlen op zijn boog…
- Txg6!
De beste kans.
28…Pxg6 29. Lxf5+ Kc7 30. Lxg6
Met een pion voor de kwaliteit en zo weinig materiaal op het bord, zou je denken dat remise binnen handbereik zou moeten zijn. Dan ben je bij Tiviakov aan het verkeerde adres!
30…Th8
- b4 Ik vraag me af hoe zwart de klus zou hebben geklaard als wit zijn koning niet over de tweede rij had laten afsnijden. 31. Kc2 Bijvoorbeeld: 31…Th2+ 32. Kb3 en nu is er nog veel werk aan de winkel.
31…Th2
Zo wordt de witte koning afgesneden op de onderste rij.
- Lf7 Kd6 33. Kc1 Tf2 34. Lc4 Ke5 35. a4 Tf4 36. Lb3 Na 36. Ld3 volgt sterk 36…a5! 37. bxa5 Txa4 38. Kc2 Txa5 en dit zou zwart moeten kunnen winnen, hoewel het materiaal nog altijd erg gedund is.
36…Ke4!
De zwarte koning doet volop mee aan de strijd.
- Lc2+ Ke3
- a5?
Die zou bijna iedereen met gezond verstand hier spelen, maar hij verliest heel snel. Ook nu zou 38. Lb1 gevolgd kunnen worden door 38…a5
38…Tc4! 39. Kb2 Kd2 40. Lb3 Txc3
Nu het twee tegen twee is, met voor wit een ongunstige pionnenstructuur, is de stelling verloren voor wit. Maar ook dit is nog altijd een hele klus. In het beroemde eindspelboek van Dvoretsky staat een diagram afgedrukt waarbij de witte pionnen op a4 en b3 staan en de loper van de andere kleur. Die stelling is theoretisch remise! Dit soort ‘kleine nuanceverschillen’ maakt soms het verschil uit tussen winst en remise.
- Ld5 Tc7 42. Kb3 Kd3 43. Lh1 Kd4 44. Lg2 Tf7 45. Lh1
45…Tg7!
Een soort van tempodwang. De witte koning moet terrein prijsgeven omdat de loper geen zet heeft.
- Ka3 Kc4! 47. Le4 Te7 48. Lh1 Th7 49. Lg2 Tf7 50. Le4 Tg7 51. Lh1 Te7 52. Lg2 Te3+
Het is even zoeken, maar zo wil zwart de toren laten binnenkomen.
- Ka4 Te1
Wit heeft nu geen tijd om op b7 de belangrijke pion te nemen.
- Ka3 Ta1+ 55. Kb2
55…Ta4
Dit was de ingenieuze bedoeling. Ook nu faalt Lxb7 op stukverlies na … Txb4+.
- b5 Tb4+
En opgegeven. Na 56…Tb4+ 57. Ka3 is 57…Txb5! de meest eenvoudige manier om te winnen. 58. Lf1+ Kc5 59. Lxb5 Kxb5
0-1
Een andere mooie overwinning boekt ‘Tivi’ op de Russische GM Chigaev, die tot dan een goed toernooi aan het spelen was.
Tiviakov, Sergei – Chigaev, Maksim
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pd2 dxe4 4. Pxe4 Lf5 5. Pg3 Lg6 6. Ph3 e6 7. Pf4 Ld6 8. Pgh5 Lxh5 9. Pxh5 g6 10. Pg3 Dh4 11. c3 Pd7 12. Df3 Pgf6 13. Pe2 e5 14. g3 Dg4 15. Dxg4 Pxg4 16. h3 Pgf6 17. Lg2 O-O-O 18. O-O Tde8 19. dxe5 Pxe5 20. Td1 Kc7 21. Kf1 Ped7 22. Le3 Pb6 23. b3 Pbd5 24. Ld2 Pe4 25. Le1 f5 26. c4 Pb6 27. Tac1 Pd7 28. b4 Thf8 29. c5 Le7 30. f3 Pg5 31. Pd4 Lf6 32. b5
Tiviakov is een speler die over het algemeen erg van lopers houdt. Dan is het als tegenstander niet verstandig om lopers voor paarden te ruilen…
32…Lxd4?! 33. Txd4 f4
Dit was de bedoeling, maar zwart raakt zodanig in de problemen dat we mogen vaststellen dat zijn actie mislukt is.
