Bai en Tiviakov winnen in Groningen; vier talenten scoren meesternormen
Het Groninger schaakfestival is gewonnen door de Chineze grootmeester Jinshi Bai en onze eigen Sergey Tiviakov. Beide spelers bleven ongeslagen met de score van 7 uit 9. Het achtervolgende viertal bestond uit Maksim Chigaev (RUS), Caspar Schoppen (NED), Sipke Ernst (NED) en Michal Krasenkow (POL).
Heel opvallend is het resultaat van Caspar Schoppen die een dikke IM-norm scoorde. Met een overwinning in de laatste ronde zou hij zelfs een GM-norm hebben behaald. Maar zijn remise tegen Tiviakov mocht er sowieso wezen, want hij gaf zijn tegenstreven geen reële kansen op een overwinning. Deze jongeling bleef ook ongeslagen, terwijl hij toch een vrij scherpe stijl heeft. Zijn slotserie van 3½ uit 4 kan hij in elk geval inlijsten.
Co-winnaar Sergey Tiviakov in opperste concentratie (foto Harry Gielen)
Groningen 2016 was sowieso het toernooi van de normen want er waren nog meer heugelijke berichten. Nick Maatman had met zwart genoeg aan remise voor een IM-norm, maar hij versloeg IM Migchiel de Jong en voldeed daarmee ruimschoots aan de criteria. Wie ook genoeg had aan een halfje was Lucas van Foreest. Die kwam dat overeen met GM Jan Werle die zijn toernooi duidelijk niet had. Peter Ypma, die vooral in het begin de sterren van de hemel speelde, moest winnen en hij deed dat ook. Hij klopte de Canadese FM Max Gedajlovic. Ook voor hem dus een IM-resultaat. Alleen Nico Zwirs en Max Warmerdam slaagden niet in hun missie. Zij moesten allebei winnen en nog wel van elkaar! Maar beiden waren niet genegen om mee te werken aan het feestje van de tegenstander: de partij eindigde in remise…
Een ander opvallend feitje was dat Krasenkow (de nummer één van de startratinglijst in dit toernooi) zich na zijn valse start van ½ uit 3 met een serie van 6 uit 6 nog helemaal wist op te werken in de top van het toernooi. De laatste ronde versloeg hij op schitterende wijze collega grootmeester Evgeny Gleizerov. Dat fragment laten we iets verderop zien.
De eindstand aan kop na negen ronden luidt:
(klik op plaatje voor volledige einduitslag)
Analyses van partijen uit de laatste drie slotronden
Een knappe partij van de jeugdige Caspar Schoppen is die tegen de ervaren grootmeester Ulybin.
Ulybin, Mikhail – Schoppen, Casper
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 d5 4. Pf3 Le7 5. Lg2 O-O 6. O-O c6 7. Pc3 Pbd7 8. Dd3 b6 9. e4 Lb7 10. Td1 dxe4 11. Pxe4 c5 12. Pxf6+ Pxf6
- d5
Een nieuwtje dat geen verbetering blijkt te zijn. 13. Lf4 was nog bekend uit Yevseev-Virovlansky, 1999.
13…exd5 14. Ph4 Pe4 15. cxd5 Pd6
Het paard is een ideaal blokkadestuk.
- Lf4 Wellicht had de witspeler er verstandig aan gedaan om dit paard meteen te ruilen met 16. Pf5
16…Lc8 17. Le5 Lf6 18. f4?!
Wit eist veel van zijn stelling…
18…Lxh4 19. gxh4 Lf5 20. Dg3 f6
- Lc3?!
De loper staat hier slecht. Het was hard nodig het paard op te ruimen, hoewel zwart ook na 21. Lxd6 Dxd6 een prettige stelling heeft.
21…a5!
Zwart brengt zijn meerderheid naar voren.
- Te1 b5 23. a3 Tc8
Er was volgens mij niets tegen 23…b4! met groot voordeel voor zwart.
- b4?!
Zo probeert hij de zwarte dreiging … b5-b4 uit de stelling te halen, maar het middel is waarschijnlijk erger dan de kwaal.
24…cxb4 25. axb4 a4 26. Ld4 Dd7 27. Lc5 Tfe8 28. Tad1 Ta8 29. Te6
Hij ziet in dat er geen eer aan te behalen valt, en probeert het dan maar zo. Maar dat loopt op een fiasco uit. Schoppen maakt het snel en efficiënt af.
29…Pe4!
