Magnus Carlsen te gast in het Rotterdamse Sophia Kinderziekenhuis

Aanstaande maandag, 30 januari, is Magnus Carlsen te gast bij het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis. Hij zal enkele afdelingen bezoeken en aansluitend zullen 36 liefhebbers het tegen hem opnemen in een schaaksimultaan. Voor ieder bord is €1000 betaald en het totaalbedrag van €36.000 komt ten goede aan het onderzoek naar ernstige schedel- en gezichtsaandoeningen. Magnus Carlsen deed graag belangeloos mee voor dit goede doel.
Het idee voor zo’n schaakbenefiet is anderhalf jaar geleden ontstaan. Men was op zoek naar een ludieke manier om een mooi bedrag op te halen voor de Stichting Hoofdzaak. Schaken leek een goede optie te zijn, mede vanwege de overeenkomsten tussen de schaker en de (craniofaciaal) chirurg.

De initiatiefnemers zijn chirurgen van Erasmus MC en tevens bestuursleden van de Stichting Hoofdzaak: prof. dr. Irene Mathijssen, prof. dr. Eppo Wolvius en dr. Sarah Versnel. De communicatie met Magnus Carlsen verliep via Jeroen van den Berg, directeur van het Tata Steel Chess Tournament.

Craniofaciale afwijkingen
Met craniofaciale afwijkingen worden alle aangeboren aandoeningen van de schedel en/of het aangezicht bedoeld, inclusief schisis (‘hazenlip’). Hieronder vallen veel verschillende (zeldzame) ziektebeelden. De grootste groep wordt gevormd door craniosynostose, een aandoening waarbij schedelnaden niet zijn aangelegd of te vroeg sluiten. Hierdoor wordt de normale groei van schedel en hersenen belemmerd. Binnen het eerste levensjaar wordt een operatie aan het schedeldak verricht ter correctie. Craniosynostose kan samengaan met andere aangeboren aandoeningen (een zogenaamd syndroom), zoals een abnormale aanleg van bovenkaak, oogkassen, hersenen, handen en voeten, wat extra functionele beperkingen met zich meebrengt.

Het ‘anders zijn’ heeft vergaande consequenties voor de geestelijke ontwikkeling en het zelfbeeld van de kinderen. Sinds eind jaren 60 zijn er diverse operatietechnieken ontwikkeld waardoor zowel de functie als het uiterlijk van deze kinderen duidelijk verbeterd kunnen worden, en daarmee de kwaliteit van leven. Gezien het zeldzame karakter van deze aandoeningen was het belangrijk om de behandeling hiervan te concentreren en onderzoek te doen, zodat er voldoende ervaring kan worden opgebouwd.

Vanuit het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is de craniofaciale zorg voor Nederland gecentraliseerd bij het Craniofaciale Centrum van het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam. Binnen dit centrum zijn meerdere specialismen werkzaam, onder meer plastische chirurgie, neurochirurgie, kaakchirurgie, kindergeneeskunde, KNO, radiologie en orthodontie.

Vereniging Laposa
Met steun van Michiel Vaandrager is de vereniging Laposa opgericht voor patiënten met deze aandoeningen en hun ouders. Michiel is de voorganger en opleider/coach van Irene Mathijssen. Samen hebben zij het boek ‘(G)een Gezicht’ geschreven. Michiel en Irene vertellen in dit boek hun ervaringen als plastisch chirurg met craniofaciale afwijkingen. Twintig bekende Nederlanders schrijven over hoe zij hun eigen gezicht ervaren. Zij doen dit in de vorm van een verhaal, een gedicht of een gedachte. Soms in relatie tot craniofaciale aandoeningen, dan weer in relatie tot hun vak.

Stichting Hoofdzaak
De Stichting Hoofdzaak zet zich in voor patiënten met gezichts- en gelaatsafwijkingen, de craniofaciale aandoeningen. Met de opbrengsten uit acties, donaties, schenkingen wordt onderzoek naar de gevolgen van aangeboren aangezichts- en schedelafwijkingen gefinancierd.