- bxc6 bxc6 35. h4! Pe6 36. La5+ Kc8 37. Td6
Wit heeft al vrijwel beslissend voordeel.
37…Pdxc5
Peter Ypma (foto Harry Gielen)
- Lh3
Hij wil hem de kracht van beide lopers laten voelen. Ook 38. Txc5 Pxc5 39. Txc6+ Kb7 40. Txc5 leverde vermoedelijk al een gewonnen stelling, maar misschien vond hij de technische klus na 40…Tc8 nog wat lastig.
38…Kb7 39. Lb4 Kc7?
Nu geeft hij de buit niet meer uit handen. Met 39…fxg3!? 40. Lxc5 Pxc5 41. Txc5 Txf3+ 42. Kg1 Te1+ 43. Kg2 Tee3 kon zwart nog blijven rommelen.
- Td2!
Opgegeven. Zwart gaat ten onder aan allerlei penningen.
1-0
Een sterke meester, ditmaal Hugo ten Hertog, moest in het zand bijten tegen een op rating mindere tegenstander. Maar Peter Ypma heeft al vaker laten zien dat hij geen ontzag toont voor titelhouders. In deze partij speelt hij het onorthodoxe 1. b3, ook wel de Baby Oerang Oetang-opening genoemd. Toevallig een openingszet die zijn tegenstander ook wel eens op het bord brengt. Aanvankelijk loopt de partij in zwarts voordeel, maar vanaf de zestiende zet glipt er het nodige uit zijn handen.
Ypma, Peter – Ten Hertog, Hugo 1. b3 g6 2. Lb2 Pf6 3. Lxf6 exf6 4. c4 b6 5. Pc3 Lb7 6. Pf3 f5 7. e3 f4 8. e4 Lg7 9. Ld3 Pc6 10. Tc1 g5 11. Lb1 g4 12. Pg1 Dg5 13. Kf1 h5 14. h4 Dh6 15. Pd5 O-O-O 16. Pe2
Na een bizarre opening heeft zwart al in een vroeg stadium het initiatief gegrepen en hij staat nu voortreffelijk. Toch was het niet zo eenvoudig om te zien hoe hij dat vast moet houden.
16…f3?!
Hierna komt wit los. Met 16…Tde8! houdt zwart de touwtjes in handen. 17. Pexf4 [ 17. Pdxf4 f5 18. exf5 Pd4! en zwart staat uitstekend.] 17…Pd4 18. g3 f5!? 19. exf5 Dd6 zou wit weliswaar twee pionnen hebben verdiend maar hij kan bijna geen stuk bewegen.
- gxf3 gxf3 18. Pg3 Pd4 19. Pe7+ Kb8 20. Pef5 Df6 21. Tc3 Pxf5 22. Pxf5 Lh6 23. Txf3
Wit heeft ook een pionnetje opgehaald en hoewel zwart absoluut compensatie heeft, is het er niet gemakkelijker op geworden.
23…Db2 24. d3 Tdg8 25. Tg1 Lf8 26. Tfg3 Txg3 27. Txg3 a5 28. Dc2 De5 29. d4 Df4 30. d5
De loper op b7 doet niet meer mee, maar Lb1 is ook moeders mooiste niet…
30…Lc5 31. Db2 Te8 32. a3
32…Txe4!?
Ten Hertog heeft geen zin om zonder strijd ten onder te gaan en hij geeft een kwaliteit.
- Lxe4 Dxe4 34. Tg5?!
Gek genoeg had wit na deze zet een zware pijp te roken gekregen. De bedoeling van zwart was ongetwijfeld om na 34. Pe3 verder te gaan met 34…Dxh4
34…Dh1+?! Met het thematische 34…a4! zou zwart de witte pionnenstructuur uit zijn voegen hebben kunnen trekken. 35. bxa4?? verliest dan onmiddellijk vanwege 35…Dxc4+ 36. Ke1 en de witveldige loper komt beslissend in het spel na 36…La6!