Deze zet weerlegt min of meer wits opzet.
- Txe8+ Txe8 31. Lxe4 Lxe4 32. d6 Lc6 33. Td2
33…Df5!
Sterk gespeeld.
- Le3 a3! 35. Kf2 De6
35…Ld5 was zo mogelijk nog sterker.
- f5 Dxf5+ 37. Df4 Dh3 38. Dg3 De6 39. Td3 Df5+ 40. Ke2 a2 0-1
Een andere ‘nuttige’ zege boekte hij op IM Hugo ten Hertog. Deze Utrechtenaar speelt niet veel, maar hij scoort al jarenlang hoog in de eerste klasse KNSB. Daar heeft hij al heel wat IM’s en GM’s het leven zuur gemaakt en de laatste zomer haalde hij dan ook volkomen verdiend de meestertitel binnen. Zijn avontuurlijke spel wordt soms niet beloond en compromisloos als hij is, loopt hij dan soms tegen een nul op.
Schoppen, Casper – Ten Hertog, Hugo
1. Pf3 d6 2. d4 Pf6 3. g3 g6 4. Lg2 Lg7 5. O-O O-O 6. a4 Pc6 7. a5 Ld7 8. Pc3 b6 9. a6 Tb8 10. e4 Pb4 11. De2 Pe8 12. Pd5 Pxd5 13. exd5 Pf6 14. Pe1 Te8 15. Pd3 e6 16. dxe6 Lxe6 17. Dd1 c5 18. Te1 Dd7 19. dxc5 bxc5 20. Pf4 Lg4 21. Txe8+ Txe8 22. Lf3
22…Df5 Als zwart hier in gaat op de ‘normale’ zet 22…Lxf3 23. Dxf3 en dan 23…d5 24. Kg2 g5! speelt, staat hij na 25. Ph5 Pxh5 26. Dxh5 Te5 er heel goed voor.
- Lxg4 Pxg4 24. h3 Pe5 25. Ta3 g5 26. g4 De4 27. Ph5 Pc4
Zwart is zijn voordeel weer kwijt, maar op zichzelf is er weinig aan de hand. Na een zet als 27…h6?! kan wit zijn paard naar het mooie veld f5 omspelen. 28. Pg3 Dc6 29. Pf5
- Td3 Pxb2?!
Dit is vragen om moeilijkheden. De ruil van de dames werkt in het voordeel van wit: 28…De1+?! 29. Kg2 Dxd1 30. Txd1 en de witte velden in combinatie met de zwakke pion op d6 bezorgen zwart kopzorgen. Na 28…Pe5 blijft de stelling in evenwicht.
- Lxb2 Lxb2 30. Te3 Dc6?
Hij overziet ook nog een tactische grap, waarna het meteen afgelopen is. Zo’n beetje de enige zet is 30…Da8 maar ook dan zal zwart de nederlaag niet kunnen ontlopen na 31. Tb3! Le5 32. Tb7 en wits stukken domineren het strijdtoneel. De zwakte van de witte velden spelen de zwartspeler nu parten. De dreiging Dd1-d5 of Dd1-f3 zijn vrijwel dodelijk.
- Dd5!
Schoppen profiteert onmiddellijk.
31…Dc8
31…Dxd5 32. Txe8# is mat!
- Dxg5+ Kf8 Op 32…Kh8 wint 33. c3 eveneens.
- Dh6+ Kg8
- c3!
Sluit de loper van de verdediging af waarna het ondekbaar mat is.
1-0
Een ervaren kracht is de Groningse GM Sipke Ernst. Dit toernooi begon hij wat matig, maar uiteindelijk lukte het hem toch om de top van het klassement te eindigen. Een mooie partij vond ik de volgende:
Ernst, Sipke – Liu, Guanchu
1. Pf3 f5 2. d3 Pc6 3. e4 e5 4. d4 exd4 5. Pxd4 De7 6. Pxf5 Dxe4+ 7. Pe3 Pe5 8. Le2 Pf6 9. O-O Lc5 10. Pc3 Dc6 11. f4 Pc4 12. Lxc4 Lxe3+ 13. Lxe3 Dxc4 14. Ld4 14…O-O
Na een wat obscuur begin heeft wit een grote voorsprong in ontwikkeling. Daar weet hij als volgt handig gebruik van te maken.
- Lxf6 gxf6 Het alternatief 15…Txf6 16. Dd5+ Dxd5 17. Pxd5 Tf7 18. Pxc7 Tb8 19. Tae1 biedt natuurlijk ook een troosteloos eindspel voor zwart.