Overeenkomsten tussen het werk van de topschaker en van de chirurg
Er zijn veel overeenkomsten tussen het werk van de topschaker en dat van de chirurg. In de eerste plaats moet de vaktechniek tot in de puntjes worden beheerst en door ervaring en onderzoek worden uitgebreid en verbeterd. Ook literatuurstudie en het kennisnemen van publicaties en ervaringen van internationale vakgenoten is belangrijk. Voor de wedstrijd of de operatie moet een zorgvuldige voorbereiding plaatsvinden, een gedegen onderzoek worden uitgevoerd en er moet een goede planning worden gemaakt. Er moet een aantal stappen vooruit worden gedacht en er moet rekening worden gehouden met onverwachte wendingen. Tevens is een goede conditie noodzakelijk want niet alleen een schaakpartij kan lang duren maar ook een chirurgische ingreep.

Afgelopen zaterdag speelde Magnus Carlsen met wit tegen Anish Giri, onze landgenoot die ook tot de top van de wereld behoort. Een schaakpartij tussen deze twee heeft altijd iets bijzonders. Carlsen verbeterde stap voor stap zijn positie en kon op de 56ste zet de partij met een mooie combinatie winnen. Carlsen had nog voldoende bedenktijd, dat was het probleem niet. Hij koos echter niet de juiste voortzetting en moest na ruim 7 uur spelen en meer dan 120 zetten berusten in een gelijkspel. Beide spelers hadden de winstcombinatie niet gezien dat wel bijzonder is op dit topniveau. De dag erop verloren ze beiden hun partij en de vraag is of dit iets te maken had met de slopende partij van de vorige dag.

Carlsen tegen Giri, Jorden van Foreest kijkt toe. Rechts het kritieke moment. Wit aan zet en kan de partij direct winnen. Foto: Tata Steel Chess.

Irene Mathijssen heeft in het kader van de ‘Lof der Geneeskunst 2016’ een lezing gegeven in de Rotterdamse Doelen onder de titel ‘Nieuwbouw van de schedel’. Hierbij heeft zij uiteengezet dat de schedel en de hersenen minstens tot het achttiende levensjaar groeien. Dat betekent dat een pas geboren kind met ernstige craniofaciale afwijkingen meerdere malen tot het achttiende jaar geopereerd moet worden. Dit is een diepere dimensie van een ‘lange partij’ waarin veel kan gebeuren.

Een schaker is trots als hij een mooie partij heeft gespeeld met creatieve en soms imaginaire zetten. Schaken wordt dan volgens sommigen verheven tot kunst. Volgens Irene Mathijssen heeft de craniofaciale chirurg ook iets creatiefs in zich. Het doet er zo toe een kind een kans te geven op een zo normaal mogelijk uiterlijk. Want in de praktijk is gebleken dat kinderen anders minder kans hebben op een goede opleiding, een goede baan of een goede partner. Het draagt bij aan de kwaliteit van leven van deze kinderen. Drie jongeren, Marlene, Jochem en Wesley delen hun ervaring met een craniofaciale aandoening. Bekijk de video’s op de site van Stichting Hoofdzaak.

Zowel voor de schaker als voor de chirurg is een goede analyse en evaluatie achteraf erg belangrijk want daar leer je het meest van. Naast het toetsen van genomen beslissingen met vakgenoten is ook het uitwisselen en overdragen van kennis en ervaring erg belangrijk. Irene Mathijssen heeft de werkwijze van het Craniofaciaal Centrum uitvoerig behandeld in een internationaal toonaangevend medisch vakblad.

Magnus Carlsen krijgt veel verzoeken voor deelname aan toernooien, voor optredens bij bijzondere activiteiten en voor reclameacties. Topchirurgen krijgen ook veel uitnodigingen. Nog niet zo lang geleden werden Irene Mathijssen en Eppo Wolvius uitgenodigd voor het uitvoeren van een moeilijke operatie in Indonesië en dit haalde daar de pers. Irene wordt ook veel gevraagd voor symposia en lezingen.

Meedoen aan de schaaksimultaan
Onder het motto: ‘Meedoen is 1000 euro, winnen onbetaalbaar’ ging de actie van start. Binnen korte tijd waren de 36 beschikbare plaatsen ingevuld. Als men zelf niet wilde schaken kon men een bord adopteren. Er waren speciale evenementen waar een plaats kon worden verdiend ter beschikking gesteld door sponsors. Alles in het belang van het goede doel.

Zo was er afgelopen december een speciale jeugdprijs bij het jaarlijkse Schaakfestival in Groningen, ter beschikking gesteld door Hotels.nl

In het Inspiration Centre van Koninklijke Ahrend in Amsterdam werd op 10 januari een dubbelrondige rapid vierkamp afgewerkt door Casper Schoppen (14 jaar), Max Warmerdam (16 jaar), Joris Kokje (15 jaar) en Maaike Keetman (17 jaar). Casper Schoppen won deze vierkamp en wordt door Koninklijke Ahrend in de gelegenheid gesteld om aan de simultaan deel te nemen.