- Ke2 De4+ 36. Pe3 Dxh4?! Ook nu zou zwart na 36…Lxe3 37. fxe3 met 37…a4! voldoende tegenspel hebben gekregen.
- Dh8+ Ka7 38. Txh5 De4 39. Dh7 Dd4
- a4!?
Op zichzelf knap gezien! Hij haalt de wendingen met …a5-a4 definitief uit de stelling. Maar vreemd genoeg had hij zelf op de zwarte koning af kunnen gaan na 40. b4 axb4 41. axb4 Db2+ 42. Dc2 Dxb4 43. Th1!
40…d6 41. Dd3 Db2+ 42. Dc2 Df6 43. Tf5 Dg7 44. Tf3 Lc8 45. Kf1
Er is een curieuze stelling ontstaan. Zwart staat een kwaliteit achter, maar hij beschikt over een redelijk veilig koning. Met het loperpaar kan hij het wit moeilijk maken om die wel problemen heeft om een veilig onderkomen te regelen voor zijn monarch.
45…Da1+? Vermoedelijk had hij met 45…Dh6 genoeg spel behouden. Een voorbeeld: 46. De4 [ 46. Txf7 Lxe3 47. Txc7+ Kb8 48. Txc8+ Kxc8 49. fxe3 Dxe3 en zwart zal dit wel remise houden.] 46…f5 47. Pxf5 Dh1+ 48. Ke2 Lb4 en wit moet zelfs heel erg oppassen.
- Kg2 Dg7+ 47. Tg3
47…Df8?
Hier staat de dame heel passief. 47…Dh6 48. De4 is ook niets bijzonders meer voor zwart. De witte koning staat nu wel veilig op g2.
- Dh7! De7 49. Tf3 Kb8 50. Dxf7 De4 51. Df4 Db1 52. Pf5 Kb7 53. Pd4
- Pg7! was zo mogelijk nog sterker.
53…Dg6+ 54. Tg3 Dh7 55. Pe6!
En hier vond Ten Hertog het genoeg. Inderdaad valt er geen eer meer aan te behalen voor hem. Na 55. Pe6! Dh5 volgt 56. Tg7 Lxe6 [ Helemaal verschrikkelijk is 56…Kb8 57. Tg8 Kb7 58. Df8 en zwart gaat mat.] 57. dxe6 is de witte vrijpion beslissend.
1-0
Een andere Groninger, Jan Werle, speelt een wat wisselvallig toernooi. In de vijfde ronde won hij wel een aardige partij van Ivo Maris.
Jan Werle (foto Harry Gielen)
Werle, Jan – Maris, Ivo
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 c5 5. cxd5 Pxd5 6. e4 Pxc3 7. bxc3 cxd4 8. cxd4 Lb4+ 9. Ld2 Lxd2+ 10. Dxd2 O-O 11. Lc4 Pd7 12. O-O b6 13. Tfe1 Lb7 14. Tad1 Tc8 15. Ld3 De7 16. Lb1 e5 17. d5 Tfd8 18. Db2 Tc4 19. Pd2 Tb4 20. Da3 a5 21. Tc1 Dd6 22. Pc4 Dh6 23. Pe3 Pc5 24. Tc4 Tb5 25. Dc3 Dg5 26. Lc2 a4
In de diagramstelling is de zwarte toren op b5 een beetje verdwaald. Daarom heeft de zwartspeler zojuist met … a5-a4 een poging gedaan om te vissen in troebel water.
- Lxa4
Werle neemt de handschoen op. Eenvoudig 27. Tb4 had na 27…Txb4 28. Dxb4 Df6 29. Pc4 tot een vrijwel verloren stelling voor zwart geleid.
27…Ta5 28. Lb3 Misschien had wit met 28. Lc2 Txa2 29. Tb4 Df6 en spel tegen pion b6 vermoedelijk ook groot voordeel in handen gehad.