- Te1 d6 17. Pd5 Ld7?
Nu gaat het heel snel mis. Relatief beter is 17…c6 hoewel zwart het na 18. Pe7+ Kh8 19. Dxd6 vermoedelijk ook niet zal overleven.
- Te7 Tad8
De normale voortzetting, maar hij verliest geforceerd. 18…Tf7 19. Txd7 Txd7 20. Pxf6+ Kh8 21. Pxd7 kost teveel materiaal.
- De1
Natuurlijk gaat hij op de vijandelijke koning af. Maar dat kon effectiever. Met het verrassende 19. Pe3! Dc5 20. b4! kon de zwarte dame van de dekking van veld d5 worden afgeleid: 20…Db6 [ 20…Dxb4 21. Dd5+ Kh8 22. Dh5 met winst.] 21. Dd5+ Kh8 22. Dh5
19…Dxc2
Na deze zet komen er twee torens op de zevende rij binnen. 19…Dxd5 mocht natuurlijk niet vanwege 20. Dg3+ en zwart moet de dame geven om niet mat te gaan. 19…Kh8 20. Dh4 Dxc2 21. Pxf6 is ook uit.
- Tc1 20…Dg6 21. Txc7
21…Lc8
21…Tf7 biedt ook geen redding meer. De menselijke zet winst is 22. f5!? [ De computer waardeert 22. h4! nog veel hoger voor wit.] 22…Dxf5 23. Dg3+ Dg6 24. Dxg6+ hxg6 25. Tcxd7 Txd7 26. Txd7 Txd7 27. Pxf6+ Kf7 28. Pxd7 en het is gedaan.
- Dg3
Een mooie slotzet. De vele dreigingen over de zevende rij vallen niet meer te pareren en daarom gaf zwart het op.
1-0
Over de Pool Krasenkow is al genoeg geschreven. De man stond een tijdje boven 2700, in een tijd toen dat nog iets voorstelde :). Hij is een graag geziene gast in Nederland, speelt vaak in Vlissingen mee. Na zijn slechte begin eindigde hij met een overwinning op een collega grootmeester. Hoe hij daar door de witte koningsstelling heen gaat, is een lust voor het oog.
Gleizerov, Evgeny – Krasenkow, Michal
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 c6 4. Pbd2 f5 5. g3 Pd7 6. Lg2 Ld6 7. Dc2 Df6 8. Pb3 Pe7 9. Lf4 Lxf4 10. gxf4 b6 11. cxd5 exd5 12. Pc1 O-O 13. Pd3 Lb7 14. Pde5 Pxe5 15. Pxe5 Pg6 16. Pxg6 Dxg6 17. Lf3 Tac8 18. O-O-O c5 19. Kb1 c4 20. Thg1 Dd6 21. e3 Tc7 22. Tg5 Lc8 23. Dc3 a5 24. h4 Le6 25. h5 Ta8 26. Lg2 b5 27. Lh3 b4 28. Dc2 c3
Wit staat al niet goed, maar hij vergrijpt zich aan een pion. Gelukkig voor het neutrale schaakpubliek, want nu krijgen we een wondermooi slot te zien!
- Lxf5 Alleen met 29. Tc1 kon hij de executie nog even uitstellen.
29…Lxf5 30. Txf5 a4 31. Tc1
- bxc3 Txc3 32. De2 Tac8 is ook helemaal uit.
31…b3 32. Dd3
32…c2+
De meest voor de hand liggende voortzetting, zeker als je het vervolg hebt waargenomen. Waarschijnlijk nog beter dan de partijvoortzetting en helemaal curieus zou 32…a3! (zie analysediagram)
zijn geweest. Er is een fantastisch ‘zenuwenblokje’ ontstaan. Zwart breekt met deze wonderbaarlijke zet definitief door! 33. axb3 [ 33. Txc3 bxa2+ 34. Kxa2 axb2+ 35. Kb1 Db6 gaat ook mat.] [ 33. bxa3 Dxa3 34. De2 b2 en wit kan het ook vergeten.] 33…a2+ is een van de vele winsten voor zwart. 34. Ka1 cxb2+ 35. Kxb2 Txc1
- Ka1 Tb8
Waarom zwart de toren naar dit veld speelt, zien we een zet later.
- Te5
34…Da3!!
Prachtig!