Zo waren er ook selectietoernooien op de Rotterdamse School Vereniging (locatie Noord en Zuid) en op de Kralingse School. Op deze manier krijgen basisschoolkinderen ook een kans mee te doen. Op Schaakclub Erasmus (opvolger van SV Hillegersberg) werd door Ruijtenberg Investment BV ook een plaats gesponsord.

Natuurlijk doen er ook een aantal Erasmus MC’ers mee, zo doet een medewerker van de operatieafdeling van het Sophia kinderziekenhuis mee, waarbij zijn plek wordt gesponsord door al zijn collega’s, Henriët Springelkamp (AIOS Oogheelkunde) zal gaan spelen op een plek gesponsord door ‘VOSKO Networking’, ook doet er een neurochirurg mee en anderen.

Enkele vroege talenten uitgelicht, zij nemen het op tegen Magnus

Liam Vrolijk (14 jaar)

Liam Vrolijk,14 jaar, is een van de Rotterdamse talenten. Hij heeft de titel van FIDE meester al op zak en hij heeft ook al veel NK’s achter zijn naam staan. Hij heeft al twee keer mee gedaan aan een EK. Liam wil graag schaakgrootmeester worden. Hij volgt het Thorbeckelyceum en wil daarna psychologie gaan studeren. In 2016 was Liam genomineerd voor de titel van sporttalent 2016 bij de Sport Awards Rotterdam-Rijnmond. Hij doet mee aan de Tata tienkamp in een van de topgroepen.)

Machteld (9 jaar) en Lucas van Foreest (16 jaar)

Machteld wordt gefeliciteerd, zij heeft haar tegenstander mat gezet. Naast haar broer Lucas. Foto: Tata Steel Chess

De Groningse familie Van Foreest is een echte schaakfamilie waarvan alle zes kinderen schaken. De oudste Jorden (17 jaar) is de jongste in Nederland geboren grootmeester ooit en ook de jongste Nederlands Kampioen ooit. Na Jorden komt Lucas. De jongste is Machteld een van een tweeling. Zij doen allen mee aan het Tata steel Chess Tournament. Jorden bij de Challengers, Lucas in een van de topgroepen en Machteld in groep 4 van de tienkamp. In het kader van het jaarlijkse evenement Schaken tegen Kanker zijn uitgebreide portretten gepubliceerd over het oudadellijke geslacht Van Foreest. Bij deze portretten ligt de nadruk op Geneeskunde, Besturen en Schaken. Evenals vorig jaar zal Jorden van Foreest simultaans verzorgen voor het goede doel.

Casper Schoppen (14 jaar)

Foto: KNSB

‘Vader Hajo, een zelfverklaarde ‘goeie huis-tuin-en-keukenschaker’ bracht hem de eerste beginselen van het spel bij. Vanaf zijn zesde jaar bleek hij al veel talent te hebben voor het schaken. Hij werd verschillende malen Nederlands Jeugdkampioen en nam in 2012 al deel aan het EK Jeugd in Praag. Casper doet mee in de Tata tienkamp in een van de topgroepen.

Simon de Wijs (43 jaar)

Simon de Wijs (Schiedam, 1974) is een professionele bridgespeler. Hij is sinds 2001 de vaste bridgepartner van Bauke Muller. Zij wonnen verschillende nationale en internationale titels. De kroon op het werk was het winnen van het wereldkampioenschap in 2011. Simon is lid van de redactie van IMP, het bridgeblad voor gevorderden.
In zijn jeugd was Simon een verdienstelijk schaker. Bij de Open Nederlandse Jeugdschaak Kampioenschappen won hij in 1988 de C- categorie (t/m 14 jaar).

Programma

Giovanni van Bronckhorst zal de opening verrichten zoals hij ook al deed tijdens de vijfde ronde van het Tata Steel Chess Tournament, die vorige week donderdag in De Kuip werd gespeeld.

Foto: tk

De simultaan wordt gehouden in de hal van het Sophia Kinderziekenhuis.

Vanaf 16.00 uur is de inloop, om 17.00 uur start de simultaan en twee uur later is de prijsuitreiking. Het evenement wordt afgesloten met een borrel.

Doneren kan altijd
De baropbrengst van het evenement komt ten goede aan de stichting. Doneren kan natuurlijk altijd.