28…La6
Zo wint zwart een kwaliteit en wordt het heel spannend.
- Tb4 Pd3 30. Txb6 Tc5 31. Dd2 Pxe1 32. Dxe1 Ld3
- Tc6!
Hier laat Werle zich van zijn beste kant zien. Hij heeft door dat hij nog altijd de kansen aan zijn zijde heeft en hij gaat daarom voor de winst.
33…Txc6?!
Nu krijgt wit een reus van een vrijpion. Met 33…Tc8 had zwart de schade beperkt kunen houden.
- dxc6 Lxe4 35. c7 Tc8 36. Db4
Dekt c7 tactisch (36… Txc7?? 37. Db8+) en tegelijkertijd wordt ook veld e7 ontoegankelijk gemaakt voor de zwarte dame.
36…Lxg2
Dit helpt niet.
- h4 Dg6 38. Pxg2
Sipke Ernst (foto Harry Gielen)
38…Df6?
De beslissende fout. De enige mogelijkheid om in de partij te blijven was 38…Dc6!
- Db8 Df5 40. Lc4! Dd7 41. La6
Opgegeven.
1-0
Helaas ging Jan een ronde later ten onder tegen de Indiase IM Karthikeyan en nu staat op hetzelfde totaal als Krasenkow! Zijn stadsgenoot Sipke Ernst sloeg wel toe in de zesde ronde door Nico Zwirs terug te wijzen.
Ernst, Sipke – Zwirs, Nico
1. d4 Pf6 2. g3 g6 3. Lg2 Lg7 4. e4 d6 5. Pc3 O-O 6. Pge2 e5 7. O-O Te8 8. dxe5 dxe5 9. Dxd8 Txd8 10. Lg5 c6 11. Tfd1 Te8 12. Pc1 Pa6 13. Pd3 Pd7 14. b4 Lf8 15. Tab1 f6 16. Le3 Kg7 17. a4 Pb6 18. b5 cxb5 19. axb5 Pc7 20. Ta1 Le6 21. f4 Pc4 22. Lf2 b6 23. Ta4
Zwart heeft een acceptabele stelling maar hij moet inventief blijven spelen.
23…Lf7?!
Dat is het zeker niet. De juiste zet was 23…a6! om van de zwakte van pion a7 af te komen, pion b5 op te ruimen en eventueel met … b6-b5 het paard op c4 extra ondersteuning te geven.
- fxe5 fxe5 25. Pd5!
Met deze actie speelt wit zijn troeven uit. Het paard op c4 wordt verdreven en zijn loper op g2 gaat het nodige doen.
25…Pxd5 26. exd5
26…Pa5?!
Hier staat het paard erg slecht. Na 26…Tac8 27. Txa7 e4 28. Ld4+ Kg8 29. Pf2 Pd6 zou zwart nog kunnen vissen in troebel water.
- c4
Zo bevestigt wit zijn strategische voordeel.
27…e4 28. Ld4+ Kg8 29. Pf2! e3 30. Pe4 Pb3
- Lxe3
Een goede mogelijkheid, maar wit diende nog wel het nodige te zien. Ook winnend is 31. Pf6+ met als mogelijk vervolg: 31…Kh8 32. Lc3 Lg7 33. Ta3 e2 34. Te1 Pc5 35. Pxe8 Txe8 36. Lxg7+ Kxg7 37. Kf2 en wit komt beslissend materiaal voor.
31…Txe4 32. Lxe4 Lc5
32…Te8 33. Txa7 Txe4 34. Lxb6 zou ook een gewonnen stelling opleveren, maar heel overzichtelijk is dit niet.
- Td3!
Dit is knap gezien.
33…Pc1 34. Lxc5 Pxd3 35. Lxd3 bxc5 36. Ta6
en hier gaf zwart het op. Hij kan niets doen tegen het verlies van nog een pion.
1-0
Is er nog een optie om de partijen te downloaden?
Ja, ik was vergeten de analyses in de viewer weer te geven. Is inmiddels geplaatst. Veel plezier ermee!