- Te8+ Een esthetisch zeer verantwoord slot zou 35. bxa3 b2# opleveren.
35…Kf7!
Wit gaf zich gewonnen. Vooral niet 35…Txe8?? wegens 36. bxa3 en wit staat op winst! Want na 35…Kf7! 36. Txb8 Dxa2# is het toch echt mat!
0-1
IM Hugo ten Hertog (foto Harry Gielen)
Op een of andere manier ontkwam ik er niet aan om een paar verliespartijen van Hugo ten Hertog te publiceren. Die waren allemaal het aanzien waard. Maar omdat hij helemaal niet zo’n slecht toernooi speelde en in de slotronde wederom een fraai schouwspel afleverde, kan ik niet anders dan ook deze partij aan u voor te leggen.
Ten Hertog, Hugo – Anwesh, Upadhyaya
Ten Hertog staat bekend om keuze voor onregelmatige openingen. Hoe sterk zou hij wel niet zijn als hij ‘normale openingen’ zou gaan spelen?
- g3 d5 2. Lg2 e5 3. d3 Pf6 4. Pf3 Pc6 5. a3 a5 6. O-O Lc5 7. Pc3 La7 8. Lg5 Le6 9. e4
De opening is wel een succes geworden voor wit.
9…dxe4 10. Pxe4 h6
- Lh4!
Zo handhaaft hij de spanning.
11…Lf5?!
Na deze matige zet, verloopt het witte spel zeer voorspoedig. 11…g5? gaat natuurlijk niet 12. Pfxg5 hxg5 13. Lxg5 en wit wint het stuk met rente terug. 11…Tg8 dwingt dan wel iets af, lijkt het. 12. Pxf6+ gxf6 maar hier heeft het ijzersterke 13. d4!
- Pxf6+ gxf6 13. Pd2
13…Pd4
Dit kan het niet zijn, maar wat moest zwart. Na een zet als 13…De7 heeft wit een mooie paardpirouette die hem fors in het voordeel brengt: 14. Pc4 De6 15. Pe3 Lg6 16. Pd5 en het is al bijna gedaan.
- c3 Sterk in aanmerking kwam ook 14. Te1! omdat de dreiging Txe5 nauwelijks uit de stelling te halen valt. 14…Dd6 15. c3 Pc6 16. d4 en zwart gaat ten onder aan allerlei penningen.
14…Pe6 15. Lxb7 Tb8 16. Le4
Wit heeft een pionnetje meegepikt terwijl de zwarte pionnenstructuur al een ruïne was.
16…Lh3
16…Lxe4 17. dxe4! [ 17. Pxe4 Pg5 lijkt nog een beetje te gaan.] 17…Txb2 18. Pc4 en wit komt minimaal een pion voor.
- Pc4!
Ten Hertog houdt niet van dat ‘benauwde’. Hij geeft een kwaliteit voor het bezit van de witte velden. Je kunt het eigenlijk nauwelijks een offer noemen met deze pionnenstructuur!
17…Lxf1 18. Pxe5!
Mooi gezien. Met deze tussenzet vergroot hij zijn voordeel.
18…Pg5
Gedwongen. De loper redden met 18…Lh3 zou op een volledig fiasco uitlopen voor zwart na 19. Dh5! De7 20. Lc6+ (zie analysediagram)
20…Kd8 [ Of 20…Kf8 21. Lxf6! Dxf6 22. Pd7+ met winst.] 21. Pxf7+ Kc8 22. Pxh8 met winst.
- Pc6 Dd6 20. Pxb8
Hij haalt zijn kwaliteit terug.
20…Lh3 21. Lxg5 hxg5 22. Pc6 Lb6 23. d4
Tijd om de balans op te maken. Wit staat twee pionnen voor en hij heeft een betere structuur. Het zwarte loperpaar is een factor die volstrekt onbelangrijk is omdat Lb6 totaal ‘begraven’ is.
23…Ld7 24. Df3 Kf8 25. b4 axb4 26. axb4 Kg7 27. Pa5 De6 28. Ld5 Dh3 29. Dg2 Dh5 30. Pc4
Ten Hertog toont uitstekende techniek. Hij brengt het paard terug naar het centrum.
30…Lh3 31. Dh1 Te8 32. Pe3 f5 33. Df3 Lg4
Opgeven kon ook…
- Pxg4 fxg4 35. Df5 Th8 36. De5+
Hier vond zwart eindelijk dat het genoeg was.
1-0
